Ətraflı axtarış
Baxanların
9088
İnternetə qoyma tarixi: 2011/07/30
Sualın xülasəsi
Quranın təhrif olunmaması müddəası ilə Əbdülah ibni Əbi Sərəhin Quranın təhrif olunması barədə dediyi sözlər necə uyğun gəlir?
Sual
Əgər Qurani-Kərim təhrif olunmayıbsa, onda nə üçün tarixdə qeyd olunur ki, Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih) Quranı oxuyan zaman bəzən onun kəlmələrini dəyişirdi?! Hətta rəvayətdə qeyd olunur ki, vəhy yazanlardan biri bu işə görə mürtəd olmuş və Peyğəmbər də onu edam etmişdir. Bu rəvayətlər düzgün ola bilərmi?
Qısa cavab

İşarə etdiyiniz rəvayətlər Əbdüllah ibni Əbi Sərəhin mürtəd olması ilə əlaqədardır. Onun necə və nə üçün mürtəd olması ilə əlaqədar üç rəvayət gəlmişdir. Amma, əvvəla, onun necə mürtəd olması ilə əlaqədar ixtilaf vardır. Onunla əlaqədar nəql olunan bəzi rəvayətlər də Quranın təhrif olunmasına, dəyişdirilməsinə dəlalət etmir. Bəziləri müəmmalı və anlaşılmazdır, yalnız azlıqda olan bəzi rəvayətlərə uyğun olaraq Quranın təhrif olunması irəli çəkilir. Buna görə də ona dəqiq şəkildə istinad oluna bilməz.

İkincisi: Mərhum Səduqun nəql etdiyi rəvayətlərə əsasən bu üçüncü qisimdən olan rəvayətlər də heç bir vəchlə təhrifə dəlalət etmir. O “huvə vahid” cümləsi barəsində (bu, üçüncü dəstədən olan rəvayətlərdə Peyğəmbərdən nəql olunmuşdur) barəsində yazır: Məqsəd budur ki, “dəyişsən də, dəyişməsən də sənin dəyişdirdiyin şeylər yox, mənim imla etdiyim şeylər yazılacaqdır.”

Üçüncüsü: Əgər mərhum Səduqun yozumunu qəbul etməsək və eyni halda bu rəvayətləri sənəd baxımından da səhih hesab etsək də, bu qəbildən olan rəvayətlər Quranın aşkar bəyanı ilə müxalif olduğundan onlara istinad edilə bilməz. Peyğəmbərin və imamların (əleyhimus-salam) göstərişinə əsasən, bu cür rəvayətləri qəbul etməməliyik.

Son məsələ: Əbdüllah ibni Əbi Sərəh mürtəd olduqdan sonra Məkkəyə qaçdı. Məkkənin fəth olunduğu zaman da Peyğəmbər Osmanın vasitəçiliyi ilə onu edam etmədi. Osmanın xilafəti dövründə o, Misirin valisi olmuşdur.

Bu rəvayətlər əslində Quranın təhrifinə edilməsinə yox, əksinə onun təhrif olunmamasına dəlalət edir. Çünki Quranın təhrif olunmamasına inananlar müxaliflərin təhrifin isbatı istiqamətindəki səylərini inkar etmirlər; əksinə onların bu səylərdə müvəffəqiyyət qazanmamalarını inkar edirlər. Bunun dəlili də budur ki, əvvəla: Quranın qorunub-saxlanması və hifz olunması Allah tərəfindəndir. İkincisi, Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in özü də Quranın qoruqçusu və mühafizəçisi idi və onu hər növ təhrif və dəyişiklikdən hifz etmişdir. İbni Əbi Sərəh tərəfindən baş verən bu fəaliyyətlər də Peyğəmbərin mübarizə məqamına gəldiyi şəxslərin məkrli planlarının məğlubiyyətə uğramasının aşkar nümunələrindən biridir və həzrət bu hiylələri beşikdə ikən məhv etmişdi. Həqiqətdə bu rəvayətlərə tam və dərin diqqətlə yanaşanlar başa düşər ki, bu rəvayət Quranın təhrifinə yox, əksinə təhrifdən amanda qalmasına dəlalət edir.

