جستجوی پیشرفته
بازدید
28638
آخرین بروزرسانی: 1393/10/17
 
کد سایت fa16521 کد بایگانی 16585 نمایه فرق بین «إنّ» و «أنّ»،«مودّت» و «محبّت»، «مُلک» و «ملکوت» در قرآن
طبقه بندی موضوعی تفسیر|لغت شناسی|صرف و نحو
اصطلاحات ملکوت
گروه بندی اصطلاحات سرفصل‌های قرآنی
خلاصه پرسش
از نظر استعمال قرآنی، چه فرقی بین «إنّ» و «أنّ»،«مودّت» و «محبّت»، «مُلک» و «ملکوت» وجود دارد؟
پرسش
1. از نظر مفردات قرآنی، فرق بین «إنّ» و «أنّ» در استعمال چیست؟ 2. فرق بین «مودّت» و «محبّت» چیست (خصوصاً در استعمال قرآنی)؟ 3. فرق بین «مُلک» و «ملکوت» چیست (خصوصاً در استعمال قرآنی)؟
پاسخ اجمالی

1. فرق مشهور میان این دو حرف «إنّ» و «أنّ» این است: ما بعد «إنّ» (به کسر اوّل) جمله بوده و ما بعد «أنّ» (به فتح اوّل) تأویل به مصدر رفته، در حکم مفرد است.

 

2. مفسّران قرآن، از جهت استعمالات قرآنی، مودّت و محبّت را به «دوستی» ترجمه نموده اند و ظاهراً فرقی بین این دو از جهت استعمالات قرآنی و مفهومی قائل نشده اند؛ مانند آنچه ذیل آیه شریفه «إلا المودّة فی القربی» گفته اند.

 

اما از جهت درجه و مقام دوستی، با توجه به روایات، شاید بتوان گفت که مودّت درجه ای بالاتر از محبت است.

 

3. در استعمال قرآنی، لفظ «ملکوت» مانند مانند مُلک (بر وزن قفل) به معنای حکومت و اداره امور است، ولى از مُلک رساتر و ابلغ است؛ زیرا واو و تاء براى مبالغه اضافه می شوند. همچنین به معنای «نظم به خصوصی در حکم فرمایی و اداره امور» آمده است.

پاسخ تفصیلی

1. «إنّ» و «أنّ»، (به فتح و کسر) هر دو حرف تأکید اند و براى تأکید مطلب ذکر می شوند؛ [1] مانند «إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ» [2] و «أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدیرٌ». [3]

 

فرق مشهور میان این دو حرف آن است که ما بعد «إنّ» (به کسر اوّل) جمله بوده و ما بعد «أنّ» (به فتح اوّل) تأویل به مصدر رفته، در حکم مفرد است. [4] مانند آیه شریفه ذکر شده: "أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ..." که «أنّ» با اسم و خبرش تأویل به مصدر رفته، در حکم مفرد بوده و مفعولٌ به برای «تعلم» است. [5]

 

2. «مودّة» از «ودد» [6]   (به فتح و ضمّ و کسر اوّل)، محبّت و دوست داشتن چیزی و آرزو داشتن نسبت به آن است، و یا هر دو معنا در این واژه به کار می رود. [7]

 

«محبّت» از «حبّ»، به معنای دوست داشتن، خواستن و میل به چیزی است. [8]

 

مفسّران قرآن، از جهت استعمالات قرآنی، مودّت و محبّت را به «دوستی» ترجمه نموده اند و ظاهراً فرقی بین این دو از جهت استعمالات قرآنی و مفهومی قائل نشده اند؛ [9] مانند آنچه ذیل آیه شریفه «إلا المودّة فی القربی» [10] گفته اند.

