Ətraflı axtarış
Baxanların
9085
İnternetə qoyma tarixi: 2008/01/16
Sualın xülasəsi
Aşura günündə imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın səhabələri quyu qazmaqla su əldə edə bilərdilərmi?
Sual
Aşura günündə imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın xeymələrinin qurulduğu yerlə Fərat çayı arasında fasiləsinin çox olmamasını nəzərə almaqla quyu qazmaqla su əldə etmək olardı. Orada bir iş baş verdimi?
Qısa cavab

Yezid qoşununun imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın qarşısında tutduğu ən mürtəce, çirkin və namərdcəsinə olan mövqe imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın ordusunda olanları ən zəruri həyat maddəsi olan sudan məhrum etməsi idi. O həzrət bu problemi aradan qaldırmaq üçün çox mühüm və təsirli tədbirlər görmüşdü. Bu tədbirlərdən biri imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın və səhabələrin su qıtlığını aradan qaldırmaq üçün quyu qazmaqları idi. Amma düşmən ordusu bundan xəbərdar olduqda mane oldular və bu işin qarşısını ciddi şəkildə aldılar.

Ətreaflı cavab

İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın hərəkatı elə bir şəraitdə baş vermişdir ki, qüdrət və iqtidar həqiqətləri təhrif etməkdə məşhur olan Bəni-üməyyə tayfasının əlində idi. Buna görə də Kərbəla hadisəsi çox misilsiz bir əks-təbliğata, məkrli hiylələrə düçar olmuşdu. Bəni-Abbas xəlifələrinin dövründə də belə idi: onlar da əməldə Bəni-üməyyənin siyasətini davam etdirir, hətta bəzi hallarda onlardan da qabağa keçir, Əli (əleyhis-salam)-ın övladları ilə və şiələrlə tam qəddarlıq, misilsiz daşürəklilik əsasında rəftar edirdilər. Buna görə də imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın hərəkatının bir çox incəlikləri bizim üçün gizli qalmışdır.

İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın hərəkatı Aşura günündən uzun müddət öncə başlanmışdı. O həzrətin karvanı Mədinədən hərəkət edərək çoxlu mənzilləri arxada qoymuş, Məkkəyə çatmış və oradan İraqa doğru hərəkət etmiş və bir çox mənzilləri keçdikdən sonra Kərbəlada düşərgə salmışdı. Amma bu hərəkatın tarixinə nəzər salanda yol əsnasında diqqəti cəlb edən çoxlu hərəkətlər görmürük; üstəlik, Aşura günündə baş verən hərəkət və hadisələrin də çoxu məxfi qalmışdır. Bu məsələlərdən biri də imam Hüseyn (əleyhis-salam) və səhabələrin düçar olduqları susuzluq məsələsidir. Müxtəlif hədis mənbələrində, ziyarət kitablarında və tarixlərdə imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın susuz olması və susuz halda da şəhadətə çatması səhih və mötəbər sənədlərlə qeyd olunmuşdur ki, onların bəzilərini qeyd edirik:

1. Əllamə Nuri və Əllamə Məclisi (rəhmətullahi əleyhima) belə rəvayət edirlər: “Hüseyn ibni Əli (əleyhiməs-salam), onun Əhli-beyti və səhabələri məzlum şəkildə, cisimləri və canları zülmə məruz qalan halda və susuz ağızla qətlə yetirilmişlər.”[1]

2. “Müstədrəkül-vəsail” kitabının müəllifi imam Baqir (əleyhis-salam)-ın belə buyurduğu nəql edir: “İmam Hüseyn (əleyhis-salam) – Kərbəlanın sahibi məzlum, qəmli, susuz və qüssəli halda şəhid edilmişdir.”[2]

3. Əllamə Məclisi (rəhmətullahi əleyh) rəvayət edir ki, Cəbrəil (əleyhis-salam) (Adəmin xilqətinin əvvəlində) imam Hüseyn (əleyhis-salam) üçün baş verəcək hadisələri həzrət Adəmə nəql etdi. Onlardan biri bu idi: “Sənin bu övladın elə (ağır) müsibətə düçar olacaqdır ki, bütün qalan müsibətlər onun müqabilində çox cüzi olacaqdır.” Adəm (əleyhis-salam) soruşdu: “Hansı müsibət?” Cəbrəil dedi: “Həzrət Hüseyn susuz, qərib, yalqız, köməksiz halda şəhid ediləcəkdir.”[3]

Qeyd olunan rəvayətlərdən əlavə, digər rəvayətlə də[4] İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın susuz olmasını qətiləşdirir. Amma Aşura günündə baş verən cüzi məsələlərin bir çoxu bizim üçün naməlum qalmışdır. Su əldə etmək üçün quyu qazmaları, bu barədə bir tədbir görüb-görməmələri barədə bəzi rəvayətlər vardır ki, aşağıda onların bir neçəsini qeyd edirik:

1. Bəzi rəvayətlərdə deyilir: “İmam Hüseyn (əleyhis-salam) külüng götürdü, qadınların xeyməsinin arxasında cənub tərəfə doqquz addım gedib yeri qazdı və oradan sərin su çıxdı. O həzrətin özü və bütün yoldaşları su içdilər, tuluqları su ilə dordurlar...”[5]

Kərbəlanın Fərat çayına yaxın və suyun səviyyəsinin (xeymələrin yerləşdiyi yerin səviyyəsindən) ucada olmasına diqqət yetirməklə səhabələrin bu üslubdan istifadə etməsi mümkün idi. Lakin düşmən bu məsələdən xəbərdar olub şiddətlə onun qarşısını aldı!

