Gelişmiş Arama
Ziyaret
7050
Güncellenme Tarihi: 2012/05/19
Soru Özeti
Doğru alışverişin şartları nelerdir?
Soru
Doğru alışverişin şartları nelerdir?
Kısa Cevap

Bu soru çok geneldir; zira alışveriş kavramı fıkıh ve örfte değişik manalara sahiptir: Genel anlamıyla alışveriş/muamele, özel anlamıyla muamele ve özel ve genel arasında bulunan orta manasındaki muamele bu kabildendir. Genel anlamıyla muamele, yakınlık kastinin muteber olmadığı ve elbise ve bedeni temizlemek, alıveriş, nikâh ve boşanmak gibi ister inşaya ihtiyaç duyan ister ihtiyaç duymayan amel ve görevleri kapsar. Özel anlamıyla muamele yakınlık kastinin güdülmediği, ama nikâh gibi iki tarafın inşasına gerek duyan ameller ve görevleri içerir. Özel ve genel arasındaki orta manasıyla muamele ise yakınlık kastinin muteber olmadığı, ama boşanmak gibi en az bir tarafın inşasına gerek duyan amel ve vazifeleri kapsar.[1] Aynı şekilde bugünkü İran toplumu örfünde muamele alışveriş manasında kullanılır. Bundan dolayı tam bir cevap verebilmemiz için sizin muamele kavramından hangi manayı kastetmiş olduğunuzu belirtmeniz gerekir. Eğer sizin muameleden kastettiğiniz şey alışveriş ise akit, mal, alıcı ve satıcıda alışverişin çeşitli şartları barındırdığını belirtmemiz gerekir. Aşağıda bunlara işaret ediyoruz:

Akdin Şartları:

Alışverişte Arapça akdin söylenmesi gerekli değildir. Eğer satıcı herhangi bir dille bu malı şu para karşılığında sattım ve müşteride kabul ettim derse muamele doğru sayılır. Ama alıcı ve satıcının inşa kasti taşıması gerekir; yani bu iki cümleyi söylerken niyetleri satmak ve almak olmalıdır.[2] Eğer muamele esnasında sözü söylemezlerse, ama satıcı alıcıdan aldığı şey karşılığında malını onun mülkü haline getirirse ve o bunu alırsa muamele doğru sayılır ve her ikisi malik olur.[3]

Mal Ve Karşılığının Şartları:

1. Mal ve karşılığının miktarı ağırlık veya ölçü veya sayı veyahut buna benzer şeylerle belirlenmelidir.

2. Onu teslim edebilmeleri gerekir; bundan dolayı kaçmış bir atı satmak doğru değildir.

3. Mal ve karşılığında bulunan özellikler belli olmalıdır.

4. Mal veya karşılığında hiç kimsenin bir hakkı olmamalıdır. Bu esasla eğer insan bir malı bir kimsenin yanına emanet olarak bırakmışsa, izni olmaksızın onu satamaz.

5. Müstehap ihtiyat üzere, insanın bizzat malı satması gerekir, onun faydasını değil.[4]

Satıcı ve Alıcının Şartları:

1. Ergin olmalılar.

2. Akıllı olmalılar.

3. Şer’i hâkim onları kendi mallarından tasarruf etmekten alı koymamış olması gerekir.

4. Satma ve alma kasti gütmeleri gerekir. Eğer şakayla insan ben malımı sattım derse muamele geçersizdir.

5. Hiç kimsenin onları mecbur kılmamış olması gerekir.

6. Verdikleri mal ve karşılığının maliki olmaları gerekir (veya baba ve küçük ata gibi malın tasarrufu onların elinde olmalıdır).[5]

Daha fazla bilgi edinmek için “mal ve karşılığının şartları ve tesliminin gerçekleşmemesi nedeniyle muamelenin geçersizliği” başlıklı 4831. (Site: 5117) sayılı soruya müracaat ediniz.

 


[1] Munyetu’t Talib fi Haşiyeti’l Mekasib, c: 1,s: 33.

[2] Tevzihü’l-Mesail (el-Mahşi lil-İmami’l-Humeyni), c: 2, s: 226, m: 2097.

[3] Tevzihü’l-Mesail (el-Mahşi lil-İmami’l-Humeyni), c: 2, s: 226, m: 2098.

[4] Tevzihü’l-Mesail (el-Mahşi lil-İmami’l-Humeyni), c: 2, s: 222, m: 2090.

[5] Tevzihü’l-Mesail (el-Mahşi lil-İmami’l-Humeyni), c: 2, s: 216, m: 2081.

