Ətraflı axtarış
Baxanların
7842
İnternetə qoyma tarixi: 2007/11/22
Sualın xülasəsi
Təzə müsəlman olan və alimlərlə əlaqəsi olmayan şəxslərin ələm təqlid mərcəsini seçmək üçün asan və doğru yolu hansıdır?
Sual
Xahiş edirəm ki, ədalətli şahidin nəzəri ilə, ələm mərcəyi təqlidin seçimi barəsində izah verin? Məqsəd şahidlərim müctehid olmalarıdırmı? Təzə müsəlman olan, fars dilli alimlərə əli çatmayan və özü heç bir müctəhidi tanımayan bir şəxs, necə ələm təqlid mərcəyini tanıya bilər? Həmçinin, niyə ingilis dilində olan risalələr, iki alim adil şahidin şərt olmasını gətirməklə, məsələni niyə çətinləçdirirlər? İngilis dilində alim kəlməsi, yalnız İslam elmlərini bilən və müctəhid olanlara deyil, əksinə hər bir elmi bilən şəxsə deyilə bilər.
Qısa cavab

            Ələm müctəhidə təqlid yəni, fiqhi məsələlərdə mütəxəssis olmayan insanlar şərii vəzifələrini yerinə yetirməkdə, fiqh elmində tam mütəxəssis olan və digər müctəhidlərdən elmi daha çox olan (ələm) müctəhidin fətvasına əməl etməlidirlər. Ələm müctəhidi bu üç yoldan biri ilə tanımaq olar:

Birinci: İnsanın özü yəqin etsin.

İkinci: Ələm və qeyri ələmi ayıra bilən iki nəfər alim adil, bir şəxsin müctəhid ya ələm olmasını təsdiqləsin.

Üçüncü: Elm adamlarından bir dəstəsi, bir nəfərin müctəhid ya ələm olmasını təsdiqləsinlər.

Xoşbəxtlikdən indiki zamanda, Qum elmi hövzəsinin ustadlarından bir dəstəsi, lazımi səlahiyyətlərə malik şəxslərdən neçəsini, təqlid mərcəyi olaraq tanıtdırıblar. Hər bir müsəlman şəxs, bu şəxslərdən hər birini özünə mərcəyi təqlidi seçib və əməllərini onun izahlı hökmlərinə uyğun yerinə yetirə bilər. Belə olduqda, o öz şərii vəzifələrinə əməl edibdir. İndiki dövrdə kütləvi informasiya vasitələri müxtəlif formalarda və bir neçə dildə mövcuddur və təzə müsəlman olan şəxslər, bu məsələlərdən rahatlıqla məlumat əldə edə bilərlər.

Ətreaflı cavab

Qeyri mütəxəssis insanların mütəxəssis insanlara müraciət etmələri, bütün insanların qəbul etdiyi və ağıla uyğun bir işdir. Çünki, bir nəfər bütün sahələrdə mütəxəssis ola bilməz. Deməli mütəxəssis olmadığı sahədə, mütəxəssisə müraciət edir. Fiqh terminində ələmə təqlid yəni, fiqhi məsələlərdə mütəxəssis olmayan insanlar, fiqh elmində tam təxəssüsü olan və digər müctəhidlərdən elmi daha çox olan (ələm) şəxsə müraciət edib və şərii vəzifələrini onun fətvasına uyğun (təxəssüsi nəzəriyyəsinə) yerinə yetirirlər.

Ələm müctəhidi (fiqhdə ən alim mütəxəssis) tanımaq üçün, üç yol müəyyənləşdirilibdir ki, camaat asanlıqla bu yollardan biri ilə özünün inandığı təqlid mərcəyini tanıyıb və seçə bilsinlər:

Birinci: İnsanın özü yəqin etsin. Elm əhlindən olub və müctəhid və ələmi tanıya bilən şəxs kimi.

İkinci: Müctəhid və ələmi tanıya bilən iki nəfər alim adil şəxs, bir nəfərin müctəhid ya ələm olmasını təsdiqləsinlər. Bu şərtlə ki, digər iki alim adil onların dediyinə qarşı çıxmasınlar.

