Ətraflı axtarış
Baxanların
8669
İnternetə qoyma tarixi: 2011/06/14
Sualın xülasəsi
Günahdan paklanmanın hansı yolları vardır?
Sual
İnsan necə hünahdan təmizlənir?
Qısa cavab

İnsanın günahlarının bağışlanması yolları çox olmasına baxmayaraq biz onların bəzilərini aşağıda qeyd edirik:

1). Tövbə və Allaha tərəf qayıdış (bəzi şərtlərlə)

2). Günahların bağışlanmasına səbəb olan ən gözəl savabları əldə etmək, yəni yaxşı əməllərə qədəm qoymaq.

3). Kiçik günahların bağışlanmasına səbəb olan böyük günahları tərk etmək.

4). Dünyanın bütün imthanlarına və müsibətlərinə səbr etməklə yanaşı bərzəx əzablarına da səbr etmək. Çünki o qiyamət səhnəsinin başlanğıcı hesab olunur.

5). Şəfaət. Əlbəttə bunu da qeyd edək ki, şəfaət vasitəsi ilə günahların bağışlanmasının özünə aid müxtəlif şərtləri vardır. Ən azından şəfaət olunanda şəfaəti qəbul etmək şəraiti və qabiliyyəti olmalıdır.

6). İlahi tərəfindən bağışlanmaq. Bu da həmçinin insanlara aid edilir ki, onların bağışlanmaq üçün şəraitləri vardır. (Yəni günahı az olan möminlər nəzərdə tutulur).

Ətreaflı cavab

Qurani kərimin müxtəlif ayələrinə istinad edərək deyə bilərik ki, insanın bağışlanmaq yolları bir- birindən fərqlidir. Onların bir neçəsinə aşağıda işarə edirik.

1). Tövbə edərək böyük günahlardan çəkinmək, peşiman olaraq bir daha o günahlara qayıtmamaq, gələcəkdə belə kiçik günahlara yol verməmək və yaxşı əməllər yerinə yetirməklə insan bağışlanmaq şəraiti əldə edir. Həmçinin bu barədə çoxlu ayələr mövcuddur. Amma biz onların birini qeyd etməklə kifayətlənirik:

«هُوَ الَّذِی یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ یَعْفُوا عَنِ السَّیِّئاتِ»

"Bəndələrdən tövbəni qəbul edərək günahları bağışlayan odur."[1]

Tövbənin əsil anlamı peşiman olaraq Allaha tərəf qayıtmaqdır. Belə ki, insan tövbə etdikdən sonra tam ciddiyyətlə günahları tərk edir və yaxşı əməllərlə məşğul olmalıdır. "İstiğfar" etmək də bu mənada işlədilir. Bu üsulla tövbəni sıra ilə beş əsas şərtlə bağışlamaq olar:

1). Günahı tərk etmək, 2). Peşimançələq, 3). Gələcəkdə günaha yol verməməyi qərarlaşdırmaq. 4). Keçmişdəki günahların cəriməsini ödəmək, 5). İstiğfar etmək[2]

2). Gözəl əməlləri yerinə yetirməklə keçmişdə olan günahların bağışlanması barədə Qurani kərim buyurur:

«ِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ»

"Gözəl əmələr günahların təsirini zərərsizləşdirir".[3]

3). Böyük günahlardan çəkinmək kiçik günahların bağışlanmasına səbəb olur. Qurani- kərim bu haqda buyurur: "Əgər böyük günahlardan çəkinsəniz sizin kiçik günahlarınızı gizlədərik və sizi gözəl məqamlara yüksəldərik".[4]

4). Dünyanın bütün müsibətlərinə dözmək və səbr etmək möminlərin günahlarının yüngülləşməsinə səbəb olur.[5]

«إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ نُدْخِلْکُمْ مُدْخَلاً کَریماً»