 

Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar
yorum Sayısı 0
Lütfen soruyu doğru giriniz
örnek : Yourname@YourDomain.com
Lütfen soruyu doğru giriniz
Lütfen soruyu doğru giriniz

Konusal Sınıflandırma

Rastgele Sorular

  • Zikir nedir ve türleri nelerdir?
    17221 Pratik İrfan 2012/09/24
    Zikir ve Allah’ı anmanın birçok ruhi ve ahlaki yapıcı etkisi vardır ve bunun karşısında Allah’ın kulunu hatırlaması, kalbin aydınlanması, kalp huzuru, Allah’a itaatsizlik etmeden korkmak, günahların bağışlanması ve ilim ve hikmet bunlardan sayılır. Genellikle zikir kalpsel ve dilsel olarak iki türe ayrılır. Dille yapılan zikre “vird” de ...
  • Hz. Muhammed (s.a.a) Nerede Toprağa Verilmiştir?
    8777 تاريخ بزرگان 2011/10/23
    İslam Peygamberi, Ebrehe’nin askerleriyle[1] Allah’ın evine hücum ettiği yılda doğmuş ve kırk yaşındayken Hira mağarasında ibadetle meşgulken Allah tarafından peygamberliğe seçilmiştir. Hz. Muhammed (s.a.a) çağrısını ilkönce gizli olarak başlatmış ve Allah’ın emriyle açık çağrısına da yakınlarından başlamıştır.[2] Hz. Peygamberin ...
  • Astıma müptela olan oruçlu bir şahsın sprey kullanmasının hükmü nedir?
    7095 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/12/18
    Mercilerin çoğu, ilaç yerine istifade edilen iğne ve serum gibi şeylerin kullanımını caiz bilmektedir. Elbette belirtilen hususların yemek yerine istifade edildiği yerde onlardan sakınmak gerekir.[1] Aynı şekilde nefes darlığı için kullanılan sprey eğer ilacı sadece akciğere aktarırsa, orucu bozmaz.
  • Gönüllerine göre eş bulamayan, evlilik zamanı gelmiş kızların duası hangisidir?
    18099 Pratik Ahlak 2012/07/21
    Saygıdeğer okuyucumuz; Sizin nazarınızdaki dua Şeyh Abbas Kummi’nin “Mefatihu’l Cinan” kitabında zikredilmiştir ve o dua şöyledir: Şeyh ve Seyyid, Mufazzal bin Ömer’den şöyle rivayet etmektedir: Bir gün İmam Cefer-i Sadık’ı (a.s) Cafer-i Tayyar namazını kılarken gördüm ve namazı kıldıktan sonra ellerini kaldırarak nefesi ...
  • İslami düşüncenin kapsamlılığıyla ilgili dengeli bir proje sunmak mümkün müdür?
    8247 Eski Kelam İlmi 2007/08/23
    İslam, gönderilmiş olan son ve en mükemmel dindir. Bundan dolayı insan hayatını ilgilendiren bütün toplumsal ve ferdi alanlarda bu dinin yol gösterici olması beklentisi içerisindeyiz. “İslam’da sistematik düşünce teorisi “ İslam dininin kapsamlılığıyla ilgili dengeli bir teoridir. ...
  • Nevruz bayramı hakkında ne gibi bir şerî delil mevcuttur?
    13833 Diraytü’l-Hadis (Hadis Etidü) 2011/08/21
    Bu bayram, İslam öncesi yaygın olan İranlıların antik bayramlarındandır. Rivayet kitaplarında İmam Sadık’tan (a.s) nevruzun fazileti hakkında bir rivayet nakledilmiş ve son dönemdeki meşhur fakihler bununla amel etmiş ve de nevruzda gusül almanın müstehap olduğuna fetva vermişlerdir. Lakin bazıları da bu rivayet hakkında münakaşa yapmıştır. Bu nedenle, yüzde yüz ...
  • Dinin afetleri nelerdir?
    12435 Din Felsefesi 2010/08/22
    Din, kendisinde hata, yanlış, hasar ve afetin yer alamayacağı kutsî ve ilahî bir olgudur. Hata ve yanlış yapma beşerî hususlarla ilgilidir. Din ve dindarlığın hasarlarını bilme bahsindeki hasar ve afet, dinin hakikatiyle ilgili değildir. Bilakis insanların dine bakış tarzları, insanın dini anlama ve telaki etme şekli, ...
  • Abdest ve teyemmümün felsefesi nedir?
    10117 Hukuk ve Şer’I Hükümler Felsefesi 2011/04/12
    Banyo yapıldığı zaman ortaya çıkan şey dış temizliktir. Dış temizliğin yanı sıra, manevi temizlikte namazın şartlarındandır. Bu da ancak abdest ve gusülle gerçekleşir. Su kullanma imkanı yoksa, manevi ve batıni taharet için, abdest ve guslün yerine teyemmüm alınır. Ama bu, teyemmümün dış temizliğe faydası olmadığı ...
  • Biz bütün âlemde Müslüman ya da Şia olmayan insanları görmekteyiz...
    10641 Eski Kelam İlmi 2007/09/18
    İslam dinine inanmayan insanlar iki grupturlar:Diğer bir ibaretle İslam dinine iman etmeyen insanlar iki gruptur:1- Terim olarak cahil-i mukassir ve inatçi kâfir olan grup. Yani İslam onlara ulaşmış ve onun hak olduğunu anlamışlar ama inat ve isyancılıkları yüzünden hakkı kabul etmemişlerdir. Bu grup, azabı ve ...
  • Niçin insan (intihar ederek) hayatı kendinden selb edemiyor?
    7274 Ahlak 2010/11/09
    Bu sorunun kısa cevabı yoktur. Ayrıntılı cevap seçeneğini tıklayınız. ...

En Çok Okunanlar