Ətraflı axtarış
Baxanların
13768
İnternetə qoyma tarixi: 2011/05/10
Sualın xülasəsi
Allah- Taala insanı hansı hədəf üçün yaratmışdır? (Yaratmaqdan məqsədi nədir?
Sual
İnsan nə üçün yaradılıb? İnsanın dünyaya gəlişi və gedişi öz ixtiyarı və iradəsindən xaric olduğu halda onun dünyadakı məmuriyyəti nədir?
Qısa cavab

A). Allah Taalanın xaliqliq (yaratmaq) sifəti (xüsusiyyəti) səbəb olur ki, Allah- Taala xəlq etsin və yaratsın.

B). Yaradılış nizamı olduqca dəqiq, əbəs deyildir. Çünki Allah- Taala heç nəyi mənasız xəlq etməmişdir.

C). Bütün yaradılışın sonu insandır. Yəni Allah- Taala bütün yaratdıqların insan üçün yaratmışdır. İnsan yaranmışların ən şərəflisi və İlahinin xəlifəsidir. Bütün yaradılış ən gözəl yaranmışa (insana) xidmət edir.

D). İnsanın yaradılışından məqsədin nə olduğundan aslı olmayaraq yenə də nəticəsi ehtiyacı yoxdur. Çünki Allah sonu olmayan xəzinədir. O heç vaxt tükənməyəcəkdir.

H). İnsanın yaradılışından əsas hədəf, onun təkamülə çatması, olduğu halda (cism olaraq) mələklər aləminə yetişməsi səadətin əsil mənasını dərk edərək ona yetişməsi və özünü tanıyaraq Allaha tam vücudu ilə ibadət etməsidir.

Ətreaflı cavab

Allah- Taalanın bütün sifətləri (fel və zat başa düşülən sifətləri) onun zatının ayrılmaz hissəsidir. Yəni onun zatı ilə eynilik daşıyır. Bu məsələ ümumiyyətlə isbatlanmışdır. O cümlədən İlahinin elm, qüdrət, qəyyumluq maliklik və hakimlik sifətləri onun zati sifətləri, rəbb ruzi vermək (rəzzaq) yaratmaq (xaliq) iradə və rəhmət sifətləri onun fel sifətləri adlanır. Başqa sözlə desək Allah Taalanın o adları ki, ondan fel başa düşülür məsələn yaratmaq kimi onun fel sifətləri adlanır. Amma fel başa düşülməyən fisətləri "qadir" əbədi" kimi sifətləri deyəndə onun zati sifətləri başa düşülür. Bütün bu sifətlər isə ümumilikdə İlahinin "sübutu" sifəti adlanır. Bu sifətlərdə yalnız mürəkkəblik deyil, əksinnə bəsitlik vardır. Allah- Taala "xaliqiyyət" sifətinə malik olduğu üçün yaratmağı özünə vacib bilmişdir. Bu səbəbdən də bütün aləmi və insanı yaratmışdır. "Göylərdə və yerdə nə varsə hamısı ondan ehtiyacını diləyir. O, hər gün bir işdədir. (öz şəninin işinə məşğuldur)"[1]

Diqqət yetirməli vacib olan mətləblərdən biri də budur ki, Allah- Taala həkim olduğu üçün o heç bir əbəs iş tutmur. Yəni onun həkim sifəti (xüsusiyyəti) tələb edir ki, o heç bir yersiz iş tutmasın. (Onun həkim sifəti deyəndə elə Tanrının özü nəzərdə tutulur). Yaradılış da Allahın feli olduğu üçün təbii ki, böyük bir hədəfi özündə əks etdirir. Yəni yaradılış nizamı böyük bir hədəflə Allah- Taaladan bəhrələnməkdədir. Bu səbəbdən də bu yaradılışda heç bir eyb və nöqsan yoxdur. Hətta aləmdə olan atom zərrəckləri dilsiz dilləri ilə deyirlər: "Yaradılışın heç bir nöqtəsində zərrə qədər də nöqsan yoxdur".

