Ətraflı axtarış
Baxanların
6357
İnternetə qoyma tarixi: 2011/12/25
Sualın xülasəsi
İmam Əli (ə) İbn Mülcəmin pis niyyətini bilə- bilə, öz canını qorumaq üçün, niyə heç bir iş etmədi?
Sual
Bildiyiniz kimi, imam Hüseyn (ə) öz zamanının zalım hakiminə qarşı qiyam etdi və son ana kimi dümən qoşunu ilə danışırdı. Amma həzrət Əli (ə) özünə sui- qəsdin ola biləcəyindən xəbərdar ola- ola, cangedənsiz ehtiyatsız məscidə gedir və gecənin əvvəlindən şəhid olmağa hazır idi. (Qeyd etmək lazımdır ki, o həzrət öz əməli üçün yəqinliklə yetərli sübutu olub ki, biz onu anlaya bilmirik).
Qısa cavab

İmam Əli (ə)- ın heç bir əksül- əməl göstərməməsini neçə cəhətdən cavablandırmaq olar:

1.             Vəzifəni yerinə yetirməkdə meyar və ölçü, adi elmdir.

İmam Allah əmrinə itaət etdikdə öz daxili elminə (qeyb elmi) əməl etmir və digər adi insanlar kimi rəftar edir. Əgər imam öz qeyb elminə əməl etsə, daha camaat üçün nümunə ola bilməz. Çünki camaatda belə bir elm yoxdur.

2.             Bu aləmin sistemi, imtahan sistemidir.

Qeyb elmindən istifadə və ona uyğun əməl etmə, imtahan şəraitini aradan aparacaq. Çünki adi işlərin davam tapmasına mane olacaq. Başqa sözlə: İmam Əli (ə)- a digər insanlar kimi öz canını qoruması vacib olsa da, amma bu vəzifə adi elm hədindədir və qeyb elminə aid deyil. Bundan əlavə, bu əməlin qarşı tərəfi (İmam Əlinin şəhadəti) İbn Mülcəmdir ki, imtahan halındadır. İmamın elmi onun ixtiyar və azadlığına mane olmamalıdır. Halbu ki, əgər imam öz qeyb elminə əməl etmək istəsə, İbn Mülcəmin ixtiyarı əlindən alınacaq və onun imtahanı üçün heç bir şərait qalmayacaq.

Ətreaflı cavab

İmam Allahın əmrinə itaət etdikdə batini elminə (imamət və qeyb elmi) əməl etmir və digər adi insanlar kimi rəftar edir. Bütün şərii hökmlərdə, digər adi insanlarla eynidir. Çünki Allah bütün əmrlərini bütün bəndələrindən eyni formada istəyibdir. Buna əsasən, Peyğəmbər camaat arasında hökm edərkən, batini elminə əməl etmir. Və camaat arasında adi elminə əsasən hökm edirdi. Necə ki, buyurur:

Mən sizin aranızda şahid və and içməklə hökm edirəm. Sizin bəziniz öz iddiasını isbat etməklə daha zirəkdir.

Deməli hər şəxs üçün onun qardaşının malından bir şey onunxeyrinə götürüb və ona versəm, o mal cəhənnəmin bir parçasıdır.[1]

Məqsəd budur ki, öz iddiasına şahidi olub və and içən şəxsin xeyrinə hökm edirəm, düz də desə, yalan da desə. Əgər yalandan bir şey desə, cəhənnəm alovunun bir parçası kimidir.

Buna əsasən, İmam Əli (ə) öz şəhadətinin nə zaman və necə olmasına qeyb elmi olsa da, amma bu işdə zahirə əməl etməli idi. Qeyb elminə əməl etməyə haqqı yox idi. Çünki, həzrət İslam cəmiyyətinin nümunə və örnəyi idi. Hamının əl tapa bildiyi adi yollarla öz vəzifəsinə əməl etməli, adi qayda və şərtləri nəzərə almalı və öz rəftarını onlara uyğun tətbiq etməli idi. Əgər imam qeyb elminə əməl etmək istəsə, daha camaatın nümunə və örnəyi ola bilməz. Çünki camaatda belə bir elm yoxdur. Digər tərəfdən, imamlar (ə)- ın qeyb elminə əsasən əməl etməsi, ictimai nəzmin pozulmasına səbəb olur.

