Ətraflı axtarış
Baxanların
12369
İnternetə qoyma tarixi: 2011/06/27
Sualın xülasəsi
Peyğəmbərimiz öz zamanında azanın sözlərində özünün nübüvvətinə və İmam Əlinin vilayətinə şəhadət verirdimi?
Sual
Peyğəmbərimiz necə azan verirdi? Azan verərkən öz Peyğəmbərliyinə və İmam Əlinin haqq vilayət olmasına şəhadət verirdimi?
Qısa cavab

Bu sualda iki sual anlamı olduğu üçün biz onu iki dəstəyə ayırırıq.

A). Görəsən Peyğəmbər öz nübüvvətinə azan verərkən şəhadət verirdimi?

Bu sualın cavabında deyirik ki: Peyğəmbər azan verərkən öz adını şəkərək Peyğəmbərliyinə şəhadət verməli idi. Çünki o, adi insanlar kimi öz şəri vəzifələri yerinə yetirirdi. (Risalə hökümlərinə). Əgər bunun əksinə olaraq dəlilimiz olsa bu iddianı edə bilərik. Amma Peyğəmbərimiz nəin ki, şəri vəzifələrinə əməl edirdi, hətta hədislərə əsasən hər dəfə azanda Allahın vahidliyinə və öz Peyğəmbərliyinə iqrarla şəhadət verirdi.

B). Görəsən Peyğəmbər (s) azan verərkən İmam Əlinin (ə) vilayətinə şəhadət verirdimi?

Peyğəmbərimizin (s) azan verərkən İmam Əlinin vilayətinə şəhadət verməsi haqqında əlimizdə heç bir dəlil və sübutumuz yoxdur.

Hətta İmamlarımızdan nəql olunan hədislərdə belə bu məsələnin xırdalığına işarə edilməmişdir. Amma bir çox hədislərimizdə Peyğəmbərin (s) adından sonra İmam Əlinin (ə) də adını çəkməyin savab olduğu nəql olunmuşdur. Bu səbəbdən şiə alimləri azan ibadət olduğu üçün İmam Əlinin (ə) adını azan da savab niyyəti (azanın sözü niyyəti ilə deyil) ilə söyləməyi buyurmuşlar.

Ətreaflı cavab

Bu mövzuda iki sual verildiyi üçün cavabları və sualları iki hissəyə bölürəm:

A). Peyğəmbər Azanın sözlərində öz adını deyirdimi?

Cavab: Sözsüz ki, Peyğəmbərimiz (s) azanın sözlərində öz adını çəkirdi. Çünki Peyğəmbərimiz də başqaları kimi dinin buyurduqlarını əməl edirdi. Əgər Peyğəmbərə bu əməllərin vacib olmaması haqqında sübutumuz varsa o vaxt bu sualın yeri vardır. Amma hədislərə istinad edərək deyə bilərik ki, Peyğəmbərə dinin vacibləri vəzifə olaraq vacib idi və o (s) bütün azanlarında Allahın və özünün haqq olmasını açıq- aşkar təkrar edirdi.

İmam Baqir (ə) buyurub:

"Peyğəmbər (s) meraca gedəndə "Beytul- məmura" (məmur ani) yetişərkən namaz olur. Cəbrail (ə) azan və iqamə deyir. Bu zaman Peyğmbər önə keçir və mələklər onun arxasında sıraya düzülürlər. bir nəfər Peyğəmbərdən soruşur: Cəbrail necə azan verdi? Həzrət buyurur:

«الله اکبر، أشهد ان لا إله إلاّ الله، أشهد أن محمّداً رسول الله (تا آخر اذان)»

Allahu əkbər, əşhədu ənla ilahə illəllah, əşhədu ənnə Muhəmmədən rəsuləllah (axıra kimi).[1]

Ayrı bir hədisdə isə buyrulub: İmam Hüseyn (ə) buyurub: Atam Əli ibn Əbu Talibdən eşitdim ki: Allah Taala Peyğəmbəri meraca aparmaq üçün bir mələk göndərdi o mələyi nə ondan qabaq nə də ondan sonra səmada görən olmayıb. O azan və iqamə dedi: Elə bu zaman Cəbrail mələk Peyğəmbərə dedi: Namaz üçün belə azan de".[2] Bundan belə başa düşülür ki, Peyğəmbərin azan və iqaməsi başqalarından fərqli deyildi.

