Ətraflı axtarış
Baxanların
14244
İnternetə qoyma tarixi: 2012/01/18
Sualın xülasəsi
Kərbəla hadisəsindən sonra imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın həyat yoldaşlarının başına nə gəldi?
Sual
Bilmək istəyirik ki, Kərbəla hadisəsindən sonra İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın qadınlarının başlarına nə gəldi?
Qısa cavab

İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın beş həyat yoldaşı var idi. Bəzi tarixçilər o həzrətin bu qadınlardan dünyaya gələn övladlarının sayını altı, bəziləri isə altından çox qeyd etmişlər. Həzrətin həyat yoldaşları aşağıdakılar idi:

1. Şəhrbanu, 2. Leyla, 3. Qüzaiyyə qəbiləsindən olan bir qadın (o, İmam (əleyhis-salam)-ın salığında dünyadan getmişdi), 4. Rubab, 5. Ümmü İshaq.

Kərbəla hadisəsində iştirak etməsi qəti olan yeganə qadın Əli Əsğər (əleyhis-salam)-ın anası Rübab (əleyha salam) idi. O, Kərbəla faciəsindən sonra əsirlərlə birlikdə Mədinəyə qayıtmışdı. Şəhrbanu və Leylanın Kərbəlada olması naməlum məsələdir.

Ətreaflı cavab

Bu məsələni iki bölmədə araşdırırıq:

a) İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın həyat yoldaşlarının sayı

Tarixçilərin əksəriyyəti, o cümlədən Şeyx Mufid “İrşad” kitabında imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın həyat yoldaşlarının beş nəfər olduğunu qeyd edir: 1. Şəhrbanu, 2. Leyla, 3. Qüzaiyyə qəbiləsindən olan bir qadın, 4. Ümmü İshaq, 5. Rubab.[1]

b) İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın həyat yoldaşlarının tərcümeyi-halı

İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın həyat yoldaşlarının tərcümeyi-halı, habelə Kərbəla hadisəsində iştirak etmələri və ondan sonrakı dövrlərdə olmaları çox mənbələrdə qeyd olunmamışdır. Amma onların həyatına qısa şəkildə işarə edirik.

1. İmam Səccad (əleyhis-salam)-ın anası Şəhrbanu. Onun doğum yeri və əsil-nəsəbi ilə əlaqədar çoxlu ixtilaf vardır. Bəziləri onun adını Şahi-zənan (qadınlar şahı), Şahi-cəhan (dünyanın şahı), Şəhrbanu, Şəhrbanuyə demişlər. Bu qrupun dediyinə əsasən o, sonuncu Sasani padşahı olan üçüncü Yezdəgerdin qızı idi. Rəvayətdə qeyd olunur ki, o, Həzrət Səccad (əleyhis-salam)-ı dünyaya gətirdikdən sonra dünyadan getmişdir.[2]

Bu barədə əlavə məlumat almaq üçün “İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın izdivacı və Şəhrbanu xanım” adlı görünüşə – 7873-cü sualın cavabına (sayt 8096) baxa bilərsiniz.

2. Həzrət Əli Əkbər (əleyhis-salam)-ın anası Leyla. Onun Kərbəla hadisəsində və ondan sonrakı yerlərdə hazır olması barəsində ciddi şəkk-şübhə vardır. Həzrət Əli Əkbər (əleyhis-salam)-ın anasının Kərbəla hadisəsində iştirakı ilə əlaqədar əlavə məlumat üçün 11901-ci suala (sayt 11671) müraciət edə bilərsiniz.

3. Qüzaiyyə qəbiləsindən olan bir qadın

4. Təlhə ibni Übeydullahın qızı Ümmi İshaq. O, Teym qəbiləsindən və imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın qızı Fatimənin anasıdır. Kərbəla hadisəsində iştirak etməmişdir.

5. Rübab. Tarixçilərin qeyd etdiyinə görə Rübab – İmrəul-Qeys ibni Ədinin qızı və imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın həyat yoldaşı, Səkinə və Əli Əsgərin anasıdır. O, Kərbəla səfərində iştirak etmiş, əsirlərlə birlikdə Şama aparılmış, sonra Mədinəyə qayıtmış, bir il ərzində imam Hüseyn (əleyhis-salam)-a matəm saxlamış və o Həzrətin əzadarlığında çoxlu mərsiyələr demişdir. Qüreyşin böyük şəxsiyyətlərindən və əyan-əşraflarından olan elçilərin hamısına mənfi cavab vermiş və heç kəslə izdivaca razı olmamışdır. İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın əzasında daim ağlayır və heç vaxt kölgəliyə getmirdi. İmamın şəhadətindən sonra qəm-qüssə və ağlamağın şiddətindən 62-ci hicri qəməri ilində dünyadan getmişdir.[3] İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın şəhadəti ilə əlaqədar onun dediyi şerlərdən biri belə başlanır:

اِنَّ الَّذِى کَانَ نُورًا یُسْتَضَاءُ بِهِ                  فِى کَرْبَلاَءَ قَتِیلٌ غَیْرُ مَدْفُونِ‏

سِبْطَ النَّبِىِّ جَزَاکَ اللّهُ صَالِحَةً                 عَنَّا وَ جُنّبتَ خُسْرَانَ الْمَوَازِینِ

“O kəs ki, aydınlıq bağışlayan nur idi, Kərbəlada qətlə yetirildi və torpağa tapşırılmadı.

Ey Peyğəmbərin nəvəsi! Allah bizim tərəfimizdən sənə xeyir əvəzi versin! Sən zərərlərdən uzaqlaşdırıldın.”[4]

Bəziləri İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın başqa bir həyat yoldaşı da olduğunu qeyd edərək demişlər ki, o, özünün Möhsün adlı övladını Hələb şəhərinin yaxınlığında yerləşən Covşən adlı bir yerdə mis mədəninin yaxınlığında siqt etdirmişdir. Ehtimal verilir ki, bu həyat yoldaşı adları qeyd olunanlardan biri olsun. Həməvi “Möcəmül-buldan” kitabında yazır: “Covşən Hələbin qərb tərəfində yerləşən bir dağdır. Əhli-beyt əsirləri oradan keçəndə imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın hamilə olan həyat yoldaşı onlardan su istədi, lakin ona nalayiq sözlərlə cavab verdilər, su vermədilər. Qadın onları qarğışladı və o mis mədəni işdən dayandı. Həmin yer “Məşhədus-siqt” və “Məşhədud-Dəkkə” adı ilə məşhurdur.”[5]



[1] Şeyx Mufid, Məhəmməd ibni Məhəmməd ibni Nöman, “Əl-irşad”, 2-ci cild, səh. 135, “Şeyx Mufid” konfransı, Qum, 1413-cü hicri qəməri ili

[2] Ravəndi, Qutbuddin, “Əl-xəraicu vəl-cəraih”, 2-ci cild, səh. 750, “İmam Məhdi (əleyhis-salam)” müəssisəsi, Qum, 1409-cu hicri qəməri ili

[3] İbni Əsir, İzzud-din, “Əl-kamil”, 4-cü cild, səh. 88, “Darus-sadir”, Beyrut, 1385-ci hicri qəməri ili

[4] Seyid Möhsin Əmin, 6-cı cild, səh. 449, “Darut-təarif”, Beyrut 1406-cı il

[5] Həməvi, Yaqut, “Möcəmul-buldan”, 2-ci cild, səh. 186, “Darus-sadir”, Beyrut, 1995-ci miladi il

