Ətraflı axtarış
Baxanların
8862
İnternetə qoyma tarixi: 2012/01/16
Sualın xülasəsi
Mütəə barəsində olan hədislərin hamısı doğrudurmu?
Sual
Pak imamlar bəzən xüsusi fiqh məsələsi və zaman şəraitinə uyğun hədisləri nəl ediblər, bundan əlavə saxta hədislərdə təəssüflə bizim dini kitablarda gözə çarpır. Təəssüflə bizim dindar dostlarımızdan bəzisi yaxşı iş görmək istəyirdilər. məsələn müvəqqəti əqd məsələsini müzakirə etmək istəyirdilər. Amma bunlar cahillik üzündən o hədislərdən istifadə etdilər ki, bəlağət və sözün deyilişi cəhətdən onlara şəkk etmək lazımdır. Xahiş edirəm bu hədisləri araşdırıb və hədislərin hər biri barəsində öz fikrinizi bizə bildirəsiniz?
1- Əban ibn Təğləb imam Baqir (ə) dan sual edir: Əgər bir nəfər gözəl bir qadın görsə ki, müvəqqəti evliliyə də razıdır, amma ərinin olub- olmamasını bilmir, nə etməlidir? Həzrət buyurdu: Araşdırmaq lazım deyil. Ərim yoxdur deməsi sənə kifayət edir. (Şeyx Müfidin mütəə kitabı, hədis 37)
2- Peyğəmbər (s): bir dəfə mütəə edən şəxsin üçdə biri cəhənnəm odundan azad olur. iki dəfə mütə edənin. Üçdə ikisi cəhənnəm odundan azad olur. Üç dəfə mütəə edənin bütün bədəni cəhənəm odundan azad olur.
3- Zürarə ibn Əyon İmam Baqir (ə) dan rəvayət edir: Möminin baş qarışdırmağı üç işdədir: 1- Qadınlarla mütəə. 2- Dostlar və qardaşlarla zarafat. 3- Gecə namazı. (Müvəqqəti evlilik bu günün ehtiyacı, Müəllif: Abbaszadə)
4- Həmiri İmam Zaman həzrəti Məhdi (ə.c) –yə yazdı və O həzrətdən sual etdi: Şiə olub mütəəni halal bilən , rəcətə inanan və bütün işlərdə ona kömək edən yaxşı həyat yoldaşı olan kişi,onunla əhd edir ki, Onun üstünə başqa bir qadın almayıb və müvəqqəti evlənməyəcək. Xülasə o ola- ola başqa birisini istəməyəcək. O bu əhdinə on doqquz ildir sadiqdir və əhd və sözünə əməl edibdir. Çox vaxtlar səfərə gedib, uzun müddət evindən uzaq olubdur və verdiyisözəsadiq qalıbdır... Əlbəttə o mütəəni haram bilmir, əksinə dindar adamdır, Amma öz həyat yoldaşını istədiyi və onu sevdiyinə görə onu və özünü qorumaq üçün mütəə etmir. O mütəəni tərk etdiyinə görə günah edibdirmi? Həzrət tərəfdən cavab verildi: Allahın günahına and işdiyinə görə, allaha itaət etməsi laımdır və bir dəfə də olsa mütəə etməlidir. (Bihar, cild 100, səh 298: Kitabi mütəə, Şeyx müfid, səh 48)
5- Peyğəmbər: Dünyadan güdib və mütəə etməyən şəxs, görünüşü pis və bədheybət olacaq, burnu kəsilmiş şəxs kimi.
Qısa cavab

Müvəqqəti evlilik, Qurani məciddə caiz olması bildirilən İslam qanunlarından biridir. Bu gözəl sünnə Peyğəmbər (s), birinci Xəlifənin və ikinci xəlifənin zamanından müəyyən və vaxtda, İslam cəmiyyətində ikinci xəlifə onu qadağan edənəcən icra olubdur, Məsum imamlar (ə) camaatı həmişə bu evliliyə həvəsləndirirdilər. Çünki o vaxtki, cəmiyyətdə, bu ilahi sünnə bidətli formada haram olmuşdu. Amma bu barədə olan rəvayətlər, digər rəvayətlər kimi, sənəd və dəlalət baxımından araşdırmağa ehtiyaclıdır ki, ətraflı cavabda işarə edəcəyik. Bundan əlavə onları dəqiq anlamaq üçün , o zamana hakim olan mədəniyyət və rəvayətlərin harda deyilməsi nəzərə alınmalıdır.

