Ətraflı axtarış
Baxanların
15987
İnternetə qoyma tarixi: 2008/02/03
Sualın xülasəsi
Həzrət Müslim kim idi?
Sual
Həzrət Müslim kim idi?
Qısa cavab

Əqilin oğlu Müslim üç imamla müasir olmuşdur: İmam Əli, imam Həsən və imam Hüseyn (əleyhimus-salam). Üçüncü imamın dövründə canını öz mövlasına fəda etdi və Übeydullah ibni Ziyadın (lənətullahi əlehy) göstərişi ilə şəhid edildi. İmam Hüseyn (əleyhis-salam) onu öz xüsusi nümayəndəsi ünvanı ilə Kufə şəhərinə göndərdi, amma o, kufəlilərin vəfasızlıqları ilə qarşılaşdı və İbni Ziyadın əsgərləri ilə tək-tənha halda mübarizə apardı. Çoxlu fədakarlıq və rəşadət göstərdikdən sonra onu tutub İbni Ziyadın yanına gətirdilər. O məlun göstəriş verdi ki, Müslimi qəsrinin başına çıxartsalar və orada boynunu vursunlar. Bu göstəriş icra olundu və Müslim şəhadət məqamına çatdı. Onun Kufə şəhərində yerləşən şərif qəbri Əhli-beyti sevənlərin ziyarətgahıdır.

Ətreaflı cavab

Müslim – Əqilin ən kamallı övladı, Əqil də imam Əli (əleyhis-salam)-ın qardaşı və Əbu Talibin ikinci övladı idi.[1] Buna görə də bir vasitə ilə Əbu Talibin özü və həyat yoldaşı Fatimə binti Əsədin təlim-tərbiyəsindən bəhrələnmişdi. Onun əziz anası Xəlilə (və ya Həlilə) adlı bir kəniz idi (Əqil onu Şamdan almışdı).[2] Onun arvadı Rüqəyyə də Əli (əleyhis-salam)-ın qızı idi.[3] Buna görə də o cənab, Əli (əleyhis-salam)-ın kürəkəni olmaq iftixarına nail olmuşdu.

O, Peyğəmbəri-əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih)-i görməsə də, şəhid olduğu zaman (hicrətin 60-cı ilində) qırxdan çox yaşı yox idi. Çünki Peyğəmbərin rehlətindən altmışıncı hicri qəməri ilinə qədər əlli il keşmişdi.[4] Buna əsasən, o, Peyğəmbərin vəfatından on il sonra dünyaya gəlmişdir.

Onun övladları aşağıdakılardır:

1 və 2. Rüqəyyədən dünyaya gələn Əbdüllah və Əli;

3. Anası Bəni-Amir qəbiləsindən olan Müslim ibni Müslim;

4. Anası kəniz olan Əbdüllah;

5. Məhəmməd;

6. İbrahim Məhəmməd

Onun oğlanlarının hamısı Kərbəlada şəhid oldu. Məhəmməd və İbrahim isə tutulub  bir il həbs edildi, bir müddətdən sonra qaçdılar və qısa müddətdən sonra yenidən tutularaq Haris ibni Ziyad adlı bir zalımın vasitəsi ilə (həddi-buluğa çatmadıqları halda) şəhid edildilər.[5] Buna görə də həzrət Müslimin nəslindən heç kəs sağ qalmadı.[6]

Müslim üç imamla müasir olmuşdur:

1. İmam Əli (əleyhis-salam)-ın dövründə.

Bu dövrdə o, imam Əli (əleyhis-salam)-ın kürəkəni olmaq iftixarına nail olmuş və onun Rüqəyyə adlı qızı ilə evlənmişdi. Bununla da ələvi mühitində tərbiyəyə daha yaxınlaşmışdır.

Tarixçilərin nəqlinə əsasən o, Əli (əleyhis-salam)-ın xilafəti dövründə (36-40-cı hici illərdə) o həzrətin tərəfindən orduda bəzi hərbi vəzifələri və məsuliyyətləri öhdəsinə almışdı. Məsələn, Siffeyn müharibəsində Əli (əleyhis-salam) öz ordusunu müharibəyə hazırlayan zaman imam Həsən, imam Hüseyn (əleyhiməs-salam), Əbdüllah ibni Cəfər və Müslim ibni Əqili öz ordusunun sağ cinahına təyin etmişdi.[7]

2. İmam Həsən (əleyhis-salam)-ın dövründə.

