Ətraflı axtarış
Baxanların
6683
İnternetə qoyma tarixi: 2011/09/04
Sualın xülasəsi
İslam cəmiyyətində elm hövzələrdə ictihad dərəcəsinə yetişən qadınlar olmuşdularmı?
Sual
İctihad dərəcəsinə yetişən xanımlar olublarmı? Əgər cavab müsbətdirsə, onlardan bəzilərinin adını qeyd edin və onlar barədə məlumat verin.
Qısa cavab

İslam dininin elm və biliyə dəyər verməsi, hər bir müsəlman kişi və qadına elm öyrənməyi vacib etməsi İslam cəmiyyətlərində daim xanımların təhsil almalarına və bir qisminin ictihad dərəcəsinə yetişməsinə səbəb olmuşdur. Xanım müctehidə Əmin (vəfat-1403 hicri-qəməri, (1980)) və hal-hazırda qadınlar elmi hövzəsinin müəllimlərindən olan xanım müctehidə Sifatini kimi nümunəvi qadınları misal göstərmək olar.

Ətreaflı cavab

Terminologiyada dini hökmləri dərk etməklə yanaşı orijinal mənbələrdən; ağıl, Quran, hədislərdən onları çıxarış etməyi bacaran şəxsə müctehid deyilir. Belə bir bacarığa malik olmaq üçün bir çox elmləri o cümlədən, ərəb ədəbiyyatı, Quran təfsiri, "Dirayət" elmi (hədisi anlamaq elmi), "Rical" elmi (hədis deyənləri tanımaq), "Üsuli-fiqh" elmi, (şəri hökmlərin çıxarışı əməliyyatında müştərək ünsürlərlər haqqında elm), fiqh elmi və s. kimi elmləri mənimsəmək lazımdır. İctihad bacarığı uzun müddətli təhsillə, səylə hasil olduğu üçün şəxs özündə bu qüdrətə çatdığını hiss edir. Lakin müctehid olmaq üçün birincisi, onun elmi titulu böyük müctehidlər tərəfindən təsdiq olunmalı, ikincisi, özü dı ictihadının elmi və qeyri-elmi mühitdə elan olunmasını istəməlidir. Əlbəttə, ictihad titulu ilə mərceyi-təqlid titulu fərqli anlamlardır. Hər mərceyi-təqlid müctehiddir, amma hər müctehid mərceyi-təqlid deyildir.

Bu izahla mümkündür bir çox qadınlar ictihad dərəcəsinə çatsınlar, amma tanınmasınlar. Necə kişilər arasında da bir çox məşhur olmayan müctehidlər vardır. Çünki tanınmış müctehidlər mərcəiyyət məqamına yetişən şəxslərdir. Belə ki, mərceyi-təqlid olmağın şərtlərindən biri də müctehidin kişi olmasıdır. Ona görə də cəmiyyətdə qadın müctehidlər kişi müctehidlərdən az tanınırlar.

Dahi alimlərin icazəsi ilə ictihad məqamına yetişən tanınmış qadınlardan biri də müctehidə Əmin İsfahanidir (vəfat-1403 h. q.).

Hal-hazırda qadınlar elmi hövzəsində tədrislə məşğul olan digər məşhur müctehidə xanım Sifatidir. Tədqiqat üçün +982517734154 nömrəsi, və ya 37185-3695 Qum, İran poçt ünvanı, ya da www.safaty.net saytı, Info@sefaty.net e-maili vasitəsilə ofislə əlaqə saxlaya bilərsiniz.

Əlbəttə hal-hazırda Qumdakı "Camiə əz-Zəhra" elm ocağında tədris edən xanım müctehidələrə rast gəlmək olur ki, rəsmi olaraq müctehidliklərini elan etməmişlər.

