Ətraflı axtarış
Baxanların
8931
İnternetə qoyma tarixi: 2008/01/16
Sualın xülasəsi
Aşura günündə imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın səhabələri quyu qazmaqla su əldə edə bilərdilərmi?
Sual
Aşura günündə imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın xeymələrinin qurulduğu yerlə Fərat çayı arasında fasiləsinin çox olmamasını nəzərə almaqla quyu qazmaqla su əldə etmək olardı. Orada bir iş baş verdimi?
Qısa cavab

Yezid qoşununun imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın qarşısında tutduğu ən mürtəce, çirkin və namərdcəsinə olan mövqe imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın ordusunda olanları ən zəruri həyat maddəsi olan sudan məhrum etməsi idi. O həzrət bu problemi aradan qaldırmaq üçün çox mühüm və təsirli tədbirlər görmüşdü. Bu tədbirlərdən biri imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın və səhabələrin su qıtlığını aradan qaldırmaq üçün quyu qazmaqları idi. Amma düşmən ordusu bundan xəbərdar olduqda mane oldular və bu işin qarşısını ciddi şəkildə aldılar.

Ətreaflı cavab

İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın hərəkatı elə bir şəraitdə baş vermişdir ki, qüdrət və iqtidar həqiqətləri təhrif etməkdə məşhur olan Bəni-üməyyə tayfasının əlində idi. Buna görə də Kərbəla hadisəsi çox misilsiz bir əks-təbliğata, məkrli hiylələrə düçar olmuşdu. Bəni-Abbas xəlifələrinin dövründə də belə idi: onlar da əməldə Bəni-üməyyənin siyasətini davam etdirir, hətta bəzi hallarda onlardan da qabağa keçir, Əli (əleyhis-salam)-ın övladları ilə və şiələrlə tam qəddarlıq, misilsiz daşürəklilik əsasında rəftar edirdilər. Buna görə də imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın hərəkatının bir çox incəlikləri bizim üçün gizli qalmışdır.

İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın hərəkatı Aşura günündən uzun müddət öncə başlanmışdı. O həzrətin karvanı Mədinədən hərəkət edərək çoxlu mənzilləri arxada qoymuş, Məkkəyə çatmış və oradan İraqa doğru hərəkət etmiş və bir çox mənzilləri keçdikdən sonra Kərbəlada düşərgə salmışdı. Amma bu hərəkatın tarixinə nəzər salanda yol əsnasında diqqəti cəlb edən çoxlu hərəkətlər görmürük; üstəlik, Aşura günündə baş verən hərəkət və hadisələrin də çoxu məxfi qalmışdır. Bu məsələlərdən biri də imam Hüseyn (əleyhis-salam) və səhabələrin düçar olduqları susuzluq məsələsidir. Müxtəlif hədis mənbələrində, ziyarət kitablarında və tarixlərdə imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın susuz olması və susuz halda da şəhadətə çatması səhih və mötəbər sənədlərlə qeyd olunmuşdur ki, onların bəzilərini qeyd edirik:

1. Əllamə Nuri və Əllamə Məclisi (rəhmətullahi əleyhima) belə rəvayət edirlər: “Hüseyn ibni Əli (əleyhiməs-salam), onun Əhli-beyti və səhabələri məzlum şəkildə, cisimləri və canları zülmə məruz qalan halda və susuz ağızla qətlə yetirilmişlər.”[1]

2. “Müstədrəkül-vəsail” kitabının müəllifi imam Baqir (əleyhis-salam)-ın belə buyurduğu nəql edir: “İmam Hüseyn (əleyhis-salam) – Kərbəlanın sahibi məzlum, qəmli, susuz və qüssəli halda şəhid edilmişdir.”[2]

