Ətraflı axtarış
Baxanların
13733
İnternetə qoyma tarixi: 2011/11/17
Sualın xülasəsi
Quranın müqəttiə hərflərinin mənası nədir?
Sual
Quranın müqəttiə hərfləri hansı mənaya dəlalət edir? Bəşər, üçün tapılmayan Allahla Peyğəmbər arasında olan rəmzdir? Bəzən deyilir ki, bu hərfləri əgər bir- birinin kənarında qoysaq bu cümlə düzəlir:
« صراط علی حق نمسکه »
Qısa cavab

Müqəttiə hərfləri o hərflərdir ki, bəzi surələrin əvvəlində gəlir və müstəqil mənaları yoxdur. Bu hərflərin təfsirində müxtəlif nəzərlər və rəylər deyilibdir ki, ən doğru nəzər budur ki, bu hərflər rəmzdirlər Peyğəmbər və övliyalar ondan xəbərdardırlar.

«صراط علی حق نمسکه»

Cümləsi bəzi mühəqqiqlərin sözüdür və rəvayətlərdə kökü yoxdur.

Ətreaflı cavab

Quranın surələrindən 29 surənin əvvəlində əlifba hərflərindən bir ya neçə hərif vardır ki, cəmi 78 hərfdir ki, təkrarları saymaq 14 hərf olur; yəni 28 heca hərflərinin yarısıdır. Bu həriflərə "Müqəttə hərfləri" ya "Nurani hərflər" deyilir.

Müqəttə hərfləri barəsində müxtəlif nəzərlər deyilibdir ki, onlardan bəzilərinə işarə edirik:

1.             Bu hərflər buna işarədir ki, bu səmavi kitab ərəb və qeyri ərəb natiqlərinin hamısını heyran qoyan və alimləri aciz edən əhəmiyyəti və əzəmətiylə, həmin "əlifba" hərflərindən və hamının ixtiyarında olan adi kəlmələrdən təşkil tapıbdır.

2.             Müqəttiə hərfləri Quranın mütəşabehlərdəndir ki, həll olunası deyil və mütləq qaranlıq məsələlərdəndir və ona elmi yolu xalq üçün tamamiylə bağlıdır.

3.             Bu hərflər sadə hərflərdir ki, və səs xüsusiyyətindən başqa heç bir mənası rəmzi və işarəsi yoxdur. Bu hərflərin surələrin əvvəlində gətirilməsinin hikməti səslər və sözlər məhdudəsindən təcavüz etmir. Bu hərflərin səsləri o dövrdə Quran oxunarkən insanların diqqətinin cəlb olmasına səbəb olub ki, Qurana qulaq assınlar; çünki düşmənlər səs küy yaradırdılar ki, Quranın səsi ərəb yoldan keçənlərinin qulağına yetişməsin.

4.             Bu hərflər bunun əlamətidir ki, surənin əvvəlində gələn hərflər o surənin kəlmələrində daha çox işlənibdir və bir möcüzədir. Bədruddin Zərkeşi deyir: bu hərflərin dəqiq sirlərindən biri odur ki, hər surənin kəlmələri daha çox onun əvvəlində gələn hərflərdən təşkil tapıbdır; məsələn " ق" hərfi " ق" və " حم عسق" surələrinin hər birində 57 dəfə təkrar olubdur və bu surənin başqa hərflərinə nisbət daha çoxdur. "شمس"، "قیامت"، " فلق" surələrindən başqa. Bir Misirli alim bu nəzərin əsasında kampyuter vasitəsiylə qaranlıq bir hesablama edib, və nəticə alıbdır ki, bu hərflər o surənin kəlmələrindən çox işlənibdir və bu bir möcüzədir.

5.             Bu hərflər onu içmək məqsədiylə işləniblər. Bu hərflərlə onu içməyin səbəbi budur ki, bütün dillərdə cümlənin (sözün) əsli bu hərflərin əsasındadır.

6.             Bu hərflərlə əlaqədar surələrin məzmunu arasında əlaqə vardır; çünki oxşar müqəttiə hərflərlə başlayan surələrdə diqqət edərkən görürük ki, bu surələr məzmun cəhətdən bir- birlərinə oxşardırlar.[1]

7.             Bəziləri müqəttəə hərflərini ixtisar əlaməti və Allahın gözəl adlarından birinə işarə bilirlər, bəziləri də Peyğəmbər əkrəmin (s) adına rəmzi işarə bilirlər, Allahın mübarək adlarından hər biri neçə hərfdən təşkil tapıbdır və hər addan bir hərf seçilib birləşmədən bəzi surələrin əvvəlində oxunur. Cübeyriyə Süfyani Suridən rəvayət edibdir ki: Cəfər ibni Muhəmməd ibni Əliyyibnil Hüseyn (ə)-a ərz oldu: Ey Allahın Rəsulunun oğlu uca Allah kitabından bu kəlmələrin " الم" və.. mənasını buyurun?

İmam Sadiq (ə) buyurdu: Bəqərə surəsinin əvvəlindəki " الم " ın mənası " انا الله الملک " mənasınadır. Amma Ali imran surəsinin əvvəlindəki " الم" mənası " انا الله المجید" dır və...

8.             Bu hərflər Allahın ismi əəzəminin hissələridir.

9.             Bu hərflər surələrin ayələrinin sayına işarə olunubdur.

Hər surənin müqəttəə hərfləri həmin surənin adıdır, necə ki, "یس"، "طه"، "ص" surəsinin hər biri müqəttiə hərflərinin adıyla adlanmışdır.