Qurani- kərimin müqəddəs ayəsinə uyğun olaraq deyə bilərik ki, Allah- Taala bu yaradılışı nə oynacaq nə də batil yaratmışdır. əksinə bütün yaradılış heç bir eyb və nöqsanı olmayan bir varlıqdan bəhrələnir.

Əlbəttə gərək bu mətləbdən də xəbərsiz olmayaq ki, bütün kainatın yaradılışındanson məqsəd insan özüdür. Daha aydın desək Allah Taala aləmdən sonra Adəmi yaratdı. Yəni hər şeyi aydın və kamil surətdə onun ixtiyarında qoydu. Çünki insan yaradılışın ən gözəlidir. Allah Taala insandan kamil heç nə yaratmamışdır.

Hədisi qüdsi kitabında yazılmışdır: "Ey Adəm övladı! Hər şeyi sənin üçün yaratdım və səni də özüm üçün".[2]

Yuxarıdakı mətləbləri mövzumuza giriş olaraq deyə bilərik ki, "insanın yaradılışından hədəf yalnız o özüdür. Yəni sonda bu yaradılışdan o özü faydalanır. Çünki Allahın nə insanın varlığından və nə də yoxluğundan ehtiyacı vardır. O tükənməz bir varlıqdır. "Ey insanlar! Allahdan ehtiyacları olan yalnız sizsiniz. Allah həmd və sitayişə layiq olduğu halda sizdən ehtiyacsızdır."[3]

"Musa Bəni- İsrailə dedi: Əgər siz və yer üzündəkilərin hamısı Allahı inkar etsələr (kafir olsalar) ona heç bir xələl gəlməz. Çünki o hər bir şeydən ehtiyacsız və sitayiş olunmağa layiqdir".[4]

Həzrət Əli (ə) Həmmama öz nəsihətində deyir: "Allah Taala insanları yaradarkən onların ibadətindən və günahlarından siğortalanmışdır. (Yəni ehtiyacsız idi). Çünki ona insanların ibadətindən xeyir və günahlarından ziyan gəlməz".[5] (Əksinə günahdan çəkinməyin və ibadət etməyin hasili və bəhrəsi insanlara aiddir). Qurani kərimdə insanın yaradılışı müxtəlif ayələrdə bəyan edilmişdir:

"Cini və insanı bizə ibadət etmək üçün yaratdıq".[6]

"Allah ölümü və həyatı sizi imtahan etmək üçün yaratmışdır".[7] Yəni insanlar öz əməlləri ilə imtahan olunur. Əgər belə olmasaydı yaxşını pisdən ayırmaq olmazdı. Həmçinin insan bu təkamülü imtahanlardan ləyaqətlə çıxmaqla əldə edir.[8] Bütün bu ayələrə diqqət yetirdikdə yaradılışın yalnız insanın özünə faydalı olduğunu müşahidə edirik. Belə ki, insan imtahanlardan müvəffəqiyyətlə çıxdıqca təkamülə yaxınlaşır. Yəni insan dünyaya gəldikdən sonra hidayət mərhələsinə qədəm qoyur və insanın bütün dəyərlərini əldə etmək şansını qazanır. Beləliklə səadətin ən uüksək mərhələsinə ucalır. "Bəndəlik etmək qiyməti olmayan gövhərdir ki, onun batinində Allah vardır"[9] Hər kəs bu batinə yetişsə Allahdan başqa heç nəyi görməz".

İmam Sadiq (ə) buyurmuşdur: "İmam Hüseyn (ə) səhabələrinin qarşısında durub demişdir: Allah Taala bəndələri yaratmışdır ki, onu tanısınlar. Onu tanıyan vaxt ona ibadət edirlər. Elə ki, ona bəndəlik edirlər ondan başqasına bəndəlik etməkdən imtina edirlər."[10]



[1] - Ər- rəhman surəsi, ayə 29.

«کل یوم هو فی شأن»

[2] - Əl- minhacul- quva, cild 5, səh 516. Elmul yəqin, cild 1, səh 381.