3. Əllamə Məclisi (rəhmətullahi əleyh) rəvayət edir ki, Cəbrəil (əleyhis-salam) (Adəmin xilqətinin əvvəlində) imam Hüseyn (əleyhis-salam) üçün baş verəcək hadisələri həzrət Adəmə nəql etdi. Onlardan biri bu idi: “Sənin bu övladın elə (ağır) müsibətə düçar olacaqdır ki, bütün qalan müsibətlər onun müqabilində çox cüzi olacaqdır.” Adəm (əleyhis-salam) soruşdu: “Hansı müsibət?” Cəbrəil dedi: “Həzrət Hüseyn susuz, qərib, yalqız, köməksiz halda şəhid ediləcəkdir.”[3]

Qeyd olunan rəvayətlərdən əlavə, digər rəvayətlə də[4] İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın susuz olmasını qətiləşdirir. Amma Aşura günündə baş verən cüzi məsələlərin bir çoxu bizim üçün naməlum qalmışdır. Su əldə etmək üçün quyu qazmaları, bu barədə bir tədbir görüb-görməmələri barədə bəzi rəvayətlər vardır ki, aşağıda onların bir neçəsini qeyd edirik:

1. Bəzi rəvayətlərdə deyilir: “İmam Hüseyn (əleyhis-salam) külüng götürdü, qadınların xeyməsinin arxasında cənub tərəfə doqquz addım gedib yeri qazdı və oradan sərin su çıxdı. O həzrətin özü və bütün yoldaşları su içdilər, tuluqları su ilə dordurlar...”[5]

Kərbəlanın Fərat çayına yaxın və suyun səviyyəsinin (xeymələrin yerləşdiyi yerin səviyyəsindən) ucada olmasına diqqət yetirməklə səhabələrin bu üslubdan istifadə etməsi mümkün idi. Lakin düşmən bu məsələdən xəbərdar olub şiddətlə onun qarşısını aldı!

2. Tarixdə deyilir: Bu xəbər Übeydullah ibni Ziyada (lənətullahi əlehy) çatdıqda Ömər Sədə bir məktub yazaraq ondan tələb etdi ki, imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın Əhli-beytinin su əldə etməsinə əsla imkan verməsin. Məktubda belə yazılmışdı: “Mənə xəbər vermişlər ki, Hüseyn və onun köməkçiləri quyu qazır və su götürürlər. Su əldə etsələr, onları heç bir vəchlə məğlub etmək olmaz. Məktubdan agah olan kimi gərək Hüseyn ibni Əlinin və onun köməkçilərinin quyu qazmasına mane olasan və su əldə etmələrinə yol verməyəsən!”[6]

3. “Mənaqib” kitabında nəql olunur ki, imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın Əhli-beyti üç gecə-gündüz sudan məhrum qaldılar. Bəzi vaxtlar içməkdən başqa istifadələr üçün quyu qazırdılar və düşmən hücum edib onları doldururdu. (Belə dayazda çıxan sular içmək üçün münasib olmaya bilərdi). Bəzən həzrət Əbul-fəzl (əleyhis-salam) şücaətlə döyüşür, Fəratın qolu üzərindəki mühasirəni yararaq su gətirirdi. Aşura gecəsi həzrət Əli Əkbər (əleyhis-salam) əlli nəfərlə şəriəyə (Fəratın qoluna) gedərək su gətirdi. Lakin Aşura günü sübh artıq imam Hüseyn (əleyhis-salam)-a su çatdırmaq mümkün olmadı.[7] Düşmənin bu işdə əsas hədəfi idi ki, Əhli-beyt (əleyhis-salam) susuzluğun şiddətindən taqətdən düşsünlər. Çünki onların şücaətindən xəbərdar idilər və bilirdilər ki, əgər susuzluqdan yorulub əldən düşməsələr, onlara heç vaxt qələbə çala bilməyəcəklər. Nəhayət, bu qeyri-insani üslubdan istifadə etdilər, susuzluq imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın bütün ordusuna hakim kəsildi və hamısı şəhid edildilər.[8]

Əlaqədar görünüşlər: “İmam Hüseyn (əleyhis-salam) və Aşura günü suyu qadağan edilməsi”, sual 13785 (sayt: az13621)

 


[1] “Müstədrəkül-vəsail”, 10-cu cild, səh. 238; "Biharul-ənvar", 98-ci cild, səh. 27

