Имам Заманын (әҹ) зүһуруну әламәтләри һаггында бәһс бир аз гатышыг вә чәтиндир. Шиә вә әһли-сүннәт рәвајәтләринә , һәтта, хачпәрәстлик вә јәһудилик кими сәмави динләрин китабларында, зәрдүштлик дининдә, һинд динләриндә вә тәлимләриндә бу һагда данышылыр. Бүтүн бунлары камил шәкилдә мүталиә етмәк, бир јерә јығмаг вә диггәтлә арашдырмаг лазым ҝәлир. Бундан әлавә, рәвајәт сәнәд вә дәлаләт ҹәһәтдән дә диггәт мәркәзиндә олмалыдыр.

Шиә рәвајәтләриндән белә әлә ҝәлир ки, зүһур әламәтләрини үмүми олараг ики гисмә бөлмәк олар:

1)     Зүһурдан габаг мүтләг олаҹаг әламәтләр:

Суфјанинин гијамы, Јәманинин гијамы, асимандан ҝәлән сәда, Нәфси-Зәкијјәнин өлдүрүлмәси, Суфјанинин ордусунун сәһрада јерә батмасы вә Дәҹҹалын үзә чыхмасы бу әламәтләрдәндир.

2) Мүхтәлиф шәртләр дахилиндә бир гисм әламәтләр дә вардыр ки, әҝәр бу шәртләр һәјата кечсә әламәтләр дә баш верәҹәкдир вә бу әламәтләр чохдур.[1]

Диҝәр ҹәһәтдән дә зүһурун әламәтләрини күлли олараг дөрд дәстәјә бөлмәк олар ки гыса шәкилдә онлар һаггында данышаг.

А) Иҹтимаи әламәтләр: нәтиҹә бу олаҹаг ки дүнја мәдәнијјәти сүгута уғрајаҹаг, фәсад вә алчаглыг чиркабында гәрг олаҹагдыр. Онлардан бәзиләринә ишарә едәк:

1) Зүлмүн бүтүн дүнјаја јајылмасы, башга сөзлә десәк, зүлм бүтүн дүнјаны башдан-баша бүрүјәҹәкдир.

2) Јер үзүндә башчылар вә һакимләр фасиг олаҹаглар. Бу нөгтәни гејд етмәк зәруридир ки, бүтүн дүнјада зүлм вә ҝүнаһ башчыларын фасиг олмасы бу мәнададыр ки, бүтүн сијаси гурумлар дүнјада иҹтимаи сијаси мәдәни вә игтисади зүлүм әсасында фәалијәт ҝөстәрәҹәкләр башчылар зүлүм вә истисмар әсасында һөкумәти идарә едәҹәкләр. Әлбәттә мәгсәд бу дејил ки, дүнјада әдаләтли инсан әдаләтли гурул вә һөкумәт тапылмасын. Садәҹә үмуми шәкилдә дүнјаја һаким олан гүввәләр залим вә фасиг олаҹаглар.

3) Залим идарәчилијин нәтиҹәләриндән бири баһачылыг вә игтисади арамсызлыглар олаҹагдыр.

4) Јаланчыларын вә дәҹҹалларын ҹәмијјәти ислаһ етмәк бәһанәси илә мејдана атылмасы, Дәҹҹалын үзә чыхмасы зүһурун мүтләг баш верәҹәји нишанәләрдән биридир. Неҹә ки, кечмиш динләрдә дә бу мәсәләјә ишарә олунмушдур. Дәҹҹалын лүғәтдә мәнасы һаггын үстүнү батиллә өртән кәләк, мәкр вә һијлә кими ҝәлмишдир. (Рәвајәтләрдә бизә ҝәлиб чатмыш нишанәләрә диггәт етсәк) Дәҹҹал ады канкрет олараг бир шәхсә дејил бәлкә үмуми шәкилдә һијләҝәр шәхсләрә вә дөвләт гурлушларына ишарә едир. Бунлар инсанлардан бир дәстәни алдатмаға мүвафиг олаҹаг вә һагг јолуну кәсәҹәкләр. Бәзиләри дәҹҹал кәлмәсини мүасир гәрб мәдәнијјәтини дә әһатә етмәсини гејд едир.[2]

5) Алчаг тәбиәтли вә јаланчы инсанлар ҹәмијјәтдә өз саһибинә чевриләҹәкләр.

