Ətraflı axtarış
Baxanların
13793
İnternetə qoyma tarixi: 2011/09/19
Sualın xülasəsi
Quran mətnində istifadədə “innə” ilə “ənnə”, “məvəddət” və məhəbbət”, “mulk” və “mələkut” arasında fərq nədir?
Sual
Quran kəlmələrinin istifədəsində “innə” ilə “ənnə”, “məvəddət” və məhəbbət”, “mulk” və “mələkut” arasında fərq nədir?
Qısa cavab
1.“İnnə” və “ənnə” hərflərinin arsındakı fərqlər bundan ibratədir ki, “innə”-dən (ilk hərfi kəsrə ilə başlayan) həmişə cümlə gəlir. Amma “ənnə” hərfi özündən sonrakı  cümləni məsdərə – sözün kökünə tərəf aparır və tək hala dəlalət edir.
2.Quran təfsirçiləri məvəddət və məhəbbət sözlərini ərəbcədən dostluğ mənasında tərcümə edirlər. Zahirdə, Quranın mətnində bu iki kəlmənin arasında məvhum  cəhətdən o qədər də fərq bilmirlər. Bu məna Quranda çox işlənmiş və De ki, mən sizdən  Əhli-Beytimə məhəbbətdən başqa bir şey istəmirəm” ayəsini nümunə göstərmək olar. Amma, dostluğun dərəcəsi cəhətdən demək olar ki məvəddət sözü adi dostluğun məna mərtəbəsindən çox yüksəkdir.
3.Quran istifadəsində mələkut sözü mülk sözü kimi hökumət və işlərin idarə olunması mənasında işlənir. Amma mələkut sözü mülk sözündən daha çox mübaliğəyə dəlalət edir. Ona görə ki ərəb kəlməsində vav və ta hərfi sözə məna cəhətdən mübaliğə əlavə etməkdən ötrü qoşulur. Həmçinin, bu söz əmrdə və işlərin idarəsində xüsusi nəzm mənasında da işlənir.
 
Ətreaflı cavab
İnnə (yəni, həqiqətən) və ənnə hərfləri cümlədə, hər ikisi mətləbin təkidi üçün işlənir.[1] Məslən, “Həqiqətən, Allah hər şeyə qadirdir.”[2]  Həqiqətən, Allahın hər şeyə qadir olmasını bilmirsənmi?! “[3]
İnnə” və “ənnə” hərflərinin arsındakı fərqlərin ən məhşuru  bundan ibratədir ki, “innə”-dən (ilk hərfi kəsrə ilə başlayan) həmişə cümlə gəlir. Amma “ənnə” hərfi özündən sonrakə cümləni məsdərə – sözün kökünə tərəf aparır və tək hala dəlalət edir.[4]  Məsələn, bu  ayədə oxuyuruq: Məgər, həqiqətən, Allahın hər şeyə qadir olmasını bilmirsənmi?! “  Bu ayədə, ənnə öz isim və xəbəri ilə cümləni məsdər və tək hal mənasına aparır. Əslində, ənnədən sonrakı cümlə tək halda məsdər (kök) mənasında olbub, “bilmirsən” feli üçün məful bi (yəni,təsir qəbul edən)  rolunu oynayır. [5]
2.Məvəddət kəlməsi ərəbcədən. Əslində “vədəd, (vidəd, vüdəd)[6] yəni, məhəbbət və sevmək mənasında olub, bir şeiyn çox istənilməsi və ona qarşı olan məhəbbət mənasını verir. Həmçinin, hər iki məna bu kəlmədə cəm olur.[7]
Məhəbbət sözü də ərəbcədən, hübb kökündən olub bir şeiyn sevilməsi və ona qarşı olan meyl mənasındadır.[8]
Quran təfsirçiləri məvəddət və məhəbbət sözlərini ərəbcədən dostluğ mənasında tərcümə edirlər. Zahirdə, Quranın mətnində bu iki kəlmənin arasında məvhum və cəhətdən o qədər də fərq bilmirlər.[9] Bu məna Quranda çox işlənmiş və De ki, mən sizdə Əhli-Beytimə məhəbbətdən başqa bir şey istəmirəm” ayəsini nümunə göstərmək olar.[10] Amma, rəvayətlərdə gəldiyinə əsasən, dostluğun dərəcəsi cəhətdən demək olar ki, məvəddət sözü adi dostluğun məna mərtəbəsindən çox yüksəkdir. Bu haqda bir neçə rəvayəti nəzərdən keçirmək olar:
A) Məvəddət; məhəbbətin və dostluğun izar olunması təkidinə görə çox vaxt istifadə olunur.[11]
B) Məvəddət ədavət və düşməçilyin ziddidir amma, məhəbbətin ziddi qəzəbdir. Təbii ki, ədavət və düşmənçilik qəzəbdən yüksək mənada olan bir haldır. Nəticədə məvəddət məhəbbətdən yüsək dərəcədədir.[12]
3.Mülk sözü ərəbcədən, Quranda hökumət və işlərin idarə olunması mənasındadır.[13] Məslən ayədə oxuyuruq: “Göylərin və yerin hökmü Allaha məxsusdur.”[14]
