Ətraflı axtarış
Baxanların
9491
İnternetə qoyma tarixi: 2012/04/19
Sualın xülasəsi
Qəlbi-səlim dedikdə məqsəd nədir?
Sual
Qəlbi-səlim dedikdə məqsəd nədir?
Qısa cavab

“Səlim” kəlməsi zahiri və batini aludəliklərdən və bəlalardan uzaqlıq mənasına olan “silm” və “səlamət” kökündən alınmışdır. İmam Sadiq (əleyhis-salam) bu kəlmə barəsində buyurur: “Səlim qəlb o qəlbdir ki, Allahla görüşdüyü zaman onda Allahdan başqa heç kəs olmasın.”

Quran təfsirçiləri qəlbi-səlim üçün müxtəlif təfsir və izahlar bəyan etmişlər ki, onların hər biri məsələnin bir yönünə işarə edir. Məsələn, demişlər ki, səlim qəlb odur ki, şirkdən pak olsun; yaxud o qəlbdir ki, günah, kin-küdurət və nifaqdan uzaq olsun; yaxud o qəlbdir ki, onda dünyaya məhəbbət olmasın, çünki dünyaya məhəbbət bütün günahların və xətaların mənşəyidir. Nəhayət demişlər ki, səlim qəlb odur ki, onda Allahdan başqa heç kəsə yer olmasın.

Ətreaflı cavab

Quranda işlənən kəlmələrdən biri də çox gözəl və dolğun mənaya malik olan “qəlbi səlim” kəlməsidir. “Səlim” kəlməsi zahiri və batini günahlardan və bəlalardan uzaqlıq mənasına olan silm və ya “səlamət” kökündən alınmışdır.[1]

Qəlbi-səlim üçün ən gözəl izah imam Sadiq (əleyhis-salam)-ın buyurduğu bu kəlamdır:

الْقَلْبُ السَّلِيمُ الَّذِي يلْقَى رَبَّهُ وَ لَيسَ فِيهِ أَحَدٌ سِوَاهُ

“Səlim qəlb o qəlbdir ki, Allahla görüşəndə özündə Ondan başqasına yer verməmiş olsun.”[2]

Həmin imamdan nəql olunan başqa bir rəvayətdə deyilir:

صاحِبُ النِّيَّةِ الصَّادِقَةِ صَاحِبُ الْقَلْبِ السَّلِيمِ، لِأَنَّ سَلاَمَةَ الْقَلْبِ مِنْ هَوَاجِسِ الْمَحْذُورَاتِ بِتَخْلِيصِ النِّيَّةَ لِلَّهِ فِى الْاُمُورِ كُلِّها

“Sadiq niyyətə və sağlam qəlbə sahib olan şəxs – səlim qəlb sahibidir. Çünki qəlbin (hər növ) şəkk-şübhədən və şirkdən sağlam olması bütün işlərdə niyyəti yalnız Allah üçün xalis  etməklə (mümkün) olur.”[3]

“Səlim qəlb”in əhəmiyyətində bunu qeyd etmək kifayətdir: Qurani-kərim qiyamət günü onu yeganə nicat vasitəsi və sərmayəsi hesab edir. “Şüəra” surəsində oxuyuruq:

يَوْمَ لاَ ينْفَعُ مَالٌ وَ لاَ بَنُونَ إِلاَّ مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَليمٍ

“O gün (qiyamət) nə mal-dövlətin faydası olar, nə də övladların. Yalnız o kəs (nicat tapacaq ki,) şirkdən uzaq (pak) olan bir qəlb ilə Allahın hüzuruna gəlmiş olsun.”[4]

Quran təfsirçiləri də “səlim qəlb” kəlməsi üçün müxtəlif izahlar vermişlər ki, onların hər biri məsələnin bir yönünü açıqlayıb bəyan edir:

1. Səlim qəlb – şirkdən pak olan qəlbdir;

2. Səlim qəlb – günahdan, kin-küdurətdən, nifaqdan (münafiqlikdən, riyadan) pak olan qəlbdir;

3. Səlim qəlb – dünyaya məhəbbətdən boş (uzaq) olan qəlbdir, çünki dünya məhəbbəti bütün xətaların mənşəyidir;

4. Səlim qəlb – özündə Allahdan başqasına yer verməyən qəlbdir.

Qeyd etdiyimiz kimi, “səlim” kəlməsi “səlamət” (sağlamlıq) kökündəndir. Səlamət sözü qeydsiz-şərtsiz şəkildə deyildiyi zaman hər növ əxlaqi və etiqadi (ruhi və mənəvi) xəstəliklərdən sağlamlıq kimi məna olunur.

