Ətraflı axtarış
Baxanların
7821
İnternetə qoyma tarixi: 2010/11/10
Sualın xülasəsi
Quranın dəfi və ya tədrici nazil olmasından nə qədər keçir?
Sual
Quranın dəfi və ya tədrici nazil olmasından nə qədər keçir?
Qısa cavab

Quranın bir dəfəlik, Peyğəmbərin (s) qəlbinə nazil olması qədr gecəsində (ramazan ayının gecələrindən biri) olmuşdur. Bəzi ayə və rəvayətlərə nəzər saldıqda, bu ehtimalı vermək olur ki, qədr gecəsi həmin ramazan ayının igirmi üçüncü gecəsidir və Quranın (dəfi) bir dəfəlik nazil olması tədricən əlli altı gün besətdən sonra baş vermişdir.

Amma tədrici nazil olması barəsində, çoxlu ixtilaflar vardır, bunlardan ikisi daha artıq əhəmiyyət daşıyır:

1.        Quranın tədrici nazil olması, besətə yaxın illərdə başlamış və Peyğəmbərin (s) ömrünün sonunadək uzadılmışdır. Məşhur nəzər əsasında, Peyğəmbər rəcəbin 27- də, milad iliyləsə fevralın 1- i 610- cu ildə Peyğəmbərliyə seçilmiş və hicrətin 11- ci ili səfər ayının 28- də vəfat etmişdir.

2.        Baxmayaraq ki, bir neçə ayə Peyğəmbərin besəti zamanı nazil olmuşdur, ammaQuranın səmavi kitab olaraq tədrici nazil olması, besətdən üç il sonra qədr gecəsindən başlanmış və Peyğəmbərin ömrünün sonuna qədər olan müddətdə baş vermişdir.

Bunun üçündə, bunu nəzərə alsaq ki, biz 1007- ci ilin fevral ayındayıq, Quranın tədrici nazil olmasından neçə il keçməsini mübahisə edə bilərik.

Ətreaflı cavab

Quranın (dəfi) bir dəfəlik nazil olmasını bu qədər bilirik ki, qədr gecəsində nazil olmuşdur.[1] Qurani kərim buyurur: Ramazan ayı bir qydır ki, quran onda nazil olmuşdur.[2] Bəs qədr gecəsi də ramazan ayında qərar tutmuşdur. Amma ramazan ayının gecələrindən gansı biri qədr gecəsidir, dəqiq olaraq bilinmir və bu barədə də çoxlu ixtilaflarla üzləşirik.[3] Amma bu nəticəni almaq olar ki, hazırda olan ehtimallardan, igirmi üçüncü gecə qədr gecəsi olsun. Çünki çoxlu ayə və rəvayətlər bunu təsdiqləyir.[4] Baxmayaraq ki, bu mabarək işin baş verdiyi il məlum deyil, amma demək olar: Qədr gecəsi, Quranın nazil olduğuna Baxmayaraq, Peyğəmbərin uruc etdiyi gecə də hesab olunur; çünki Quran Allah yanında ümmül kitabdadır[5] və əgər insan uruc etməsə Quranı ümmül kitabda dərk edə bilməz.[6] Bundan başa düşürük ki, Quranın (dəfi) bir dəfəlik nazil olması Peyğəmbərin (s) bu kəmala çatmasından sonra olmuşdur. Bəs belə bir nəticə almaq olar ki, Quranın nazili Risalətin birinci ilində olmuşdur: yəni təqribən 56 gün besətdən sonra quran nazil olmuşdur.

Bu ədəd (rəcəb ayının 27) besətin müddətini və (ramazan ayının 23)- nü qədr gecəsi və beləliklə rəcəb və şəban aylarını 30 gün hesab etməklə bu nəticəni əldə edirik. Amma Quranın tədrici nazil olmasına nəzər saldıqda[7] ki, besət zamanına yaxındır, və besətin tarixində çoxlu ixtilaflar olduğu üçün,[8] Quranın tədricilə nazil olmasında da ixtilaflar yaradır.