Ətreaflı cavab

Cavabın aydın olması üçün bir neçə məsələni qeyd etmək zəruridir:

1. Quranın təhrif olunmaması və dəyişdirilməməsi bəzi möhkəm və qəti əqli dəlillərə istinad edilir. (Bunlar keçmiş suallarda bəyan olundu.)[1] İndi isə nəqli dəlillərdən bəzilərinə işarə edirik:

1. Bəzi Quran ayələri aşkar şəkildə göstərir ki, bu kitabda heç bir dəyişiklik və təhrif oluna bilməz və onun təhrif olunması qeyri-mümkündür:

“Batil nə öndən, nə də arxadan (heç bir tərəfdən) ona yol tapa bilməz. Bu, hikmət sahibi və tərifə layiq olan Allah tərəfindən nazil olunmuşdur.”[2] 

Quranı Allahdan başqasına istinad vermək rəva deyildir; əksinə o özündən əvvəl gəlmiş olanları təsdiq edir və o kitabların izahıdır. Şübhəsiz, aləmlərin Pərvərdigarı tərəfindəndir.”[3]

2. Vəhyin alınmasında, saxlanmasında və ümmətə çatdırılmasında Peyğəmbəri-Əkrəmin (səlləllahu əleyhi və alih) ismət məqamına dəlalət edən ayələr:

a) Peyğəmbərin vəhyi almaq məqamındakı (hər növ səhv, xəta, unutqanlıqla əlaqədar) ismət və günahsızlığı: “Həqiqətən sən Quranı hikmət sahibi və elmli Allah tərəfindən əxz edirsən.”[4]

b) Quranın qorunub saxlanması məqamında isməti: “Biz Quranı sənə qiraət etdik və sən onu yaddan çıxarmazsan.”[5]

v) Peyğəmbərin Quranı tilavət və təbliğ məqamındakı isməti: “Peyğəmbər Quran ayələrini onlara tilavət edir.”[6] Yaxud buyurur: “Peyğəmbər nəfsani istəklər üzündən söz danışmır; onun sözləri yalnız ilahi vəhydir.”[7]

Hətta Allah-taala Peyğəmbəri təhdid edərək buyurur ki, əgər (qeyri-mümkün fərz ilə) vəhydə azacıq dəyişiklik edərsə, onu ən şiddətli əzabla cəzalandırar: “Əgər Peyğəmbər iftira üzündən bəzi sözləri Bizə yaxsaydı, qüdrətlə onu tutar, sonra onun qəlbinin damarını kəsərdik və sizdən heç kəs buna mane ola bilməzdi.”[8]

3. Bir çox ayələr göstərir ki, Peyğəmbər Quranda heç bir dəyişiklik icad etməmişdir: “Mənim haqqım yoxdur ki, onu (Quranı) öz tərəfimdən dəyişdirəm; mənə nə vəhy olunursa, ona da tabe oluram.”[9]

4. Bir çox rəvayətlərdən də Quranın təhrif olunmaması və dəyişdirilməməsi məlum olur. Nümunə üçün bir rəvayəti qeyd edirik: Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih) buyurdu: “Mən sizin aranızda iki ağır əmanət qoyuram – Allahın kitabı və itrətim. Bu ikisi “Kövsər” hovuzunda mənim yanıma gəlincəyə qədər heç vaxt bir-birindən ayrılmazlar.”[10]

Həm şiə, həm də sünnülər tərəfindən qəbul olunan bu rəvayətdən aydın olur ki, Quran qiyamət gününə qədər istinad olunmağa səlahiyyətlidir və bütün insanlara höccətdir. Deməli, əgər Quran təhrif edilib dəyişdirilsəydi, din hökmlərində mötəbər bir mənbə kimi istinad olunmağa səlahiyyəti olmazdı.

2. Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-dən və məsum imamlardan (əleyhimus-salam) nəql olunan çoxlu rəvayətlərdə buyurulur ki, hədislərin qəbul və ya rədd olunmasının meyarı Quran ilə uyğun gəlib-gəlməməsidir.

Aşağıda o hədislərdən bəzilərini qeyd edirik:

Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih) buyurdu: “Hər şey Allahın kitabına müvafiq olsa, qəbul edin və hər şey də Quranla müxalif olsa, qəbul etməyin.”[11]

İmam Sadiq (əleyhis-salam) buyurur: “Bizdən nəql olunan hədislərin (hamısını yox) yalnız Quranla uyğun olanlarını qəbul edin. Allahın sözü ilə müxalif olanları qəbul etməyin.”[12]

Deməli, yuxarıda işarə etdiyiniz rəvayətlər (fərz üzrə) sənəd və dəlalət baxımından düzgün və səhih məfhuma malik olarsa, Peyğəmbərin və məsum imamların göstərişinə əsasən, çoxlu Quran ayələri ilə müxalif olduğu üçün onları qəbul etməməliyik. Çünki onların istinad olunmağa ləyaqəti və səlahiyyəti yoxdur.