 

اما از جهت درجه و مقام دوستی، با توجه به روایات، شاید بتوان گفت که مودّت درجه ای بالاتر از محبت است؛ مانند روایاتی که بیانگر این است:

 

ألف. مودّت، برای تثبیت و تأکید محبت و دوستی، نیاز به ابراز و اظهار دارد. [11]

 

ب. ضدّ مودّت، عداوت و دشمنی بوده، ولی ضدّ حُبّ، بغض است؛ و بدیهی بوده که عداوت و دشمنی چیزی بالاتر از بغض است؛ در نتیجه، مودّت بالاتر از محبت خواهد بود. [12]

 

3. «مُلک» (بر وزن قُفل)، در استعمال قرآن به معناى حکومت و اداره امور است. [13] ‏ مانند آیه:«وَ لِلَّهِ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْض‏». [14]

 

درباره معنای لفظ «ملکوت» در استعمال قرآنی گفته شده است:

 

الف: «ملکوت» مانند مُلک (بر وزن قفل) است، ولى از مُلک رساتر و ابلغ است؛ زیرا واو و تاء براى مبالغه اضافه می شوند. [15] بنابر این معنای ملکوت، ملک بسیار بزرگ، عزت و سلطنت‏ می باشد. [16]

 

ب: «ملکوت» از «مُلک» است؛ می گویند: «له ملکوت العراق» براى او است حکومت عراق. [17]

 

از باب نمونه، ما وقتی از کارخانه‏اى دیدن مى‏کنیم مى‏بینیم که در آن نظم به خصوصى حکم فرما است هم در ساختن و هم در کارانداختن آن؛ همین طور است آسمان ها و زمین؛ [18] مانند آیه شریفه «و این چنین، به ابراهیم حکومت و نظمی که در آسمان ها و زمین است نشان دادیم». [19]

 

اما در عرفان، «عالم ملکوت» را یکی از عوالم هستی و در مقامی بالاتر از «عالم ملک» دانسته اند. [20]

 

 

[1] . قرشى، سید على اکبر، قاموس قرآن، ج 1، ص 129، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ ششم، 1371ش؛ ابن منظور، محمد بن مکرم،‏ لسان العرب، ج 13، ص 33، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414ق.

[2] . بقره، 20:«همانا خداوند بر هر چیزى تواناست».

[3] . بقره، 106:«آیا نمى‏دانى که خداوند بر هر چیزى تواناست؟».

[4] . قاموس قرآن، ج 1، ص 129؛ لسان العرب، ج 13، ص 33.

[5] . دعاس- حمیدان- قاسم‏، إعراب القرآن الکریم، ج 1، ص 47، دارالمنیر و دارالفارابى‏، دمشق، چاپ اول، 1425ق.

[6] . که ادغام آن «ودّ» است.

[7] .   خسروى حسینى، سید غلامرضا، ترجمه وتحقیق مفردات الفاظ قرآن‏، انتشارات مرتضوى‏، تهران، چاپ دوم، 1375ش؛ قاموس قرآن، ج 7، ص 192.

[8] . مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی – فارسی، ص 788، بی جا و بی تا؛ قاموس قرآن، ج 2، ص 93.

[9] . مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، ج 9، ص 211، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش.

[10] . شوری، 23.

[11] . مانند: «حسن الخلق یورث المحبة و یؤکد المودة» (تمیمى آمدى، عبدالواحد بن محمد، غررالحکم، ص 255، دفتر تبلیغات اسلامى، قم، 1366ش)؛ «إِذَا أَحْبَبْتَ رَجُلًا فَأَخْبِرْهُ بِذَلِکَ فَإِنَّهُ أَثْبَتُ لِلْمَوَدَّةِ بَیْنَکُمَا» (کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 2، ص 644، دارالکتب الاسلامیة، تهران، 1365ش).

[12] . مانند:«...   وَ الْمَوَدَّةُ وَ ضِدَّهَا الْعَدَاوَةَ... وَ الْحُبُّ وَ ضِدَّهُ الْبُغْضَ» (الکافی، ج 1، ص 22).

[13] . قاموس قرآن، ج 6، ص 273.

[14] . آل عمران، 189.

[15] . طریحى، فخر الدین‏، مجمع البحرین، تحقیق: حسینى‏، سید احمد، ج 5، ص 290، کتابفروشى مرتضوى‏، تهران، چاپ سوم، 1375ش.

[16] . فرهنگ ابجدی عربی – فارسی، ص 862.

[17] . لسان العرب، ج 10، ص 492.

[18] . قاموس قرآن، ج 6، ص 275.

[19] . «وَ کَذلِکَ نُری إِبْراهیمَ مَلَکُوتَ السَّماواتِ وَ الْأَرْض»، انعام، 75.‏

[20] . ر.ک: نمایه «افلاک و آسمان ها»، سؤال 8269 (سایت: 9151) .

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها