اصطلاحات و مدخل ها
-
ظل اول
1805 اصطلاحات عرفانی
در نگاه عرفانی حقیقت وجود تنها از آن خداوند است، و ماسوی الله ظلّ، سایه و یا نمودی از او بوده و از خود وجودی ندارند، اما این ظلّ و سایهها بر اساس ترتیبی خاص تحقق یافته و برخی از آنها مقدم بر دیگر
-
ظلم ، ستم
16032 سرفصلهای قرآنی
«ظلم» در لغت، به معنای كار بیجا انجام دادن، و خروج از حد میانهروی است. ظلم به اين معنا، جامع همه رذايل اخلاقی بوده، و ارتكاب هر يک از زشتیهای شرعی و عقلی را شامل است و اين، «ظلم به معنای اعم» ا
-
ظلمات ، تاریکیها ، ظلمت
3666 سرفصلهای قرآنی
ظلمت در مقابل نور و جمع آن ظلمات و ظُلَم است؛ یعنی تاریکی.
در فرهنگ قرآن از اموری مانند عائذ بن مجمع
1509 شخصیتهابر اساس برخی گزارشها یکی از شهدای کربلا که در سپاه امام حسین(ع) حضور داشت، عا
- عابس بن ابی شبیب شاکری
1605 شخصیتهاعابس بن أبی شبیب شاکری یکی از افراد برجسته در میان شهدای کربلا بود.
او قبل از قیام کربلا به همراه چند فرد شجاع دیگر در گروهی به ن
- عاقله
1708 اصطلاحات فقهی - اصولی«عاقله»، در لغت جمع عاقل است و در اصطلاح، به مردانی از خويشاوندان پدری - مانند برادر، عمو و فرزندان آنان – گفته میشود كه به حكم شارع مقدس، ضامن ديۀ قتل و جراحت اشتباهی فرد جانیاند. فقها از این وا
- عالم مثال
1618 طبقهبندی نشدهرجوع کنید: «برزخ».
- عالم مجردات ، تجرید نفس
2236 اصطلاحات فلسفیمجرد یعنی چیزی که هیچیک از این ویژگیهای مادی؛ مانند: داشتن مکان خاص و اشغال فضا، اشغال زمان و زمان داشتن، قابل اشاره حسی بودن، قابلیت انقسام و بخشپذیری، و ... را نداشته باشد. البته لازم نیست یک
- عامر بن مسلم
1619 شخصیتهاعامر بن مسلم بن قیس بن مسلمة بن طریف بن أبان عبدی نام یکی از شهدای کربلا و یکی از یاران عایشه
5463 شخصیتهاعائشه دختر ابوبکر(خلیفه اول) نام یکی از همسران پیامبر اسلام(ص) و یکی از امهات المؤ
- عباد (عیاض) بن ابی مهاجر جهنی
1245 شخصیتهایکی از یاران امام حسین(ع) و شهدای کربلا که تنها نامی از وی در تاریخ باقی مانده،
- عباس اصغر بن علی
1079 شخصیتها- عباس بن عبدالمطلب
1906 شخصیتهاعباس، کوچکترین پسر عبدالمطلب و عموی پیامبر اسلام(ص) و تنها سه سال بزرگتر از ح
- عباس بن علی(ابو الفضل)
6133 شخصیتهاحضرت عباس(ع)، اولین فرزند مشترک امام علی(ع) و ام البنین(س) است که بر اساس نقل برخی مورخان متأخر، در سال 26 هجری به دنیا آمد. و در سال 61 ه
- عبد الأعلی بن یزید کلبی
1549 شخصیتهابر اساس برخی گزارشها، بعد از حضور مسلم بن عقیل در شهر کوفه، عبدالاعلی بن یزید
- عبد الرحمن بن عبد الله ارحبی
1630 شخصیتهایکی از شهدای کربلا، دلاورمردی به نام عبدالرحمان بن عبدالله(عبیدالله) ارحبی بود.
وی در زمان عبد الرحمن بن مسلم بن عقیل
1389 شخصیتهاخوارزمی در مقتل خود از عبد الرحمن فرزند مسلم بن عقیل به عنوان یکی از شهدای کربلا یاد میکند که گفته شده بعد از برادرش جعفر پا به میدا
- عبد الرحمن بن ملجم ، ابن ملجم
2278 شخصیتهاعبد الرحمن بن ملجم مرادى از قبيلهی بزرگ «حِمْيَر» و خاندان «مراد» و همپيمان «بنیجبله» از «كِنْدِه» بود.