B). Peyğəmbər azan verərkən İmam Əlinin vilayətinə şəhadət verirdimi?

Bu barədə birbaşa əlimizdə bunu sübuta yetirə biləcək bir hədis və ayəmiz yoxdur. Amma bu mövzuda "əl- səlafətu bi əmr- əl xlasə kitabında belə gəlmişdir ki: İlk dəfə Salman Farsi Alaha və Peyğəmbərə şəhadət verdikdən sonra İmam Əlinin (ə) də vilayətinə şəhadət vermişdir. Onun bu əməlindən sonra səhabələr Peyğəmbərə şikayətə gedirlər. Peyğəmbər isə onların sözünə etina etməmiş və bu əməli öz möhürü ilə təsdiqləmişdir. Həmçinin bu kitabda nəql olunmuşdur ki, "böyük Qədir xum" hadisəsindən sonra Əbuzər Qəffari Allahın varlığına və Peyğəmbərin Peyğəmbərliyinə şəhadət verəndən sonra İmam Əlinin də vilayətinə şəhadət vermişdir. Amma onun da bu əməli münafiqlərin xoşuna gəlmədi və etiraz əlaməti olaraq şikayət üçün Peyğəmbərin hüzuruna gəldilər. Peyğəmbər onları dinlədikdən sonra dedi:

«اما وعیتم خطبتی یوم الغدیر لعلی بالولایه»

"Bəs sizin üçün istinin altında uzun- uzadı oxuduğum xütbənin anlamı və mənası nədir? Xütbənin mənası bu deyildi ki "Əli sizin vəlinizdir"? Sonra isə sözünə davam edir: Bəs eşitməmisiniz ki, nə səma beləsinin başına kölgə salmış və nə də yer özündə belə bir şəxs görmüş. Əbuzər heç vaxt yalan danışmaz. Amma yenə də bunun üstündən siz ondan mənə şikayətə gəlmisiniz.

«انکم لمنقلبون بعدی علی اعقابکم»[3] 

Amma bu mətinlərin sənədi nəql olunmamışdır. Hətta yeddinci əsrə kimi də kimdənsə eşidilməmişdir.

Bundan əlavə İmamlarımız elə bir hədis söyləməmişdir ki, o hədisdə azanın və iqamənin sözlərinin xırdalığına kimi işarə edilsin.

Yəni onlar da azanı məlum məsələdir ki, Peyğəmbərin zamınında verildiyi kimi vermişlər. Amma Allahın və Peyğəmbərin haqq olmasına şəhadət verəndən sonra və ya Peyğəmbərin (s) adından sonra İmam Əlinin (ə) adını çəkməyin savab olması barəsində xeyli hədislərimiz vardır. Bu hədislərin bəzilərini aşağıda qeyd edirik:

İmam Sadiq (ə) buyurmuşdur: "Allah Taala yeri göyü yaradandan sonra bu üç şəhadətin deyilməsini əmr etmişdir".[4]

«اله الا الله محمد رسول الله علی امیرالمؤمنین»

Yəni: Əşhədu ənla ilahə illəllah.

Əşhədu ənla Muhəmmədən rəsulallah və əşhədu ənla əliyyən vəliyullah.

