Ətraflı axtarış
Baxanların
6495
İnternetə qoyma tarixi: 2014/11/08
Sualın xülasəsi
Nəsnasın keyfiyyəti və varlığı necədir?
Sual
Nəsnasın keyfiyyəti və varlığı necədir?
Qısa cavab
Nəsnas müxtəlif formalarda təsvir olunub. Bəzi rəvayətlərə əsasən həzrəti Adəmin (ə) yaradılışından öncə olublar.
Əlbəttə digər rəvayətlərə əsasən insanlardan bir dəstəsi mənəvi saflıqdan uzaq olmağa, heyvani hisslərinin güclü olmasına və bir çox günahları törətdiklərinə görə nəsnasın nümunələrindən hesab ediliblər.
 
Ətreaflı cavab
“Nəsnasın”mahiyyət və keyfiyyəti barədə müxtəlif fikirlər söylənilmişdir:
  1. Nəsnas xəyali bir heyvan və varlıqdır ki, insan şəklində təsəvür etmişlər. Ümumi dildə isə meymun növü mənasında işlədilir.[1]
  2. İnsana bəzi cəhətlərdən oxşayan və digər cəhətlərdən onunla fərqi olan məxluqlardır. Onlar Adəm nəslindən olmayıblar.[2] Buna əsasən bəzi rəvayətlərdə və bəzi təfsirçilərin fikrində Adəm (ə) ın yaradılışından öncə “Nəsnas” adlı varlıqlar yerdə yaşayıblar. Onlar daha çox fəsad və öldürməklə məşğul olublar. Həmin səbəbə Allah buyuranda: “Mən yer üzündə bir canişin bərqərar edəcəyəm” Mələklər dedilər: “Biz Səni həmd-səna ilə təriflədiyimiz və Səni müqəddəs tutduğumuz halda, Sən orada fəsad törədib qan salacaq bir kəsmi yerləşdirəcəksən?”.[3] Buna əsasən bu məxluqların öncəki bəd davranışları səbəb oldu Mələklər insana da bəd güman olsunlar. Məhz buna görə insanı nəsnasla müqayisə etdilər.[4]
Unutmayaq ki, bəzi rəvayətlərdə Adəm (ə) ın yaradılışından öncə nəsnas adı və nəsli qeyd olunub. Amma bəzi digər rəvayətlərdə Adəm (ə) dan öncəki varlıqlar kimi və ad qeyd edilmədən işarə olunubdur.[5] Burada iki rəvayətlə kifayətlənirik:
Həzrəti Əli (ə) buyurdu: “Elə ki Allah istəyirdi sonsuz qüdrəti ilə bir varlıq yaratsın, Cin və nəsnasın yaradılışından yeddi min il keçirdi”.[6] Bu hədis bir sıra mövcudların, o cümlədən Nəsnasın yaradılışını İnsanların yaradılışından öncə göstərir.
İmam Məhəmməd Baqir (ə) Cabir bin yəzid Cəfinin cavabında buyurur: “Sən elə güman edirsən ki, Allah təkcə bu aləmi yaradıb, və sizdən başqa bir bəşər yaratmayıb, Allaha and olsun Allah min min aləm yaradıb, min min Adəm və sən bu aləmin və Adamların sonuncundasınız”.[7], [8]. Bu hədisdə ancaq Həzrəti Adəm nəslindən olan insanlardan öncə mövcud olan varlıqlardan söhbət gedib, amma nəsnasdan söhbət getməyib.
  1. Bir hədisə[9] istinadən Nəsnas, insanlardan bir növ və bəni Adəm nəslindən olublar. Məsx səbəbi ilə bir əl və bir qol olublar və heyvanlar kimi otlayırmışlar.[10] Bu mənaya əsasən deyə bilərik ki, nəsnasın nümunələri Ad qövmündə var idi. Bunun Həzrəti Adəmdən (ə) öncə ki, varlıqlarla da ziddiyyəti yoxdur. Çünki, bəzi rəvayətlərə əsasən, insanlardan bir dəstəsi mənəvi saflıqdan uzaq olmaq, heyvani hisslərinin güclü olması və bir çox günahları törətdiklərinə görə nəsnasın nümunələrindən və bu ayənin “إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا[11] aydın göstəricilərdindən hesab ediliblər.[12]
 

[1] - Bostanı, Fuad əfram, ərəbcə- farsca əbcəd lüğəti, tərcüməçi: Məhyar, Rıza, Səh 912, “Nəsnas” termini, İslam nəşriyyatı, Tehran, İkinci çap, 1375, hicri şəmsi ili ilə.
[2] - Fərahidi, Xəlil bin Əhməd, Kitabul eyn, cild 7, səh 200, Hicrət nəşriyyatı, Qum, ikinci çap, 1410 hicri qəməri tarixi ilə; Türeyhi, Fəxrəddin, Məcməul bəhreyn, cild 4, səh 111, Mürtəzəvi kitabçısı, Tehran, üçüncü çap, 1375 hicri şəmsi tarixi ilə.
[3] - Bəqərə surəsi, ayə 30.