Buna əsasən, onlar adətən və çox vaxt adi elmlərinə uyğun əməl edib və yalnız çox istisna yerlərdə qeyb elmlərinə əməl edirdilər.

Bundan əlavə, bu aləmin sistemi, imtahan sistemidir.

Qurani- məcid- bu barədə buyurur: "İnsanlar yalnız: "İman gətirdik" demələrilə onlardan əl çəkilib imtahan olunmayacaqlarını sanırlar?"[2] Digər bir ayədə buyurur: Ühansınızın əməlcə daha gözəl olduğunu sınamaq (imtahan etmək) üçün ölümü və həyatı yaradan odur. O yenilməz qüvvət sahibidir."[3] İmtahan yaxşı və pisi seçməkdə, işlərin adi formasında hərəkət etməsinə və onun nəticəsinə axirət dünyasında yetişməkdə, ixtiyar və iradəni lazım tutur. Halbu ki, qeyb elmindən istifadə və ona uyğun əməl etmək, imtahan şəraitinin aradan aparır, çünki işlərin adi davamına mane olur.

İmam Əli (ə)- a digər insanlar kimi öz canını qoruması vacib olsa da, amma bu vəzifə adi elm həddindədir və qeyb elminə aid deyil. Bundan əlavə, bu əməlin (İmam Əlinin şəhadəti) qarşı tərəfi İbn Mülcəmdir ki, imtahan halındadır. İmamın elmi onun ixtiyar və azadlığına mane olmamalıdır. Halbu ki, əgər imam qeyb elminə əməl etmək istəsə, İbn Mülcəmin ixtiyarı Əlindən alınacaq və onun imtahanı üçün heç bir şərait qalmayacaq. Bu da, İlahi sünnələrin əksinədir. Halbu ki, İlahi sünnələr o cümlədən bəndələrin imtahan olunma sünnəsi, dəyişilməzdirlər. Qurani- məcid İlahi sünnələr barəsində buyurur: "(Ya Peyğəmbər!) sən Allahın qoyduğu qayda- qanunda heç vaxt bir dəyişiklik tapmazsan. (Ya Peyğəmbər!) Sən Allahın qoyduğu qayda- qanunda heç vaxt bir dönüş tapmazsan.[4] Buna əsasən, qeyb elminə əməl etmək, İlahi sünnələrin (qayda- qanun) (imtahan) dəyişilməsinə səbəb olduğuna görə, imam ona əməl etməməlidir.



[1] - Əl- kafi cild 7, səh 414, babu ənnəl- qəza bilbəyyinat vəl- əyman, hədis 1.

«قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّمَا أَقْضِی بَیْنَکُمْ بِالْبَیِّنَاتِ وَ الْأَیْمَانِ وَ بَعْضُکُمْ أَلْحَنُ بِحُجَّتِهِ مِنْ بَعْضٍ

فَأَیُّمَا رَجُلٍ قَطَعْتُ لَهُ مِنْ مَالِ أَخِیهِ شَیْئاً فَإِنَّمَا قَطَعْتُ لَهُ بِهِ قِطْعَةً مِنَ النَّارِ»

[2] - Ənkəbut surəsi ayə 2.

«أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا یُفْتَنُون‏»

[3] - Mülk- surəsi, ayə 2.

«الَّذی خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَیاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً وَ هُوَ الْعَزیزُ الْغَفُورُ»

[4] - Fatir surəsi, ayə 43.

«فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدیلاً وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْویلاً»

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    163854 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    159221 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    118756 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    111930 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    105834 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    92604 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54152 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    49611 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    44967 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    44420 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...