در برخی گزارشها؛ از ابن ملجم مرادی با عنوان «ابن الیهودیة»(فرزند یهودی) و «شبه ا
- عبد الله بن ابی عروة غفاری
1249 شخصیتهاعبدالله بن ابی عروه یکی از شهدای کربلا بود که به همراه برادرش عبدالرحمن و در دفاع از امام حسین(ع) ب
- عبد الله بن عبد المطلب
- عبد الله بن عقیل
1789 شخصیتها«عبدالله بن عقیل» نام یکی از شهدای کربلا است که در روز عاشورا و در رکاب پسرعمویشان
- عبد الله بن یزید بن ثبیط
1355 شخصیتهااین شهید فرزند شهیدی دیگر از شهدای کربلا به نام یزید بن ثبیط است که به همراه بر
- عبد المطلب
2931 شخصیتها«عبدالمطلّب»، یا همان «شيبة الحمد بن هاشم بن عبد مناف»؛ پدربزرگ پیامبر اسلام (ص) و نیز عبد و عبادت ، بنده و بندگی
26014 سرفصلهای قرآنی«عبادت» از ریشه «عبد» به معناى نهایت خضوع و تذلّل است. و چون عبادت بالاترین مراتب خضوع است، پس لایق نیست، مگر براى كسی كه اعلى مراتب وجود و كمال و اعظم مراتب نعمتها
- عبدالرحمن بن ابیعروة غفاری
1053 شخصیتهاعبدالرحمن بن ابی عروه یکی از شهدای کربلا بود که به همراه برادرش عبدالله و در دفاع از امام حسین(ع) به
- عبدالرحمن بن عبد رب
1194 شخصیتهایکی از شهدای کربلا که در سپاه امام حسین(ع) حضور داشت و به عبدالرحمن بن عقیل
1616 شخصیتها«عبدالرحمن بن عقیل» نام یکی از شهدای کربلا است که در روز عاشورا و در رکاب پسر عمویش
- عبدالرحمن بن مسعود بن حجاج
1352 شخصیتهاعبدالرحمان بن مسعود بن حجاج از قبیله تیم الله بن ثعلبه یکی از شهدای کربلا بود که روز عاشورا به همراه عبدالله بن بشر الأکلة
1197 شخصیتهابر اساس گزارش منابع تاریخی، نام یکی از شهدای کربلا و یاران امام حسین(ع) عبدالله
- عبدالله بن جعفر
2090 شخصیتهاعبدالله، فرزند جعفر طیار، هنگام عبدالله بن حسن
1640 شخصیتها«عبدالله بن حسن» فرزند امام حسن مجتبی(ع) نام یکی از شهدای کربلا است که در آخرین
- عبدالله بن عباس بن علی
1367 شخصیتها- عبدالله بن عبدالله بن جعفر
1268 شخصیتها- عبدالله بن علی بن ابی طالب
2009 شخصیتها«عبدالله بن علی» فرزند امام علی(ع) و فاطمه ام البنین(س) نام یکی از شهدای کربلا
- عبدالله بن عمرو بن عیاش
1440 شخصیتهابر اساس گزارش برخی منابع کهن، نام عبدالله بن عمرو بن عیاش بن عبد قیس، از قبیلهی کلب به عنوان یکی از شهدای کربلا و از افرادی یاد شده که د
پرسش های اتفاقی
-
تفاوت «پاسخ نقضی» با «پاسخ حلی» چیست؟ این بحث در دانش اصول مطرح میشود یا در دانش منطق؟!
14317 کلیات 1396/12/13«پاسخ نقضی» همانگونه که از نام آن پیدا است، به این معنا است که برای رد یک استدلال، حداقل یک مورد نقض برای آن پیدا و بیان کرد. اما «پاسخ حلی» آن است که جهات نقص استدلال طرف مقابل، اشتباهات و مغالطههایی که در آن صورت گرفته است ...
-
آیا شرط بندی با غیر مسلمانان و دریافت پول از آنان جایز است؟
10054 قمار و شرط بندی 1398/01/06شرطبندی حرام است، حتی اگر طرف مقابل فردی غیر مسلمان باشد؛ لذا فرد برنده مالک درآمد حاصل از شرطبندی نمیشود. البته چنانچه فردی که آن مال را میپردازد، کافر غیر ذمی[1] باشد، با آنکه فرد مسلمان در شرطبندی ...