«فاذا قال احدکم لا اله الا الله محمد رسول الله فلیقل علی امیرالمؤمنین ولی الله»

Amma ayrı bir hədisdə isə buyurmuşdur: "Allah- Taala ərşi və kürsünü yaradandan sonra onlara belə yazdı. La ilahə İlləllah, Məhəmmədən rəsulallah, əli əmir əl möminin.[5]

Bəzi rəvayətlərə istinad edərək deyə bilərik ki, İmam Əlinin adını istər azanda və istərsə də qeyri- azanda Allahın və Peyğəmbərin adından sonra çəkilərsə böyük savabı vardır.[6]

Bundan əlavə azan ibadətdir. Şiə alimləri azanda, azanın tərkib hissəsi deyil, savab niyyəti ilə söylənməsini caiz bilirlər.[7]

 



[1] - Təhzib- əl əhkam, Tusi, darul əzva nəşriyyatı, Beyrut, cild 2, səh 60, haşiyə 3.

[2] - Dəam- əl İsbami, Qazi Noğman ibni Məhəmməd təmimi, dar əl- maarif nəşriyyatı, Qahirə cild 1, səh 142.

[3] - Əl- islami fi əmr- əl xlafə.

[4] - Biharul- ənvar, cild 37, səh 295, 10- cu hədis, 45- ci bab.

«ان الله اخذ من بنی آدم من ظهورهم ذریتهم فقال الست ربکم و محمد رسولی و علی امیرالمؤمنین قالو بلی .»

[5] - Yenə də ora, cild 27, səh 1, bab 1.

[6] - Yenə də ora səh 38,hədis 318- 319- 27- ci hədis, 67- ci bab və cild 27, Biharul- ənvar səh 8, cild 16, bab 10.

[7] - Tozihul məsail, cild 1, 919- cu məsələ, səh 519.

(Zəncani əlbəttə əmir- əl mömininin və digər İmamların vilayəti imamın vacib şərtlərindəndir. İslam dini bunlarsız öz zahiri gözəlliyini itirir. Yaxşı olar azanda Peyğəmbərin adından sonra İmam Əlinin (ə) və digər İmamların adları təbərrük niyyəti ilə deyilsin. Amma elə deyilməlidir ki, azanın sözlərinə oxşamasın.

