Please Wait
Baxanların
5879
5879
İnternetə qoyma tarixi:
2014/05/22
Sualın xülasəsi
Bir nəfər oğurluq edibsə və o pulla iş görüb iki dəfə artıqlaması ilə gəlir ələ gətirib. Hal hazırda peşiman olub və pulu sahibinə qaytarmaq və malını da halala çaxarmaq istəyir amma, cürət edib sahibinə deyə bilmir. Təklif nədir?
Sual
Bir nəfər öz qardaşı arvadından çoxlu məbləğdə pul oğurlayır və sərmayə qoyaraq iş görür. Bir müddət sonra iki dəfə artıqlaması ilə gəlir ələ gətirir. Amma, daha peşiman olub və istəyir ki, malı halal olsun. Qeyd edək ki, bu mövzunun üstündən on il ötüb. Əlbəttə, qardaşı arvadı pullu olduğuna görə əslən, ondan pul oğurlandığını bilməyib. Amma, bu iş oğurluq və haram olduğuna görə, oğru peşiman olub, özünü və malını təmizə çıxartmaq istəyir. Amma, cürət edib sahibinə deyə bilmir. Çünki, ehtimal var çox şiddətli çaxnaşma va dava-dalaş olsun. Bundan əlavə, əgər malın xərclənməsindən də məhrum olarsa, daha çox griftarçılıq gözlənilir Təkilif nədir?
Qısa cavab
1.Əsl malı sahibinə qaytarmalısınız. Amma lazım deyil ki, mal sahibi bilsin ki, bu pulu hansı səbəbdən verirsiniz.
2.Əgər əsl və oğurlanmış pulun özü ilə ticarət və işdən gəlir əldə etmisnizsə, ələ gələn gəlir pul sahibinə çatır. Amma, əgər alveri ümumi olaraq,[1] yerinə yetiribsə oğurlanmış malın özündən hesab olunmayıbsa, öz malında hesablanıbsa, oğru yalnız oğurluq malın puluna zamindir.
3.Hər halda, oğurluq malın özünün və gəlirinin qaytarılmasında həmin günün dəyəri nəzərə alınmalıdır.
Əlavlər:
Bu sualın cavabında təqlid olunan müctehidlərin cavabların veririk:[2]
Həzrəti ayətullah-üzma Seyyid Əli Xamneyi (Allah qorusun):
Əsl malı sahibinə qaytarsın və lazım deyil desin ki, hansı səbədəndir. Əgər oğurlanmış mal puldursa, ehtiyat budur ki, fasilədə olan dəyər fərqləri razılaşmış olsun.
Oğurluq puldan ələ gələn gəlirin əgər alış-verişdə pulun özünü istifadə edilibsə, alever füzuli olub. Əgər pul sahibi alış-verişə icazə verərsə ələ gələn gəlir də onunkudur. Əgər alver ümumi olubsa və bu alverdə alınan və verilən malın içində oğurlanmış pul da olubsa, qarşı tərəfdə alıcıya borcludur və baxmayaraq ki, bu alverdən ələ gələn gəlir və nəticə düzgündür.
Həzrət ayətullah üzma Sistani (Allah qorusun)
Əsl pulu qaytarmalıdır.
Həzrət ayətullah üzma Safi Gülpayqani (Allah qorusun)
Əgər pulun özü ilə alver edib və ticarətdən ələ gələn gəlir o pulla olubsa, pulun hamısını və gəlirini sahibinə qaytarmalıdır. Amma, əgər ümumi olaraq, bir alver qərardad yazıbsa, sonradan o alverə görə boynunda olan pul əvəzinə o puldan veribsə, əsl oğurlanmış pul miqdarında zamindir. Oğurluq pulu sahibinin hesabına köçürə bilər və ya poçt vasitəsi ilə yollaya bilər. Əsl mövzunun sahibinə deyilməsi lazım deyil. Bir nəfərin ona borclu olmasını, pul sahibinə çatdırması və ya yazılı şəkildə xəbər verməsi kifayətdir.
Həzrət ayətullah Məhdi Hadəvi Tehrani (Ömrü uzun olsun)
1.Əgər eyni oğurlanmış mal mövcuddursa həmin malı sahibinə qaytarmalıdır. Əgər eyni mal olmasa onun dəyərində pulu sahibinə qaytarmalıdır. Hər halda, mal sahibinin bilməsi vacib deyil ki, hansı səbəbdən bu məbləği ona verirlər.
2.Əgər oğurluq malla ticarət olubsa, bu alver adi cəmiyyətdə gedən alver kimi kulli olubsa, o alverdən gələn gəlirin sahibi oğurlanmış mal sahibinin deyildir. Amma, əgər həmin oğurluq malın eyni verilərək alver olubsa, ələ gələn mülkün və əsl malın hər ikisi mal sahibininindir və hamısı ona qaytarılmalıdır.