O cənab bu dövrdə də haqq yolda idi, imam Həsən (əleyhis-salam)-ın ən vəfalı köməkçilərindən və xüsusi səhabələrindən hesab olunurdu. [8]

3. İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın dövründə.

Müslim ibni Əqil heç vaxt imama məhəbbət və onu himayə etməkdən əl çəkmədi və Kərbəla hadisəsində “ilk şəhid” iftixarına nail oldu. O, imam Hüseyn karvanının ilk şəhidi sayılır. Özünün səkkiz qardaşı ilə bilikdə canını imam Hüseyn (əleyhis-salam)-a fəda etmişdir.[9]

 

Şəhadəti

İmam Hüseyn (əleyhis-salam) Aşura hərəkatında ilk tədbir ünvanı ilə Müslimi Kufəyə göndərdi. O, əvvəlcə Məkkədən Mədinəyə, oradan da İraqa gələrək Kufədə Muxtarın evində qaldı. Onun Kufəyə gəlişindən 35 gün keçəndə (60-cı hicri il şəvval ayının 5-də) təqribən 18 min nəfər onunla beyət etdi. Amma Kufənin hakimi işdən götürüldü və onun yerinə Übeydullah ibni Ziyad (lənətullahi əlehy) təyin olundu.

Übeydullah camaatı qorxutmaqla, bəzilərinə rüşvət verməklə qəbilə rəislərini o cənabdan uzaqlaşdırdı. Müslim yalqız qaldığı zaman Übeydullah onu tutmaq üçün bir qoşun göndərdi. Həmin vaxt Müslim Töv’ə adlı bir qadının evinə sığınmışdır. İbni Ziyadın əsgərlərinin səsini eşitdikdə döyüşə hazırlaşdı. Döyüşdə düşmən qüvvələrinə ağır zərbələr endirdi, bu zaman onlar məkr işlətdilər. Müslim mübarizəni davam etdirməyə taqəti olmadığı dövrdə məcburiyyət üzündən təslim oldu.

Onu Übeydullahın yanına gətirdilər, onların arasında baş verən sərt danışıqlardan sonra Übeydullah göstəriş verdi ki, onu darul-imarənin üstünə aparsınlar. Müslimin əli ilə yaranmış olan bir şəxs onun boynunu vurdu və İbni Ziyadın fərmanını icra etdi.[10]

Həzrət Müslimin fəzilətləri

a) Ailə mühiti baxımından

Qeyd etdiyimiz kimi, o, Əbu Talib kimi böyük şəxsiyyətin tərbiyə etdiyi bir şəxsin – Əqilin oğlu idi və Əli (əleyhis-salam)-a kürəkən olmaq iftixarına nail olmuşdu. İnsanın düzgün tərbiyəsində və ruhunun tərəqqisində bu iki məsələnin təsiri inkar olunmazdır.

b) Məsumların kəlamında Müslim

Peyğəmbəri-əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih) Əli (əleyhis-salam)-a buyururdu: “Onun (Əqilin) oğlu sənin övladına (Hüseynə) məhəbbət yolunda şəhid olacaqdır. Möminlərin gözü ona yaş axıdacaq və müqərrəb mələklər ona salam göndərəcəklər.”[11]

İmam Hüseyn (əleyhis-salam) kufəlilərə məktubda yazmışdı:

 قَدْ بَعَثْتُ اِلَيْکُمْ اَخِي وَ ابْنَ عَمِّي وَ ثِقَتِي مِنْ اَهْلِ بَيْتِي

“Qardaşım, əmi oğlum və Əhli-beytimin etimad etdiyi bir şəxsi sizə doğru göndərirəm.”[12]

Bu məsum imamın kəlamında həzrət Müslim üçün böyük iftixarlar mövcuddur, o cümlədən:

1. Qardaş. İmam (əleyhis-salam) onu öz qardaşı hesab edir, halbuki onun nəsəb qardaşı deyildi. Amma o qədər vəfalı idi ki, imam Hüseynə qardaş olmaq ləqəbini kəsb etmişdi.

2. Etimadlı adam. Əgər imam (əleyhis-salam) Müslimin haqqında təkcə bu cümləni buyurmuş olsaydı, onun fəzilətinin isbatında kafi olardı.