[4] - Baxın: Bəlaği Nəcəfi, Məhəmməd Cavad, Alaur-Rəhman fi təfsirul Quran, Araşdırmaçı və tərtibatçı: İslam araşdırmalar mərkəzi, cild 1, səh 83, Besət birliyi, ilk çap, Qum, 1420 hicri qəməri tarixi ilə; Təbatəbayi, Seyid Məhəmməd Hüseyn, Əl mizan, fi təfsirul Quran, cild 1, səh 119, İslam nəşriyyatı ofisi, Qum, beşinci çap, 1417 hicri qəməri tarixi ilə; Feyz Kaşani, Molla Möhsün, Təfsirus- Safi, cild 1, səh 106, Sədr nəşriyyatı, Tehran, ikinci çap, 1415 hicri qəməri tarixi ilə; Məkarim Şirazi, Nasir, Nümunə Təfsiri, cild 1, səh 174, Darul kutubul İslamiyyə, Tehran, ilk çap, 1374 hicri şəmsi tarixi ilə.
[5] - Bu göstəricilərə baxın: Mağarada yaşayan insanlar nəsli, 636 cı sual (sayt: 695); Adəm, insandan səkkizinci nəsil, 5901 ci sual (sayt: 6471)
[6] - Şeyx Səduq, Məhəmməd bin Əli, İləlüş- Şəraye, cild 1, səh 104, Davəri kitabçısının nəşriyyatı, Qum, İlk çap, 1385 Hicri şəmsi tarixi ilə.
[7] - Şeyx Səduq, Məhəmməd bin Əli, Xisal, Mühəqqiq və müsəhhih: Ğəffarı, Əli Əkbər, cild 2, səh 652, Camieye müdərrisine Qum, İlk çap, 1362 Hicri şəmsi tarixi ilə.
[8] - 6618 cavabından iqtibas.
[9] - Hədis belədir: “Ad qövmündən bir dəstə öz peyğəmbərləri ilə müxalifət etdiklərinə görə , Allah onları məsx edib, nəsnas sifətinə gətirdi. Onlardan hər birinin bir əli və bir ayağı vardı. Bədənin bir tərəfindən yerlə sürünür və heyvanlar kimi otlayırdılar”. Məclisi, Məhəmməd Baqir, Bəharül Ənvar, cild 24, səh 96, Dar ehya ul turasul ərəbi, beyrut, ikinci çap, 1403 hicri qəməri tarixi ilə.
[10] - Məcməul bəhreyn, cild 4, səh 111; Hüseyni Zübeydi, Məhəmməd Mürtəza, Tacul Ərus min cəvahirul Qamus, cild 9, səh 11, Darul fikr, Beyrut, İlk çap, 1414 hicri qəməri tarixi ilə
[11] - Furqan surəsi, ayə 44: “Onlar heyvan kimidirlər, bəlkə, ondan daha çox zəlalət yolundadırlar”.
[12] - Baxın: Kuleyni, Məhəmməd bin Yəqub, Əl kafi, tədqiqatçı və təshihçi: Ğəffarı, Əli Əkbər Axundi, Məhəmməd, cild 8, səh 244 və 245, Darul kütübul İslamiyyə, Tehran, Dördüncü çap, 1407 hicri qəməri tarixi ilə; Təyyib, Syid Əbdül Hüseyn, Ətyəbül bəyan fi təfsirul Quran, cild 1, səh 388, İslam nəşriyyatı, Tehran, ikinci çap, 1378 hicri şəmsi ili ilə; Mühəqqiq Səbzvari, Hadiül müzəllin, səh 256 və 257, Mədəni şəxsiyyətlər və əsərlər birliyi nəşriyyatı, Tehran, ilk çap, 1383 hicri şəmsi ili ilə.
Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Müslim ibn Əqilin qızlarının adı nə idi?
    12706 تاريخ بزرگان 2011/05/31
    Cənab Müslim ibn Əqilin həyatı barəsində olan kitabların hamısını araşdırarkən, bu nəticə ələ gəlir ki, cənab Müslimin Atikə və Həmidə adında iki qızı olubdur. Atikə Kərbəla hadisəsində Aşura günü düşmən xeymələrə hücum edərkən şəhid olur. Amma Həmidə Kərbəla əsirləri karvanında olub və cənab Müslimin nəsli yalnız onun vasitəsi ilə davam ...
  • "Əssəlamu ələl- Hüseyn və əla Əli ibnil Hüseyn və..." «اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ و ...» salamında Əli ibnil Hüseyn kimdir?
    18257 تاريخ بزرگان 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, ziyarətnamə, təvəssül duası, pak İmamlara salavat və İmam Zeynəl- abidin və Əli Əkbər (ə)- dan qalan rəcəznamələrdən Əli ibnil Hüseynin o iki həzrətin müştərək adı olması istifadə olur, amma Aşura ziyarətinin zaman və məkan məsələsi ki, Aşura günü, Kərbəla məkanı və o gün öldürülənlərə işarə edir. Və həmçinin ...
  • Qurani- Kərimin hansı surəsində peyğəmbərin gecə namazı qılmasına hökm edilmişdir?