«یابن آدم خلقت الاشیاء لأجلک و خلقتک لأجلی»

[3] - Fatir surəsi, ayə 15.

«یا ایها الناس انتم الفقراء الی الله و الله هو الغنی الحمید»

[4] - İbrahim surəsi, ayə 8.

« و قال موسی ان تکفروا انتم و من فی الارض جمیعاً فإن الله لغنی حمید »

[5] - Nəhcül- bəlağə, feyz s.11 Həmmam xütbəsi.

«اما بعد، فإن الله سبحانه و تعالی خلق الخلق حین خلقهم غنیاً عن طاعتهم ، آمناً من معصیتهم ، لأنه لاتضره معصیة من عصاه، و لاتنفعه طاعة من أطاعه»

[6] - Zariyat surəsi, ayə 56.

«و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون»

[7] - Mülk surəsi, ayə 2.

«الذی خلق الموت و الحیاة لیبلوکم ایکم احسن عملاً»

[8] - Hud surəsi, ayə 118- 119.

«و لایزالون مختلفین الا من رحم ربک ولذالک خلقهم»

[9] - Misbahuş- şəriə dər həqiqət ubudiyyət.

«العبودیة جوهرة کنهها الربوبیة»

[10] - İləl şəraee Səduq, Təfsir- əl mizana uyğun olaraq, cild 18, səh 423.

«ان الله عزوجل ما خلق العباد الا لیعرفوه، فإذا عرفوه عبدوه، فإذا عبدوه استغنوا بعبادته عن عبادة من سواه»