Ətreaflı cavab
 

Müvəqqəti evlilik, Qurani məciddə caiz olması bildirilən İslam qanunlarından biridirdir. Bu gözəl sünnə Peyğəmbər, birinci xəlifə və ikinci xəlifənin zamanından müəyyən bir vaxtda, İslam cəmiyyətində , ikinci xəlifə onu qadağan edənəcən icra olubdur. Məsum imamlar (ə) camaatı həmişə bu evliliyə həvəsləndirirdilər. Çünki, o vaxtkı cəmiyyətdə , bu İlahi sünnə bidətli formada haram olmuş və möminlərin bu işi görməsi , bir növ bu bidətlə qarşılaşma olubdur. Buna əsasən, bu evliliyin şiə tərəfdən müstəhəbb olması , bu səbəbdən olubdur. Bu məsələ rəvayətlərdə də xırdalanıbdır.

Amma rəvayət məsələləri çox dəqiq mövzulardır. Rəvayətlərdən istofadə , həm təxəssüs həm də sənəd araşdırmaları tələb edir ki, bu rəvayətlər doğrudur ya yox? Həm də dəlalət yəni fərz edək rəvayətin özü doğrudur, mənası və istifadə oluna bilən məzmunu nədir? Məsələn rəvayətləri anlamaqda mühüm məsələlərdən biri şəni sudurdur. Ayənin şəni nüzuluna oxşar bir şeydir ki, rəvayət hansı zamanda, hansı mövzuda və hansı məsələyə cavabda deyilibdir. Biz də bir növü sizinlə razıyıq. Yəni hədislərin mütəxəssizsiz olmayan və kifayət qədər mütaliəsi olmayan insanlar tərəfindən açıqlanan doğru deyil. Ona görə də imamların zamanından rəvayət icazəli olan şəxslər , hədis nəqli və deməsi haqları varidi. İşarə etdiyiniz rəvayətlərin aydın olması üçün, onların sənəd və mətni diqqətlə araşdırılmalıdır:

Birinci rəvayət:

Bu rəvayət Kafi kitabında bu sənəddə gəlibdir:

«عدة من أصحابنا ، عن أحمد بن محمد بن خالد ، عن محمد بن علی ، عن محمد بن أسلم ، عن إبراهیم بن الفضل ، عن أبان بن تغلب قال : قلت لأبی عبد الله ( علیه السلام ) : إنی أکون فی بعض الطرقات فأرى المرأة الحسناء و لا آمن أن تکون ذات بعل أو من العواهر؟ قال: لیس هذا علیک إنما علیک أن تصدقها فی نفسها»[1]

Bu rəvayətin sənədində, Məhəmməd ibn əli və Məhəmməd ibn Əsləm qalilərdən və hədisləri zəif olanlardandırlar. Və İbrahim ibn Fəzl əl Haşimi məchuldur.

Əlbəttə həmin babda (babi ənnəha musəddiqə əla nəfsiha) bu rəvayətdən sonrakı rəvayət sənəd baxımından doğrudur. Yəni ravilərin hamısı düz danışan və imamidirlər. Sənəd imamacan müttəsil və rəvayətin mətni də elə budur. Amma diqqət edək ki, Bizim rəvayətdə amm və xass, mütləq və müqəyyid və bəzən ziddiyyətli cümlələr var bu bizi rəvayəti anlamaqda çətinə salır. Ona görə də, rəy təfsirinə və ya səhv anlamağa düçar olmamaq üçün, onu dəqiq anlamaq üçün hədisdə mütəxəssis olanlara (müctəhidlərə) müraciət etmək lazımdır. Hər halda bu məsələ təxəssüsün araşdırmalarla isbat olubdur ki, əgər qadın ərinin olmamasını desə, yalan danışmaqdada ittiham olmaması şərhi ilə Onun sözü qəbul olunur.[2]

İkinci rəvayət:

Mövcud mənbələrdə tapılmadı. Ona görə də onun barəsində heç bir nəzər verə bilmərik.

Üçüncü rəvayət:

Rəvayətin öz əsli belədir:

«أبی عن سعد ، عن حماد بن یعلی ، عن أبیه، عن حماد بن عیسى عن زرارة ، عن أبی جعفر (ع) قال : لهو المؤمن فی ثلاثة أشیاء: التمتع بالنساء و مفاکهة الاخوان و الصلاة باللیل»[3]

Bu rəvayətin sənədində də Həmmad ibn yəli və atası yəli ibn həmmad var ki, onların hər ikisi məchuldurlar. Ona görə də rəvayət sənəd cəhətdən zəifdir. Amma məna cəhətdən ona heç bir irad yoxdur. Çünki müvəqqəti evlilik hətta ləzzət almaq üçün də olsa, düzgün və caizdir. Bundan əlavə rəvayətdə ki, təmətu kəlməsini daimi evlilik mənasına vermək olar. Belə olduqdarəvayət bizim mövzuya aid olmayacaq.