2. Tarixdə deyilir: Bu xəbər Übeydullah ibni Ziyada (lənətullahi əlehy) çatdıqda Ömər Sədə bir məktub yazaraq ondan tələb etdi ki, imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın Əhli-beytinin su əldə etməsinə əsla imkan verməsin. Məktubda belə yazılmışdı: “Mənə xəbər vermişlər ki, Hüseyn və onun köməkçiləri quyu qazır və su götürürlər. Su əldə etsələr, onları heç bir vəchlə məğlub etmək olmaz. Məktubdan agah olan kimi gərək Hüseyn ibni Əlinin və onun köməkçilərinin quyu qazmasına mane olasan və su əldə etmələrinə yol verməyəsən!”[6]

3. “Mənaqib” kitabında nəql olunur ki, imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın Əhli-beyti üç gecə-gündüz sudan məhrum qaldılar. Bəzi vaxtlar içməkdən başqa istifadələr üçün quyu qazırdılar və düşmən hücum edib onları doldururdu. (Belə dayazda çıxan sular içmək üçün münasib olmaya bilərdi). Bəzən həzrət Əbul-fəzl (əleyhis-salam) şücaətlə döyüşür, Fəratın qolu üzərindəki mühasirəni yararaq su gətirirdi. Aşura gecəsi həzrət Əli Əkbər (əleyhis-salam) əlli nəfərlə şəriəyə (Fəratın qoluna) gedərək su gətirdi. Lakin Aşura günü sübh artıq imam Hüseyn (əleyhis-salam)-a su çatdırmaq mümkün olmadı.[7] Düşmənin bu işdə əsas hədəfi idi ki, Əhli-beyt (əleyhis-salam) susuzluğun şiddətindən taqətdən düşsünlər. Çünki onların şücaətindən xəbərdar idilər və bilirdilər ki, əgər susuzluqdan yorulub əldən düşməsələr, onlara heç vaxt qələbə çala bilməyəcəklər. Nəhayət, bu qeyri-insani üslubdan istifadə etdilər, susuzluq imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın bütün ordusuna hakim kəsildi və hamısı şəhid edildilər.[8]

Əlaqədar görünüşlər: “İmam Hüseyn (əleyhis-salam) və Aşura günü suyu qadağan edilməsi”, sual 13785 (sayt: az13621)

 


[1] “Müstədrəkül-vəsail”, 10-cu cild, səh. 238; "Biharul-ənvar", 98-ci cild, səh. 27

[2] “Müstədrəkül-vəsail”, 10-cu cild, səh. 240

[3] "Biharul-ənvar", 44-cü cild, səh. 264

[4] "Biharul-ənvar", 44-cü cild, səh. 264, 302, 98-ci cild, səh. 96; “Kamiluz-ziyarat”, səh. 107, 48 bölmə, səh. 131; “Səvabul-ə’mal”, səh. 89; “Əl-kafi”, 6-cı cild, səh. 392; Di’bil Xuzainin divanı, “Taiyyə” qəsidəsi

[5] “Mədinətul-məaciz”, 3-cü bölmə, imam Əbi Əbdillah Hüseyn (əleyhis-salam)-ın möcüzələri, səh. 245

[6] “Əl-futuh”, Əbu Məhəmməd Əhməd ibni Əli Ə’səm Kufi, “Elmi mədəniyyət” nəşriyyatının şirkəti, birinci çap, 1372-ci il, 2-ci hissə, 6-cı fəsil, “İmam Hüseyn (əleyhis-salam), Yezid, qiyam” bölməsi, səh. 893

[7] “Müntəhəl-amal”, Şeyx Abbas Qummi (rəhmətullah əleyh), “Behzad” nəşriyyatı, 2-ci çap, 1381-ci il, 5-ci bab, 3-cü məqsəd, 1-ci fəsil, səh. 427, haşiyə

[8] “İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın həyatı”, Seyid Haşim Rəsuli Məhəllati, 4-cü çap, “İslami mədəniyyət” nəşri, 1378-ci il, səh. 387