3. Sizin işarə etdiyiniz rəvayət Əbdüllah ibni Əbi Sərəhin mürtəd olması ilə əlaqədardır. Onun necə və hansı əsasa görə mürtəd olması ilə əlaqədar üç rəvayət gəlmişdir:

a) Bəzi rəvayətlərdə deyilir ki, Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih) “Tin” surəsinin ayələrini ona imla edir və o da yazırdı. “Summə ənşə’nahu xəlqən axər” ayəsinə çatanda həzrət bu ayəni deməmiş İbni Əbi Sərəh insanın necə xəlq olunmasından təəccübləndi və dedi: “Fətəbarəkallahu əhsənul-xaliqin!” Peyğəmbər buyurdu: “Yaz: fətəbarəkəllahu əhsənul-xaliqin”. Bundan sonra İbni Əbi Sərəhin qəlbində vəsvəsə yarandı. Öz-özünə dedi: “Əgər bu vəhydirsə, onda mənə də vəhy olunur! Əgər yalandırsa, onda Peyğəmbər (nəuzu billah) yalan deyir!” Buna görə də mürtəd olaraq Məkkəyə qaçdı.[13]

b) Bəzi rəvayətlərdə deyilir ki, İbni Əbi Sərəh vəhyi yazanda onda dəyişiklik edirdi. Buna görə də Peyğəmbər onu vəhyi yazmaq məqamından çıxartdı və o mürtəd olaraq Məkkəyə qaçdı.[14]

v) Feyz Kaşani imam Sadiq (əleyhis-salam)-dan nəql edir ki, Əbdüllah ibni Səd ibni Əbi Sərəh, Osmanın süd qardaşı idi və onun xətti çox gözəl idi. Hər vaxt vəhy nazil olurdusa, həzrət Peyğəmbər onu çağırır və vəhyi ona oxuyurdu, o da yazırdı. Amma “səmiun bəsir” kəlməsinin yerinə “səmiun əlim” və “bima tə’ləmunə xəbir” kəlməsinin yerinə “bima tə’məlunə bəsir” yazırdı. Yaxud ی “ya” kəlməsinin ت “ta”ya çevirib yazırdı. Bununla belə həzrət buyurdu: “Huvə vahidun” – Yəni bunların fərqi yoxdur. Nəhayət, o, mürtəd olaraq Məkkəyə qaçdı və Qüreyşə dedi: “Allaha and olsun! Muhəmməd nə dediyini bilmir! Mən də onun kimi sözlər deyə, onun kimi ayə nazil edə bilərəm!”[15]

Belə nəticə alırıq ki, əvvəla, bu rəvayətlər onun necə mürtəd olmasında ixtilaflı olduğuna görə onlara yüz faiz istinad etmək olmaz. Çünki, birinci nəqlə əsasən onun təhrifə heç bir dəlaləti yoxdur və İbni Əbi Sərəhin ürəyindən keçənlərin ilahi vəhy olması, ondan əvvəl Peyğəmbərin qəlbinə nazil olması ilə heç bir ziddiyyət yaratmır. İkinci nəql də həm müəmmalı, həm də anlaşılmazdır. Yalnız üçüncü nəqlə əsasən Quranın təhrifinə dəlalət edir.

İkincisi: Mərhum Səduq Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in buyurduğu “huvə vahid” kəlməsinin izahında demişdir: “Yəni dəyişsən də, dəyişməsən də sənin dəyişdirib yazdığım yox, mənim imla dediyim yazılacaqdır.”[16]

Deməli, əgər bu rəvayət (üçüncü nəqlə əsasən) sənəd baxımından düzgün olarsa, zahirən mərhum Səduqun izahı və yozumu qəbul oluna bilər. Çünki bu izah həqiqətdə Quranın aşağıdakı məzmunu vurğulayan ayələri ilə müvafiqdir: “Quranda heç bir dəyişiklik ola bilməz!” Eləcə də Peyğəmbərin vəhyi almaq, saxlamaq və təbliğ etmək məqamında məsum olması və heç bir səhvə yol verməməsini göstərən ayələrlə müvafiqdir.

Üçüncüsü: Əgər Mərhum Səduqun izahını qəbul etməsək və o rəvayəti sənəd baxımından da səhih hesab etsək, ikinci məsələdə bəyan olunduğu kimi, belə rəvayətlər Quranın aşkar bəyanı ilə ziddiyyətli olduğundan onlara istinad etmək olmaz. Peyğəmbərin və məsum imamların göstərişlərinə əsasən bu kimi rəvayətləri qəbul etməməliyik.