5). Şəfaət: Böyük mövcudların kiçik mövcudlara kömək etməsinə şəfaət deyilir. Bu məsələ bəzən əməllərin gözəlləşməsinə və bəzən də günahların bağışlanmasına səbəb olur.[6]

Şəfaət anlamı İslam dini və vəhy baxımından[7]

«و لسوف یعطیک ربک فترضی»

bir şeyin başqa bir hala (şəfaət olunanın halı nəzərdə tutulur) keçməsinə deyilir. Yəni şəfaət olunan bəzi əməlləri yerinə yetirməklə onun şəraitini yaradır və pis bir vəziyyətdən nicat tapır. Belə ki, şəfaət edənin vasitəsi ilə onun vəziyyəti yaxşılaşır. Bundan belə nəticə alırıq ki, hər bir günahkar şəfaət vasiitəsilə bağışlana bilmir. Əksinə onun şəraiti gərək hər bir şəfaət olunanda olmalıdır.

Belə bir şəfaətə iman gətirmək günahkar şəxslərin oyanmasına və böyük bir ictimai islahatın baş verməsinə səbəb olur.[8]

Bu məsələ çoxlu hədislərdə də qeyd olunmuşdur. Həmçinin Quranda "Mahmud məqamı" Məhəmməq (s) Peyğəmbərə şamil olur. Belə ki, "Allah sənə o qədər əta edəcək ki, sevinəcəksən" ayəsi də bu məsələyə və İlahinin bəndələri bağışlamasına aid edilir. Bunu da qeyd edək ki, bu bağışlanma Peyğəmbərin ixtiyarında olan şəfaətin vasitəsi ilə həyata keçir.

Beləliklə möminlərin ən son ümidləri onlara vəd edilmiş şəfaətdir. O şəfaət ki, müəyyən şərait çərçivəsində möminlərə ümid verir və ictimaiyyətdə günahların azalmasına səbəb olur.

6). İlahinin xüsusi bağışlaması:[9] Bu məsələdə şəfaət məsələsində qetd edildiyi kimi müəyyən şərait çərçivəsində özünü doğruldur.

Bu anlamda hər bir bəndəyə şamil olmur. Öz əməlində səhlənkarlıq edən və kiçik günahlara qatılan möminlərə şamil edilir. Həmçinin bu şərəfə nail olan möminlər gözəl behişt məkanları ilə vədələnmişdirlər. Amma bunun əksinə olarsa o şəxslər mütləq cəhənnəm əzabına düçar olacaqlar. Bunu da qeyd edək ki, onlar əbədi olaraq cəhənnəm əzabında qalmayacaqlar. Əksinə bir müddətdən sonra yenidən İlahi əffə nail olacaqlar.[10]

Yenə də təkrar olaraq deyirik ki, Allahın insanları bağışlaması bir- başa onun əmrində olsada bu məsələ qeyd və şərtsiz deyil. Bu əmr yalnız bağışlanmağa ləyaqəti olan insanlar üçündür. Bundan əlavə Allah- Taala insanı yaradan olduğu üçün bütün xüsusiyyətlərini biləndir. Bu səbəbdən insanın bütün günahlarının bağışlanmasının mümkün olduğunu buyurur: Buna görə də bütün insanları bağışlanmaq yoluna dəvət edir və İlahinin rəhmətindən naümid olmağı böyük günah sayır. Bütün Peyğəmbərlər insanı Allahın tükənməyən rəhmət dəryasına çatdırmaq üçün seçilmişlər. Peyğəmbərimizin (s) "rəhmət Peyğəmbəri adlandırılmasına əsas amil bu İlahi məqsəd olmuşdur.