Dördüncü rəvayət:

Cətirdiyiniz dördüncü rəvayətin,

Birincisi: iki sənədi var ki, onların hər ikisi zəifdirlər, Amma bu barədə digər bir hədis var ki, sənəd cəhətdən doğrudur. Yəni onun ravilərinin hamısı düz danışan və imamidirlər. Sənəd də imama qədər müttəsildir. Buna əsasən, fiqhi cəhətdən hədisin məzmununa inanmaq olar.

İkincisi: Onun doğru mənası belədir: Onun üçün müstəhəbdir (nəinki lazım) ki, Allaha mütəəni yerinə yetirməklə itaət etsin və and içdiyi də günah olan andın aradan getməsi üçün, bir dəfə də olsa, mütəə etməlidir.[4]

Beşinci hədis:

Beşinci hədisdə rəvayət kitablarının heç birində görmədim. Buna əsasən ümumiyyətlə mütəənin halal olmasını şiənin bütün alimləri qəbul edir. Hətta yalnız ləzzət və cinsi faydalanmaq üçün olsa da. Bu məsələ qeyd olunan rəvayətlərdən başqa digər rəvayətlərdən ki, sayı da az deyil və kifayət qədər mötəbər də sayılırlar, açıqca əldə olunur.

Daha çox məlumat əldə etmək üçün baxın:

Göstərici: Müvəqqəti evlilik və rahatlıq, say: 2925 (sayt: 3130)

Göstərici: Müvəqqəti evlilik Quranda və məsumların həyatında, say: 2965 (sayt: 3467)

Göstərici: Müvəqqəti evliliyin cayiz olması, Say: 844 (sayt: 915)

Göstərici: Cəmiyyətdə müvəqqəti evliliyi icra etmək üçün olan problemlər. Say: 347 (sayt: 353)

 



[1] - Siqətul İslam Koleyni, Kafi, cild 5, səh 462, darul kütubul İslamiyyə, Tehran, 1365 hicri şəmsi tarixi ilə

[2] - Tövzihul məsail, İmam Xumeyninin haşiyələri, cild 2, səh 499, məsələ 2456, Fazil Lənkərani, Sistani və Məkarim Şirazi kimi mərcəyi təqlidlərin traktatları ilə birgə.

[3] - Şeyx Səduq, Əl- Xisal, cild 1, səh 161, Camieye müdərrisin nəşriyyatı, Qum, 1403 hicri qəməri tarixi ilə

[4] - Ameli, Şeyx Hürr, Vəsailuş- Şiə cild 21, səh 17, Mütənin müstəhəbb olma babı, baxmayaraq ki, onun tərkinə əhdya nəzir edib, bölməsi, Alul beyt müəssiəsi, Qum , 1409 Hicri qəməri tarixi ilə.

«.... یستحب له أن یطیع الله تعالى بالمتعة لیزول عنه الحلف فی المعصیة و لو مرة واحدة»

