Ətraflı axtarış
Baxanların
8160
İnternetə qoyma tarixi: 2010/09/29
Sualın xülasəsi
İnsanların ixtiyarlı olmasıyla, Allahın günahkarların qəlblərinə möhür vurması arasında ziddiyyət yoxdurmu?
Sual
Bir tərəfdən insan İslamnəzərindən ixtiyarlıdır, digər tərəfdən isə Allah bir dəstənin ürək, qulaq və gözlərinə möhür vurur. (Xətəməlləhu əla qulubihim). Bu iki məsələ arasında ixtilaf və ziddiyyət yoxdurmu?
Qısa cavab

Quranın çoxlu ayələrində kafirlərin və münafiqlərin ürək, göz və qulaqlarına möhür vurulmasından və günahkarların yolundan azmalarından söz etmişdir.

"Xətm" və "təb" sona çatmaq, möhür vurmaq, rəsm çəkmək, çap etmək və əşyaları müəyyən bir formaya çevirmək mənasındadır.

"Qəlb" bəzən bədənin bir üzvü mənasında işlənir (bədəndəki ürək), bəzən də ondan məqsəd nəfs, ruh və can və sairdir. (Mənəvi və ruhani qəlb)

Allahın bəzi insanların qəlblərinə (ruhani və batini) möhür vurması, onların hidayət olunmaları və ürəklərinin ilahi elimləri anlamağa bağlanmaları və yaxşılığa qayıtmamaq mənasındadır.

Allah tərəfindən bir dəstənin ürək, qulaq və gözlərinə mögür vurulması, onların ixtiyarı işlərinin və İlahinin dəfələrlə etdiyi xəbərdarlığa etinasızlıqlarının nəticəsidir. Bundan əlavə baxmayaraq ki, onların qəlb, qulaq və gözlərinə möhür vurulur. Lakin, qəlbin möhürlənib və bağlanmasının dərəcələri var. Əgər günahın zülmət və qaranlığı, qəlbin hamısını tutarsa, onda heç vaxt yaxşılığa və hidayətə doğru qayıtmayacaq. Baxmayaraq ki, hidayət və işıqlığa qayıtmaq qeyri mümkün bir iş deyil və ölən zamanına kimi dəyişilmə mümkündür. Deməli onların ixtiyarları əllərindən alınmır. Onlar öz ixtiyarları ilə həm öz yollarıyla hedə bilərlər və həm də möhkəm iradə ilə (çətin olmasına baxmayaraq) yollarını dəyişib hidayət yoluna doğru irəliləyərlər və əbədi xoşbəxtliyə yetişmək üçün, İlahi hidayətdən istifadə edə bilərlər.

Başqa sözlə, insanın qəlbi nə qədər günaha aludə olub və bağlanarsa, bir o qədər də İlahi ayələri anlamaqdan və ilahi nur və hidayətdən istifadə etməkdən məhrum olar. Qəlbin bağlanması, kafirlərə və münafiqlərə məxsus deyil.

Ətreaflı cavab

Əvvəlcə Qurani kərimin iki ayəsini tərcümə edirik, sonra isə sualın cavabını verəcəyik.

«إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُواْ سَوَاءٌ عَلَیْهِمْ اَاَنذَرْتَهُمْ اَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لاَ یُؤْمِنُونَ

خَتَمَ اللّهُ عَلـٰی قُلُوبِهمْ وَعَلـٰی سَمْعِهِمْ وَعَلـٰی اَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ عظِیمٌ»

"Kafir olan şəxslər üçün fərqi yoxdur, onları qorxutsan da qorxutmasan da iman gətirməyəcəklər. Allah onların qəlb və qulaqlarına möhür vurub və onların gözlərinə pərdə atmışdır və şiddətli əzab onları gözləyir".[1]

«... وَطَبَعَ اللّهُ عَلـٰی قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لاَ یَعْلَمُونَ»

"Allah onların qəlblərinə möhür vurmuşdur və onlar bilmirlər.[2]"

Xətm, təb və qəlbin mənası: "Xətm" "fəth" sözünün qarşısında (fəth bağlamaq və açmaq mənasındandır) və bitirmək və sona yetişmək mənasındadır. Xətm sözünün fars dilində "möhür vurmaq" mənasında işlədilməsinin sirri bundadır ki, məktuba möhür vurmaq, onun sona çatmasının əlamətidir. Məktuba o zaman möhür vurulur ki, sona çatmış olsun və daha ona bir şey əlavə etmək olmaz.[3]