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Mələklərin ömrü nə qədərdir? Yaxın mələklərdə ölürlərmi? Necə?
    8545 Qədim kəlam 2011/09/12
    Rəvayətlərə əsasən mələklər Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) ruhlarının yaranmasından sonra yaranıblar. Onların hamısı hətta Cəbrayil, İsrafil və İlahinin digər yaxın mələkləri qiyamətdən qabaq öləcəklər. Mələklərin ölümünün necəliyi barəsində ehtimal var ki, məqsəd onların misali qaliblərindən ruhun əlaqəsinin kəsilməsi yaxud onların davamlı fəaliyyətlərinin işdən düşməsidir. ...
  • Xəcalətin kökü nədir?
    9902 Nəzəri əxlaq 2012/06/13
    "Xəcalət" "utancaqlıq" mənasındadır. Utancaqlıq yəni, özünə həddən artıq diqqət və digərləri ilə qarşılaşmaqdan qorxmaq. Utancaqlıq həya ilə eyni mənada deyil. Həya özünü saxlamağa qüdrətin olmasıdır ki, iradə üzündən olan və dəyərli bir işdir. Ayə və rəvayətlərdə ona yaxşı qiymət verilir. Amma utancaqlıq tamamilə iradə ...
  • Kamala yetişmək yolu
    5989 Əməli əxlaq 2011/08/23
    Бу суалын хүласә ҹавабы јохдур. Изаһлы ҹавабы сечин. ...
  • Mən bir cavanam və çox istəyirdim bilim, həyatdan məqsəd nədr?
    6776 Hədis elmləri 2012/01/08
    İslam təlim və göstərişlərində, son dərəcədə həyatdan məqsəd işarə olunmuşdur. Quran Kərim insan həyatından məqsəd Allaha bəndəlik və onun sayəsində dünya və axirətdə mənəvi kamal və səadətə yol olmasını bildirmişdir. Başqa cür desək insanın həyatı və yaranmasından məqsəd gözəl əməl sahibi olmaq müsabiqəsi kimi bildirmişdir. Rəvayətlərdə yaradılmışdan məqsədin bir çox ...
  • İran İslam respublikasını hansı təhlükələr təhdid edir?
    5872 Nizamlar (Qurluşlar) 2011/11/24
    Hər hansı bir varlığı təhdid edən təhlükələri tanımaq üçün ilk növbədə onu icad edən səbəbi (illəti-muvcidə), daha sonra isə onun qalıb davam etməsinə səbəb olan amilləri (illəti-mubqiyə) tanımaq lazımdır ki, o varlığın həyatına zəmanət verilmiş olsun. Çünki hər bir varlığa yönələn ...
  • Allahın zatı dedikdə nə başa düşülür? Allahın varlığı onun zatının eynidir nə deməkdir?
    11787 صفات ذاتیه 2013/12/16
    Allahın zatından məqsəd, bəzi vaxt batin və bəzi vaxt isə zarıdır ki, bu zaman demək lazımdır: Allahın batini və zatı hər bir kəs üçün gizlidir. İmam Baqirin (ə) sözlərində açıqlanır: İnsan bir nə qədər yaradılışı haqqında fikirləşsə bir o qədər ona (Allaha) doğru qayıdacaq.[1] ...
  • Ayişənin Cəməl döyüşündəki rəftarı Əhzab surəsinin 30-cu ayəsində qeyd olunmuş açıq-aydın günahın nümunəsidirmi?
    8420 Təfsir 2015/05/30
    Ərəb dilində "fahişə" sözü çox çirkin günahlara və ya elə günahlara deyilir ki, şəri cəhətdən haram olmağından əlavə, əqli cəhətdən də qəbih sayılır. Əlbəttə, bəzi vaxtlar ərəblər zinakar qadına da fahişə deyirlər. Amma, Quranda gələn bu kəlmə ümumi mənada olub, hər bir günaha aid olur. Bəyyinə kəlməsi ...
  • Allahın necə doğru və yanlış məlumatlara elmi var? Bir halda ki, yanlış məlumatlar elm hesablanmır?
    6951 Qədim kəlam 2012/03/11
    Bir mətləbə elmin olması istər o mətləb doğru olsun istərsə də yanlış, o mətləbi qəbul etmək mənasına deyil. Bilirik ki, Allah elmini xaricdə olan doğru və yanlış məlumatlardan ələ gətirmir, bəlkə Allahın elmi zatıdır. ...
  • Müslim ibn Əqilin qızlarının adı nə idi?
    12904 تاريخ بزرگان 2011/05/31
    Cənab Müslim ibn Əqilin həyatı barəsində olan kitabların hamısını araşdırarkən, bu nəticə ələ gəlir ki, cənab Müslimin Atikə və Həmidə adında iki qızı olubdur. Atikə Kərbəla hadisəsində Aşura günü düşmən xeymələrə hücum edərkən şəhid olur. Amma Həmidə Kərbəla əsirləri karvanında olub və cənab Müslimin nəsli yalnız onun vasitəsi ilə davam ...
  • Şirkətlərin və idarələrin personelinə (işçilərinə) girov adıyla ödənilən məbləğə xüms gəlir?
    5667 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/10/30
    İmam Xumeyni və Məqami müəzzəm Rəhbərin fətvasına uyğun olaraq o pul ki, idarələr şirkətlər və fabriklərdən fəhlə işçi və personelinə girov adıyla verilir o puldan hər nə qədər xüms ilindən artıq qalarsa onun xümsu ödənilməlidir.[1]

Ən çox baxılanlar

  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    166025 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    165271 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120300 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    114710 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    112622 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94868 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    56069 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55227 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46971 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46303 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...