Quran istifadəsində, a) mələkut sözü mülk sözü kimi hökumət və işlərin idarə olunması mənasında işlənir. Amma mələkut sözü mülk sözündən daha çox mübaliğəyə dəlalət edir. Ona görə ki, ərəb kəlməsində vav və ta hərfi sözə məna cəhətdən mübaliğə əlavə etməkdən ötrü qoşulur.[15] Beləliklə, mələkut sözünün mənası, çox böyük  mülk, izzət və səltənət deməkdir.[16]
B) Mələkut sözü mülk sözündəndir. Məsələn, oxuyuruq: “İrak mülkü onun üçündür.”[17] Nümunə üçün qeyd edə bilərik  ki, biz bir  zavoda baxış keçirdikdə ayıdn şəkildə görürük ki, bu zavodun binasında və işçiləri arasında tamamlilə nəzm və intizam hökm sürür. Yer və göylərdə də həmin nizam var.[18] Quran ayəsində oxuyuruq: Beləcə, İbrahimə göylərin və yerin mülkünü (səltənətini, orada qəribəlikləri və gözəllikləri, onların Allah qüdrəti ilə yaradılmasını) göstərdik[19]
Amma, irfan aləmində mələkut aləmini varlıq aləmindən yüksək bir aləmə aid edirlər ki, o da mülk aləmindən üstündür.[20]
 

[1]Farsi, Seyyid Əli Əkbər, Qamus-Quran, c.1; səh.129; Darul-kutubul islamiyyə, Tehran, altıncı çap, 1371 günəş ili; İbni Mənzur, Mühəmməd ibn Mükrəm, Lüsanul-ərəb, c.13;səh.33; Dar sadir, Beyrut, üçüncü çap; 1414 h.q;
[2] Bəqərə surəsi 20
[3] Bəqərə surəsi 106
[4] Qamus Quran, c.1; səh.129; Lisanul-ərəb, c.12;
[5] Duas-Həmidan- Qasim, Erabul-Quran Kərim, c.1; səh.47;Darul-Münir və Darul-Farabi, Dəməşq, birici çap, 1425 h.q
[6] Bu kəlmənin birləşmə forması vəddə kimi oxunur.
[7] Xosrəvi Hüseyni seyyid Ğulam Rza, tərcümə və təhqiq  Əlfaz Quran adlı Quran kəlmələrinin şərhi, Mürtəzəvi nəşryyatı, Tehran, ikinci çap, 1375 şəmsi ili; Qamus Quran, c.7; səh.192;
[8] Mehyar Rza, Fərhəng əbcəd ərəbi-farsı, səh.788; bi ca və bi ta; Qamus Quran, c.2; səh.93
[9] Мəkarim Şirazi, Nasir. Təfsir Nümunə, c.9; səh.211, Darul-kutubul-islamiyyə, Tehran. Birinci çap, 1374 şəmsi ili
[10] Шура сурəsi 23
[11] Мəsələn hədisdə var ki “xoş əxlaqlı olmaq məhəbbəti irs qoyur və məvəddəti möhkəmlədir.” (Təmimi Amədi, Əbdül-Vahid ibn Mühəmməd, Ğürərül-hikəm, səh.255; Dəftər təbliğat İslami nəşriyyatı, Qum, 1366,Qum, şəmsi) Digər hədisdə oxuyruq: “Hər zaman bir nəfəri sevdinsə bu haqda ona xəbər ver ki. bununla da, onula sənin aranda məvəddət möhkəm olsun.” (Kuleyni, Məhəmməd ibn Yəqub, c.2; səh.644; Darul-kutubul-islamiyyə, Tehran, 1365 şəmsi ili)
[12] Мəslən “ Məvəddətin ziddi düşmənçilikdir. Məhəbbətin ziddi qəzəbdir.” (Əl-Kafi, c.1, səh.22)
[13]  Гамус Гуран, c.6; səh.273
[14] Али Имран сурəsi 189
[15] Tureyhi, Fəxrəddin, Məcməul-Bəhreyn, təhqiq; Hüseyni, Seyyid Əhməd,c.5; səh.290; Mürtəzəfi adına kitab satışı mərkəzi, Tehran, üçüncü çap, 1375-ci şəmsi ili.
[16] Fərhəng Əbcədi Ərəbi-Farsı, səh.862
[17] Lisanul-Ərəb,c.10; səh.492
[18]  Qamus Quran, c.6, səh.275
[19] Ənam surəsi 75
[20] Müraciət olunsun: mövzu: əflak və göylər, sual-8269 (sayt:9151)
Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Vilayəti fəqihə əqidəli olmaq nə vaxtan başlayıb?
    9428 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/10/06
    Fiqhdə müctəhidlik dərəcəsinə çatan şəxs tərəfindən İslam cəmiyyətinin rəhbərliyi mənasına olan 2 vilayəti fəqih" məsələsi, bəzilərinin nəzərində İslam düşüncəsi tarixində təzə bir mövzudur və onun keçmişi iki əsrdən azdır. Bunlar iddia edirlər ki, şiə və sünnü fəqihlərinin heç biri bu məsələni araşdırmayıblar ki, fəqihin fətva və hökm ...