6) Салеһ вә доғру, дүзҝүн инсанлар кәнар едиләҹәк (онлара етина олунмајаҹаг) бунун әкси олараг јаланчы, бош бош данышан инсанлар габаға вериләҹәкләр.

7) Зүһурун мүтләг нишанәләриндән бири олан Суфијанын үзә чыхмасы (хуруҹу) . Бурда гәти шәкилдә демәк олмаз ки, Суфјани мүәјјән бир шәхсдир, јохса үмуми шәкилдә һијләҝәр шәхсләрә вә дөвләтләрә ишарәдир. Анҹаг бу мәсәлә ајдын шәкилдә мәлумдур ки, Суфјани сәрмајәдар, гарәтчи, гүдрәтли залим, мүртәд вә хурафат јајан фәрд вә ја фәрдләр вә дөвләтләрдир. Ҹәмијјәтдә ҝениш шәкилдә харабкарлыг онларын әсас сифәтләриндәндир.[3] Рәвајәтләрдә ишарә олунуб ки, Суфјани өз ордусу илә Бәјда сәһрасында (Мәккә илә Мәдинә арасында олан әразидә) јерә батаҹаглар, анҹаг бир нәфәр сағ галаҹаг ки, бу һадисәни хәбәр верәҹәкдир.[4]

8) Дүнјада мүһарибә вә фитнә јаранаҹаг, ганлар ахыдылаҹаг. Рәвајәтләрдә түркләр тәрәфиндән башланылаҹаг мүһарибәјә ишарә олунур. (Заһирдә Түрк ибни Јафәс ибни Нуһун нәсилиндән олан тајфалардыр ки, бу ҝүн Монголустан Пәнҹаб,Түркијә, Сибир, Әфганыстан вә Һиндистан сакинидирләр) Әлбәттә, бу ҝениш мәнада гәрб өлкәләринә дә шамил олур.[5]

Һәмчинин рәвајәтләрдә ишарә олунур ки, зүһурун мүмкүн олан ишарәләриндән бири будур ки, јер әһалисинин үчдә ики һиссәси бир бирини өлдүрәҹәкләр вә мүмкүндүр ки, бу һадисә баш вермәсин.[6]

9) Дүнјада зүлм вә фәсада гаршы инглаблар олаҹагдыр ки, олардан бәзиләри һөкумәт тәшкил етмәјә мүвәффәг олаҹагдыр. Бу гијамлардан бири ахыр заманда һаггын батилә гаршы мүбаризә символу олан Јәмани һәрәкәтидир.[7]

Диҝәр бир һәракат Имам Һүсејн (ә) нәслиндән олан әдаләт уғрунда гијамәт едән Сејјид Хорасани (Хорасанлы Сејјид) гијамыдыр. Имам Мәһди (ә) ингилабы үчүн шәраит јарадаҹаг бу һәракатларын бири Јәмәндә икинҹиси Иранда баш верәҹәкдир.[8]

Рәвајәтләрдә ишарә олунур ки, Иранда инсанларын ислама вә әһлибејтә тәрәф чағыраҹаг һөкумәт гурулаҹагдыр. Куфәјә кими олан әразидә һакимијјәти әлә алыб зүлүм вә фәсаддан тәмизләјәҹәкләр. Имам Мәһди (ә) зүһуруна кими дураҹаг вә о Һәзрәтә табе олаҹаглар.[9]

Б) Дин вә етигад алт-үст вә сәһв тәблиғ олуб әсл батини арадан ҝедәҹәк. Һәзрәт Әли (әлејһиссалам) дан нәгл олунур ки, ахырзаманда намазы тәрк едәҹәкләр, әманәтләр зај олаҹаг, јалан һалал сајылар, сәләм јемәк јајылаҹаг, рүшвәтхорлуг һәр јери бүрүјәҹәкдир. Дини дүнјаја сатаҹаг гадынлардан мәсләһәт алаҹаг, гоһум әлагәләрини кәсәҹәк, нәфсә пәрәстиш едәҹәк, адам өлдүрмәји ади иш сајаҹаг, сәбирлиләри зәиф сајаҹаг, зүлм етмәји фәхр биләҹәк, һаггы таныјанлары хаин Гуран охујанлар фасиг олаҹаг, мәсҹидләр ҝөзәлләшдириләҹәк, һүндүр минарәләр тикиләҹәк (амма әсас мәгсәддән узаг дүшәҹәкләр) әһд-пејмалар гырылаҹаг, һәва вә һәвәсләр мүхтәлиф олаҹаг.[10]

