Ətraflı axtarış
Baxanların
6139
İnternetə qoyma tarixi: 2011/11/20
Sualın xülasəsi
necə inanmaq olar o alimlər ki, nəsihət edib söz deyirlər özləri bu işlərə layiqdirlər?
Sual
Biz bir cəmiyyətdə yaşayırıq minlərlə müsəlman orada vardır və bir çox alimlər də vardır amma bizim nəzərimizdə onların ləyaqəti yoxdur, belə olduğu bir halda inanmaq olar, o alimlər ki, nəsihət edib söz deyirlər, şiə əqidəsi nəzərindən bu işlərə layiqdirlərmi?
Qısa cavab

İslam göstərişlərinə əsasən bütün insanlara lazımdır ki, dini başa düşmək üçün əgər mümkündürsə özü elmi tədqiqat edib İlahi hökmləri əldə etməli və yaxud din alimlərinə müraciət etməlidirlər. Amma hər bir şəxs dini məsələlərdə fəqih olmağa qadir olmadığı üçün, din alimlərinə müraciət etməlidir. Məsum imamlar (ə) layiqli alimləri təyin etmək üçün bir neçə nümunə vu ülgü təyin etmişdirlər ki, layiqli alimləri tanımaq şiələr üçün asan və rahat olmuşdur: misal üçün buyurmuşdurlar: Alimlərdən o şəxs ki, öz nəfsini və dini qoruyub və öz nəfsinin istəkləriylə müxalifət edib Allahın əmrlərinə boyun əyir, bütün insanlara vacibdir ki, ondan təqlid (itaət) etsinlər. Bundan əlavə Məsum İmamlar (ə) buyururlar: möminin itmiş hikmətidir, hər bir yerdə tapsalar ondan istifadə edərlər, baxmayaraq ki, kafir olsunnlar.

Ətreaflı cavab

Sualın cavabının məlum olması üçün bir neçə nöqtəyə diqqət etmək lazımdır:

1.             Elm və alimin məqamı: Allah- Taala elm və alimin məqamı barəsində Qurani- kərimdə buyurur: "De: Aya onlar ki, bilirlər, onlarla ki, birdirlər bərabərdirlərmi?[1]

Başqa bir yerdə buyurur: Allah o kəslər ki, iman gətirmişdirlər və o şəxslər ki, onlara elm verilmişdir uca məqam bağışlayacaqdır. Allah bütün gördüyü işlərdən xəbərdardır.[2]

Rəvayətlərdə də elm və alimin məqamı və alimə müraciət etməyin lazım olması açıqlanmışdır.

Allahın Rəsulu (s) buyurur: O kəs ki, elmi onun əhlindən öyrənə və ona əməl edə, nicat tapmışdır.[3]

O həzrət yenə buyurur: Alimin üzünə baxmaq ibadətdir.[4] Başqa bir yerdə elm öyrənməyin zəruri olmasını açıqlayıb buyurur: Elmi tələb etmək hər bir mömin kişi və qadına vacibdir.[5]

2.             Ayə və rəvayətlərdən istifadə olur ki, İslam dini əbədi və cavidan bir dindir. Onun göstərişləri qiyamət gününə kimi insanlar üçün icra etməsi vacibdir, bunun üçün də bütün insanlara lazımdır ki, onu öyrənsin.

Əlbəttə onu əldə etmək üçün iki yol vardır: Birincisi: budur ki, insan özü elm öyrənib dini və fiqhi mənbələrə müraciət edərək, din hökmlərini və məsələlərini əldə etsin və əgər buna gücü çatmıqsa elm əhlinə müraciət etsin.[6]

3.             Allahın rəsulu (s) və Əhli- beyt (ə) layiqli alimləri təyin etmək üçün bir neçə ülgü və nümunə açıqlamışdırlar ki, onlardan bir neçəsinə işarə edirik:

İmam Həsən Əsgəri (ə) bu ayənin barəsində:

«فَوَیْلٌ لِلَّذِینَ یَکْتُبُونَ الْکِتابَ بِأَیْدِیهِمْ، ثُمَّ یَقُولُونَ هذا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ»

Vay olsun o şəxslərə ki, Allahın kitabını öz əlləriylə (əvvəlcədən) yazırlar və sonra deyirlər ki, bu Allah tərəfindəndir. Buyurdu: bu ayə Yəhud qövmü barəsində nazil olmuşdur. Bir şəxs imam Sadiq (ə)- a buyurur: Əgər o avam Yəhudilərdən, Tövratı alimlərindən öyrənsəydilər, bəs necə onları alimlərini qəbul edib onlardan təqlid etməyi tənqid etmişdir?