Məşhur nəzər budur ki, islam Peyğəmbəri (s) rəcəb ayının 27- si milad iliyləsə 610- cu il fevralın birində Peyğəmbərliyə məbus olmuşdur[9] və bu zaman ələq surəsinin birinci beş ayəsi o həzrətə nazil oldu.[10] Bundan sonra isə Quranın sonrakı ayələri nazil olması Peyğəmbərin (s) həyatının sonuna qədər, igirmi üç il müddətində davam etmişdir.

Bəziləri belə qəbul edirlər ki, besət zamanı Quranın tədrici nazil olması, səmavi bir kitab olmasıyla fərqlidir. Onların nəzərində, baxmayaraq ki, ələq surəsindən beş ayə Peyğəmbərin (s) besəti zamanı nazil olmuşdur, amma o həzrət ümumi təbliğə məmur olmamışdır. O üç il gizli təbliğdən sonra ümumi təbliğə məmur olmuşdur.[11] Və bu müddətdən sonra idi ki, səmavi bir kitab olaraq nazil olub, kitab şəklin almış və bunun üçündə baxmayaraq Peyğəmbərin (s) besəti rəcəb ayında olmuşdur, amma, Quranın tədrici nazil olması, üç il bundan sonra və ramazan ayının qədr gecəsindən başlamışdır.[12]

Bu fikiri təsdiqləyən, quranın igirmi il müddətində nazil olmasını təsdiq edən rəvayətdir.[13] Bu əqidə və fikir əsasında.[14] Quranın səmavi kitab olaraq tədrici nazil olması, besətin dördüncü ilində, yəni təqribən üç il əlli altı gün besətdən sonra və Peyğəmbərin (s) həyatının sonuna kimi, yəni hicrətin on birinci ili səfər ayının 28- nə qədər olmuşdur. Bəs bu nəticə əldə olur ki, Peyğəmbərin (s) hicrətindən 1428 il keçmiş və Peyğəmbərin (s) besəti təxminən on üç il hicrətdən qabaq olmuşdur, əgər birinci nəzəri qəbul etsək, birinci ayənin nazil olmasından 1440 il keçir, və əgər ikinci nəzəri qəbul etsək, birinci ayənin nazil olmasından 1437 il keçmişdir.

Bunu nəzərdən qaçırmayaq ki, bəzi tarixçilərin verdiyi xəbərə əsasən, Peyğəmbərin (s) besəti milad iliylə 610- cu il fevralın biridir, və indi isə milad ilinin 2007- ci ilindəyik, birinci ayənin nazil olmasının müddətini mübahisə edə bilərik.

 



[1] - Duxan surəsi, ayə 3, Qədr, surəsi, ayə 1, Əlavə mütaliə üçün bax: əl- mizan, cild 8, səh 130- 134, cild 2, səh 14- 23, cild 13, səh 220- 221

[2] - Bəqərə surəsi, ayə 185

[3] - Bax: Tarixe Təbəri, cild 2, səh 300, sireye ibni Hişam, cild 1, səh 236, 239 və 240, Ayətullah Mərifət, Ət- təmhid fi ulumil- Quran, səh 100- 129, Ayətullah Xoyi, Əl- bəyan, cild 1, səh 224, Məcməul- bəyan, cild 9, səh 61 və cild 10, səh 518- 520 tarixe əbil- fəda, cild 1, səh 115, Tarixe yəqubi, cild 2, səh 17, Şeyx Tusi, Ət- tibyan, cild 9, səh 224, Məhəmməd ibni cərir Təbəri, Camiul- bəyan, cild 25, səh 107- 108, əl-mizan, cild 2, səh 29

[4] - Vəsailüş- şiə, bab 32, əz- əbvab əhkame rəməzan, cild 7, səh 262, hədis 16, Xisal Səduq, cild 2, səh 102, Məhəmməd Baqir höccəti, Pejuheşe dər tarixe Qurani kərim, səh 38- 62

[5] - Zuxruf surəsi, ayə 4

[6] - Bax: Ayətullah Cavadi Amili Təfsire Mozum, cild 3, səh 139- 153

[7] - İsra surəsi, ayə 106, Furqan surəsi, ayə 32, Məhəmməd surəsi, ayə 20, Tövbə surəsi, ayə 127, əlavə məlumat üçün bax: Əl- mizan, cild 2, səh 14- 23