Üçüncü: Müctəhid və ələmi müəyyən edə bilən və dediklərindən əminlik yaranan elm əhlindən bir dəstə, bir nəfərin müctəhid ya ələm olmasını təsdiqləsinlər.[1]

İndiki dövrdə texnologiya inkişaf etdiyinə görə, dünyanın hər bir yerindən, elmi hövzə, ruhanilər və təqlid mərcələrini bilən hər bir kəslə əlaqə yaradıb və öz təqlid mərcəyini seçmək olar. Qeyd etmək lazımdır ki, xoşbəxtlikdən inkidi dövrdə Qum elmi hövzəsinin ustad və müctəhidlərindən bir dəstəsi, lazımi səlahiyyətlərə malik insanlardan neçəsini təqlid mərcəyi kimi tanıtdırıblar. Bu şəxslər əlifba hərfi ilə bunlardır:

  1. Ayətullah Əl- uzma seyid Kazim Hairi
  2. Ayətullah Əl- uzma seyid Əli Xamneyi
  3. Ayətullah Əl- uzma seyid Əli Sistani
  4. Ayətullah Əl- uzma seyid Musa Şubeyri Zəncani
  5. Ayətullah Əl- uzma Lütfüllah Safi Gülpayqani
  6. Ayətullah Əl- uzma Nasir Məkarim Şirazi
  7. Ayətullah Əl- uzma Hüseyn Vəhid Xorasani

Hər bir müsəlman bu şəxslərdən hər hansını özünün təqlid mərcəyi seçib və əməllərini onun risaləsinə uyğun yerinə yetirsə, öz şərii vəzifəsinə əməl edibdir.

İzahlı şəriət hökmlərini digər dəlillərə o cümlədən ingilis dilinə tərcümə etmək barəsində deməliyik ki, bu sahədə çoxlu çalışmalar olsa da, lakin təəssüflər olsun ki, hələdə çatışmamazlıqlar mövcuddur. Ümid edirik yaxın gələcəkdə çoxlu səylər nəticəsində aradan qalxar.

Həzrət Ayətullah Hadəvi Tehrani (damət bərəkatuh) cənablarının cavabı belədir:

İnandığınız iki alimə müraciət etməklə, ya əminliyə səbəb olan məşhurluqla ya yəqin və əminliyə səbəb olan hər bir yolla, öz təqlid mərcəyinizi təyin edə bilərsiniz.

 


[1] - Tozihul- məsail, (əl- məhşi lil- İmamil- Xumeyni), cild 1, səh 15; Məlumdur ki, bu cümlədə elm əhlindən məqsəd, İslami elmlərə alim olandır.

