Ətraflı axtarış
Baxanların
10007
İnternetə qoyma tarixi: 2013/12/25
Sualın xülasəsi
Nəzirin deyiliş qaydası və düzgün şəraiti nədir? Həddi buluğa çatmayanın nəzir etməsi düzgündür ya yox?
Sual
Nəzirin düzgün qaydada baş tutmasından ötrü neynəmk lazımdır? Həddi buluğa çatmazdan əvvəl etdiyimiz nəzərlər düzgündürmü?
Qısa cavab
Nəzirin tərifi:
Nəzir budur ki, insan Allaha görə hər hansı bir yaxşı işi yerinə yetirəcək və ya hər tərki gözəl olan hər hansı bir əməli tərk edəcək.[1]
Nəzirin növləri:
Nəzir iki növdür:
1.Şərtli nəzir; Şərtli nəzir və ya şükür nəzri o nəzirdir ki, insan məsələn deyir:əgər xəstəm şifa tapsa mənim boynumdadır ki, Allaha görə filan işi görərəm." Yaxud, cəza nəziridi ki, məsələn insan deyir: "əgər bundan sonra filan əmələ düçar olsam, mənim öhdəmdədir ki, Allaha xatir filan işi yerinə yetirim."
2.Mütləq nəzir: O nəzirdir ki, insan heç bir qeyd və şərt olmadan desin ki, "Allah xatirinə mənim öhdəmdə olsun filan işi görməyi nəzir edirəm və ya Allah xatirinə mənim öhdəmdə filan işi tərk etməyi nəzir edirəm. Yaxud filan pis işi tərk etmək mənim öhdəmdə olsun"[2]
Nəzirin əsasları:
Nəzirin üç kökü var: 1.nəzir edən; 2.nəziri deməyin forması; 3.nəzir deyilən şey ya əməl;[3] yəni, nəzərin baş tutmasından ötrü əvvəl nəzir edən olmalı bununla nəzirin şəraiti düzəlir və daha sonra nəzirin deiyliş qaydasına əməl olunmalı və nəzir hansısa bir əməlin yerinə yetirilməsi və ya tərk olunması kimi işə bağlı olmalıdır. Nəzirin şəraitini də qeyd edəcəyik.
Nəzir edənin şəraiti:
1.Həddi buluğa çatsın; 2.ağlı olsun; 3. Öz ixtiyarı ilə olsun; 4.niyyəti olsun; 5.nəzir elədiyi şeydə qadağa olmasın;[4] bəzi İslam alimləri müsəlman olması və azad (qul)[5] olmamasını da şərt kimi qeyd edirlər.[6]
Beləliklə, yaxşını-pisi ayıran on yaşına çatmış uşağın, dəlinin hətta hərdənbir dəli olanın dəli vaxtında etdiyi nəzir, niyyətinin nə olduğunu bilməyən sərxoşun, səfeh və malının istifadəsinə qadağa qoyulan şəxsin nəziri düzgün və şəri deyil. Əlbəttə, malının istifadəsinin qadağa olunan şəxsin, tələbkarın haqqı olmadığı malından nəzir edə bilər amma, tələbkarların haqqı olan maldan nəziri düzgün deyil.[7]
Həmçinin, qulun və kafirin nəziri səhih deyil. Yalınz o halda ki, qul nəzir etməmişdən əvvəl sahibindən icazə alsın və ya qul sahibi ilə bağladığı qərardad qurtarmazdan əvvəl sahibi onu azad etmiş olsun. O cümlədən, kafir əgər nəzir edəndən sonra müsəlman olsa, yaxşı olar ki nəzrinə əməl etsin.[8]
Nəzirin deyiliş qaydası:
Nəzirin deyiliş qaydası belədir (lillahi ələyyə hakəza) Mənim öhdəmdədir Allaha xatir filan iş, əgər xəstəm sağalsa"[9] məsələn; belə deyilsin ki, "əgər Allah xəstəmə şəfa versə, Allaha xatir bir gün oruc tutmaq mənim öhdəmdə."[10]
Onu da qeyd edək ki, nəzirin deyilişinin ərəbcə olması vacib deyil. Hər dildə olsa demək olar. Deməli əgər azəri dilində belə deyilsə ki "Əgər xəstəm sağalsa, Allaha xatir fəqirə on manat vermək və ya bir gün oruc tutumaq mənim boynumda." – kifayətdir.[11] Həmçinin, nəziri dildə demək lazımdır, niyyətdə tutmaq kifayət eləməz.[12] -[13]
 
Nəzir olunanın ya öhdəyə alınmışın şəraiti;
Nəzir olunan o şeydir ki, nəzir edən şəxs həmin əməlin Allaha xatir yerinə yetirilməsini və ya tərk olunmasını öhdəsinə almışdır.