"Təb" möhür vurmaq (xətmin mənasına yaxın olan bir məna) rəsm çəkmək, çap etmək və əşyaları xüsusi bir formaya (qızıl pul) çevirmək mənasındadır.[4]

"Qəlb": "Qəlb" Qurani kərimdə müxtəlif mənalarda işlədilmişdir. Məsələn: ruh, ürək, nəfs, ağıl, elm və s.[5]

Amma insanın iki cür qəlbə olduğunu demək olar: Cismani qəlb və ruhani (mənəvi) qəlb.[6]

Cismani qəlb fiziologiya elmində və həmçinin camaatın dilində, sənubər formasında bir ət parçasıdır ki, bədəndə qanı saflaşdırmaq və qan dövranı vəzifəsini daşıyır və insanların çoxunda, sol döş qəfəsində yerləşir. Ruhani qəlb isə, insanın ruhu və canı mənasındadır.[7] Amma əxlaq və irfan elmində və Quran və hədisdə, qəlb ikinci mənadadır və insanın ali meyl və niyyətlərinin başlanğıc mərkəzi və Allahın təcəliyyatını müşahidə etmək və elmlərini əldə etməyin ilahinin vəhy və ilhamlarını almaq üçün yollardan biri sayılır.[8]

Bu iki işlənmənin müştərək formasını belə deyiblər: "Qəlb" lüğətdə alt- üst olmaq və çevrilmək" mənasındadır. Ətdən olan qəlb qanı alt- üst edib, saflaşdırmaq və qan dövranı vəzifəsini daşıdığına görə, qəlb adlandırılmışdır. Həmçinin insanın niyyət və hisslərinin daimən dəyişilməsinə görə onun mərkəzi və başlanğıc nöqtəni qəlb adlandırır.[9]

Allahın qəlblərə möhür vurması: Quranı kərimdə inadkarların, münafiqlərin və kafirlərin ürəklərinin bağlanması və hidayət oluna bilməsi barəsində müxtəlif ibarətlər işlədilmişdir. Məsələn: xətm, təb, sərf, qofl, mərəz, rəyn və.sair.[10]

Əlbəttə, ürəyin bağlanması və alt- üst olmasıkafirlərə və münafiqlərə məxsus deyil, əksinə insanın ürəyi nə qədər günaha bulansa, bir o qədər də, bağlanar və alt- üst olar və İlahi ayələri anlamaqdan məhrum olar.[11]

Deməli, qəlblərə möhür vurmaqdan məqsəd, ilahi ilham, elm və imanı almaq kanalının bağlanmasıdır. Onun bağlanmaq forması aşağıdakı rəvayətdən aydın olur:[12] Zürarə İmam Baqir (ə)-dən rəvayət edib ki, buyurdu: Bütün bəndələrin qəlbində ağ bir nöqtə var. Günah etdikdə, qara bir nöqtə onda tapılır. Sonra əgər tövbə etsə, o qara nöqtə aradan gedər. Əgər günah etməyə davam etsə, o qara nöqtə böyüyər. Belə ki, ağ nöqtəni örtər. Ağ nöqtə bütövlüklə qara ləkə ilə örtüldükdən sonra, o şəxs heç vaxt yaxşılığa doğru qayıtmaz.

Budur uca Allahın buyurduğundan məqsəd: "Belə deyil (ki, dediklərimiz yalan və əfsanə olsun ta bunlar ona tərəf üz tutmasınlar) əksinə həmişə əldə etmək istədikləri şey onların qəlblərinə paslaşma mögür vurubdur (və bunlar anlamaq və hidayət olmaq qabiliyyətlərini itiriblər)"[13]

Bəzi şeylər qəlbdə paslaşmaya səbəb olur. Quranı- kərimin ayələrində, aşağıdakı işlən, qəlblərə möhür vurulması ilə nəticələnən səbəblər kimi, sayılmışlar:

Küfr[14], daimi qəflət[15], fasiqlik və əhd- peymanı sındırmaq[16], İlahi kəlamı təhrif etmək və tərslik[17], yəqinin əksinə əməl etmək və həva- həvəs pəstlik[18], quhumlarla əlaqəni kəsmək və yer üzündə fəsad etmək[19].