Onların avamları bizim kimi avam deyildirlərmi ki, alimlərdən təqlid edirdilər? İmam Sadiq (ə) buyurur: Yəhudi avamlarıyla bizim avamlarımız arasında bir cəhətdən fərq vardır və başqa bir tərəfdən bərabərdirlər. Amma bərabər olmaları o cəhətdəndir ki, Allah bizim avamlarımızı təqlid etdikləri üçün tənqid edir, o cür ki, onların da avamlarını təqlid etdikləri üçün tənqid etmişdir. Amma o cəhətdən fərq edirlər ki, Yəhudilərin avamları o cəhətdən ki, alimlərinin yalan danışıb, haram və rüşvət yemələrini və İlahi hökmləri dəyişdirməkdən xəbərləri var idi və bilirdilər ki, hər kəs bu cür olsa fasiqdir.

Layiq deyildir Allah və bəndə arasında və ya Peyğəmbərlə insanlar arasında vasitə olsun və yenə də bu cür alimlərdən təqlid olunsun, bizim avamlarımız da əgər aşkara fasiq olan və yersiz təəssüb edən və dünya malında harama yol verən alimi müşahidəetsələr və bu halda yenə dəı ondan təqlid etsələr, onlar da Yəhidi qövmü kiidirlər ki, Allah onları fasiq alimlərdən təqlid etdikləri üçün bəyənmir. Amma alimlərdən o şəxs ki, dinini və nəfsini qoruyub saxlayır və nəfsinin istələrylə müxalifət edib Allahın göstərişlərini yerinə yetirir, avam insanlara vacibdir ondan təqlid etsinlər. Bu yalnız şiə alimlərindən bəzilərindədir nəin ki, hamısındadır, bəs alimlərdən hər biri pis və çirkin işlərə qovuşsa və başqa fasiq alimlərin getdiyi yolu seçsə, ondan o şeylər ki, bizlərdən rəvayət edirlər qəbul etməyin və onlara heç bir ehtiram qoymayın.[7]

İslam Peyğəmbəri (s) buyurur: Hər alimlə həmsöhbət olmayın, yalnız o halda ki, sizi beş qorxulu şeydən beş xeyirli şeyə dəvət etsin: Şübhədən yəqinə, təkəbbürdən təvazöya, riyakarlıqdan xalis və düzgünlüyə, düşmənçilik və kin- küdrətdən xeyirxahlığa, dünyaya bağlılıqdan zahidlik və dünyaya diqqətsizliyə doğru çağırsın.[8]

4.             İslam göstərişlərinə əsasən, elm möminin itmiş hikmətidir, hər yerdə və hər bir şəxsin yanında olsa ondan istifadə etməlidirlər;[9] yəni mömin insan elm və hikmət sorağındadır ki, özünü kamilləşdirsin, hər bir söz ki, elm və hikmət əsasındadırsa itaət edir. İmam Əli (ə) buyurur: Sözün özünə diqqət edin nəin ki, sözü deyənə.[10] Əlbəttə bu qayda o yerdədir ki, söz deyənin xüsusiyyət və rəftarını bilsin və onun rəftarı sözləriylə müxalif olsun, belə olduqda onun sözləri nə qədər də hikmətli olsa öz təsirini itirəcəkdir. Amma bu yerdə də insan dinin təlimləri əsasında onun hikmət və elmindən istifadə edə bilər.



[1] - Zümər surəsi, ayə 9.

[2] - Mücadilə surəsi, ayə 11.

[3] - Əvami- əl- ləali, cild 4, səh 77, Kafi, cild 1, səh 46.

[4] - Bihar- cild 1, səh 195.

[5] - Tənbih- əl- xəvatir, cild 2, səh 176.

[6] - Rəhnəmaye həqiqət. Ayətullah Cəfər Sübhani, səh 577.

[7] - Əl- həyat, tərcümə Əhməd aram, cild 2, səh 571.

[8] - Bihar- cild 1, səh 38.

[9] - Kafi, cild 8, səh 167.

«سَهْلُ بْنُ زِیَادٍ عَنْ بَکْرِ بْنِ صَالِحٍ عَنِ ابْنِ سِنَانٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ الْحِکْمَةُ ضَالَّةُ الْمُؤْمِنِ فَحَیْثُمَا وَجَدَ أَحَدُکُمْ ضَالَّتَهُ فَلْیَأْخُذْهَا»

[10] - Ğurərul- hikəm, səh 58.

«خذ الحکمة ممن أتاک بها و انظر إلى ما قال و لا تنظر إلى من قال»

