Bu sual iki hissəyə bölünür. Biz də buna əsasən ona cavab veririk:

Birinci hissədə dincələrkən üz qibləyə uzanmaqdır.

İslam dini axırıncı din kimi bəşəriyyətin hidayət və kamilləşməsi üçün Allah tərəfindən göndərilmişdir.[1] Buna görə mükəmməl olmalıdır.[2] Buna görə də bəşəriyyətin bütün, kiçik və böyük ehtiyacları burada mövcuddur.[3] Həmçinin yatmaq barəsində də bəzi qanunlar irəli sürülmüşdür. Amma bunlar vacibatlardan hesab edilmir. Sünnət və müstəhəb əməllərdəndir ki, burada bunların bəzilərinə işarə vurmaq istəyirirk:

İmam Hadi (ə) buyurur: “Biz Əhli- beyt yatarkən on şeyə riayət edirik: Təharətli olmağa (pak) (dəstəmaz, qüsul), üzü sağ əlin içinə qoymağa, otuz üç dəfə Sübhanəllah, otuz üç dəfə Əlhəmdulillah və otuz dörd dəfə Allahu əkbər deməyə, üzü qibləyə yatmağa, Həmd surəsinin, ayətil kürsini və şəhidəllah ayəsini oxumağa.....”[4] Hər kəs belə edərsə, həmin axşamdan öz xeyrini götürmüşdür.”[5]

Yatmağın növləri

Bizim rəvayətlərdə yatmaq dörd yerə bölünür ki, mömin üçün ən yaxşısı sağ çiyni üstə üzü qibləyə yatmaqdır.

Abdullah bin Əhməd bin Amir Tayi imam Rzadan (ə), o da öz atasından belə nəql edir ki, Hüseyn bin Əli (ə) buyurmuşdur: Əli bin Əbi Talib (ə) Kufə məscidində idi. Şam əhlindən bir kişi ayağa durdu və ondan bəzi məsələləri soruşdu. Suallarının içərisində bunu da soruşdu: Mənə yatmağın neçə növ olduğunu buyur? Buyurdu: “Yatmaq dörd cürdür. Peyğəmbərlər arxası üstdə yatırdılar. Onların gözləri yatmır, Allahın vəhyinin intizarında idi. Möminlər sağ çiyni üstə üzü qibləyə yatırlar. Padışah və övladları sol çiyini üstə yatırlar ki, hər nə yemişlərsə yaxşı həzm olunsun. Şeytan və qardaşları, hər divanə və xəstə üzü üstə yatır.”[6]

Sualın ikinci hissəsinin yəni, meyidin üzü qibləyə dəfn edilməs sulaına cavabında demək lazımdır ki, İslam insanın bütün həyatı barəsində həmçinin ölümünə qədər, hətta dəfn və kəfən məsələsinə qədər bəyan etmişdir. Burada onların bəzisinə işarə vururuq.

İmam Sadiq (ə) buyurur: “Əgər kimsə çətinliklə can verirsə, onu namaz qıldığı yerə aparmaq lazımdır.” Digər hədisdə də belə buyurulur: “Əgər kimsə ölümün astanasında olarsa və can verməsi çətin olarsa, onu namaz qıldığı yerə köçürün ya da səccadiyyəsinin üzərində yatırın.”

Can verən zaman şəxsin üzü qibləyə qoyulması barəsində o həzrət (ə) belə buyurur: “Əgər siz şiələrdən biri ölümün astanasında olarsa, onun ayağını qibləyə tərəf uzadın və üstünü də örtün. Həmçinin qüsul verən zaman qibləyə tərəfdə çala qazın və tabutu onun üzərinə elə qoyun ki, üzü  və ayaqlarının altı qibləyə tərəf olsun.”[7]

Qəbrdə meyidin üzü qibləyə qoyulması barəsində “Vəsailul Şiə” kitabında çoxlu sayda rəvayət vardır. Belə ki, xüsusi müstəqil şəkildə fəsil ayrılmışdır. Bu rəvayətlər meyidin qəbirdə sağ çiyini üstə üzü qibləyə qoyulmasının zəruriliyini bəyan edir.

Həmçinin imam Sadiq (ə) buyurur: Bəra bin Mərur Ənsari Mədinədə idi. İslam Peyğəmbəri Məkkədə idi və  Bəra ölüm yatağında olarkən (Bu zaman Peyğəmbər və müsəlmanlar Beytil Müqəddəsə tərəf namaz qılırdılar) söylədi ki, onun üzünü qəbirdə  Peyğəmbər olan Məkkə tərəfə çevirsinlər və malının üçdə birini bağışladı. Bu sünnətə çevrildi.[8] Buna əsasən və digər dəlillərə əsasən bütün fəqihlər fətva vermişlər ki, “meyidi qəbrdə sağ çiyni üstə üzü qibləyə yatırtmaq lazımdır”[9]