Ətraflı axtarış
Baxanların
6484
İnternetə qoyma tarixi: 2012/02/09
Sualın xülasəsi
Sövban «ثوبان» hansı şəxsiyyətə sahibdir? Əhli- beytin (ə) onun və rəvayətləri barədə nəzəri nədir?
Sual
Sövban hansı şəxsiyyətə sahibdir? Əhli- beytin onun və onun rəvayətləri barədə nəzəri nədir? "ثوبان مولا رسول الله" (Sövban Allah Rəsulunun mövlası) ibarətində Mövlanın mənası nədir?
Qısa cavab

"Sövban" ki, ondan "Rəsulullahın mövlası) adıyla yad olubdur, Peyğəmbərin (s) vasitəsiylə azad olmuş qullardan idi, azad olandan sonra Peyğəmbərin dostlarından və Əhli- beyti sevənlərdən oldu. Onun Peyğəmbərə (s) və onun ailəsinə olan şiddətli məhəbbəti haqqında hədis kitablarının bəzilərində rəvayət bəyan olubdur.

Ətreaflı cavab

Allahın Rəsulunun (s) səhabələrindən neçə nəfərinin adı Sövban olubdur, amma Sövban adı "Allahın Rəsulunun mövlası"[1] vəsfilə təkcə bir nəfərə deyilibdir.[2]

Buna əsasən Sövban Allah Rəsulunun səhabələrindən biridir və baxmayaraq ki, onun barəsində az məlumat var, ən azından onun Peyğəmbərinə (s) və onun ailəsinə şiddətli əlaqəsindən xəbərdar olmaq olur.

Şeyx Tusinin ricalında gəlibdir, Sövban ki, künyəsi "Əba Əbdillah" dır, Peyğəmbərin (s) səhabələrindəndir.[3] Əsqəlaninin "İsabədə" nəqlinə əsasən Sövban Peyğəmbərin (s) məşhur səhabələrindəndir ki, Peyğəmbər (s) əvvəl onu aldı və sonra azad edibdir, amma Sövban öz meyli və ixtiyarı ilə Əziz Peyğəmbərin (s) ömrünün sonuna qədər o həzrətə xidmət edibdir.[4]

Qeyd etmək lazımdır ki, bizim kotubi ərbəə kimi mötəbər kitablarımızda ondan heç bir rəvayət nəql olmayıbdır, amma digər kitablarda ondan bir sıra rəvayət nəql olubdur. O cümlədən ondan çatan rəvayətlərdə onun Peyğəmbərə və onun Əhli- beytinə şiddətli məhəbbətinə əl tapmaq olur. Bir rəvayətdə var ki, Peyğəmbər (s) ondan özünə və Əhli- beytinə məhəbbətindən soruşur: Sövban deyir: And olsun Allaha əgər qılınclarla tikə- tikə olam, ya bədənim qayçıyla kəsilə, ya odda yandırılam və... mənim üçün bunlar daha asandır bundan ki, sizə Əhli- beytinizə və əshabınıza qarşı qəlbimdə kiçik xalissizlik olsun.[5]

Təbərsi Məcməul- bəyan təfsirində

«وَ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِکَ مَعَ الَّذینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحینَ وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفیقاً»[6] 

Bu ayənin aşağısında deyir: Deyilibdir bu ayə Peyğəmbərin (s) xadimi Sövbanın şənində nazil olubdur; çünki bir gün Peyğəmbərin (s) hüzuruna yetişdi pərişan və xəstə idi. Peyğəmbər (s) ona buyurdu nə olubdur? Dedi: Xəstə deyiləm amma bu fikirdəyəm ki, sabah qiyamət günündə, əgər cəhənnəmə getsəm, heç vaxt sizi görməyəcəyəm və əgər cənnətə getsəm, sizdən çox aşağı məqamda olacağam və sizin hüzurunuza yetişə bilməyəcəyəm, həmin bu mövzu məni qəmli edibdir. Bu vaxt bu ayə nazil oldu və Peyğəmbər buyurdu: Allaha and olsun! Heç bir müsəlmanın imanı kamilləşməz o vaxta qədər ki, məni özündən ata anasından, yoldaşından, övladından və bütün camaatdan çox sevmiş olsun.[7]

Bəyan olan mətləblərə diqqət edərkən onu Allah Rəsulunu və onun pak ailəsini sevənlərdən bilmək olar.