2.Əgər əsl və oğurlanmış pulun özü ilə ticarət və işdən gəlir əldə etmisnizsə, ələ gələn gəlir pul sahibinə çatır. Amma, əgər alveri ümumi olaraq,[1] yerinə yetiribsə oğurlanmış malın özündən hesab olunmayıbsa, öz malında hesablanıbsa, oğru yalnız oğurluq malın puluna zamindir.
3.Hər halda, oğurluq malın özünün və gəlirinin qaytarılmasında həmin günün dəyəri nəzərə alınmalıdır.
Əlavlər:
Bu sualın cavabında təqlid olunan müctehidlərin cavabların veririk:[2]
Həzrəti ayətullah-üzma Seyyid Əli Xamneyi (Allah qorusun):
Əsl malı sahibinə qaytarsın və lazım deyil desin ki, hansı səbədəndir. Əgər oğurlanmış mal puldursa, ehtiyat budur ki, fasilədə olan dəyər fərqləri razılaşmış olsun.
Oğurluq puldan ələ gələn gəlirin əgər alış-verişdə pulun özünü istifadə edilibsə, alever füzuli olub. Əgər pul sahibi alış-verişə icazə verərsə ələ gələn gəlir də onunkudur. Əgər alver ümumi olubsa və bu alverdə alınan və verilən malın içində oğurlanmış pul da olubsa, qarşı tərəfdə alıcıya borcludur və baxmayaraq ki, bu alverdən ələ gələn gəlir və nəticə düzgündür.
Həzrət ayətullah üzma Sistani (Allah qorusun)
Əsl pulu qaytarmalıdır.
Həzrət ayətullah üzma Safi Gülpayqani (Allah qorusun)
Əgər pulun özü ilə alver edib və ticarətdən ələ gələn gəlir o pulla olubsa, pulun hamısını və gəlirini sahibinə qaytarmalıdır. Amma, əgər ümumi olaraq, bir alver qərardad yazıbsa, sonradan o alverə görə boynunda olan pul əvəzinə o puldan veribsə, əsl oğurlanmış pul miqdarında zamindir. Oğurluq pulu sahibinin hesabına köçürə bilər və ya poçt vasitəsi ilə yollaya bilər. Əsl mövzunun sahibinə deyilməsi lazım deyil. Bir nəfərin ona borclu olmasını, pul sahibinə çatdırması və ya yazılı şəkildə xəbər verməsi kifayətdir.
Həzrət ayətullah Məhdi Hadəvi Tehrani (Ömrü uzun olsun)
1.Əgər eyni oğurlanmış mal mövcuddursa həmin malı sahibinə qaytarmalıdır. Əgər eyni mal olmasa onun dəyərində pulu sahibinə qaytarmalıdır. Hər halda, mal sahibinin bilməsi vacib deyil ki, hansı səbəbdən bu məbləği ona verirlər.
2.Əgər oğurluq malla ticarət olubsa, bu alver adi cəmiyyətdə gedən alver kimi kulli olubsa, o alverdən gələn gəlirin sahibi oğurlanmış mal sahibinin deyildir. Amma, əgər həmin oğurluq malın eyni verilərək alver olubsa, ələ gələn mülkün və əsl malın hər ikisi mal sahibininindir və hamısı ona qaytarılmalıdır.
[1] Кülli və eyni mallı alış-veriş bu mənadadır ki, eyni malla olunmuş alverdə alınmış mal dəqiq müəyyən olunur. Məslən, deyilir ki, bu qələmi sənə satıram. Bu halda gərək, həmin qələm təslim edilsin. Amma, ümumi alış-verişdə alıcı takcə yaşıl rəngdə qələm tələb edə bilər. Satıcı da əvvəlcədən alverdə təyin olunmuş hər hansı bir qələmi verə bilər. Təkcə xüsuisyyatının uyğun gəlməsi kifayətdir.
[2] Ајətullah Xamneiynin, Sistaninin və Gülpayqaninin dəftərlərindən saytımız vasitəsi ilə sual etmişik.
Başqa dillərdə Q tərcümələr
: شخصی دزدی کرده و با کار با پول دزدی دو برابر مبلغ مذکور به دست آورده است. حال می خواهد مالش حلال شود، ولی جرأت گفتن مطلب را به آن مالک را ندارد. تکلیف چیست؟ 
: Hırsızlık etmiş bir şahıs çaldığı parayla kazanç elde ederek parayı ikiye katlamıştır. Şimdi ise malının helal olmasını istiyor ama malını çaldığı adama bunu söylemeye cesareti yok; teklifi nedir?
46099
Nizamlar hüquq və əhkam
2012/10/01
1. اصل مال را باید به صاحبش برگردانید، ولی لازم نیست او بداند که این مبلغ را به چه دلیلی به او میدهید.
2. اگر با اصل و عین مال دزدی، تجارت و کار کردهاید، سود حاصل، به مالک تعلق دارد. اما اگر معاملا
6006
Nizamlar hüquq və əhkam
2018/11/14
Çaldığı malı (parayı) kesinlikle sahibine geri vermelidir. Ancak bunu yaparken bu miktar malı (parayı) neden ona verdiğini söylemek zorunda değildir.
Eğer ç
Baxışlarınız