4. Əbdüllah ibni Əbi Sərəh mürtəd olaraq Məkkəyə qaçdı. Peyğəmbər Məkkənin fəthində Osmanın vasitəçiliyi ilə onu edam etmədi. Sonralar Osmanın Misirdəki valisi olmuşdu.[17] 

Bu izahların hamısından keçəndə, bu rəvayət Quranın təhrifinə yox, əksinə, onun təhrif olunmamasına dəlalət edir. Çünki Quranın təhrif olunmamasına inananlar müxaliflərin təhrif barəsindəki səylərini inkar etmirlər, əksinə onların bu işlərdə müvəffəqiyyət qazanmalarını inkar edirlər.

Çünki, əvvəla: Quranın qorunub saxlanması Allahın öhdəsindədir. İkincisi, Peyğəmbərin özü də Quranı qoruyub saxlayır və təhrifdən amanda saxlayırdı. İbni Əbi Sərəhin tərəfindən göstərilən bu səylərin məğlubiyyətə uğraması da bu cür mənfur və məkrli planların, batil hiylələrin nümunələridir ki, Peyğəmbər onlarla mübarizə aparmağı öhdəsinə almış, bu hiylələri beşikdə ikən boğmuşdu.



[1] Bax: Görünüş, “Quranın təhrif olunmaması”, sual 453 (sayt 486)

[2] “Fussilət” surəsi, ayə: 42

[3] “Yunis” surəsi, ayə: 37

[4] “Nəhl” surəsi, ayə: 6

[5] “Əla” surəsi, ayə: 6

[6] “Ali-İmran” surəsi, ayə: 164

[7] “Nəcm” surəsi, ayə: 3 və 4

[8] “Haqqə” surəsi, ayə: 44-47

[9] “Yunis” surəsi, ayə: 15

[10] “Müsnədi Əhməd”, hədis, 10681; “Sünəni Termizi”, hədis 373; “Müstədrək”, Hakim, 3-cü cild, səh. 109

[11] “Kafi”, 1-ci cild, səh. 109

[12] “Biharul-ənvar”, 2-ci cild, səh. 249

[13] Yenə orada, 22-ci cild, səh. 34

[14] “Təfsiri Əyyaşi”, 1-ci cild, səh. 369

[15] Feyz Kaşani, “Təfsiri Safi”, 2-ci cild, səh. 140, “Ənam” surəsinin 93-cü ayəsi, Tehran çapı, “Məktəbətul-islamiyyə”

[16] Səduq, “Məanil-əxbar” (“Biharul-ənvar”dan nəqlən: 92-ci cild, səh. 35)