Deməli bu mane və hicabların, qəlbə, qulağa və gözə gəlməsi, insanın özünün ixtiyarı əməllərinin nəticəsidir. İlahi möhür cəzadır nə ibtidai çünki, insanın fikir, niyyət və əməlləri ilə onların nəticə və səmərələri arasında, qaçılmaz və zəruri rabitə var.

Amma ona görə Allaha nisbət verilir ki, insanın fikir, niyyət və işləri ilə inların nəticələri arasındakı səbəb və müsəbbəb rabitəsi, Allahın zəruri və qaççılmaz höküm və təqdirlərindəndir, heç vaxt dəyişilməzlər, məgər o zaman ki, digər bir səbəb, tövbə, ilahi xəbərdarlıq, bəla və müsibətlər və ya ilahi övliyalar kimi bir nəfəsi kimi səbəblər ona təsir qoya və onu tədriclə dəyişə və paslaşmanı qəlbindən silə və hidayət olma qabiliyyətini yenidən ona bağışlaya.

Başqa sözlə, ilahi qəza və qədər, tam səbəb mövcud olan zaman, müsəbbəbin vücuda gəlməsinin zəruriliyi və varlıq aləminə hakim olan qanunlardan ibarətdir. İnsanın ixtiyarı işlərində, onun iradə, qəsd və niyyəti, iradə etdiyi işlərin yaranması üçün tam səbəblərin mühüm hissələrindən sayılır. İnsan bir iş gördükdə, onun təsirləri, onun ruh və canına təsir qoyur və bu qaçılmazdır. Buna əsasən əgər onun özü möhür vurulmağa şərait yaratsa, varlıq aləminin qanununa əsasən, onun təsirləri ondan əl çəkməyəcək.

Yuxarıdakı deyilənlərə əsasən, bunlar aydın olur:

1. Qəlblərə möhürün vurulması, insanın ixtiyarı əməllərinin nətəcəsidir.

2. Qəlblərə möhürün vurulması, ilahinin qəza və qədər sisteminə əsasən olduğuna görə, Allaha nisbət verilir.

3. Qəlbi paslaşmış insan, keçmiş xətaları təkrar edib, onun paslaşmasını daha da çoxalması mümkündür. Amma bu hərəkət onun öz ixtiyarı ilə yerinə yetirilir.

4. Qəlbini pas bürümüş günahkar insanın doğru yola qayıtmasının, çox çətin və asan olması nəzərə çarpmasına baxmayaraq[20] bu iş qeyri mümkün deyil və bu həmişə baş verə bilər. O öz ixtiyarı və möhkəm iradəsi ilə, pasları aradan aparmağa çalışa bilər[21] başqa sözlə əgər kafir və münafiq və sairin can və qəlbi elə qaralmış, alt- üst olmuş və möhürlənmiş olsa ki, daha ağ bir nöqtə qalmaya, Quranın ibarətiylə desək, daha onun işi bitib və hidayət olmağa ümidi olmayacaq[22], o özünün ixtiyarından pis istifadə edərək, hidayət və işıq yolunda olmayıb və tövbə qapısını öz üzünə bağlamışdır.

 

Mənbələr:

1.     Cavadi Amili, Əbdüllah,Quranda əxlaq mərhələləri, İsra, çap 3, 1379, Qum.

2.     Cavadi Amili, Əbdüllah, Quranda əxlaqın başlanğıcları, İsra, çap 3, 1379, Qum.

3.     Musəbi xumeyni, Ruhulla, qırx hədisinşəkhi, İmam Xumeyninin əsərlərinin nəşr və tənzim müəssisəsi, çap 12, 1376, Tehran.

4.     Misbah Yəzdi, Məhəmməd Təqi, maarifi Quran, haqq yolu, çap 2, 1368, Qum.

5.     Bu ayələrə aid müxtəlif təfsirlər: Bəqərə, 74 və 88, Ənam, 25, Əraf, 101,Məhəmməd, 24, Casiyə, 23, Mütəffifin, 14, Zümər, 12, Maidə, 3



[1] - Bəqərə- 7, Ənam- 46, Casiyə- 23, Şura- 24 ə müraciət edin.

[2] - Tövbə- 93, Tövbə- 87, Nisa- 155, Nəhl- 108, Məhəmməd- 16, Əraf- 100, Yunus 74 ə müraciət edin.