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Uşaq saldırmaq haramdırmı?
    32096 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/07/18
    `Uşaq saldırma haram və böyük günahlardandır. Bu işi görən tövbə etməli və kəffarəsi (iki ay bir- birinin ardınca oruc tutmaq) var. onun diyəsi də belədir. Rüşeyim uşaqlıqda qərarlaşandan sonra, 40 gün müddətində spermadır. Onu saldırmağın diyəsi bu müddətdə 20 misqal şərii qızıl sikkədir ki, hər ...
  • Bir kosmonavt səmada qibləni necə təyin etməli, necə dəstəmaz alıb və namaz qılmalıdır; onun namazı tamamdır yoxsa qəsr?
    7543 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Vacib namazlar, heç bir şəraitdə insanın boynundan götürülmür. Hər bir müsəlman ki, təklif yaşına çatmışdırsa, vacibdir hər hansı bir halda mümkündürsə öz namazını qılmalıdır. O şəxslər ki, səmadadırlar əgər yer kürəsinə doğru üzlərini çevirsələr qibləyə doğru durmuşdurlar. Amma yer kürəsinin hansı tərəfdə olduğunu təyin edə bilməyirlərsə dörd tərəfə namazlarını ...
  • Rəvayət vardır ki, Allah- Taala Fatimənin paklığına xatir onun övladlarını cəhənnəmə aparmaz. Xahiş edirik onu təhlil edin.
    6412 Hədis elmləri 2012/01/08
    Bu rəvayət şiə və Əhli- sünnə kitablarında vardır və onu nəql edən ravilərin və mənbələrin çoxluğu ona etimad etməyə dəlildir.Amma bu qeyri- müəyyənlik həmişə olubdur ki, bu hədisin genişliyi və əhatə dairəsi hara kimidir? Başqa rəvayətlərə əsasən bu nəticəyə gəlmək olar ki, ancaq həzrət Zəhranın (s.ə.) vasitəsiz övladları o ...
  • Qadın məhkəmədə hakim ola bilərmi?
    7590 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2011/06/18
    Din alimləri və mütəxəssisləri bu mövzuda bir araya gəlməmişdirlər. Yəni bu mövzu barəsində müxtəlif nəzərlər irəli sürmüşlər. bunu da qeyd edək ki, bu məsələ İslam dininin zəruri və fundamental inancları sırasında deyildir. Qadının hakim olması ilə müxalif olan kəslər icmaya və hədislərə əsaslanırlar. Amma bu ...
  • Nə üçün Allah Evinin üstünə çəkilən parça yalnız qara rəngdədir?
    7480 Dahilərin sirəsi 2012/02/13
    Hal-hazırda Kəbə Evinin üstünə çəkilən qara rəngli parça “Kəbənin köynəyi”, “Kəbənin pərdəsi”, yaxud “Kəbənin paltarı” adlandırılır. Bu pərdə son əsrdə qara rəngli olmuş və Quran ayələri onun üzərində gözəl xətlə və qızılı rəngdə yazılmışdır. Amma əvvəllər bu pərdə üçün digər rənglərdən istifadə olunurdu. İbni İshaq yazır: “Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi ...
  • Aya məsum olmayan Müctəhiddən itaət etməyə dəlalət dən ayə və rəvayətə işarə edə bilərsinizmi?
    6620 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qurani- kərim buyurur: Və yaxşı deyildir müsəlmanlar hamısı (cihad üçün) hərəkət etsinlər. Bəs nə üçün o dəstələrdən bir hissəsi köçmürlər ki, (bir hissəsi qalsın və) dində məlumat əldə etsinlər və öz qövmlərini ki, onlara doğru qayıtdılar, qorxutsunlar ki, onlar (İlahi əzabdan) qorxsunlar.[1] Quran, bu ayədə ...
  • Şirkətlərin və idarələrin personelinə (işçilərinə) girov adıyla ödənilən məbləğə xüms gəlir?
    5636 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/10/30
    İmam Xumeyni və Məqami müəzzəm Rəhbərin fətvasına uyğun olaraq o pul ki, idarələr şirkətlər və fabriklərdən fəhlə işçi və personelinə girov adıyla verilir o puldan hər nə qədər xüms ilindən artıq qalarsa onun xümsu ödənilməlidir.[1]
  • Bu elmi bir həqiqətdir ki, insan yer səthindən asimana tərəf nə qədər çox qalxsa, fəzada oksigenin miqdarı bir o qədər azalır. Bu mətləbə işarə edən Quran ayəsi hansıdır?
    6854 Təfsir 2012/09/24
    Quranın hərtərəfli bir kitab olması barəsində bəhs edən alimlər və müfəssirlər “görəsən Quran yeni elmlərin bütün incəliklərini bəyan edibmi, yoxsa bu barədə heç bir söz deməmişdir?” məsələsində nəzər ixtilafına malikdirlər. Bəziləri inanır ki, Quran elmi bir ensiklopediya kimi bütün elmi məsələlərin incəliklərini özündə əhatə edir. ...
  • İmam Zaman (əleyhis-salam)-ın bizdən razı olmasını necə başa düşmək olar?
    6086 Əməli əxlaq 2011/10/22
    İmam Zaman (əleyhis-salam)-ın şiələri olan həqiqi möminlər həm özlərini, həm də əməllərini anbaan o həzrətin hüzurunda görür, o əziz insanın şərf xatirini kədərləndirməmək, yaxud o həzrətin xüsusi inayətlərindən məhrum olmamaq üçün, habelə o həzrətin diqqətini daha artıq cəlb etmək və ona yaxınlaşmaq üçün ruhi-mənəvi ...
  • "Möminlər"dən məqsəd müsəlmanların hansı dəstəsidir?
    8848 Qədim kəlam 2011/07/02
    Möminlər Allahın varlığını təsdiq edən, Onun müqabilində təslim olan, bütün ilahi peyğəmbərlərə iman gətirən və bunlara əməl etməkdə də israrlı olanlardır.Nəzərinizə çatdıraq ki, imanın mərtəbə və dərəcələri vardır. Quran ayələrinə, Peyğəmbərdən (s) nəql olunan hədislərə əsasən Əhli-beytin (ə) vilayətinə etiqad bəsləmək imanın ali və əsil mərtəbələrindəndir. Quran ayələri vasitəsi ...

Ən çox baxılanlar

  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    165475 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    165109 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120164 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    114441 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    112037 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94583 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    55602 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55108 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46751 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46177 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...