Nəzir olunmuşun şəraiti;
1.Nəzir olunan şey elə şeylərdən olmalıdır ki onun haqqında qəsd qürbət etmək mümkün olsun; yəni, ya vacib ya də müəstəhəb əməl olsun. Yaxud elə mübah olsun ki din və dünyada yerinə yetirlməsi və ya tərki mühüm olsun.[14] Beləliklə, haram və ya məkruh işi nəzir etmək olmaz. [15]
2.Nəzir edən onu qəsd etsin və iradə etsin;
3.Nəzir edən üçün o işin yerinə yetirməsinə qüdrəti olmuş olsun. Yəni, nəzir olunmuş əməl elə olmalıdır ki, adət və ürf üzrə o günü həmin şəxsin bu əməli yerinə yetirməyə qüdrəti olmuş olsun. Baxmayaraq ki, nəzir edən anda ola bilsin həmin əmələ gücü çatmasın.[16]
Bəs, əvvəldə olunan sualın cavabı belədir "həddi buluğa çatmazdan əvvəl olunan nəzir düzgün deyil. Çükni, nəzirin şəraitlərindən və düzgün olmasından biri nəzir edənin həddi buluğa yetişməsidir."
 

[1]  Məkarim Şirazi, Nasir, Risalətul Tozihul-məsail, səh.445; intişarat mədrəsə İmam Əli ibn Əbi Talib (əleyhissalam), Qum, ikinci çap, 1424 h.qəməri
[2]  Məkarim Şirazi, Nasir, Risalətul Tozihul-məsail, səh.445; intişarat mədrəsə İmam Əli ibn Əbi Talib (əleyhissalam) nəşriyyatı, Qum, ikinci çap, 1424 h.qəməri
[3] Hilli, Əllamə, Həsən ibn Yusif ibn Məthər Əsədi, İrşadul-əzhan ilə əhkamul iman, təhqiq və düzəliş edən: Faris Həsun, c.2; səh.90, Dəftər intişarat islami nəşriyyatı, Qum, birinci çap, 1410 h.qəməri
[4] İmam Xumeyni, Təhrirul-vəsilə, c.2; səh.117; Müəsiseyi mətbuat darul-elm nəşriyyatı, Qum, birinci çap, Bi Ta; Gülpayqani, Safi, Lütfullah, Hidayətul ibad, c.2; səh.247; Darul-Quranul-Kərim nəşriyyatı, Qum, birinci çap, 1416 h.qəməri; Xorasani, Vəhid, Hüseyn, Minhacus-salehin, c.3; səh.361; Mədrəseyi İmam Baqir (əleyhissalam) nəşriyyatı, Qum, beşinci çap, 1428 h.qəməri ili
[5]  Qul və kəniz olmasın
[6] Amili Şəhid Sani, Zeynəd-din ibn Əli, Ər-Rvözətul-bəhimə fi şərhil-lümətil-dəməşqiyyə, şərh edən: Kələntər, Seyyid Məhəmmməd, c.3; səh.35; Kitabfuruşi Davəri nəşriyyatı, Qum, birinci çap, 1410 h.qəməri ili
[7] İmam Xumeyni, Təhrirul-vəsilə, c.2; səh.117; Müəsiseyi mətbuat darul-elm nəşriyyatı, Qum, birinci çap, Bi Ta; Gülpayqani, Safi, Lütfullah, Hidayətul ibad, c.2; səh.247; Darul-Quranul-Kərim nəşriyyatı, Qum, birinci çap, 1416 h.qəməri; Xorasani, Vəhid, Hüseyn, Minhacus-salehin, c.3; səh.361; Mədrəseyi İmam Baqir (əleyhissalam) nəşriyyatı, Qum, beşinci çap, 1428 h.qəməri ili
[8] Amili Şəhid Sani, Zeynəd-din ibn Əli, Ər-Rvözətul-bəhimə fi şərhil-lümətil-dəməşqiyyə, şərh edən: Kələntər, Seyyid Məhəmmməd, c.3; səh.35-36; Kitabfuruşi Davəri nəşriyyatı, Qum, birinci çap, 1410 h.qəməri ili
[9] Bəhbəhani Kermanşahi, Ağa MəhəmmədƏli, Məqameul-fazl, c.1; səh.346; Muəssiseyi Əllameyi mücəddəd Vəhid Behbəhani nəşriyyatı, Qum, birinci çap, 1421 h.qəməri
[10] İsfahani (Məclisi əvvəl) Məhəmməd Təqi, Bir dövrə farca tam fiqh, səh.172; Müəssisə və intiraşar fərahani, Tehran, birinci çap, 1421 h.qəməri
[11] Hətta Allah kəlməsini də hər hansı dildə Onun mənasını versə demək olar.