[2] “Müstədrəkül-vəsail”, 10-cu cild, səh. 240

[3] "Biharul-ənvar", 44-cü cild, səh. 264

[4] "Biharul-ənvar", 44-cü cild, səh. 264, 302, 98-ci cild, səh. 96; “Kamiluz-ziyarat”, səh. 107, 48 bölmə, səh. 131; “Səvabul-ə’mal”, səh. 89; “Əl-kafi”, 6-cı cild, səh. 392; Di’bil Xuzainin divanı, “Taiyyə” qəsidəsi

[5] “Mədinətul-məaciz”, 3-cü bölmə, imam Əbi Əbdillah Hüseyn (əleyhis-salam)-ın möcüzələri, səh. 245

[6] “Əl-futuh”, Əbu Məhəmməd Əhməd ibni Əli Ə’səm Kufi, “Elmi mədəniyyət” nəşriyyatının şirkəti, birinci çap, 1372-ci il, 2-ci hissə, 6-cı fəsil, “İmam Hüseyn (əleyhis-salam), Yezid, qiyam” bölməsi, səh. 893

[7] “Müntəhəl-amal”, Şeyx Abbas Qummi (rəhmətullah əleyh), “Behzad” nəşriyyatı, 2-ci çap, 1381-ci il, 5-ci bab, 3-cü məqsəd, 1-ci fəsil, səh. 427, haşiyə

[8] “İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın həyatı”, Seyid Haşim Rəsuli Məhəllati, 4-cü çap, “İslami mədəniyyət” nəşri, 1378-ci il, səh. 387