    8276 Təfsir 2011/10/31
    Peyğəmbərə gecə namazının əmr edilməsi Quranın bir neçə yerində bəyan edilmişdir. O cümlədən Allah Quranın Muzəmmil surəsində peyğəmbərə buyurur: “Gecəni qısa bir hissədən savayı ayaqa qalx.[1] Baxmayaraq ki, bu surədə müraciət olunan peyğəmbərdir (s), amma surənin davamından anlaşılır ki, möminlər də peyğəmbərin (s) bu proqramında birlikdə olmuşlar. İndi ...
  • Һәр бир мүсәлманын илк әввәлдә билмәли олдуғу етигады нәдир?
    7748 Qədim kəlam 2010/09/29
    Һәр бир инсан кәлмеји-шәһадәтини јәни, “Әшһәду ән ла илаһә илләллаһ вә әшһәду әннә Мәһәммәдән рәсулуллаһ” (шәһадәт верирәм ки, Аллаһдан башга танры јохдур вә Мәһәммәд Аллаһын елчисидир) – демәклә мүсәлман олур вә бүтүн Ислам ганунлары онун үчүн тәтбиг олунур. Бәдәни пак вә һимајәсиндә олан һәдди булуға чатмајан ...
  • Əhli- sünnənin baxışını nəzərə alaraq, şiə fiqhinin nəzərindən səfərdə namazı şikəstə qılmaq rüsxətdir yoxsa vacib?
    12497 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/07/16
    Yəqini olan məzələ budur ki, beş namaz əvvəlcə iki rəkət formasında qanuniləşibdir. Həmçinin heç bir şəkk yoxdur ki, həzərdə (vətəndə) olan namaza iki rükət əlavə olubdur. İndi müzakirə mövzusu budur ki, səfərdə olan namaza da iki rükət əlavə olub ya yox? Şiənin fəqihləri İmamlar (ə)- ...
  • Bizə salam verərək “əssəlamu əleykum” deyən qeyri-müsəlman şəxsə cavabımız necə olmalıdır?
    7788 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/09
    Dini təlimlərdə təkid olunan məsələlərdən biri də möminlərin bir-birinə salam verməsidir. Bu məsələ ilə əlaqədar bir neçə istisna halı vardır ki, onun nümunələrindən biri də qeyri-müsəlmana salam verməkdir. Fiqhi kitablarda qeyri-müsəlmana salam vermək məkruh (bəyənilməz iş) sayılır və buyurulur: “Kafirin salamının cavabında gərək qısa şəkildə (təkcə “əleykə” ...
  • Quran nəzərindən seçilmiş xalqın xüsusiyyətləri nədir?
    8112 Təfsir 2012/09/24
    Quranda “seçilmiş xalq” və onun xüsusiyyətləri ilə əlaqədar nazil olan ayələri araşdırarkən aşağıdakı məsələlər əldə olunur: 1. Qurani-kərim peyğəmbərlərin ümmətindən heç birini bütün cəhətlərdən ideal olan bir xalq (qövm və ümmət) kimi təqdim etməmiş, əksinə onların ümmətlərinin əksəriyyətini məzəmmət etmişdir. 2. Qurani-kərim yalnız ...
  • Doğru və aldadıcı sübhdən məqsəd nədir?
    6733 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/04/16
    Doğru və aldadıcı fəcr və ya sübhdən məqsəd fiqhdə və astronomiyada işlədilən terminlərdir. Onlardan məqsəd gecə və gündüzdə müəyyən vaxtları bildirməkdir. Yalançı yaxud aldadıcı sübh məşriq səmtində ağartı və işıqlanmanın əmələ gəlməsinə deyirlər. Bu vaxtda sübh namazın qılmaq olmaz. Doğru və ya sadiq fəcr və sübh çağı ...
  • Ümumiyyətlə tato haramdır?
    15938 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/05/04
    Həzrəti Ayətullah ul üzma Sistaninin ofisi (Allah onun ömrün uzun etsin) Özü- özlüyündə caizdir, icazə verilir. Həzrəti Ayətullah ul üzma Məkarim Şirazinin ofisi (Allah onun ömrün uzun etsin) Əgər bədən üçün xüsusi bir zərəri yoxdursa və əxlaqa zidd şəkillər onda olmasa icazə verilir. Hər halda dəstəmaz və ...
  • Nə üçün həzrət Məhəmmədin (s) dörd qadından çox arvad almasına icazəsi var idi?
    15385 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2011/06/21
    Peyğəmbərin (s) qadınlareının çox olması mövzusu daim insanlar üçün sual amili olmuşdur.Biz bu məqalədə gərək bəzi məsələlərə toxunmaqla müxatəbin zehnini bu kimi suallardan təmizləyək:1). Birincisi: "Dörd qadından artıq arvad almaq mövzusu haram olmazdan öncə Peyğəmbərimiz bu qadınla ailə qurmuşdu.2). Peyğəmbərimizin bu ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164804 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164285 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119876 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113911 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111044 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94210 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54915 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54575 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46296 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45900 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...