[17] “Biharul-ənvar”, 17-ci cild, səh. 178

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Müslim ibn Əqilin qızlarının adı nə idi?
    12706 تاريخ بزرگان 2011/05/31
    Cənab Müslim ibn Əqilin həyatı barəsində olan kitabların hamısını araşdırarkən, bu nəticə ələ gəlir ki, cənab Müslimin Atikə və Həmidə adında iki qızı olubdur. Atikə Kərbəla hadisəsində Aşura günü düşmən xeymələrə hücum edərkən şəhid olur. Amma Həmidə Kərbəla əsirləri karvanında olub və cənab Müslimin nəsli yalnız onun vasitəsi ilə davam ...
  • "Əssəlamu ələl- Hüseyn və əla Əli ibnil Hüseyn və..." «اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ و ...» salamında Əli ibnil Hüseyn kimdir?
    18257 تاريخ بزرگان 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, ziyarətnamə, təvəssül duası, pak İmamlara salavat və İmam Zeynəl- abidin və Əli Əkbər (ə)- dan qalan rəcəznamələrdən Əli ibnil Hüseynin o iki həzrətin müştərək adı olması istifadə olur, amma Aşura ziyarətinin zaman və məkan məsələsi ki, Aşura günü, Kərbəla məkanı və o gün öldürülənlərə işarə edir. Və həmçinin ...
  • Qurani- Kərimin hansı surəsində peyğəmbərin gecə namazı qılmasına hökm edilmişdir?
    8276 Təfsir 2011/10/31
    Peyğəmbərə gecə namazının əmr edilməsi Quranın bir neçə yerində bəyan edilmişdir. O cümlədən Allah Quranın Muzəmmil surəsində peyğəmbərə buyurur: “Gecəni qısa bir hissədən savayı ayaqa qalx.[1] Baxmayaraq ki, bu surədə müraciət olunan peyğəmbərdir (s), amma surənin davamından anlaşılır ki, möminlər də peyğəmbərin (s) bu proqramında birlikdə olmuşlar. İndi ...
  • Һәр бир мүсәлманын илк әввәлдә билмәли олдуғу етигады нәдир?
    7748 Qədim kəlam 2010/09/29
    Һәр бир инсан кәлмеји-шәһадәтини јәни, “Әшһәду ән ла илаһә илләллаһ вә әшһәду әннә Мәһәммәдән рәсулуллаһ” (шәһадәт верирәм ки, Аллаһдан башга танры јохдур вә Мәһәммәд Аллаһын елчисидир) – демәклә мүсәлман олур вә бүтүн Ислам ганунлары онун үчүн тәтбиг олунур. Бәдәни пак вә һимајәсиндә олан һәдди булуға чатмајан ...
  • Əhli- sünnənin baxışını nəzərə alaraq, şiə fiqhinin nəzərindən səfərdə namazı şikəstə qılmaq rüsxətdir yoxsa vacib?
    12497 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/07/16
    Yəqini olan məzələ budur ki, beş namaz əvvəlcə iki rəkət formasında qanuniləşibdir. Həmçinin heç bir şəkk yoxdur ki, həzərdə (vətəndə) olan namaza iki rükət əlavə olubdur. İndi müzakirə mövzusu budur ki, səfərdə olan namaza da iki rükət əlavə olub ya yox? Şiənin fəqihləri İmamlar (ə)- ...
  • Bizə salam verərək “əssəlamu əleykum” deyən qeyri-müsəlman şəxsə cavabımız necə olmalıdır?
    7788 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/09
    Dini təlimlərdə təkid olunan məsələlərdən biri də möminlərin bir-birinə salam verməsidir. Bu məsələ ilə əlaqədar bir neçə istisna halı vardır ki, onun nümunələrindən biri də qeyri-müsəlmana salam verməkdir. Fiqhi kitablarda qeyri-müsəlmana salam vermək məkruh (bəyənilməz iş) sayılır və buyurulur: “Kafirin salamının cavabında gərək qısa şəkildə (təkcə “əleykə” ...
  • Quran nəzərindən seçilmiş xalqın xüsusiyyətləri nədir?
    8112 Təfsir 2012/09/24
    Quranda “seçilmiş xalq” və onun xüsusiyyətləri ilə əlaqədar nazil olan ayələri araşdırarkən aşağıdakı məsələlər əldə olunur: 1. Qurani-kərim peyğəmbərlərin ümmətindən heç birini bütün cəhətlərdən ideal olan bir xalq (qövm və ümmət) kimi təqdim etməmiş, əksinə onların ümmətlərinin əksəriyyətini məzəmmət etmişdir. 2. Qurani-kərim yalnız ...
  • Doğru və aldadıcı sübhdən məqsəd nədir?
    6733 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/04/16
    Doğru və aldadıcı fəcr və ya sübhdən məqsəd fiqhdə və astronomiyada işlədilən terminlərdir. Onlardan məqsəd gecə və gündüzdə müəyyən vaxtları bildirməkdir. Yalançı yaxud aldadıcı sübh məşriq səmtində ağartı və işıqlanmanın əmələ gəlməsinə deyirlər. Bu vaxtda sübh namazın qılmaq olmaz. Doğru və ya sadiq fəcr və sübh çağı ...
  • Ümumiyyətlə tato haramdır?
    15938 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/05/04
    Həzrəti Ayətullah ul üzma Sistaninin ofisi (Allah onun ömrün uzun etsin) Özü- özlüyündə caizdir, icazə verilir. Həzrəti Ayətullah ul üzma Məkarim Şirazinin ofisi (Allah onun ömrün uzun etsin) Əgər bədən üçün xüsusi bir zərəri yoxdursa və əxlaqa zidd şəkillər onda olmasa icazə verilir. Hər halda dəstəmaz və ...
  • Nə üçün həzrət Məhəmmədin (s) dörd qadından çox arvad almasına icazəsi var idi?
    15385 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2011/06/21
    Peyğəmbərin (s) qadınlareının çox olması mövzusu daim insanlar üçün sual amili olmuşdur.Biz bu məqalədə gərək bəzi məsələlərə toxunmaqla müxatəbin zehnini bu kimi suallardan təmizləyək:1). Birincisi: "Dörd qadından artıq arvad almaq mövzusu haram olmazdan öncə Peyğəmbərimiz bu qadınla ailə qurmuşdu.2). Peyğəmbərimizin bu ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164804 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164285 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119876 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113911 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111044 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94210 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54915 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54575 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46296 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45900 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...