3. Mənim Əhli-beytimdən olan... Bu söz eynilə Peyğəmbərin Salman Farsi barəsində dediyi kəlam kimidir.

v) Həzrət Müslimin ziyarətnaməsi

Həzrət Müslim ibni Əqilin ziyarətnaməsində onun bir çox fəzilətlərinə işarə edilmişdir ki, onun ən mühümü ən aşağıdakı cümlədir:

اَلسَّلاَمُ عَلَيْکَ اَيُّهَا الْعَبْدُ الصَّالِحُ الْمُطِيعُ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِاَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ

“Salam olsun sənə, ey Allaha müti olan saleh bəndə! Ey Onun Peyğəmbərinə, Əmirəl-mömininə, Həsənlə Hüseynə müti olan bəndə!”[13]

Pərvərdigara! Onun ruhunu məsumların ruhları ilə birlikdə məhşur et və davamçılarını artır!

 


[1] Bilazəri, Əhməd ibni Yəhya, “Ənsabul-əşraf”, 2-ci cild, səh. 77

[2] Fazil, Cavad, “Ali Əbi Talibin həyatı” – “Məqatilut-talibiyyin” kitabının tərcüməsi, 2-ci cild, səh. 119

[3] Əbul-Fərəc İsfahani, “Məqatilult-talibiyyin”, səh. 86, tərcüməsi: 1-ci cild, səh. 119

[4] Cəfəriyan, Rəsul, “Aşura qiyamında mülahizələr”, səh. 164

[5] Bilazəri, Əhməd ibni Yəhya, “Ənsabul-əşraf”, 2-ci cild, səh. 71 (O, Məhəmmədin anasının adını qeyd etməmiş, onun qardaşı İbrahimin adını çəkməmişdir. Halbuki, Məhəmmədin İbrahimlə birlikdə şəhid olması məşhurdur); Nəcəfi, Məhəmməd Cavad, “İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın həyatı”, səh. 131

[6] Əbul-Fərəc İsfahani, “Məqatulut-talibiyyin”, səh. 86; “Əbu Talibin övladları”, 1-ci cild, səh. 119