Deməli, sağlam qəlb sahibi olan şəxs bu dünyada da qəlbini Allahdan qeyri işlərdən pak edib boşaldır. Çünki həvayi-nəfs, şan-şöhrət və qüdrət aşiqi olmaq, dünya malına hərislik, əxlaqi pozğunçuluq və s. işlərin sağlam qəlb ilə heç bir uyğunluğu yoxdur.

Bir sözlə, səlim qəlb o qəlbdir ki, qeyri-ilahi bağlılıqların hamısını özündən uzaqlaşdırsın, dünyada öz diqqətini yalnız mütəal Allaha doğru yönəldib təmərküzləşdirsin. Belə ki, duada oxuyuruq:

اِلـٰهِي هَبْ لِي كَمَالَ الْاِنْقِطَاعِ اِلَيْكَ

“Pərvərdigara! Başqa şeylərdən tamamilə əl üzüb yalnız Sənə doğru diqqət yetirmək halətini mənə qismət et!”

Bu barədə əlavə məlumat almaq üçün Şəhid Dəstğeybin (rəhmətullahi əleyh) “Qəlbi səlim” kitabına müraciət edin.

 


[1] Rağib İsfahani, “Müfrədatu əlfazil-Quran”, “silm” kəlməsi

[2] Kuleyni, Məhəmməd ibni Yəqub, “Əl-kafi”, 2-ci cild, səh. 16, “Darul-kutubil-islamiyyə”, Tehran, 1368-ci şəmsi il

[3] Məclisi, Məhəmməd Baqir, “Biharul-ənvar”, 67-ci cild, səh. 210, “Vəfa” müəssisəsi, Beyrut, 1404-cü qəməri il

