Сонунҹу дин - Аллаһ тәрәфиндән сонунҹу олараг ҝөндәрилмиш диндир. Јәни, белә бир динин зүһурундан сонра тәзә дин вә пејғәмбәрин ҝөндәрилмәси мүмкүн дејилдир. Демәли, сонунҹу динин пејғамы, програмы бүтүн илаһи елчиләрин пејғам вә програмындан үстүндүр вә онун динләјиҹиси Гијамәтә гәдәр бүтүн әср вә заманларда олан инсанлары әһатә едир. Белә бир дин бүтүн динләрдән камил вә һәгиги диндән (јәни, Аллаһ јанында лөвһи мәһфузда олан диндән) вәјһ васитәси илә мүмкүн олан гәдәр истифадәси олмалыдыр. Әҝәр динин әслиндән онда һәр һансы бир шеј чатышмазса, ҝәрәк о шејин әгл јолу илә әлә ҝәлмәси мүмкүн олмамыш олсун. Беләликлә, камил дин о демәк дејил ки, инсан һәр вахт бир суал етсә о суалын ҹавабын тапа билсин, әҝәр суала ҹаваб тапмаса бу динин нагис, натамам олмасына даир бир дәлил олсун.

Беләликлә, сонунҹу диндә вәһј јолу илә инсанлара ҝөндәрилмиш һәр бир шеј олмалыдыр. Белә бир динин ҝөндәрилмәси илә Аллаһ тәрәфиндән ҝөндәрилмиш диҝәр динләрин һамысы гүввәдән дүшүр, динләр силсиләси бунунла сона чатыр.

Камил динин әсас хүсусијјәтләриндән бири онун сонунҹу олмасыдыр. Белә бир динин диҝәр шәрти дә тәһрифдән узаг олмасыдыр. Исламда динин тәһрифдән узаг олмасыны ики амиллә тәмин олунур:

1. Дини маариф вә ҝөстәришләринин әсл мәнбәји олан Гуран тәһрифдән узаг олмуш олсун.[1]

2. Бу мәнбәнин тәһрифдән узаг олмасы мејары исә мәһз Әһли-Бејт (ә) мәктәбинин тәфсиридир. Елә бир тәфсир ки, онларын шаҝирдләринин васитәси илә нәсилдән-нәслә кечәрәк, һәр бир зәманәдә иҹтиһад вә ганун шәкилиндә бүруз етмишдир.[2]

“Мејар јолу” дедикдә мәгсәд елә бир мејардыр ки, башга јоллар онунла тутушдурулур, мүгајисә едилир. Беләликлә, Әһли-Бејт (әлјеһимус-салам) мәктәби тарих боју бүтүн заман вә мәканлардан өтрү мүәјјән мејар вә ганунлар тәјин етмишдир ки, бунларын васитәси илә динин әсаслары, үсул вә ганунлары һәмишә горунуб сахланылмыш вә камил диндә дәјишиклик олмамышдыр.

Әлавә мүталиә үчүн бах:

1. Меһди Һадәви Теһрани, “Вилајәт вә дәјанәт”, “фәрһәнҝије ханеји хирәд”, мүәссисәси, Гум. Икинҹи чап, 1380 шәмси или.