Sualın cavabından əlavə bir neçə nöqtəyə diqqət etmək lazımdır:

İmamətin mənası

İmamət lüğətdə rəhbər mənasındadır və hər kəs bir dəstənin rəhbərliyini öhdəsinə götürsə ona (İmam) deyildir, istər haqq olsun istərsə də batil.[1]

Etiqad elmi terminində, İmamət ibarətdir: İslam cəmiyyətinin rəhbərliyi dünya və dini cəhətdən.[2] Yəni İmamət, Peyğəmbərlik kimidir və bu vəzifənin sahibi Peyğəmbərin vəzifəsini davam edir və yalnız bu fərq aralarında vardır ki, Peyğəmbərə vəhy nazil olur və insanlara çatdırır lakin İmam bi şəraitə malik deyildir.

İmamətin şəraiti:

Şiə ədiqəsinə əsasən İmamətin şəraitləri ibarətdir: Elm, məsum (hər növ günah və səhvdən pak olmaq).

Bunun üçündə, bu cür şəxsi yalnız vəhy vasitəsiylə mümkündür.

İmam Əli (ə)- ın İmamət və vilayəti

Bir çox ayə və rəvayət vardır ki, İmam Əli (ə)- ın İmamət və vilayətini isbat edir; xülasə olaraq onlardan bir neçəsinə işarə olunur:

1. Ayədə buyurur:

«انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکؤة و هم راکعون»[3]

Həqiqətən sizin vəliniz Allah Peyğəmbər və iman gətirən şəxslərdir, o şəxslər ki, namaz qılar və ruku halında zəkat verirlər. Şiə və sünnü alimlərinin bir çox nəql etdiyi rəvayətlərə diqqət etdikdə, bu ayənin həzrət Əli (ə)- ın məqamında nazil olub o həzrətin vilayətini sabit etdiyini görürük.[4]

Xüsusiylə də ayədə "vəli" sözünün olması ki, dost mənasını bildirmir; çünki dostluq bütün insanlara aiddir. Nəin ki, yalnız ruku halında sədəqə verənlərə.

2. Ayədə buyurur:

«انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیراً»[5]

Həzrət Əli (ə) və on bir övldının məsum olmasına dəlalət edir.

Bu ayədə Allah Taala buyurur: Həqiqətən Allah istəmişdir çirkinlikləri siz Əhli- beytdən uzaqlaşdırıb sizi pak etsin."

Şiə və sünnü alimləri vasitəsiylə çoxlu rəvayətlər nəql olunmuşdur ki, bu ayənin Peyğəmbər (s) və o həzrətin Əhli- beyti haqqında nazil olduğunu bildirir.[6] Hər bir məntiqli insan qəbul edir cəmiyyətin hakimiyyət və rəhbərliyi, düzgün və səlahiyyətli insanın ixtiyarında olmalıdır. Odur ki, ağıl qəbul etmir, məsum olan bir cəmiyyətdə, hakimiyyət digərlərin öhdəsinə verilsin.

3. Peyğəmbər " و انذر عشیرتک الاقربین" ayəsi nazil olduqdan sonra Əlinin (ə) haqqında buyurur:

«هذا اخی و وصیی و خلیفتی فیکم فاسمعوا له و اطیعوا»

Sizin aranızda bu Əli (ə) mənim qardaşım, vəsim və canişinimdir. Onun dediklərinə qulaq asın və ondan itaət edin.[7]

4. Peyğəmbər (s) başqa bir yerdə səhabələrindən bir neçəsinə Əli (ə) haqqında buyurur:

«ان علیا منی و انا منه، و هو ولی کل مؤمن بعدی»

Əli məndən və mən ondanam, məndən sonra bütün möminlərin rəhbəri və ixtiyar sahibidir.[8]

5. Salman, Əbuzər və Miqdad nəql edielər: Peyğəmbərdən eşitdik buyurdu: "Əli (ə) haqq ilə və haqq da Əliylədir (ə)."[9]
6. Allahın Rəsulu (s) Əli (ə)- a buyurmuşdur: "Haqq səninlə və sənin dilindədir; haqq sənin iki gözün arasındadır; iman sənin can və qanınla qarışmışdır, o cür ki, mənim canım və qanımla qarışmışdır".[10]
7. İbni Abbas deyir: Peyğəmbərdən (s) eşitdim buyurdu: "Mən Əli, Həsən, Hüseyn və doqquz nəfər Hüseynin övladlarından pak və məsumuq."[11]

Bəs bu ayə və rəvayətlərə əsasən, həzrət Əli (ə) bu şəraitlərə malik olmuş və o həzrətin haqq olması sabit olur.[12]

Lakin sizin sualınız haqqında, nə üçün Peyğəmbərin (s) xəstə olduğu bir vaxtda İmam Əli (ə) camaat qarşısında pişnamaz durmadı, cavabında deyirik:

Birinci: Heç bir dəlil yoxdur Peyğəmbərin zamanında İmam camaat durmaq, İmamətin mərtəbələrindən hesab olsun.

İkinci: O yerlərdə ki, Həzrət Əli (ə) Peyğəmbərin əvəzində İmam camaat durmuşdur, başqalarından daha çoxdur.[13] Misal üçün: Peyğəmbər  (s) təbuk döyüşü üçün Mədinədən çıxdığı zaman Əlini (ə) öz yerində qoydu ki, camaat namazı və digər məsələləri Peyğəmbərin olmadığı bir müddətdə iarə etsin. Bu münasibət üçün Peyğəmbər (s) Əli (ə)- a buyurubdur:

«انت منی بمنزلة هارون من موسی الا انه لا نبی بعدی»

Sənin mənə nisbət məqamın, Harunun Musaya nisbət olan məqamı kimidir, lakin məndən sonra Peyğəmbər gəlməyəcək.[14]

Üçüncü: İmam camaat olmaq, digər insanlardan fəzilətli olmağa dəlalət etmir" çünki Səd ibni İbadə, Zeyd ibni Harisə, Osman və digərləri Peyğəmbərin (s) əvəzində imam camaat dururdular.[15] Bir halda ki, heç bir kəs onların xilafət və vilayəti üçün fəzilət qail olmamışdır.

Nəticə alırıq kiçik imamətin (pişnamaz) böyük İmamətlə (İmam) heç bir rabitəsi yoxdur; xilafət və vilayət məqamı üçün heç bir fəzilət daşımır nəinki onu isbat və yaxud inkar etsin.

Bunlarsan əlavə heç bir möhkəm dəlil yoxdur ki, qədir xum və Peyğəmbərin xəstə olduğu müddətdə Əbu Bəkr o həzrətin göstərişiylə imam camaat olmasını isbat etmir.

Bəlkə Əbu Bəkrin (Peyğəmbərin xəstə olduğu müddətdə) məsciddə Peyğəmbərin əvəzində namaz qılması Ayişənin nəqşəsiydi ki, Peyğəmbər bundan xəbəri olduğu zaman xəstə halda məscidə gedib Əbu Bəkri kənarlaşdırdı və camaat namazını qıldı.[16]