[12] Fazil Lənkərani, Məhəmməd, Risaleyi tozihil-məsail, səh.483; Qum, yüz on dördüncü çap, 1426 h.qəməri
[13]37758 –ci sualdan tam köçürmə;
[14] Əlbəttə,  mübah işlərdən bəziləri hansısa cəhətdən müsətəhəb sayılır amma, qəsd qürbət etməyə ehtiyac yoxdur. Məsələn, namaz qılmaqdan ötrü susuzluğun aradan getməsindən ötrü su içmək.
[15] Amili Şəhid Sani, Zeynəd-din ibn Əli, Ər-Rvözətul-bəhimə fi şərhil-lümətil-dəməşqiyyə, şərh edən: Kələntər, Seyyid Məhəmmməd, c.3; səh.41-43; Kitabfuruşi Davəri nəşriyyatı, Qum, birinci çap, 1410 h.qəməri ili
[16] Hilli, Əllamə, Həsən ibn Yusif ibn Məthər Əsədi, İrşadul-əzhan ilə əhkamul iman, təhqiq və düzəliş edən: Faris Həsun, c.3; səh.90, Dəftər intişarat islami nəşriyyatı, Qum, birinci çap, 1410 h.qəməri
Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Təsadüfi suallar

  • Nə üçün biz şiəyik və digər məzhəblərə etiqadımız yoxdur?
    4800 کلیات 2019/03/02
    Ümumiyətlə dini, ilahi (vəhyə məxsus) və bəşəri olmaqla iki qismə bölürlər.Din,fərdin və ya cəmiyyətin idarəsi üçün,habelə insanların vəhy və əql yolu ilə inkişafı məqsədiylə insanların ixtiyarında qoyulmuş bir sıra əqidə,əxlaq və qanunlar toplusundan ibarətdir. İslam sözünün lüğəvi mənası təslim olmaq və boyun əyməkdən ibarətdir və şiə sözü ...
  • Allah kimdir və onu isbat etmək üçün hansı dəlillərdən istifadə etmək olar?
    12309 Qədim kəlam 2011/04/16
    Allah- Taala, mütləq kamal və varlıqdır ki, heç bir nöqsan və çatışmazlıq onda yoxdur. Bərabəri olmayan bir varlıqdır ki, hər işi görməyə hər an və zaman qadir, eşidən və şahiddir. İradə və ixtiyar sahibidir hər bir varlığın xaliqi (yaradıcısı) və diridir, hər xeyir iş və yaxşılığın mənbəyidir, bütün varlığı sevir ...
  • Kərbəla əsirləri hansı gündə Kərbəladan Şama doğru hərəkət etmişlər?
    6958 تاريخ بزرگان 2011/07/28
    Məqtəl və tarix kitablarının nəqlinə uyğun olaraq Kərbəla əsirlər karvanı Məhərrəm ayının 11-də Kərbəladan hərəkət etmiş və 12-də Kufəyə daxil olmuşlar. Məhərrəmin 19-da Kufədən Şama doğru hərəkət etmiş və səfərin 1-də Şama daxil olmuşlar.[1]
  • İnsanın öz dini qardaşının (aralarında olan dava-dalaş və narahatçılığa görə) əzab-əziyyətinə səbəb olan sözlər danışmağa və onunla küsülü qalmağa haqqı vardırmı? Halbuki, qarşı tərəf üzrxahlıq da etmişdir?