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Vilayəti fəqihə əqidəli olmaq nə vaxtan başlayıb?
    9428 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/10/06
    Fiqhdə müctəhidlik dərəcəsinə çatan şəxs tərəfindən İslam cəmiyyətinin rəhbərliyi mənasına olan 2 vilayəti fəqih" məsələsi, bəzilərinin nəzərində İslam düşüncəsi tarixində təzə bir mövzudur və onun keçmişi iki əsrdən azdır. Bunlar iddia edirlər ki, şiə və sünnü fəqihlərinin heç biri bu məsələni araşdırmayıblar ki, fəqihin fətva və hökm ...
  • Dəccal kimdir? Onun barəsində olan rəvayətləri izah etmənizi istərdik.
    9024 Qədim kəlam 2011/08/23
    Zühurynəlamətlərindənbiridəinsanlarızəlalətəsalanvəazdıran “Dəccal” adlıbir
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • İslam dini nöqteyi nəzərindən bir qatil və günahkar kafir iman gətirərsə onun keçmiş günahları bağışlanırmı?
    7423 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/12
    Müqəddəs İslam dinində yeni müsəlman olmuş şəxslər üçün müəyyən qanunlar təyin olunmuşdur. O cümlədən, əgər kafir şəxs müsəlman olmazdan öncə bir sıra günahlara qatılarsa və Allah Taalanın haqqını aradan apararsa (namaz qılmaz, oruc tutmaz və sair. Bu kimi vacibləri tərk edərək günaha düşərsə). Allah tərəfindən onun günahı bağışlanır.
  • "Möminlər"dən məqsəd müsəlmanların hansı dəstəsidir?
    8731 Qədim kəlam 2011/07/02
    Möminlər Allahın varlığını təsdiq edən, Onun müqabilində təslim olan, bütün ilahi peyğəmbərlərə iman gətirən və bunlara əməl etməkdə də israrlı olanlardır.Nəzərinizə çatdıraq ki, imanın mərtəbə və dərəcələri vardır. Quran ayələrinə, Peyğəmbərdən (s) nəql olunan hədislərə əsasən Əhli-beytin (ə) vilayətinə etiqad bəsləmək imanın ali və əsil mərtəbələrindəndir. Quran ayələri vasitəsi ...
  • “Əməli əsl” və “ictihadi dəlil” dedikdə məqsəd nədir və bunların arasında nə kimi əlaqə vardır?
    6117 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/18
    Əməli əsl“Əməli əsl” üsuli-fiqh elmində bir termindir. Onun mənası şəri hökmün təyinində şəkk yaranan zaman mükəlləfin əməli (şəri) vəzifəsini aydınlaşdıran bir qaydadan ibarətdir – dəlil və əmarə tapmadıqdan sonra. Başqa sözlə desək, əməli əsl, yaxud əməliyyə əslləri şəkk-şübhəyə düçar olan bir şəxsin əməlini ...
  • can verən halla ölüm səkəratı arasında farq nədir?
    7016 حقانیت مرگ 2015/06/02
    Ərəbcədən ehtizar sözü iftial şəklində olub, həzər sözünün yəni, hazır olmaq mənasındandır. Bəziləri deyirlər, insanın son anında ölüm mələklərinin hazır olmasına görə bu hala, ehtizar deyilir.[1] Belə bir hala düşən insana isə möhtəzər (can verən) deyilir.[2] Ehtizar yəni, can verən vaxt ...
  • Nə üçün bəzi müsəlmanların əməlləri onların din və məzhəb əqidələriylə üst- üstə düşməyib əksinə olur?
    6454 Əməli əxlaq 2011/05/15
    İnsan bir neçə təbəqədən təşkil olmuş bir varlıqdır; ruhi və İlahi, maddi və mənəvi, ictmai və atifi və... təbəqələrdən ibarətdir. Bu təbəqələr həmişə bir- biriylə mübarizədədirlər ki, bu da insanı əqidəsiylə əməlləri arasında müxalifətə doğru yol açır. İlahi dinlər, xüsusiylədə İslam dini insanları nəfsin istəkləri tələsindən qurtarıb onu ...
  • Мәләкләр мүҹәррәддиләр, ја мадди?
    6743 İslam fəlsəfəsi 2010/06/12
    Ола билсин ајә вә рәвајәтләрдә мәләкләрин сырф мүҹәррәд олмасы ајдын шәкилдә бәјан едилмәјиб. Амма, онларын һаггында әлдә олан мәлуматлар, о ҹүмләдән, онларын рәфтарлары вә вәсфләри мүҹәррәд олмаларына дәлилдир. Чүнки, ајә вә Мәсумларын (әләјһимуссалам) рәвајәтләриндә мәләкләр һаггында бизә чатан һәдис вә кәлмәләрин мәзмуну онларын ...
  • İmam Riza (əleyhis-salam)-ın “Zamini-ahu” (Ahunun zamini) adlandırılmasının səbəbi nədir?
    10576 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/01/19
    İmam Riza (əleyhis-salam)-ın məşhur ləqəblərindən biri də “Zamini-ahu”dur (ahunun zamini). Şiə mənbələrində bu hadisə camaat arasında məşhur olan şəkildə mövcud deyildir. Amma camaat arasında deyilən nəqlə oxşar rəvayət vardır. Peyğəmbərə, İmam Səccada və İmam Sadiq (əleyhimus-salam)-a mənsub edilən möcüzələrdə də gözə dəyir. Mərhum Şeyx Səduq “Uyunu əxbarir-Riza (əleyhis-salam)” kitabında bu ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164675 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    163733 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113679 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    110524 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94037 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54839 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54123 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46130 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45746 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...