Mövzunun sonunda bu mətləbi də çatdırırıq ki, əgər mömin insan öz imanını qəbr evinə kimi qoruyub saxlayarsa, böyük günahlara qatılsa (böyük günahlara qatılmaq insandan bütün müvəffəqiyyətləri alar və onda şəkk- şübhə yaradar) və bir sözlə imanla dünyadan köçərsə əbədi əzaba mübtəla olmayacaqdır. Onun kiçik günahları böyük günahdan çəkindiyi üçün və böyük günahları da tövbə edəcəkdir. Amma buna nail olmasa dünya müsibətlərinə səbr etmək onun günahlarının yüngülləşməsinə səbəb olacaqdır. Əgər buna da nail olmasa gözəl əməllər etməklə məsumların şəfaətinə nail olmaqla günahları yüngülləşəcəkdir. Çünki şəfaət anlamı İlahinin tükənməyən mehribançılığından doğan bir anlamdır. İnsanlar bunun vasitəsi ilə cəhənnəm əzabından şəfa tapacaqdırlar. Amma insan buna arxayın olmaqla günah etməməli və daim İlahi əzabdan qorxmalıdır. Bundan əlavə əgər insan bəzi əməlləri (günah əməlləri) yerinə yetirərsə istər- istəməz o günahın təsirindən sonu xeyirlə bitməyən ölümlə üzləşəcəkdir. Yəni dünyadan imanla köçə bilməyəcəkdir. İnsan gərək elə əməl edə ki, dünyanın bəyənilməyən xüsusiyyətinə qatılmasın. Belə olmazsa o İlahi əzaba düçar olacaqdır.[11]



[1] - Şura surəsi, ayə 25.

[2] - Nümunə təfsiri, cild 24, səh 290.

[3] - Hud surəsi, ayə 114

[4] - Nisa surəsi, ayə 31

[5] - Misbah Yəzdi, Məhəmməd Təqi, Amuzeşi əqaid, səh 477

[6] - Daha çox məlumat əldə etmək üçün bax: Göstərici: "İslamda şəfaət anlamı" sualına. Sual 350 və 124

[7] - Səcdə surəsi, ayə 4, Zümər surəsi, ayə 44 Bəqərə surəsi, ayə 25, Səba surəsi, ayə 23