    6883 Əməli əxlaq 2012/01/18
    Əfv edib güzəştə getmək böyük insanların bariz xüsusiyyətlərindən, əxlaqi səciyyələrindəndir. Bu əməl ruhun alicənablığı əlamətidir. İslam məktəbində bu sifət böyük əxlaqi fəzilətlərdən hesab olunur. Hansı ki, bu dinin Peyğəmbəri “əxlaqi fəzilətləri, mənəvi kamalları təkmil edilib sona çatdırmaq üçün” məbus olmuş, özü də Quranın buyurduğu kimi “böyük və ...
  • Allahın Məknun və Mustəəsər adlarından məqsəd nədir?
    6950 Nəzəri irfan 2011/10/08
    Məsum Əhli- beytdən bizə çatan dua və rəvayətlərdən istifadə olur ki, Allah Taalanın bəzi adları vardır ki, onları özü üçün seçmiş və onlardan heç bir kəsin xəbəri yoxdur. Bu adlar "Əsmai Mustəəsərə" kimi tanınmışdırlar. Rəvayətlərdən istifadə olunur ki, Əsmai- Mustəəsərə Allahın qeyb əzəm adlarından və Allahın ilk adlarındadırlar. Mustəəsər adlarını ...
  • Öhdəsində xüms olan şəxs hal- hazırda onların xümsünü verməyə imkanı yoxdur. Bu şəxs nə etməlidir?
    5315 Xumsun hesablanması və onun ödənmə qaydası 2013/02/03
    Ümumiyyətlə xüms ili çatmış şəxs malının xümsünü vermədən öz malındaan istifadə edə bilməz. Əgər xümsü verməzdən əvvəl həmin maldan istifadə edərsə həmin miqdar xümsə zamindir. Və əgər xümsü bir dəfəyə ödəyə bilmirsə öz məhəlləsində və yaxud tanıdığı yerin təqlid etdiyi qanuni mərcə təqlidin nümayəndəsindən bu barədə şəriətin ...
  • Naməhrəmə baxmaqla əlaqədar İslam inqilabının əzəmətli rəhbərinin fətvası nədir?
    6367 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/09/12
    İslam inqilabının əzəmətli rəhbərinin – Ayətullah Xamenei cənablarının naməhrəmə baxmaqla əlaqədar fətvası eynilə imam Xomeyninin (r) fətvası kimidir. İmam Xomeyni (r) müsəlman qadınlara baxmaqla əlaqədar buyurur: “Kişinin naməhrəm qadının bədəninə baxması istər ləzzət məqsədi ilə olsun, istərsə də olmasın, haramdır. (Biləkdən aşağı) əllərə və üzə baxmaq da ...
  • Namaz və Allaha qəlbən bağlılıq
    9258 Əməli əxlaq 2011/01/04
    Namaz iki hissədən ibarətdir. Birinci hissə onun zahiri əməlləridir ki, bütün namaz qılanlar onu yerinə yetirirlər. Məsələn: Üzü qibləyə durmaq, paltarın pak olması, dəstəmazlı olmaq və s. bu və digər əməllər namazın şərii hökümlər baxımından düzlüyünə əsas səbəbdir. Belə ki, əgər ilkin mərhələdə bunları yerinə yetirməsək namazımız şərii ...
  • Bilmək istərdim ki, İslamda başqasının övladını övladlığa götürməkliydə məhdudiyyət varmı?
    8129 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/08/01
    Yetim uşaqları və ya valideynləri olan halda övladını saxlaya bilməyənlərin öz tam razılığı ilə övladlarını himayəyə verməkdə və onları himayəyə götürməkdə şəri cəhətdən, İslamda heç bir məhdudiyyət yoxdur. Amma, bəzi ölkələrdə uşaqların öz vəziyyətlərini ruhi cəhətdən nəzərə almaqla, onların bu yaşda kifayət qədər ixtiyar sahibi olmamaları və ...
  • Adətən, tərkibində bir qədər spirt olan ağız yuyucu maddələrin hökmü nədir?
    5810 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/09/12
    Əslində və zatən məstedici mayelərdən olub-olmaması məlum olmayan spirtlərin[1] paklığına hökm olunur. Onun alveri, onunla qarışmış mayelərdən istifadə etməyin (udmamaq şərti ilə) işkalı yoxdur.[2]

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    162899 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    155019 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    117786 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    109732 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    98902 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    91336 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    53366 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    45302 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    43746 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    42914 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...