(Məkarim) Təbərrük niyyəti ilə elə deyilməlidir ki, azanın tərkib hissəsindən seçilsin.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Vilayəti fəqihə əqidəli olmaq nə vaxtan başlayıb?
    9428 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/10/06
    Fiqhdə müctəhidlik dərəcəsinə çatan şəxs tərəfindən İslam cəmiyyətinin rəhbərliyi mənasına olan 2 vilayəti fəqih" məsələsi, bəzilərinin nəzərində İslam düşüncəsi tarixində təzə bir mövzudur və onun keçmişi iki əsrdən azdır. Bunlar iddia edirlər ki, şiə və sünnü fəqihlərinin heç biri bu məsələni araşdırmayıblar ki, fəqihin fətva və hökm ...
  • Dəccal kimdir? Onun barəsində olan rəvayətləri izah etmənizi istərdik.
    9024 Qədim kəlam 2011/08/23
    Zühurynəlamətlərindənbiridəinsanlarızəlalətəsalanvəazdıran “Dəccal” adlıbir
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • İslam dini nöqteyi nəzərindən bir qatil və günahkar kafir iman gətirərsə onun keçmiş günahları bağışlanırmı?
    7423 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/12
    Müqəddəs İslam dinində yeni müsəlman olmuş şəxslər üçün müəyyən qanunlar təyin olunmuşdur. O cümlədən, əgər kafir şəxs müsəlman olmazdan öncə bir sıra günahlara qatılarsa və Allah Taalanın haqqını aradan apararsa (namaz qılmaz, oruc tutmaz və sair. Bu kimi vacibləri tərk edərək günaha düşərsə). Allah tərəfindən onun günahı bağışlanır.
  • "Möminlər"dən məqsəd müsəlmanların hansı dəstəsidir?
    8731 Qədim kəlam 2011/07/02
    Möminlər Allahın varlığını təsdiq edən, Onun müqabilində təslim olan, bütün ilahi peyğəmbərlərə iman gətirən və bunlara əməl etməkdə də israrlı olanlardır.Nəzərinizə çatdıraq ki, imanın mərtəbə və dərəcələri vardır. Quran ayələrinə, Peyğəmbərdən (s) nəql olunan hədislərə əsasən Əhli-beytin (ə) vilayətinə etiqad bəsləmək imanın ali və əsil mərtəbələrindəndir. Quran ayələri vasitəsi ...
  • “Əməli əsl” və “ictihadi dəlil” dedikdə məqsəd nədir və bunların arasında nə kimi əlaqə vardır?
    6117 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/18
    Əməli əsl“Əməli əsl” üsuli-fiqh elmində bir termindir. Onun mənası şəri hökmün təyinində şəkk yaranan zaman mükəlləfin əməli (şəri) vəzifəsini aydınlaşdıran bir qaydadan ibarətdir – dəlil və əmarə tapmadıqdan sonra. Başqa sözlə desək, əməli əsl, yaxud əməliyyə əslləri şəkk-şübhəyə düçar olan bir şəxsin əməlini ...
  • can verən halla ölüm səkəratı arasında farq nədir?
    7016 حقانیت مرگ 2015/06/02
    Ərəbcədən ehtizar sözü iftial şəklində olub, həzər sözünün yəni, hazır olmaq mənasındandır. Bəziləri deyirlər, insanın son anında ölüm mələklərinin hazır olmasına görə bu hala, ehtizar deyilir.[1] Belə bir hala düşən insana isə möhtəzər (can verən) deyilir.[2] Ehtizar yəni, can verən vaxt ...
  • Nə üçün bəzi müsəlmanların əməlləri onların din və məzhəb əqidələriylə üst- üstə düşməyib əksinə olur?
    6454 Əməli əxlaq 2011/05/15
    İnsan bir neçə təbəqədən təşkil olmuş bir varlıqdır; ruhi və İlahi, maddi və mənəvi, ictmai və atifi və... təbəqələrdən ibarətdir. Bu təbəqələr həmişə bir- biriylə mübarizədədirlər ki, bu da insanı əqidəsiylə əməlləri arasında müxalifətə doğru yol açır. İlahi dinlər, xüsusiylədə İslam dini insanları nəfsin istəkləri tələsindən qurtarıb onu ...
  • Мәләкләр мүҹәррәддиләр, ја мадди?
    6743 İslam fəlsəfəsi 2010/06/12
    Ола билсин ајә вә рәвајәтләрдә мәләкләрин сырф мүҹәррәд олмасы ајдын шәкилдә бәјан едилмәјиб. Амма, онларын һаггында әлдә олан мәлуматлар, о ҹүмләдән, онларын рәфтарлары вә вәсфләри мүҹәррәд олмаларына дәлилдир. Чүнки, ајә вә Мәсумларын (әләјһимуссалам) рәвајәтләриндә мәләкләр һаггында бизә чатан һәдис вә кәлмәләрин мәзмуну онларын ...
  • İmam Riza (əleyhis-salam)-ın “Zamini-ahu” (Ahunun zamini) adlandırılmasının səbəbi nədir?
    10576 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/01/19
    İmam Riza (əleyhis-salam)-ın məşhur ləqəblərindən biri də “Zamini-ahu”dur (ahunun zamini). Şiə mənbələrində bu hadisə camaat arasında məşhur olan şəkildə mövcud deyildir. Amma camaat arasında deyilən nəqlə oxşar rəvayət vardır. Peyğəmbərə, İmam Səccada və İmam Sadiq (əleyhimus-salam)-a mənsub edilən möcüzələrdə də gözə dəyir. Mərhum Şeyx Səduq “Uyunu əxbarir-Riza (əleyhis-salam)” kitabında bu ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164675 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    163733 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113679 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    110524 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94037 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54839 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54123 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46130 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45746 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...