[4] “Şürəra” surəsi, ayə: 88-89

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • İmam Xumeyninin (rəh) nəzərində xoşbəxtlik və bədbəxtliyin mənbəyi nədir?
    6587 Əməli əxlaq 2012/10/03
    İmam Xumeyni (rəh) İslamşunas və arif bir şəxs olaraq, insanlar və cəmiyyətlərin xoşbəxtliklərinin hamısının mənbəyini, onların Allaha diqqət edib və Onun əmrlərini icra etmək üçün çalışmaqda bilir. Bunun qarşısında, bədbəxtliklərin başlanğıcını onların Allahpərəstlik əvəzinə özünə pərəstişə üz tutub axirət əvəzinə dünyanı ilk hədəf seçmələri zamandır. Əkbəttə, O, ...
  • Siffeyn və Nəhrəvan müharibələrinin baş vermə səbəbləri nə idi?
    13473 تاريخ کلام 2012/04/19
    Siffeyn müharibəsinin ən mühüm səbəbi Müaviyənin həzrət Əli (əleyhis-salam)-a beyətdən imtina etməsi idi. O, Əli (əleyhis-salam)-ı Osmanın qətlində müttəhim edirdi. Bu müharibədə Əli (əleyhis-salam)-ın qoşunu tam və qəti qələbə ərəfəsində olan zaman Əmr Asın hiyləsi ilə Müaviyənin xeyrinə tamam oldu və həkəmeyn (münsiflər) hadisəsi ilə imam Əli ...
  • Һансы үстүнлүјә ҝөрә Аллаһ-таала Һәзрәт Сүлејмана (әлејһиссалам) һөкумәт вә әзәмәтли мүлк әта етмишдир?
    8197 Qədim kəlam 2010/09/29
    Илаһи пејғәмбәрләрин ҝөндәрилмәсиндән һәдәф дүзҝүн јашајыш вә хошбәхтлик јолуну, илаһи ҝөстәришләри инсанлара чатдырмагдыр. Амма бәзи дини мәсәләләр вар ки, о ҹүмләдән, игтисади ислам ганунлары, ҹиһад вә с... һаким гүдрәт олмадан оналары иҹра етмәк мүмкүн дејил. Белә олан һалда әҝәр ҹәмијјәтин идарә едәнләри пејғәмбәрләрин ҝөстәришләринә табе олмасалар, ...
  • İstehsan nədir? Və nə üçün Əhli- beyt fiqhində qəbul olunmur?
    6514 مبانی فقهی و اصولی 2012/10/13
    Bu Əhli- beyt məzhəbinə vurulmuş bir töhmətdir və deyirlər: Yalnız Əhli- beyt və şiə məzhəbidir ki, istehsanın əksinə və onun dəlil olduğunu qəbul etmirlər; çünki sünnü məzhəbində olan dörd firqənin rəhbərləri də bu əqidədə olmuş və bizimlə bir fikirdədirlər ki, istehsan (höccət) dəlil deyil və heç bir ...
  • Allah rəsulunu (s) yuxuda necə görmək olar?
    20872 Əməli əxlaq 2011/06/19
    Məfatiuhl cinanda, İlahi övliyaları yuxuda görmək üçün zikrlər və əməllər qeyd olunubdur. Amma diqqət etmək lazımdır ki, bu yollar təklikdə istədiyin şəxsi yuxuda görmək üçün kafi səbəb deyil. Yəni, belə deyil ki, hər kəs onlara əməl etməklə Peyğəmbər (s)- i yuxuda görəcək. Çünki bu mühüm işin, günahları tərk ...
  • İslamda Quşbazlığın hökmü nədir? Niyə?
    6356 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/01/16
    Bu əməlin öz – özlüyündə maneəsi yoxdur, amma adi halda başqalarının və qonşuların əziyyətinə səbəb olarsa, yaxud bəzi məntəqələrdə camaat belə bir şəxsə laqeyid (işə can yandırmayan) insan gözü ilə baxarlarsa, bu əməlin düzgün əməl olmadığını və maneəsi olduğunu söyləmək olar. Buna görədə böyük mərcəi təqlidlər bu əməlin təsirlərinə diqqət ...
  • Rizvan behiştinə sahib olmaq, onlar üçün mələyin şəfaət etməsi ilə necə uyğundur?
    6802 Təfsir 2010/10/03
    Allah iman və saleh əməl sahiblərindən razıdır, amma çünki iman və saleh əməllər qüdrət və zəif mərtəbəsindən fərqlidir, Allahında razılğı onlar üçün fərqlidir.Behiştin ən uca mərtəbəsi behişti rizvandır. Onun sahibləri, yəni Peyğəmbərlər, övsiya övliya və Allah dərgahında yaxşı olanlardır. Bu dəstənin şəfaətə ehtiyacı yoxdur və bunlar ...
  • Quranın neçə surəsi ilahi peyğəmbərlərin mübarək adı ilə adlandırılmışdır?
    7950 Təfsir 2012/02/18
    Quranın altı surəsi peyğəmbərlərin adı ilə bağlıdır: “Nuh”, “İbrahim”, “Yunis”, “Yusif”, “Hud” (əleyhimus-salam), “Muhəmməd” (səlləllahu əleyhi və alih). Əlbəttə, təfsir alimləri rəvayətlərə əsasən inanırlar ki, Quran surələrindən bəziləri də, o cümlədən “Taha”[1], “Yasin”[2], “Müddəssir”
  • Peyğəmbərimizin və imamlarımızın kənizi və qulamı olması bir növ quldarlıq deyildirmi?
    12882 Qədim kəlam 2011/05/17
    Düzdür ki, Quranda qullarla evlənməyin hökmləri, onlarla məhrəmlik, mükatibə (qulların azadlığı üçün yazılan müqavilə) və s. hökmlər zikr olunmuşdur və bu da Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in dövründə və islamın əvvəllərində quldarlığın varlığını sübuta yetirir, amma qullarının azad edilməsi üçün islamın çox dəqiq və tənzim olunmuş proqramları ...
  • Behiştin açarı niyə namazdır?
    6732 Nəzəri əxlaq 2012/02/09
    İnsanın yaranma hədəfi Allah- Taalanı tanımaq və bəndəlik üçündür. Allah pərəstlik etmək sayəsində, insan kamala və İlahi qürb məqamına yetişir. Namaz, uca yaradana bəndəliyi izhar etməyin ən yaxşı formasıdır. Beşlik namazlara əhəmiyyət vermək, ruhun fəzilər və qüdrətinə səbəbdir ki, insanı günah etmək və pis əməllərdən saxlayır və insanın ruhunda təqva ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164492 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    162687 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119545 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113237 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    109625 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    93697 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54726 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    53326 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    45886 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45539 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...