[8] - Tarixe Yəqubi, cild 2, səh 17, Tarixul- xəmis, cild 1, səh 280- 281, Tarixe əbil Fəda, cild 1, səh 115

[9] - Pejuheşe dər tarixe Qurani kərim, səh 36, Biharul- ənvar, cild 18, səh 189, hədis 21, Furue Əl- kafi, cild 4, səh 149, hədis 1- 2, Vəsaliş- şiə, cild 7, səh 329, bab 15, əz əbvabe mənbud, əs- sirətul- hələbiyyə, cild 1, səh 230, Ət- təmhid fi ulumil- Qran, səh 100- 107

[10] - Biharul- ənvar, cild 18, səh 206, hədis 36

[11] - Hicr surəsi, ayə 94, Təfsir Qumi, səh 353, Biharul- ənvar, culd 18, səh 53, hədis 7 və səh 179, hədis 10 və səh 177, hədis 4 və səh 193, hədis 29, Tərcümeye Ayəti, cild 1, səh 379, Tarixe Yəqubi, cild 1, səh 343, Əs- sirətu ibn Hişam, cild 2, səh 28, Əl- mənaqib, cild 1, səh 40, Şeyx Tusi, Əl- ğeybət, səh 217

[12] - Bax: Məcməul- bəyan, cild 2, səh 276, Əl- itqan, cild 1, səh 40, təfsir kəbir imam Razi, cild 5, səh 85, l- mənaqib, cild 1, səh 150, Şeyx Mofid dər şərhe əqaide Səduq, səh 58, Seyyid Mürtəza dər cəvabe Əl- məsailut- tərbilisiyat –s- salisə, səh 403- 405

[13] - Əl- usul minəl kafi, cild 2, səh 286, hədis 6, Təfsir Əyyaşı, cild 1, səh 80, hədis 184, Səduq, Əl- etiqadat, səh 101, Biharul- ənvar, cild 18, səh 250, hədis 3 və səh 253, Əl- itqan, cild 1, səh 40, və 45, Təfsir şubbər, səh 350, Müstədrək, Əl- əhkam, cild 2, səh 610, Əsbabun- nuzul, səh 3, Əl- Bidayə vəl nihayə, cild , səh 4, Tarixe Yəqubi, cild 2, səh 18