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Вилајәти-фәгиһин шәраити нәдир?
    7847 Nizamlar hüquq və əhkam 2010/02/06
    Исламда рәһбәрлијин әсаслары бунлардан ибарәтдир: фәгиһлик, әдаләт вә ислам ҹәмијјәтини идарә етмәк гүдрәти. Иран Ислам Республикаснын конститусијасынын 109-ҹу маддәсиндә бу үч шәртә ишарә олунуб.Рәһбәрин шәраит вә сифәтләри:
  • Müsəlmanların tarixi nə vaxtdan başlanmışdır?
    6591 تاريخ کلام 2012/04/09
    Peyğəmbəri-əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih)-in besətindən sonra, habelə islamın coğrafi sərhədləri Ərəbistan yarımadasının bir hissəsində olduğu zaman və müsəlmanların əlaqələrinin cüzi və mühüm ümumi hadisələrin az olduğuna görə bir müddət zamanı bilmək üçün tarixin başlanğıcının və hadisələrin baş vermə zamanının müqayisə olmaması heç bir problem yaratmırdı. İkinci ...
  • Quran və rəvayətlərdə həzrət Xızır (ə) barəsində bəhs olunmuşdurmu?
    24494 تاريخ بزرگان 2011/11/21
    Qurani- kərimdə bir başa olaraq həzrət Xəzər (ə)- ın adı gəlməmişdir bəlkə bu ünvanla: " عَبْداً مِنْ عِبادِنا آتَیْناهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنا وَ عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْماً" [i] ki, onun elm və bəndəlik məqamını açıqlayır və Musa ibni İmranın müəllimi olaraq ondan yad edilmişdir. Bir çox rəvayətlərdə böyük ...
  • Tükümün tökülməsinə görə, yapşqanla başıma parik qoymağa məcbur olmuşam. Mənim dəstəmaz və qüslümün hökmü nədir?
    5355 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/03/11
    Həzrət Ayətullah əl- uzma Hadəvi Tehrani (damət bərəkatuh)- nin cavabı belədir: Əkilmiş tük, təbii inkişaf edən olsa və bədənin hissəsi sayılsa, şəxsin tük, təbii və inkişaf edən olsa və bədənin hissəsi sayılsa, şəxsin tükü hökmündədir. Əkilmiş tük, inkişafsız təbii ya süni liflər ...
  • Qədr gecəsində oyaq qalmağın fəlsəfəsi nədən ibarətdir?
    6633 شهادت امام علی ع 2014/05/18
    Qədr gecəsi, Qurani-Kərimdə məqamına təkid olunmuş ən mühüm zamanlardan biridir və bu gecənin mənəvi məqamı haqqında çox hədislər vardır. Qədr surəsində belə bir xüsusi məqamın səbəbinə o cümlədən, Quranın[1] və mələklərin[2] nazil olması işarə olunur. Quran-Kərimdə bu gecə başdan-başa mənəviyyətlə dolu ...
  • “Аллаһын илк јаратдығы әглдир” – сөзүнүн мәнасы нәдир?
    7127 İslam fəlsəfəsi 2010/10/13
    Фәлсәфи терминолоҝијада әгл (шәриәт вә Гуранда дејилән мәләк дә адландырмаг олар) елә бир субстансијадыр (ҝөвһәрдир) ки, һәм затән (өзлүјүндә) вә һәм дә фелән (ишдә)  мүҹәррәддир. Јәни, затән мадди олмајыб, ишләрини һәјата кечирмәкдә бәдән кими мадди аләтә еһтиајҹы јохдур. Әлбәттә бу там мүҹәррәд варлығы ...
  • Əgər behişt nemətləri yorucu və bezdirici deyilsə, onda behişt əhli bir ləzzətdən necə əl çəkərək başqası ilə məşğul olurlar?
    5630 Qədim kəlam 2012/06/23
    Belə nəzərə çarpır ki, bu sualın mənşəyi bir növ bu dünyanın xüsusiyyətlərini axirət məsələləri ilə müqayisə etmək və dünyanın nöqsan, eyib, xəstəlik, ölüm, süstlük, xoşagəlməz hadisələr və s. xüsusiyyətlərini meyar qərar verməkdir, halbuki Quran və rəvayətlərə əsasən axirət aləminin xüsusiyyətləri bu dünya ilə uyğun gəlmir.
  • Fiqhi hökmlərin fəlsəfəsi haqqında sual etmək olarmı?
    7648 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2015/08/01
    Bu sualın cavabı aşağadakı mövzuda cavablınır; 1.İlahi hökmlərin həmişə məsləhətlər və fəsadları nəzərə almaqla olduğuna görə heç vaxt hansısa hökm heç bir səbəb olmadan halal və ya haram və vacib ola bilməz. Heç də belə deiyl ki, ilahi hökmlər heç bir meyar və hikmət olmadan bəşəriyyətə gəlmiş ...
  • Rəvayət vardır ki, Allah- Taala Fatimənin paklığına xatir onun övladlarını cəhənnəmə aparmaz. Xahiş edirik onu təhlil edin.
    6043 Hədis elmləri 2012/01/08
    Bu rəvayət şiə və Əhli- sünnə kitablarında vardır və onu nəql edən ravilərin və mənbələrin çoxluğu ona etimad etməyə dəlildir.Amma bu qeyri- müəyyənlik həmişə olubdur ki, bu hədisin genişliyi və əhatə dairəsi hara kimidir? Başqa rəvayətlərə əsasən bu nəticəyə gəlmək olar ki, ancaq həzrət Zəhranın (s.ə.) vasitəsiz övladları o ...
  • Kimlər cənnətə daxil olacaq?
    12008 Qədim kəlam 2011/02/14
    Bir çox Quan ayələrində tədqiqat aparıldığı zaman, bu nəticəni əldə etmək olur ki, cənnət Allahın insanlara verdiyi bir vədədir. Cənnət o insanlara nəsib olur ki, "müttəqi" "mömin" Allahın və onun rəsulunun göstərişlərini tamamlaya yerinə yetirsin. Bu cür insan səadətə çatmış və xoşbəxt insandır. Allahın və həzrət rəsul əkrəmin ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    163757 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    158583 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    118631 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    111664 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    104931 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    92425 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54038 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    48841 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    44789 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    44212 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...