[7] Hövzənin saytı, İbni Əsirin “Kamil” kitabından nəqlən

[8] Yenə orada

[9] “Məqatilut-talibiyyin”, Rəsulinin tərcüməsi

[10] Cəfəriyan, Rəsul, “Aşura qiyamında mülahizələr”, səh. 165-171-dən iqtibas

[11] Hövzənin saytı

[12] Dinəvəri, “Əl-imamətu vəs-siyasət”, 2-ci cild, səh. 8

[13] Qummi, Şeyx Abbas, “Məfatihul-cinan”, səh 402

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Aya namazın salamından sonra təkbir deyib başı sağa və sola döndərməyin dəlili var?
    11288 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/07
    Namazın salamından sonra təkbir deyib başı sağa və sola döndərmək müstəhəb əməllərdən biridir və hədis kitablarında da ona işarə olunmuşdur. Onu düzgün yerinə yetirmək bu cürdür: 1.             Əgər namaz qılan .əxs, camaat namazında imamdırsa, qiblədən dönməmiş sağ gözüylə sağ tərəfə nəzər ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    56710 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Höccətiyyə təşkilatının əqidəsi nədir? Bu günkü gündə fəaliyyət göstərirmi?
    7957 Fiqh tarixi 2011/11/20
    Höccətiyyə təşkilatı, şəmsi iliylə 1332- ci il mordad ayının 28- ci tarixində Şeyx Mahmud Zakirzadə, hələb şəhərində dünyaya göz açmış bir şəxs tərəfindən Bəhaiyyə məzhəbiylə mübarizə məqsədiylə təsis olunmuşdur. Bu təşkilat bir baxımdan qarşılıq ümumi bir təşkilat və şöbələrdən ibarətdir: Tədris, tədqiq, yazıçılıq, hidayət, xarici ...
  • Əgər mən pis və yaramaz işlərə qurşansam, Allah-taala məni tərk edəcək və mənə məhəbbət göstərməyəcəkdirmi?
    6399 Əməli əxlaq 2012/03/14
    Şeytan insanın qəddar düşmənidir, o var-gücü ilə çalışır və daim səy edir ki, bütün insanları günahlara, çirkin və yaramaz işlərə sövq etsin, bu yolla da onlarla Pərvərdigar arasında fasilə salsın, bəndələri mehriban və bağışlayan Allahdan uzaqlaşdırsın. Amma Allah-taala Özünün bütün bəndələrini, hətta günahkar bəndələrini belə sevir, onların ...
  • "Quranda Saduqatihinnə (صدقاتهن) və Ucurəhunnə (اجورهن) nəyin barəsindədir?
    6384 Təfsir 2012/02/07
     «صدقاتهن»"Saduqatihinnə"[1], daimi izdivaca (həmişəlik evlilik) aid olan bəhsdə gəlibdir və mehriyyədən "sidaq" ünvanına ad aparıbdır.[2] Bu kəlmənin işləndiyi ayə, qadınların qəti hüquqlarından birinə işarə edir və təkid edir ki, öz həyat yoldaşının mehriyyəsini ödəsin.[3] Amma qadın öz mehriyyəsini bağışlasa lazım ...
  • Затында мүрәккәб олмајан бәсит ваҹиб варлығын кәнарында мүрәккәб, мүмкүн варлығы неҹә тәсәввүр етмәк олар?
    6790 İslam fəlsəfəsi 2011/05/21
    Варлыг аләминин нәзминдә бүтүн варлыгларын олмасына бахмајараг, һәр биринин өз һәгигәтләринә мүнасиб олараг мүхтәлиф мәгамлары вардыр. Онларын һәм мүштәрәк олмалары вә һәм дә ихтилафлары вүҹудларында мүәјјәнләшир. Варлыг аләминин ән јүксәк мәртәбәси һеч бир һәдд вә һүдуду олмајан Һагг-тааланын мәгамыдыр. Она ҝөрә дә Һагг-тааланын мүгәддәс затында һеч ...
  • Qurani- kərim baxımından özünü düşünmənin mənası nədir?
    7767 Təfsir 2012/04/18
    Özünü tanıma Quranda, fitri və daxili istedadları diriltmək və tərbiyələndirmək vasitəsi ilə öz həqiqətini yenidən ələ gətirmə mənasınadır. Bu həqiqət onun vücudunda gizlənibdir. Öz həqiqətini ələ gətirəndən sonra növbə, İlahi adlar sifətlər və varlıq aləminin həqiqətlərinin qəlbi dərk olunmasına yetişir. Özünü tanımanın fitri, dünyəvi və ...
  • Əgər cənnətin dərəcələri varsa, cəhənnəmdə bu cürdür?
    10005 Qədim kəlam 2012/02/09
    O ki Quran ayələrindən və rəvayətlərdən cəhənnəmin təbəqələri və dərəcələri haqqında ələ gəlir; budur ki, cəhənnəmdə cənnət[1] kimi müxtəlif təbəqələrə sahibdir ki, günahkarlar öz günah və cinayətinin dərəcəsinə uyğun olaraq, bu təbəqələrin birində yerlərib və əzaba düçar olacaqlar. İmam ...
  • Başqasının uşağını validenylərinin icazəsi ilə ədəbləndirməkdən ötrü döymək olarmı?
    4548 Cürbəcür 2015/05/30
    Sualın mövzusunda həddi buluğa çatdıqdan sonra icazə yoxdur və artıq bu yaşda ata-ananın icazəsinin təsiri yoxdur. Amma bəzi fəqihlər[1] zərurət olan halda buna icazə verirlər və o həddə qədər ki, uşağın bədəni qızarmış və qaralmış olmasın. Əlavələr: Mərce təqlid alimlərinin bu suala cavabları:
  • Bu aləm sona çatandan sonra təzə yaradılış olacaq?
    7478 معاد و قیامت 2012/09/01
    Allah ki, mütləq şəkildə fəyyazdır və feyz daimidir, bu fəyyazlıq daimi və ardıcıl yaradılışı tələb edir və yaradılışa laiq olan hər bir şeyi yaradır. Allahın fəyyaz və cavad olması yaratmaq və icad etməklə baş verir. Nəticədə fəyyaz olmağın tələbi yaradmaqdır. Allah heç vaxt feyzindən maneçilik ...

Ən çox baxılanlar

  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    166770 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    165504 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120527 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    115074 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    113390 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    95292 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    56710 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55402 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    47303 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46515 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...