[14] - Əlavə məlumat üçün bax: Ət- təmhid fi ulumil Quran, səh 100- 129

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Vilayəti fəqihə əqidəli olmaq nə vaxtan başlayıb?
    9428 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/10/06
    Fiqhdə müctəhidlik dərəcəsinə çatan şəxs tərəfindən İslam cəmiyyətinin rəhbərliyi mənasına olan 2 vilayəti fəqih" məsələsi, bəzilərinin nəzərində İslam düşüncəsi tarixində təzə bir mövzudur və onun keçmişi iki əsrdən azdır. Bunlar iddia edirlər ki, şiə və sünnü fəqihlərinin heç biri bu məsələni araşdırmayıblar ki, fəqihin fətva və hökm ...
  • Dəccal kimdir? Onun barəsində olan rəvayətləri izah etmənizi istərdik.
    9024 Qədim kəlam 2011/08/23
    Zühurynəlamətlərindənbiridəinsanlarızəlalətəsalanvəazdıran “Dəccal” adlıbir
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • İslam dini nöqteyi nəzərindən bir qatil və günahkar kafir iman gətirərsə onun keçmiş günahları bağışlanırmı?
    7423 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/12
    Müqəddəs İslam dinində yeni müsəlman olmuş şəxslər üçün müəyyən qanunlar təyin olunmuşdur. O cümlədən, əgər kafir şəxs müsəlman olmazdan öncə bir sıra günahlara qatılarsa və Allah Taalanın haqqını aradan apararsa (namaz qılmaz, oruc tutmaz və sair. Bu kimi vacibləri tərk edərək günaha düşərsə). Allah tərəfindən onun günahı bağışlanır.
  • "Möminlər"dən məqsəd müsəlmanların hansı dəstəsidir?
    8731 Qədim kəlam 2011/07/02
    Möminlər Allahın varlığını təsdiq edən, Onun müqabilində təslim olan, bütün ilahi peyğəmbərlərə iman gətirən və bunlara əməl etməkdə də israrlı olanlardır.Nəzərinizə çatdıraq ki, imanın mərtəbə və dərəcələri vardır. Quran ayələrinə, Peyğəmbərdən (s) nəql olunan hədislərə əsasən Əhli-beytin (ə) vilayətinə etiqad bəsləmək imanın ali və əsil mərtəbələrindəndir. Quran ayələri vasitəsi ...
  • “Əməli əsl” və “ictihadi dəlil” dedikdə məqsəd nədir və bunların arasında nə kimi əlaqə vardır?
    6117 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/18
    Əməli əsl“Əməli əsl” üsuli-fiqh elmində bir termindir. Onun mənası şəri hökmün təyinində şəkk yaranan zaman mükəlləfin əməli (şəri) vəzifəsini aydınlaşdıran bir qaydadan ibarətdir – dəlil və əmarə tapmadıqdan sonra. Başqa sözlə desək, əməli əsl, yaxud əməliyyə əslləri şəkk-şübhəyə düçar olan bir şəxsin əməlini ...
  • can verən halla ölüm səkəratı arasında farq nədir?
    7016 حقانیت مرگ 2015/06/02
    Ərəbcədən ehtizar sözü iftial şəklində olub, həzər sözünün yəni, hazır olmaq mənasındandır. Bəziləri deyirlər, insanın son anında ölüm mələklərinin hazır olmasına görə bu hala, ehtizar deyilir.[1] Belə bir hala düşən insana isə möhtəzər (can verən) deyilir.[2] Ehtizar yəni, can verən vaxt ...
  • Nə üçün bəzi müsəlmanların əməlləri onların din və məzhəb əqidələriylə üst- üstə düşməyib əksinə olur?
    6454 Əməli əxlaq 2011/05/15
    İnsan bir neçə təbəqədən təşkil olmuş bir varlıqdır; ruhi və İlahi, maddi və mənəvi, ictmai və atifi və... təbəqələrdən ibarətdir. Bu təbəqələr həmişə bir- biriylə mübarizədədirlər ki, bu da insanı əqidəsiylə əməlləri arasında müxalifətə doğru yol açır. İlahi dinlər, xüsusiylədə İslam dini insanları nəfsin istəkləri tələsindən qurtarıb onu ...
  • Мәләкләр мүҹәррәддиләр, ја мадди?
    6743 İslam fəlsəfəsi 2010/06/12
    Ола билсин ајә вә рәвајәтләрдә мәләкләрин сырф мүҹәррәд олмасы ајдын шәкилдә бәјан едилмәјиб. Амма, онларын һаггында әлдә олан мәлуматлар, о ҹүмләдән, онларын рәфтарлары вә вәсфләри мүҹәррәд олмаларына дәлилдир. Чүнки, ајә вә Мәсумларын (әләјһимуссалам) рәвајәтләриндә мәләкләр һаггында бизә чатан һәдис вә кәлмәләрин мәзмуну онларын ...
  • İmam Riza (əleyhis-salam)-ın “Zamini-ahu” (Ahunun zamini) adlandırılmasının səbəbi nədir?
    10576 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/01/19
    İmam Riza (əleyhis-salam)-ın məşhur ləqəblərindən biri də “Zamini-ahu”dur (ahunun zamini). Şiə mənbələrində bu hadisə camaat arasında məşhur olan şəkildə mövcud deyildir. Amma camaat arasında deyilən nəqlə oxşar rəvayət vardır. Peyğəmbərə, İmam Səccada və İmam Sadiq (əleyhimus-salam)-a mənsub edilən möcüzələrdə də gözə dəyir. Mərhum Şeyx Səduq “Uyunu əxbarir-Riza (əleyhis-salam)” kitabında bu ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164675 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    163733 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113679 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    110524 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94037 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54839 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54123 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46130 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45746 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...