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Bir şəxsdən digərinə enerji mübadiləsi İslamda qəbul ediləndirmi? Bunun şəri hökmü nədir?
    6302 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/18
    Hörmətli işçi: Bu hadisənin əsli və bu yolla müalicə və onun sayılmaqda olan təsirləri hələ də isbat edilməmişdir. Bir çox bu işdən fərasətlə istifadə edənlər öz- özlərinə xəyallara düşmüşlər. Buna görə bəzi mərcə təqlid alimləri bu suala hələ də gizli və naməlum olduğu üçün cavab ...
  • Qəbrdə müsəlman və qeyri-müsəlman üçün sual-cavab necədir?
    9501 Qədim kəlam 2014/05/20
    Bərzəx sözü ərəbcədən lüğətdə pərdə və iki əşyanın arasında qərar tutan maneəyə deyilir; amma məşhurlar kalamında bərzəx dünya ilə Axirət arasında Allah-taala tərəfindən yaradılmış bir aləmdir. İnsanın ölümündən sonrakı ilk mənzili də oradır. Bərzəx aləmindən məqsəd həmin qəbr aləmidir. Elə bir aləm ki, insan ölümdən sonra Qiyamətə ...
  • Atifə nəzərindən, uşağın həzrət Xızır (ə) tərəfindən öldürülməsi necə qəbul edilir?
    8285 Təfsir 2010/10/17
    Bu sualın cavabında belə demək olar:1.      bir çox ayə rəvayətlərdən nəticə alırıq ki, cavanın ölməsi, təsadüf olan bir hadisə deyil və yaxud qəzəbdən və nəfsin istəyi ilə olan bir iş deyil.
  • Rəf hədisi nədir?
    7912 Hədis elmləri 2012/01/08
    Rəf hədisi, Peyğəmbərdən (s) iki hədisin ünvanıdır. Onlardan birinin mənası məxsus vəziyyətdə İslam dinində təklifin və ya mükəlləfin bəzi işlərindən təklifi və bəzi təsirlərin götürülməsi və başqa birisi isə müəyyən şəxslərə təklifin və bəzi hökmlərin inkar olunmasına aiddir.Birinci hədis, şiənin keçmiş və müasir mötəbər mənbələrinin ...
  • Bir adam necə yuxu yozmaq qüdrətin ələ gətirə bilər?
    10257 Hədis elmləri 2012/01/11
    Röya ya yuxu görmək bir işdir ki, hamı üçün həyat boyu baş verir. Ama onun keyfiyyeti hələ alimlər üçün belə aydın olmamışdır. Qurani kərim Həzrəti Yusifdən yad edərkən buyururu ki, həm doğru yuxu gördü[1] və həmdə Allah yuxu yozmaq elmin ona öyrətdi.[2] Yusif zindanda ...
  • Təvəssül, yolunu azmaya səbəb olar? Ümumiyyətlə təvəssül üçün dəlil varmımızdır?
    8743 Qədim kəlam 2012/04/18
    Təvəssülün yolunu azmaya səbəb olmamasından əlavə, bəlkə o, Allaha yaxınlaşmaq üçün vasitə və yoldur. İmam Rzanın (ə) xəstəyə şəfa verməsi təvəssül üçün əsil dəlil deyil, amma bu məsələ üçün yaxşı bir sübutdur. Əlbəttə əqli və nəqli dəlillərlə onu isbat edəndən sonra. Dünyanın nizam- intizamı "illət" və ...
  • Ziyarəti Aşuranın ləənlərində, lənət Yəzidin övladınadaki yaxşı adam olub şamil olur, bəs ziyarəti Aşuranın mətni necə mötəbərdir?
    7579 Hədis elmləri 2011/12/25
    Ziyarəti Aşurada bütün bəni Üməyyə o cümlədən Yəzidin oğlu lənətlənibdir. Bu arada bəzi tarixçilər Yəzidin oğlun və bəni Üməyyədən bir neçə nəfər başqasın bəzi xidmətlərinə görə yaxşı insan kimi tanıtdırıblar ki, onların lənətlənməsiylə düz gəlmir. Bu nöqtəni aydınlaşdırmaq üçün ki, bu ikisinin arasında ziddiyət yoxdur demək lazımdır: Bəni Üməyyədən məqsəd ...
  • Məscidul-əqsa müsəlmanların ilk qibləsi olduğu zaman orada namaz qılınırdımı? Hansı tərəfə?
    8464 Fiqh tarixi 2012/03/14
    Beytul-müqəddəs müsəlmanların qibləsi olduğu zaman orada heç bir müsəlman yox idi və orada necə namaz qılınması ilə əlaqədar bəhs irəli sürülmürdü. Amma sübut məqamında zahirən, onun hökmü Kəbə barəsində olan hökm kimi idi. Fəqihlər bu barədə buyurmuşlar: “Vacib namazları Kəbə evinin içində və onun damında qılmaq məkruhdur ...
  • Məsihilərlə evlənməyin şərt və hökmləri hansıdır?
    8366 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/27
    İslam nəzərindən, məsihilər kitab əhlindəndirlər. Şiənin təqlid mərcələrinin nəzərinə əsasən, müsəlman qadın onlarla evlənə bilməz. həm daimi evlilik həm də müvəqqəti evlilik. Müsəlman kişi də kitab əhlindən olmayan kafir qadınlarla daimi ya müvəqqəti evlənə bilməz. Amma müsəlman kişilərin kitab əhli qadınlarıyla müvəqqəti evlənməsi barəsində möhkəm nəzər icazəli olma və daimi ...
  • Təfsiri be rəylə o təfsir ki, onda bir açıq fikirli (xəbəri vahidi müvəssəq) nəzərdən istifadə olubdur, fərqi nədir?
    6979 Təfsir 2012/09/15
    Bəzi elmlərin Quranla əlaqəsi bir cürdür ki, onlar olmadan Quran ayələrini təfsir və təhlil etmək olmur; sərf və nəhv və bəyan, lüğət və... Quranı daha yaxşı anlamaqda dəxaləti olan bütün elmlərin, müfəssir mahir şəkildə bilməlidir. Quranda am və xas, mütləq və müqəyyəd, nasix və mənsux ...

Ən çox baxılanlar

  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    165068 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164998 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120039 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    114232 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111688 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94425 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    55257 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55024 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46578 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46066 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...