Үмуми шәкилдә, зүһурдан габаг дин гајда-ганунулары арадан галдырылаҹаг, амма бу нисби олаҹагдыр. Јәни, һамы јох, ҹәмијјәтин әксәр һиссәси бу ҹүр олаҹагдыр. Белә ки, имам Мәһди (әҹ) зүһур едәндә тәзә үслүб, китаб вә динлә һөкумәти идарә едәҹәк. Мәгсәд будур ки, ислам хурафатлара гарышдырылаҹаг, Гуран тәһрифләрә мәруз галаҹаг, бунларын һәгигәт вә батини јаддан чыхмыш олар.[11]

6) Тәбии амилләр: Имамын (әҹ) зүһурунун диҝәр нишанә вә шәраитләриндән бири рәвајәтләрдә бизә ҝәлиб чатмыш тәбии бәлалар, ҝүнәш вә ја тутулмалары, асиманда дәјишикликләр, биосфердә баш верән дәјишикликләр, ҝүнәшин гәрбдән чыхмасы вә саир..

Устад шәһид Мүтәһһәри ҝүнәшин гәрбдән чыхмасыны илаһи рәһмәтин гәрбдән чыхмасы кими, јәни, имам Хумејнинин (рәһмәтуллаһ) тарихдә Парисдән чыхыб, Ирана ҝәлмәси илә исламын јајылмасы кими тәтбиг етмишдир.[12]

1) Асимандан ҝәлән сәс вә нида;

Рәвајәтләрдән белә нәтиҹә әлә ҝәлир ки, зүһурдан габаг асиманда бир мәләк уҹа сәслә имам Мәһдинин (әҹ) зүһуруну инсанлара мүждә верәҹәкдир. Бу мәләк Ҹәбраил әминдир вә онун сәсини бүтүн дүнја, һамы өз дилиндә вә өз ләһҹәсиндә ешидәҹәкдир. Инсанлар о сәси ешидәҹәк, анҹаг һансы тәрәфдән ҝәлдијини мүәјјән едә билмәјәҹәкләр. Бунунла јанашы, инсанларын гәлбинә шүбһә салмаг үчүн шејтан фәрјад чәкәҹәкдир: “Осман мәзлумҹасына өлдүрүлдү!” [13]

2)     Нәфси-Зәкијјәнин өлдүрүлүб шәһадәтә јетмәси. Нәфси-Зәкијјә уҹа мәгамлы, Һашим ҹаванларындан биринин ләгәбидир. О, Сүфјани ордусу илә үз-үзә ҝәлиб, Мәдинәјә сығынмалы олаҹаг. Сүфјани ордусу Мәдинәјә тәрәф һәрәкәт едәндә Мәккәјә јола дүшүҹәк. О, Мәккәдә инсанлары Әһли-Бејтә (әлејһимуссалам) тәрәфә дәвәт едәҹәк, амма һеч бир ҝүнаһ етмәдији һалда, рүкн вә мәгам арасында көмәксиз һалда башы кәсиләҹәкдир. Бу шәһадәт инсанларын виҹданыны ојадаҹаг, белә ки, инсанларда имам Мәһдијә (әҹ) бејәт етмәјә һазырлыг иҹад едәҹәкдир. Нәфси-Зәкијјәнин шәһадәтиндән имам Мәһдинин (әҹ) ингилабына кими он беш ҝүн фасилә вардыр. О, имам Мәһдинин (әҹ) инсанлар арасында нүмајәндәси вә елчиси олаҹагдыр.[14]

Јухарыда сајдығымыз әламәтләрдән башга диҝәр әламәтләр дә рәвајәтләрдә бәјан олунуб.[15]