  • Dəccal kimdir? Onun barəsində olan rəvayətləri izah etmənizi istərdik.
    9024 Qədim kəlam 2011/08/23
    Zühurynəlamətlərindənbiridəinsanlarızəlalətəsalanvəazdıran “Dəccal” adlıbir
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • İslam dini nöqteyi nəzərindən bir qatil və günahkar kafir iman gətirərsə onun keçmiş günahları bağışlanırmı?
    7423 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/12
    Müqəddəs İslam dinində yeni müsəlman olmuş şəxslər üçün müəyyən qanunlar təyin olunmuşdur. O cümlədən, əgər kafir şəxs müsəlman olmazdan öncə bir sıra günahlara qatılarsa və Allah Taalanın haqqını aradan apararsa (namaz qılmaz, oruc tutmaz və sair. Bu kimi vacibləri tərk edərək günaha düşərsə). Allah tərəfindən onun günahı bağışlanır.
  • "Möminlər"dən məqsəd müsəlmanların hansı dəstəsidir?
    8731 Qədim kəlam 2011/07/02
    Möminlər Allahın varlığını təsdiq edən, Onun müqabilində təslim olan, bütün ilahi peyğəmbərlərə iman gətirən və bunlara əməl etməkdə də israrlı olanlardır.Nəzərinizə çatdıraq ki, imanın mərtəbə və dərəcələri vardır. Quran ayələrinə, Peyğəmbərdən (s) nəql olunan hədislərə əsasən Əhli-beytin (ə) vilayətinə etiqad bəsləmək imanın ali və əsil mərtəbələrindəndir. Quran ayələri vasitəsi ...
  • “Əməli əsl” və “ictihadi dəlil” dedikdə məqsəd nədir və bunların arasında nə kimi əlaqə vardır?
    6117 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/18
    Əməli əsl“Əməli əsl” üsuli-fiqh elmində bir termindir. Onun mənası şəri hökmün təyinində şəkk yaranan zaman mükəlləfin əməli (şəri) vəzifəsini aydınlaşdıran bir qaydadan ibarətdir – dəlil və əmarə tapmadıqdan sonra. Başqa sözlə desək, əməli əsl, yaxud əməliyyə əslləri şəkk-şübhəyə düçar olan bir şəxsin əməlini ...
  • can verən halla ölüm səkəratı arasında farq nədir?
    7016 حقانیت مرگ 2015/06/02
    Ərəbcədən ehtizar sözü iftial şəklində olub, həzər sözünün yəni, hazır olmaq mənasındandır. Bəziləri deyirlər, insanın son anında ölüm mələklərinin hazır olmasına görə bu hala, ehtizar deyilir.[1] Belə bir hala düşən insana isə möhtəzər (can verən) deyilir.[2] Ehtizar yəni, can verən vaxt ...
  • Nə üçün bəzi müsəlmanların əməlləri onların din və məzhəb əqidələriylə üst- üstə düşməyib əksinə olur?
    6454 Əməli əxlaq 2011/05/15
    İnsan bir neçə təbəqədən təşkil olmuş bir varlıqdır; ruhi və İlahi, maddi və mənəvi, ictmai və atifi və... təbəqələrdən ibarətdir. Bu təbəqələr həmişə bir- biriylə mübarizədədirlər ki, bu da insanı əqidəsiylə əməlləri arasında müxalifətə doğru yol açır. İlahi dinlər, xüsusiylədə İslam dini insanları nəfsin istəkləri tələsindən qurtarıb onu ...
  • Мәләкләр мүҹәррәддиләр, ја мадди?
    6743 İslam fəlsəfəsi 2010/06/12
    Ола билсин ајә вә рәвајәтләрдә мәләкләрин сырф мүҹәррәд олмасы ајдын шәкилдә бәјан едилмәјиб. Амма, онларын һаггында әлдә олан мәлуматлар, о ҹүмләдән, онларын рәфтарлары вә вәсфләри мүҹәррәд олмаларына дәлилдир. Чүнки, ајә вә Мәсумларын (әләјһимуссалам) рәвајәтләриндә мәләкләр һаггында бизә чатан һәдис вә кәлмәләрин мәзмуну онларын ...
  • İmam Riza (əleyhis-salam)-ın “Zamini-ahu” (Ahunun zamini) adlandırılmasının səbəbi nədir?
    10576 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/01/19
    İmam Riza (əleyhis-salam)-ın məşhur ləqəblərindən biri də “Zamini-ahu”dur (ahunun zamini). Şiə mənbələrində bu hadisə camaat arasında məşhur olan şəkildə mövcud deyildir. Amma camaat arasında deyilən nəqlə oxşar rəvayət vardır. Peyğəmbərə, İmam Səccada və İmam Sadiq (əleyhimus-salam)-a mənsub edilən möcüzələrdə də gözə dəyir. Mərhum Şeyx Səduq “Uyunu əxbarir-Riza (əleyhis-salam)” kitabında bu ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164675 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    163733 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113679 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    110524 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94037 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54839 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54123 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46130 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45746 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...