[3] - Cavadiyi Amili, Əbdüllah, Təsnim təfsiri, c 2, səh 223, Məcməül- bəyan, cild 1, səh 129 Təfsiri nümunə, cild 1, səh 53- ə müraciət edin.

[4] - Rağib İsfəhani, Möcəm müfrədat əlfazi Quran, xətm və təb maddəsinin altında, məcməül- bəyan cild 1, səh 129- a müraciət edin.

[5] - Təfsiri nümunə, cild 1, səh 54, Möcəm mefrədat əlfazi Quran, qəlb maddəsinin altında, Əl- mizan, cild 2, səh 223- 224, Məcməül- bəyan, cild 1, səh 130- müraciət edin.

[6] - Cavadi Amoli, Əbdüllah, Təsnim təfsiri, cild 2, səh 227 və 228 müraciət edin.

[7] - Şəhid Mütəhəri, Mürtəza, Həmd surəsinin təfsiri, səh 29

[8] - Misbah Yəzdi, Məhəmməd Təqi, Əxlaq quranda, cild1, səh 226-250 və həmçinin bax: Misbah Yəzdi, Məhəmməd Təqi, maarifi Quran, cild 3, səh 395- 403.

[9] - Təsnim təfsiri, cild 2, səh 227

[10] - Həmin, səh 234

[11] - Üsuli Kafi, İman və küfr kitabı, hədis 13 və 20

[12] - Üsuli kafi, iman və küfr kitabı, zunuc babı, hədis 13 və 20

[13] - Mütəffifin, ayə 14

[14] - Bəqərə, ayə 88

[15] - Əraf, ayə 179

[16] - Əraf, ayə 102, Maidə, ayə 13

[17] - Bəqərə, ayə 64- 74

[18]- Casiyə, ayə 23

[19] - Məhəmməd, ayə 22

[20] - Bəlkə "heç vaxt asanlıqla qayıtmaz" ibarəti ki, yuxarıdakı rəvayətdə zikr oldu, həmin çətinliyə işarə ola bilər.

[21] - Müraciət edin: Cavadi Amili, Əbdüllah, Quranda əxlaqın başlanğıcları, səh 83- 103