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Həzrət Fatimeyi-Zəhra (əleyha salam)-ın çox da ömür sürmədiyi halda ilahi peyğəmbərlərin məqamına çatması qəribə deyildirmi?!
    5038 Qədim kəlam 2012/01/19
    Qurani-kərimin aşkar buyurduğuna görə həzrət İsa (əleyhis-salam) beşikdə olan zaman Allah dərgahında yüksək bir məqama malik olmuşdu:فَأَشارَتْ إِلَیْهِ قالُوا کَیْفَ نُکَلِّمُ مَنْ کانَ فِی الْمَهْدِ صَبِیًّا  قَالَ إِنِّی عَبْدُ اللَّهِ آتانِیَ الْکِتَابَ وَ جَعَلَنِی‏ نَبِیًّا وَ جَعَلَنِی‏ مُبَارَکاً أَیْنَ ما کُنْتُ وَ أَوْصَانِی‏ بِالصَّلاةِ وَ الزَّکاةِ ...
  • Bu doğrdur ki, insanın dörd ruhu var?
    7057 انسان شناسی 2015/05/27
    Ruh kəlməsinin irfan, fəlsəfə və əxlaq mövzusunda müxtəlif mənalarda istifadəsi var; irfan baxımından ariflər bu etiqaddadırlar ki, insan dörd məqamdan yəni, ruh, qəlb, xəyal və təbiət məqamlarından bəhrələnir. Əxlaq baxımından əxlaq alimləri bu nəzərdədirlər ki, insan müxtəlif qüvvələrdən təşkil olunmuş məcundur. Onların arasında dörd əsas qüvvə yəni, ...
  • Бәда, Лөвһ-мәһфуз, Китаби-мубин (ашкар китаб), Лөвһи мәһв вә исбатын мәнасы нәдир?
    6276 Qədim kəlam 2010/03/11
    Бәда, лүғәтдә ҝизлиндән сонра ашкар олан мәнада ишләнир. Гурани-Кәримдә дә һәмин мәнада ишләнмишдир. “Вə (o зaмaн) Аллaһдaн oнлaрa ҝүмaн eтмəдиклəри ҝөрүнəҹəкдир.” [i] Алимләр арасында јарадылыш аләминдә “бәда” сөзү, шәриәтдәки нәсх мәнасына бәнзәр бир мәна вә рәјин ...
  • Yuxu ilə huşdan geymə vəziyyətində ruhun fəaliyyətlərinin fərqi nədir?
    9474 İslam fəlsəfəsi 2011/11/24
    Ruhun ayıqlıqda bədənlə əlaqəsi və idarəsi onun yuxudakı əlaqə və idarəsi ilə tamamilə fərqlidir. Buna görə də islam təlimlərində yuxu bir növ “ölümün qardaşı” hesab olunmuşdur.Təcrübi elmlərin yuxu zamanı ruhun bədənlə əlaqəsinin necəliyi barədə agahlığı olmasa da, yuxu zamanı baş verən fiziki dəyişikliklərə ...
  • Şeyx Tusi (rh)- nin iqtisad kitabı hansı mövzuları əhatə edir?
    8815 تاريخ بزرگان 2012/06/13
    Şeyx Əbu Cəfər Məhəmməd bin Əl- Həsənul- Tusi (rh) Şeyx Tusi ilə məşhur olan İmamiyyə şiəsinin görkəmli fəqih, usulçu, təfsirçi, kəlamçı və hədisçisi, İslam və İranın elmi fəxrlərinin ən böyüklərindən biridir ki, elminin müxtəlif sahələrində kitab yazıbdır ki, o elmlərdən biri, kəlam elmidir. O bu sahədə ...
  • Bərəs (cüzam) xəstəliyinə tutulan və bu xəstəliyin əsər-əlaməti bədənin zahir hissələrində məlum olmayan bir şəxs izdivacdan qabaq bu barədə gələcək həyat yoldaşına xəbər verməlidirmi? Əgər deməsə, hökmü necə olacaq?
    8621 Cürbəcür 2012/04/09
    Ayətullah əl-uzma Xameneinin (müddə zilluhul-ali) dəftərxanası: Əgər soruşulmasa (onu xəbər vermək) lazım (vacib) deyildir. Ayətullah əl-uzma Sistaninin (müddə zilluhul-ali) dəftərxanası: Əgər həyat yoldaşı və ya onun ailəsi soruşsa, öz xəstəliyini gizlətməməlidir. Əgər sağlam olduğunu desə və bu əsasda əqd bağlansa, sonradan ...
  • Müslim ibn Əqilin qızlarının adı nə idi?
    10878 تاريخ بزرگان 2011/05/31
    Cənab Müslim ibn Əqilin həyatı barəsində olan kitabların hamısını araşdırarkən, bu nəticə ələ gəlir ki, cənab Müslimin Atikə və Həmidə adında iki qızı olubdur. Atikə Kərbəla hadisəsində Aşura günü düşmən xeymələrə hücum edərkən şəhid olur. Amma Həmidə Kərbəla əsirləri karvanında olub və cənab Müslimin nəsli yalnız onun vasitəsi ilə davam ...
  • Şirk nədir?
    12613 Qədim kəlam 2011/05/05
    "Şirk" lüğətdə nisbət (pay) qərar vermək və Quran terminində isə şirkdən məqsəd, şərik, oxşar və Allah- Taalaya onun kimi başqa bir varlığı qərar verməkdir və bunun qarşılığında isə "Hənəfiyyət"- dir. "Hənif" yəni bərabərliyə meyilli olmaq, odur ki, tövhid yolunun davamçıları şirkdən üz çevirərək, əsl mənbəyə üz tutmuşdurlar və bunlara hənif ...
  • İmam Əli (əleyhis-salam) sübh namazında zərbətlənən zaman İmam Həsənlə Hüseyn orada idilərmi?
    8355 تاريخ بزرگان 2012/03/14
    Əli (əleyhis-salam) zərbətləndiyi zaman Həsənlə Hüseyn (əleyhiməs-salam)-ın onun yanında olması ilə əlaqədar çoxlu rəvayət gəlmişdir. Buna görə də bu bəhsdə bir neçə ehtimal verilir: 1. İmam Əli (əleyhis-salam)-a məsciddən kənarda zərbə vurulmuşdur. Bu ehtimala əsasən demək olar ki, həmin anda Həsənlə Hüseynin Əli (əleyhis-salam)-ın yanında ...
  • Əli (əleyhis-salam)-ın imamət və xilafətini necə isbat edə bilərsiniz?
    8477 Qədim kəlam 2011/09/12
    Şübhəsiz, İslam dininin təşkilatının öz həyatını davam etdirməkdə bacarıqlı bir keşikçiyə və qüdrətli bir idarəçiyə ehtiyacı vardır və daim tarix boyu elə ləyaqətli insanları tələb edir ki, ilahi maarifi və İslam göstərişlərini insanlara çatdırsınlar, onun dəqiq qayda-qanunlarını, hökm və göstərişlərini cəmiyyətdə icra etsinlər. Yaranışın əsas məqsədlərindən biri insanların düzgün yola ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    157263 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    137939 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    113162 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    103338 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    86760 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    78423 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    50859 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    39435 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Saqqal və bədən tüklərini kəsməyin hökmü nədir?
    38916 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/08/09
    Ülgüc və ya üz qırxan maşınla yalnız üz tüklərini (saqqalı) dibindən qırxmaq[1] (belə ki, başqaları - onun üzündə saqqal yoxdur – deyə) ehtiyat vacibə görə caiz deyil.[2] Əlbəttə, saqqalın bir hissəsini belə kəsmək, onu tam kəsmək hökmündədir.
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    38373 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".