Necə ki, qərinələrdən məlum oldu. "Mövla" kəlməsinin mənası ki, Sövban üçün sifət gəlibdir (Sövban Allah Rəsulunun mövlası) Allah Rəsulunun azad etdiyi və yaxud Allah Rəsulunun qulu mənasına ola bilər, amma bunu nəzərə alaraq ki, Sövban həmin əvvəldə Peyğəmbərin vasitəsiylə azad olmuş idi, birinci məna onun şəxsiyyətiylə uyğundur.

Sonda xatırladırıq ki, şiə mənbələrində Sövbandan o qədər də rəvayət yoxdur, ona görə onun rəvayətləri barəsində Əhli- beytdən (ə) bir nəzər tapılmadı.



[1] - "Vilayət" və "Mövla" kəlməsi "vəli" maddəsindən tutulub və lüğətçilər onun üçün müxtəlif mənalar sayıbdır: Malik, qul, azad edən, azad olmuş, həmrah, Əmi oğlu, qonşu, həm peyman, oğul, əmi, Rəbb, köməkçi, nemət verən, bir yerdə məskən seçən kəs, xala oğlu, sevən, tabeçilik edən, kürəkən, bir kəs ki, başqasının işlərinə onun özündən daha layiqdir. "Vilayət mənası" göstəricisindən götürülmə, sual 153 (sayt: 1156).

[2] - Əsqəlani, İbni Həcər, Əlisabə, cild 1, səh 528. Darul- kutubul- elmiyyəh, Beyrut, 1415 hicri qəməri.

[3] - Tusi, Məhəmməd ibni Həsən, Ricali Tusi, səh 31 Heydəriyyə nəşriyyatı, Nəcəf 1381 hicri qəməri.

[4] - Əlisabə, cild 1, səh 528.

[5] - İmam Həsən Əsgəri (ə) təfsiri, cild 370 İmam Məhdi (ə.c.) Mədrəsəsi, Qum 1409 hicri qəməri. Məclisi, Məhəmməd Baqir, Biharul- ənvar, cild 27, səh 100, Darul- ehyaut- turasul ərəbi, Beyrut, ikinci çap, 1403 hicri qəməri.

[6] - Nisa surəsi, ayə 69.