-
آیا خطاب آیت الله العظمی فقط به 3 تن از معصومان، صحیح است؟ و آیا جایز است مراجع و علمای بزرگ را با عنوان آیت الله العظمی خطاب کرد؟
17961 Laws and Jurisprudence 1390/02/08همان گونه که مستحضرید، آیت الله العظمی به معنای نشانه بزرگی از خدا است. این اصطلاح و عنوان، اگر در روایت و یا دعایی به تعدادی از ائمه اطلاق شده است، معنایش این نیست که دیگر ائمه (ع) یا پیامبر اسلام (ص) و دیگر پیام ...
-
روایتی وجود دارد که در پانزده تا شانزده سالگی، پسران را برای روزه ادب نمایید. آیا این روایت با توصیههایی که در مورد تعلیم واجبات از دوران کودکی وجود دارد، ناهمخوان نیست؟
2586 حدیث 1399/10/02از آنجا که اسلام به تربیت دینی و اسلامی فرزندان اهمیت بسیاری داده است؛[1] لذا مشاهده میشود که در برخی روایات به مراحل و زمان تربیت فرزند و مراحل تربیتی او بر اساس سن و سال، اشاره شده است. در یکی از این روایات ...
-
فرق بین تفسیر به رأی و تفسیری که در آن از یک نظر روشنفکرانه (خبر واحد موثق) استفاده شده است چیست؟
15283 تفسیر 1388/09/23رابطه بعضی از علوم با قرآن به گونه ای است بدون آن نمی توان به تفسیر و تحلیل آیات قرآن پرداخت؛ مانند: علم صرف و نحو، معانی و بیان، لغت و ... پس مفسر باید در تمام علومی که در فهم بهتر قرآن دخالت دارد تبحر داشته باشد.در قرآن، ...
-
در چه مواقع خمس را به صورت یک چهارم حساب میکنند؟
14882 شیوۀ پرداخت و محاسبه خمس 1392/11/29خمس؛در شرع مقدس اسلام همان یک پنجم از اموال است؛ کسی که خمس مالش را میخواهد در انتهای سال خمسی اش محاسبه و پرداخت کند، باید از همان مالی که خمسش را محاسبه کرده است، این مقدار خمس را پرداخت کند. به عنوان مثال اگر یک میلیون پول ...
-
آیا اسلام ازدواج با سیاهان را نهی کرده است؟!
32353 درایه الحدیث 1393/07/07روایتی در برخی از کتابهای متأخر از پیامبر اکرم(ص) نقل شده که آنحضرت فرمود: «برای نطفههای خود مکان مناسبی پیدا کنید [و با هر زنی ازدواج نکنید] و از زنان سیاه پوست بپرهیزید که سیاهى رنگ زشتى است». بخش اخیر این روایت در منابع روایی فریقین مشاهده نشده ...
-
آیا کمک کردن به انسان های معلول (مانند: حمام دادن آنها، لباس به تن کردن و ...) از جنس مخالف اشکال دارد؟
12750 برخی احکام 1388/06/15از آن جا که خواستار حکم فقهی موجود در سؤال مذکور هستید، لازم دانستیم از دفاتر مراجع استفتا نماییم که پاسخ دریافتی به این شرح است: دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): نگاه کردن و یا لمس عورت شخص دیگر حرام است.
-
مقتسمین در آیه 90 سوره حجر چه کسانی هستند؟
13207 تفسیر 1386/09/29واژۀ «مُقْتَسِمِینَ» که در آیهی 90 سورهی حجر آمده، به معنای تقسیم و تجزیهکنندگان است.اینکه شأن نزول این آیه چیست؟ و در حق چه کسانی نازل شده است؟ مفسران چند احتمال را مطرح کردهاند؛ مانند:سران کفار که در ایام حج نیروهایى را بر سر جادهها و ورودیهاى مکه تقسیم میکردند، ...
-
روایتی وجود دارد مبنی بر اینکه خداوند به علت پاکی فاطمه (س) فرزندان او را به جهنم نمی برد. لطفا آن را تحلیل فرمایید.
9493 درایه الحدیث 1391/02/13این روایت در کتب شیعه و اهل سنت وجود دارد، و به دلیل کثرت راویان و منابعی که آن را نقل کرده اند، قابل اعتماد است، اما این ابهام از دیرباز وجود داشته که دامنه شمول و گسترش این روایت تا کجا است؟ بر اساس روایات دیگر می توان ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
884259 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
753180 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
731200 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
643536 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
643457 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
639205 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
577010 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
576584 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
558895 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
558793 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
- عابس بن ابی شبیب شاکری