[8] - Nümunə təfsiri, cild 1, səh 233

[9] - Şura surəsi, ayə 25

[10] - Nümunə təfsiri, cild 26, səh 11

[11] - Amuzeşi əqaid, səh 481 482

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Vilayəti fəqihə əqidəli olmaq nə vaxtan başlayıb?
    9428 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/10/06
    Fiqhdə müctəhidlik dərəcəsinə çatan şəxs tərəfindən İslam cəmiyyətinin rəhbərliyi mənasına olan 2 vilayəti fəqih" məsələsi, bəzilərinin nəzərində İslam düşüncəsi tarixində təzə bir mövzudur və onun keçmişi iki əsrdən azdır. Bunlar iddia edirlər ki, şiə və sünnü fəqihlərinin heç biri bu məsələni araşdırmayıblar ki, fəqihin fətva və hökm ...
  • Dəccal kimdir? Onun barəsində olan rəvayətləri izah etmənizi istərdik.
    9024 Qədim kəlam 2011/08/23
    Zühurynəlamətlərindənbiridəinsanlarızəlalətəsalanvəazdıran “Dəccal” adlıbir
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • İslam dini nöqteyi nəzərindən bir qatil və günahkar kafir iman gətirərsə onun keçmiş günahları bağışlanırmı?
    7423 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/12
    Müqəddəs İslam dinində yeni müsəlman olmuş şəxslər üçün müəyyən qanunlar təyin olunmuşdur. O cümlədən, əgər kafir şəxs müsəlman olmazdan öncə bir sıra günahlara qatılarsa və Allah Taalanın haqqını aradan apararsa (namaz qılmaz, oruc tutmaz və sair. Bu kimi vacibləri tərk edərək günaha düşərsə). Allah tərəfindən onun günahı bağışlanır.
  • "Möminlər"dən məqsəd müsəlmanların hansı dəstəsidir?
    8731 Qədim kəlam 2011/07/02
    Möminlər Allahın varlığını təsdiq edən, Onun müqabilində təslim olan, bütün ilahi peyğəmbərlərə iman gətirən və bunlara əməl etməkdə də israrlı olanlardır.Nəzərinizə çatdıraq ki, imanın mərtəbə və dərəcələri vardır. Quran ayələrinə, Peyğəmbərdən (s) nəql olunan hədislərə əsasən Əhli-beytin (ə) vilayətinə etiqad bəsləmək imanın ali və əsil mərtəbələrindəndir. Quran ayələri vasitəsi ...
  • “Əməli əsl” və “ictihadi dəlil” dedikdə məqsəd nədir və bunların arasında nə kimi əlaqə vardır?
    6117 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/18
    Əməli əsl“Əməli əsl” üsuli-fiqh elmində bir termindir. Onun mənası şəri hökmün təyinində şəkk yaranan zaman mükəlləfin əməli (şəri) vəzifəsini aydınlaşdıran bir qaydadan ibarətdir – dəlil və əmarə tapmadıqdan sonra. Başqa sözlə desək, əməli əsl, yaxud əməliyyə əslləri şəkk-şübhəyə düçar olan bir şəxsin əməlini ...
  • can verən halla ölüm səkəratı arasında farq nədir?
    7016 حقانیت مرگ 2015/06/02
    Ərəbcədən ehtizar sözü iftial şəklində olub, həzər sözünün yəni, hazır olmaq mənasındandır. Bəziləri deyirlər, insanın son anında ölüm mələklərinin hazır olmasına görə bu hala, ehtizar deyilir.[1] Belə bir hala düşən insana isə möhtəzər (can verən) deyilir.[2] Ehtizar yəni, can verən vaxt ...
  • Nə üçün bəzi müsəlmanların əməlləri onların din və məzhəb əqidələriylə üst- üstə düşməyib əksinə olur?
    6454 Əməli əxlaq 2011/05/15
    İnsan bir neçə təbəqədən təşkil olmuş bir varlıqdır; ruhi və İlahi, maddi və mənəvi, ictmai və atifi və... təbəqələrdən ibarətdir. Bu təbəqələr həmişə bir- biriylə mübarizədədirlər ki, bu da insanı əqidəsiylə əməlləri arasında müxalifətə doğru yol açır. İlahi dinlər, xüsusiylədə İslam dini insanları nəfsin istəkləri tələsindən qurtarıb onu ...
  • Мәләкләр мүҹәррәддиләр, ја мадди?
    6743 İslam fəlsəfəsi 2010/06/12
    Ола билсин ајә вә рәвајәтләрдә мәләкләрин сырф мүҹәррәд олмасы ајдын шәкилдә бәјан едилмәјиб. Амма, онларын һаггында әлдә олан мәлуматлар, о ҹүмләдән, онларын рәфтарлары вә вәсфләри мүҹәррәд олмаларына дәлилдир. Чүнки, ајә вә Мәсумларын (әләјһимуссалам) рәвајәтләриндә мәләкләр һаггында бизә чатан һәдис вә кәлмәләрин мәзмуну онларын ...
  • İmam Riza (əleyhis-salam)-ın “Zamini-ahu” (Ahunun zamini) adlandırılmasının səbəbi nədir?
    10576 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/01/19
    İmam Riza (əleyhis-salam)-ın məşhur ləqəblərindən biri də “Zamini-ahu”dur (ahunun zamini). Şiə mənbələrində bu hadisə camaat arasında məşhur olan şəkildə mövcud deyildir. Amma camaat arasında deyilən nəqlə oxşar rəvayət vardır. Peyğəmbərə, İmam Səccada və İmam Sadiq (əleyhimus-salam)-a mənsub edilən möcüzələrdə də gözə dəyir. Mərhum Şeyx Səduq “Uyunu əxbarir-Riza (əleyhis-salam)” kitabında bu ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164675 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    163733 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113679 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    110524 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94037 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54839 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54123 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46130 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45746 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...