[7] - Təbərsi, Fəzl ibni Həsən, Məcməul- bəyan, cild 3, səh 110, Nasir Xosrov nəşriyyatı, Tehran, 1372 hicri şəmsi.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Peyğəmbərin besəti və meracı bir gündə (rəcəbin 27-də) baş vermişdirmi?
    8924 تاريخ بزرگان 2012/04/10
    Cavabı bəyan etmək üçün Peyğəmbərin besəti və meracı ilə əlaqədar məsələni təfsir kitablarından araşdırırıq. 1. Besətin tarixi ilə əlaqədar müsəlman alimləri arasında iki nəzəriyyə vardır: Birincisi şiələrin nəzəriyyəsidir. Onlar rəcəb ayının 27-ci gününü Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in besət günü hesab edirlər. İkinci nəzər isə ...
  • Türbət suyunu əldə etmək üçün, su, yağış suyu olmalıdırmı? Ona dua da oxunmalıdır yoxsa lazım deyil? Xahiş edirəm tam izah verin.
    8842 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/10/02
    Türbət suyunu hazırlamaq üçün, pak və gigiyena suyu kifayətdir.[1] Hərçənd, fərat suyu[2] zəmzəm suyu[3], yaxud neysan ayında[4] olan yağış suyu kimi bəzi suların daha çoxImtiyazları var. yağış suyu da çox vaxt saf və təmiz olduğuna görə, bəlkə adi sulardan daha yaxşı ...
  • Günahdan paklanmanın hansı yolları vardır?
    8738 Əməli əxlaq 2011/06/14
    İnsanın günahlarının bağışlanması yolları çox olmasına baxmayaraq biz onların bəzilərini aşağıda qeyd edirik: 1). Tövbə və Allaha tərəf qayıdış (bəzi şərtlərlə) 2). Günahların bağışlanmasına səbəb olan ən gözəl savabları əldə etmək, yəni yaxşı əməllərə qədəm qoymaq. 3). Kiçik günahların ...
  • İbn Ərəbinin İmam Zaman (ə.c) barəsində baxışı nədən ibarətdir?
    11923 تاريخ بزرگان 2011/09/04
    Mühyəddin İbn Ərəbinin əsərlərini mütaliə etdikdə onun İmam Zaman (ə.c) barəsindəki inancı üzə çıxır. O, "Fütuhati-məkkiyyə" kitabının Həzrət Məhdinin axırzamandakı silahdaş və yavərlərnə həsr etdiyi 366-cı babında belə qeyd edir: “Allahın diri, sağ bir xəlifəsi vardır, o, üzə çıxar. Onun zühuru dünya zülm və sitəmlə ...
  • Pişnamazı tanımadığımız halda camaat namazının hökmü nədir?
    9218 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/06/23
    Pişnamazın şərtlərindən biri ədalətli olmaqdır.[1] Pişnamazın bu ədaləti aşkar olunub isbat edilməlidir.[2] Ədalət batində Allahdan bir növ qorxu hissidir ki, insanın böyük günah iş görməsinin və ya kiçik günahları təkrar etməsinin qarşısını alır. Əgər bir şəxslə oturub-dursaq və ondan ...
  • Niyə dəstəmaz ayəsində “mərafiq (dirsəklər)” kəliməsi cəm halında, ancaq “kəbeyn (Ayağın üzərində yerləşən hər iki bənd,çıxıntı)” kəliməsi ikili cəm halında gəlibdir?
    5734 Təfsir 2019/05/05
    Dəstəmazın necə alənmasının keyfiyyətini bəyan edən dəstəmaz ayəsi olan Maidə sürəsinin 6-cı ayəsində Allah taala buyurur: Ey iman gətirənlər! Namaza durduğunuz zaman üzünüzü və dirsəklərə qədər qollarınızı yuyun! Başınızı və hər iki bəndə (oynağa) qədər ayaqlarınızı məsh edin!...[1] Ayədə gələn kəlimələrin mənası “Mərafiq” dirsəklər ...
  • İrfan elmində xət və nöqtə və s.... hansı mənadadır və “ənə nöqtətu təhtül-ba” (Mən ba hərfinin altındakı nöqtəyəm”- rəvayətinin mənası nədi?
    10843 Nəzəri irfan 2014/05/22
    İrafan elmində qeyb aləmindən bəzi həqiqətləri çatdırmaqdan ötrü ədədlər, hərflər və şəkillərin özünəməxsus ilahi rəmzləri vardır. Nöqtədən məqsəd, allah-Taalanın həqiqi vəhdətidir və bu həqiqi vəhdətin şəkli insan qəlbinin dərinlkilərindən qərar tutmuşdur. Ona görə də kamil insan, varlıq aləminin mərkəzi kimi tanıtdırılmışdır. Allah-taalanın yer üzündə həqiqi vəhdətindəki xəlifəsidir. Əmirəl-mömininin (əleyhissalam) ...
  • Xahiş edirik Şeyx Tusinin siyasi nəzəriyyəsini açıqlayasınız.
    6395 Nizamlar (Qurluşlar) 2011/10/04
    Hər bir dövr və əsrdə özünə məxsus suallar yaranırdı ki, elm sahiblərini vadar edir ki, onlara cavab versinlər və bunlardan biri də şeyx Tusidir ki, bu işin öhdəsindən gəlmişdir. Şeyx Tusinin ümumi olaraq siyasi nəzəriyyəsinin əslini, aşağıdakı mərhələlərdə xülasə etmək olar:
  • Lütfən qadının hicabının necəliyi barəsində hədis yazın.
    8634 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/13
    Nur surəsinin 31- ci ayəsi başqa olmaqla çox sayda hədis və ayələr qadının hicabı barəsində söhbət açmışdır.həmçinin Nur surəsinin 31- ci ayəsində buyurulur: "Mömin qadınlara de ki, gözlərini haram buyrulmuş şeylərdən çəkindirsinlər, namuslarını qorusunlar; öz- özlüyündə görünən (əl- az) istisna olmaqla, zinətlərini göstərməsinlər baş örtüklərini yaxalarına çəksinlər; zinətlərini ərlərindən başqasına ...
  • Təşəhhüd və salam halında hansı əməllər müstəbdir?
    9362 Təşəhhüd və salam 2015/04/19
    Namazın salam və təşəhhüdündə müstəhəb sayılan əməllər aşağıdakılardır: Təvərrük halında oturmaq, Yəni namaz qılan adam sol budu üstə otursun, və sağ ayağının üstünü sol ayağının üzərinə qoysun. Təşəhhüddən sonra desin: “Əlhəmdulillah” ya da desin “Bismillah və billah vəlhəmdu lillahı və xəyrul əsmai ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164891 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164578 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119934 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    114047 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111311 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94296 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54955 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54848 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46401 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45974 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...