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Vilayəti fəqihə əqidəli olmaq nə vaxtan başlayıb?
    9428 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/10/06
    Fiqhdə müctəhidlik dərəcəsinə çatan şəxs tərəfindən İslam cəmiyyətinin rəhbərliyi mənasına olan 2 vilayəti fəqih" məsələsi, bəzilərinin nəzərində İslam düşüncəsi tarixində təzə bir mövzudur və onun keçmişi iki əsrdən azdır. Bunlar iddia edirlər ki, şiə və sünnü fəqihlərinin heç biri bu məsələni araşdırmayıblar ki, fəqihin fətva və hökm ...
  • Dəccal kimdir? Onun barəsində olan rəvayətləri izah etmənizi istərdik.
    9024 Qədim kəlam 2011/08/23
    Zühurynəlamətlərindənbiridəinsanlarızəlalətəsalanvəazdıran “Dəccal” adlıbir
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • İslam dini nöqteyi nəzərindən bir qatil və günahkar kafir iman gətirərsə onun keçmiş günahları bağışlanırmı?
    7423 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/12
    Müqəddəs İslam dinində yeni müsəlman olmuş şəxslər üçün müəyyən qanunlar təyin olunmuşdur. O cümlədən, əgər kafir şəxs müsəlman olmazdan öncə bir sıra günahlara qatılarsa və Allah Taalanın haqqını aradan apararsa (namaz qılmaz, oruc tutmaz və sair. Bu kimi vacibləri tərk edərək günaha düşərsə). Allah tərəfindən onun günahı bağışlanır.
  • "Möminlər"dən məqsəd müsəlmanların hansı dəstəsidir?
    8731 Qədim kəlam 2011/07/02
    Möminlər Allahın varlığını təsdiq edən, Onun müqabilində təslim olan, bütün ilahi peyğəmbərlərə iman gətirən və bunlara əməl etməkdə də israrlı olanlardır.Nəzərinizə çatdıraq ki, imanın mərtəbə və dərəcələri vardır. Quran ayələrinə, Peyğəmbərdən (s) nəql olunan hədislərə əsasən Əhli-beytin (ə) vilayətinə etiqad bəsləmək imanın ali və əsil mərtəbələrindəndir. Quran ayələri vasitəsi ...
  • “Əməli əsl” və “ictihadi dəlil” dedikdə məqsəd nədir və bunların arasında nə kimi əlaqə vardır?
    6117 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/18
    Əməli əsl“Əməli əsl” üsuli-fiqh elmində bir termindir. Onun mənası şəri hökmün təyinində şəkk yaranan zaman mükəlləfin əməli (şəri) vəzifəsini aydınlaşdıran bir qaydadan ibarətdir – dəlil və əmarə tapmadıqdan sonra. Başqa sözlə desək, əməli əsl, yaxud əməliyyə əslləri şəkk-şübhəyə düçar olan bir şəxsin əməlini ...
  • can verən halla ölüm səkəratı arasında farq nədir?
    7016 حقانیت مرگ 2015/06/02
    Ərəbcədən ehtizar sözü iftial şəklində olub, həzər sözünün yəni, hazır olmaq mənasındandır. Bəziləri deyirlər, insanın son anında ölüm mələklərinin hazır olmasına görə bu hala, ehtizar deyilir.[1] Belə bir hala düşən insana isə möhtəzər (can verən) deyilir.[2] Ehtizar yəni, can verən vaxt ...
  • Nə üçün bəzi müsəlmanların əməlləri onların din və məzhəb əqidələriylə üst- üstə düşməyib əksinə olur?
    6454 Əməli əxlaq 2011/05/15
    İnsan bir neçə təbəqədən təşkil olmuş bir varlıqdır; ruhi və İlahi, maddi və mənəvi, ictmai və atifi və... təbəqələrdən ibarətdir. Bu təbəqələr həmişə bir- biriylə mübarizədədirlər ki, bu da insanı əqidəsiylə əməlləri arasında müxalifətə doğru yol açır. İlahi dinlər, xüsusiylədə İslam dini insanları nəfsin istəkləri tələsindən qurtarıb onu ...
  • Мәләкләр мүҹәррәддиләр, ја мадди?
    6743 İslam fəlsəfəsi 2010/06/12
    Ола билсин ајә вә рәвајәтләрдә мәләкләрин сырф мүҹәррәд олмасы ајдын шәкилдә бәјан едилмәјиб. Амма, онларын һаггында әлдә олан мәлуматлар, о ҹүмләдән, онларын рәфтарлары вә вәсфләри мүҹәррәд олмаларына дәлилдир. Чүнки, ајә вә Мәсумларын (әләјһимуссалам) рәвајәтләриндә мәләкләр һаггында бизә чатан һәдис вә кәлмәләрин мәзмуну онларын ...
  • İmam Riza (əleyhis-salam)-ın “Zamini-ahu” (Ahunun zamini) adlandırılmasının səbəbi nədir?
    10576 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/01/19
    İmam Riza (əleyhis-salam)-ın məşhur ləqəblərindən biri də “Zamini-ahu”dur (ahunun zamini). Şiə mənbələrində bu hadisə camaat arasında məşhur olan şəkildə mövcud deyildir. Amma camaat arasında deyilən nəqlə oxşar rəvayət vardır. Peyğəmbərə, İmam Səccada və İmam Sadiq (əleyhimus-salam)-a mənsub edilən möcüzələrdə də gözə dəyir. Mərhum Şeyx Səduq “Uyunu əxbarir-Riza (əleyhis-salam)” kitabında bu ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164675 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    163733 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113679 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    110524 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94037 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54839 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54123 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46130 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45746 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...