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Səcdəyə getdiyimiz zaman hansı üzv əvvəl yerə dəyməlidir?
    6386 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/09
    Səcdə namazın vacib hissələrindəndir və vacib və müstəhəm şərait və hissələrə malikdir; o yerlər ki, səcdədə müstəhəb hesab olur, odur ki, kişi səcdəyə getdiyi zaman ilk növbədə əllərini, qadın isə əvvəl dizlərini yerə qoymalıdır.[1]
  • İmam Əli (əleyhis-salam) sübh namazında zərbətlənən zaman İmam Həsənlə Hüseyn orada idilərmi?
    9605 تاريخ بزرگان 2012/03/14
    Əli (əleyhis-salam) zərbətləndiyi zaman Həsənlə Hüseyn (əleyhiməs-salam)-ın onun yanında olması ilə əlaqədar çoxlu rəvayət gəlmişdir. Buna görə də bu bəhsdə bir neçə ehtimal verilir: 1. İmam Əli (əleyhis-salam)-a məsciddən kənarda zərbə vurulmuşdur. Bu ehtimala əsasən demək olar ki, həmin anda Həsənlə Hüseynin Əli (əleyhis-salam)-ın yanında ...
  • Sualın xülasəsi: İmamlar (ə) və alimlər baxımından namazın ilk vaxtında qılınmasının savabını bəyan edin.
    6814 Hədis elmləri 2012/04/18
    Namzın ilkin vaxtında qılınmasının çoxlu sayda savab və təsirləri bəyan edilmişdir. Məsələn: Namzın savabının iki qat olması, İlahi məhəbbətini qazanmaq və s... Alimlər də bu mövzuya diqqət etməklə insanları namzın ilkin vaxtında qılınmasına çağırmışlar. Bunu Allaha yaxınlaşma və seyri sluk üçün ən mühüm əsaslardan hesab ...
  • Seçilmiş dörd qadının və onların atalarının adı nədir?
    14315 تاريخ بزرگان 2011/09/11
    Övliya və saleh insanların arasında elə qadınlar olub ki, bəşərin tarixi boyu, tövhid və İlahi hədəflər yolunda çoxlu fədakarlıq ediblər və onların adı həmişə bəşərin qara tarixində parlayır. Amma İslami rəvayət və mənbələrdə uca dərəcəli, şərəfli və üstün dörd qadının adı qadınların ən üstünü və behişt qadınlarının üstünü olaraq çəkilmiş ...
  • Şəhid Dəstğeybin kitabları etibarlıdırmı?
    8256 تاريخ بزرگان 2011/06/27
    Əzəmətli şəhid Ayətullah Seyyid Əbul- Hüseyn Dəstğeyb Şirazi şiə aləminin alimlərindən və müctəhidlərindən biri olmaqla yanaşı arif bir insan olubdur ki, fiqh, ilahiyyat, əxlaq, irfan və... elmlərdə mütəxəssis olub onun kitabları və əsərləri ümumi şəkildə etibarlı və istifadəyə yararlı eyni zamanda təsirlidir. Əlbəttə bu məsələyə diqqət etmək lazımdır ki, məsum ...
  • Oruc tutumayan müsəlman üçün yemək və içməli su hazırlayıb verməyin hökmü nədir?
    5902 Cürbəcür 2015/05/30
    Əgər oruc tutmayan şəxsin şəri üzürü varsa və ya oruc tutmaq vacib deyilsə (məsələn, xəstəlik üzündən oruc tuta bilmir) bu əməlin iradı yoxdur. Əgər qüdrəti olan halda, qəsdən oruc tutmursa və xeç bir üzrü yoxdursa, bu iş günahdır və imkan həddində o şəxsi orucu tərk etdiyinə görə ...
  • Əbu Əli Sina nə üçün məntiq kitabında sıralamanı əvəz etdi?
    6941 İslam fəlsəfəsi 2011/10/03
    İbn Sina məntiqdə iki növ yenilik etmişdir:1.             Məntiq məsələlərində yenilik2.             Məntiqin yazılış quruluşunda yenilikİkinci növ yenilik məntiqin yazılışında onun iki düşüncə tərzinə dəlalət edir. Birinci düşüncə məntiqin bəzi məsələlərinin ...
  • Həzrət Məryəm (əleyha salam)-ın aləm qadınlarından üstün edilməsinin (ayədə) qeydsiz-şərtsiz olmasına diqqət yetirməklə həmin ayəni rəvayətlə necə məhdudlaşdırmaq olar?
    7192 تاريخ بزرگان 2012/04/09
    “Aləmin” kəlməsinin Qurani-Kərimdə işlədilmə yerlərinə və müfəssirlərin bu barədəki nəzərlərinə diqqət yetirməklə məlum olur ki, bu kəlmə yalnız zamanın bir dövründə olan insanlara məxsus edilir. Əhli-sünnət kitablarının bir çox yerlərində də ayələrə rəvayət vasitəsi ilə qeyd vurulur. Həmçinin həm əhli-sünnət, həm də şiə təfsirlərinin bir çox yerlərində ...
  • Bilmək istərdim sünnülər xüsusiylə də vəhhabilər hansı dəlilə əsasən deyirlər ki, Peyğəmbərlər yalnız vəhy aldıqlarında məsumdurlar nəinki hər bir halda?
    9291 Qədim kəlam 2012/10/09
    Sünnülərdən bəzi tayfaları (Həşəviyyə və Sələfilər kimi) Qurandan dəlil gətirmək həzrət Adəm və onun behiştdən çıxarılmasını bildirən ayələr kimi, dəlil gətirirlər ki, Peyğəmbərlər yalnız vəhy və risalətlərinin təbliği zamanı məsumdurlar və digər hallarda günahkar və səhvə də yol verirlər. O cümlədən, Sələfilər (Vəhhabilər) də bildirirlər ...
  • Əqd xütbəsinin fəlsəfəsin bəyan edin?
    8301 Əxlaq 2011/10/30
    İslam nəzərindənevlənmək ailənin və təbii olaraq ictimaiyyətin təşkili üçün bir müqəddəs əhd və peymandır və bir çox əsərlərə və nəticələrə malikdir o cümlədən: Cinsi meyli təmin etmək, nəslin törənməsi, insanın təkamüli, rahatlıq paklıq və iffət, hisslərin möhkəmlənməsi və bir çox başqa faydalardır. Bu müqəddəs əhdi peyman Allah Taalanın müəyyən etdiyi ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164825 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164349 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119884 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113939 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111088 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94230 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54926 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54632 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46311 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45920 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...