[22] - Müraciət edin: Quranla tanışlıq, Həmd surəsinin təfsiri, səh 79

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Hər ay məvacibdən müəyyən miqdar bir şəxsə vəqf etmək doğru hesab edilirmi?
    4717 Vəqf 2014/05/26
    Bu haqda alimlər arasında ixtilaf var. Bəzi müctehidlər pulun vəqf olunmasını düzgün, bəziləri isə belə bir vəqfi doğru hesab etmirlər. Bəziləri isə belə bir əməli ümumiyyətlə, nəzir hesab edirlər. Bundan əlavə: Təqlid olunan müctehidlər bu sualı belə cavablandırırlar: Həzrət ayətullah-üzma Xamnei (Allah hifz etsin) Pulun vəqf olunması düzgün deyildir.
  • Nəyə görə fiqhi cəhətdən həddin icrası hakimin öhdəsindədir?
    7230 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2015/08/01
    Bəşər cəmiyyətlərinin ürfündə cinayətkarların cəzalanması hökumətlərin ixtiyarındadır və hökumətdən başqa kimsə hədd icrasını öhdəsinə ala bilməz. Belə bir əsas İslam fiqhində də təkid və qəbul olunmuşdur. Müəslman fəqihləri cinayətkarların həddinin icrasını zəmanənin İmamamının (əleyhissalam) hüzuru dövründə Onun və ya İmam (əleyhissalam) tərəfindən təyin olunmuş şəxslərin ixtiyarında olduğunu ...
  • Zikrdən məqsəd nədir?
    12879 Əməli irfan 2012/10/06
    Allahı zikir etmək insanın ruhiyyə və əxlqında böyük təsiri vardır ki, qarşılıqlıdır. Allahı yad etmək bəndədən və ürəyin aydın, saf və Allahın əmirlərinə əməl etməmək qorxusu, günahların bağışlanması, elm və hikmətin əta olunması isə Allah tərəfindəndir. Umumi olaraq zikri iki hissəyə bölmüşdürlər dildə və qəlbdə, dildə olan ...
  • “Əgər elm Sürəyya ulduzunda olsa, fars ölkəsindən olan kişilər mütləq onu əldə edəcəklər” hədisinin sənədi necədir?
    7255 Hədis nəql edənlər 2011/09/12
    Bu hədis Əbdüllah ibni Cəfər Himyərinin “Qurbul-əsnad” kitabında Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-dən nəql olunmuşdur. “Qurbul-əsnad” kitabı mötəbər rəvayət kitablarından sayılır. ...
  • Allahı həm sevmək, həm də Ondan qorxmaq necə mümkün ola bilər?
    9992 Əməli əxlaq 2011/09/12
    Allaha məhəbbətlə əlaqədar qorxu və ümid çox da təəccüblü deyildir. Çünki bu məsələ müəyyən mənada bizim həyatımızın hər bir sahəsində də nəzərə çarpır. Lakin bu o qədər şiddətli aşkardır ki, ondan qafilik. Ən sadə məsələ olan yol getməyimiz də qorxu, ümid və məhəbbət əsasındadır. Çünki müəyyən bir şeyə ümidimiz olmayınca ...
  • qadın xanəndəsinin səsini eştiməyin nə hökmü var?
    7160 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2015/06/29
    Bu sual haqqında əvvəlcədən qeyd etməliyik ki, qadın insanı vəcdə gətirən və adi halətindən çıxaran xanəndəçiliklə məşğul olmamalıdır. Bütün fəqihlər yekdilliklə istər örpəkdə olsun, istərsə də başı açıq belə bir əməlin qadın üçün haram olmasına fətva veriblər. Amma, qadının ğina və həyəcansız xanəndəlik etməsi haqqında alimlər arasında ...
  • Nə üçün həzrət Məhəmmədin (s) dörd qadından çox arvad almasına icazəsi var idi?
    15443 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2011/06/21
    Peyğəmbərin (s) qadınlareının çox olması mövzusu daim insanlar üçün sual amili olmuşdur.Biz bu məqalədə gərək bəzi məsələlərə toxunmaqla müxatəbin zehnini bu kimi suallardan təmizləyək:1). Birincisi: "Dörd qadından artıq arvad almaq mövzusu haram olmazdan öncə Peyğəmbərimiz bu qadınla ailə qurmuşdu.2). Peyğəmbərimizin bu ...
  • Nigah əxlaqın inkişafına mane olur və yaxud zəminə yaradıcı və yüksəklik vericidir? Bu barədə islam və xristiyanlıqda fərqlər mövcuddurmu?
    6832 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2011/10/02
    Nigah cəmiyyət və ictimaiyyətin yaranmasına ilkin addımdır. Bir çox təsir və nəticələrə malikdir. O cümlədən insanın cinsi ehtiyaclarının ödənilməsi, nəsil artırma, insanın təkamülü, rahatçılıq və rifah, paklıq və iffət və s aiddir.Müqəddəs islam dinində nigah dinin yarısının qoruyucusu kimi tanıtdırılır.Nigahın ictimai tərəfləri çox mühümdür. Nigah və ailə ocağının ...
  • Ananın razılığı olmadan, qeyri müsəlman qadınla evlənməyin hökmü nədir?
    7474 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/06/13
    İslam məktəbi insanların fəsada düşmələrinin qarşısını almaq üçün və əxlaqi fəsadlardan yaranan problemlərin aşkar olmasından fərd və cəmiyyəti qorumaq üçün, həmçinin ailə ocağını möhkəmləndirmək üçün və... evlənməyə çox tövsiyə edibdir. Həyatı və gələcəyi üçün qərar verə bilən inkişaf həddinə yetişən bir cavanın işinə İslam ...
  • Mən bir mağazada satıcı işləyirdim. Mağazanın sahibi məni işdən çıxarmaq qərarına gəlmişdir, lakin pulumun qalanını vermir. Qalan əmək haqqımın yerinə mağazadan, yaxud bu şəxsin başqa əmlakından bir şey götürə bilərəmmi?
    6109 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/13
    Sizin sualınız ali məqamlı mərcəyi-təqlidlərin dəftərxanalarından soruşulmuş və ona aşağıdakı şəkildə cavab verilmişdir: Həzrət Ayətullah əl-uzma Xamenei (müddə zulluhul-ali)“Tələbkarın borclunun malını təqas etməyə (öz haqqının əvəzinə malikin əmlakından bir şey götürməyə) o zaman icazə verilir ki, borclu şəxs öz borcunu inkar etsin, yaxud onu ödəməkdə səhlənkarlığa yol versin, ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164940 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164818 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119978 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    114113 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111474 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94348 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    55037 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54980 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46475 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46013 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...