10.          Bu hərflərin İslam ümmətinin qalma müddətinə işarəsi vardır.

11.          Bu hərflər surələr arasında sərhəd təyin etmək üçündür, qabaqkı surənin qurtarmasın və sonrakı surənin başlanmasın bildirir.

12.          Bu hərflər surənin məzmunun xülasə şəkildə çatdırır.

13.          Bu hərflər o kəslərin adlarına işarədir ki, Quranın nüsxələrindən ixtiyarlarında olub, məsələn (s) Səid ibn Əbu Vəqqasın adına işarədir.[2]

14.          Bu hərflər Allahla Rəsulunun arasında olan rəmzlərdir ki, bir kəsin ondan məlumatı yoxdur, bu mühəqqiqlərin muxtar rəyidir.[3]

İmam Sadiq (ə) buyurdu: " الم" Allahla onun həbibi Muhəmməd (s) rəmzi və bir işarədir, istəyib ki, ondan başqa heç bir kəs ona agah olmasın, onu hərflər şəklinə salıb ki, əğyarın gözündən uzaq saxlayıb və təkcə dostuna aşkar etsin.[4]

Müqəttəə hərflərini bir- birinin kənarına düzəndə, müxtəlif kəlmələr və nəzər əhli öz etiqadlarına, zövqlərinə və səliqələrinə diqqət edib bu hərflərdən istifadə edərək istədikləri mətləbləri deyiblər. Məsələn: Bədruddin Zərkeşi deyib: Bu hərflərin tərkibindən bu cümləni düzəltmək olur.

«نص حکیم قاطع له سر»

Feyzi Kaşani (rəh) «صراط علی حق نمسکه»  yəni (həzrəti Əlinin yolu pak yoldur ona yapışışırıq) cümləsini istifadə edibdir[5] və... amma bu cümlələrin heç birinin rəvayətlərdə kökü və mənbəyi yoxdur.



[1] - Əl- mizan, Şura surəsinin 6- cı ayəsi.

[2] - Artıq məlumat üçün müqəttəə hərfləri, fərhəng və məarifi Quran saytına müraciət edin.

[3] - Mərifət Hadi, ulumi Quran, səh 138.

[4] - İbni Tavus, Səid Əssaud, səh 217, Nəcəf çapı.

[5] - Təfsiri Safi, cild 1, səh 91.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Nəyə görə yaradılışın dərinliyində (xırdalığı) fikirləşmək olmaz?
    6081 Qədim kəlam 2012/02/07
    Quran və rəvayətlərdə sifariş olunan məsələlərdən biri mövcudatın yaradılışı və xilqətində təfəkkür etməkdir.[1] Amma Allah- Taalanın zatı və mahiyyətində təfəkkür qadağan olunubdur: Məsələn: İslam Peyğəmbəri (s) buyurub: Böyük Allahın yaratdıqları barədə fikirləşin, amma Allahın mahiyyətində fikirləşməyin.[2] Həzrət (s) ...
  • Qeyri-ilahi ifrat eşqlərdən qurtarmağın və qarşısını almağın yolları nədir?
    6965 درمان رذائل اخلاقی 2015/08/01
    İnsan ictimai bir varlığ olduğuna görə yaşadığı həyatda başqaları ilə əlaqədə olmağı ehtiyaclıdır. Amma, dostun seçilməsində diqqətli olmaq lazımdır ki, ilahi hüdudular, ifrat-təfritlər və bəzi halətlərə düşülməsin ki, insanın dünya və Axirətdə səadət və xoşbəxtçiliyinə zərbə vurmuş olmasın. Hər hansı bir kəsə və şeyə şiddətli məhəbbətin və ...
  • Bir şəxsdən kəramətin aşkar olması, onun haqq olması mənasınadırmı?
    5476 Əməli irfan 2012/04/17
    İrfanda müzakirə olunan mövzulardan biri, kəramət və qeyri- adi işləri göstərmək məsələsidir. İrfan və nəfsi saflaşdırma yolunda, kəramət, mükaşifə və qeyri- adi işlərin yaranması, bunlar insanı məğrur edib və onları çox mügüm sayan işlərdən deyillər. Bunlar, Allah Taalanı şuhudi tanımanın çox aşağı dərəcələri və ibtidai ...
  • إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعينُ “İyyakə nə’budu və iyyakə nəstəin” ayəsinin təfsiri nədir?
    9019 Təfsir 2012/04/09
    Ayənin tərcüməsi: “(Pərvərdigara!) Yalnız Sənə pərəstiş edir və yalnız Səndən kömək istəyirik.”[1] Allaha ibadət etmək bəndənin Onun qarşısında “məmluk” (Onun mülkiyyəti) olmasını,[2] Ondan kömək və yardım istəməsini göstərir.[3] “Nəstəin” kəlməsinin kökü olan “ovn” mütləq şəkildə nüsrət ...
  • “Rəbbin və mələklər səf-səf gələrlər” ayəsində “səf”in mənası nədir?
    6885 Təfsir 2012/02/13
    Bu kəlmə və ondan alınan başqa kəlmələrdən digər ayələrdə də istifadə olunmuşdur.[1] Səf kəlməsinin mənası əşyaların düz xətt üzərinə olmasıdır. İnsanların və ya ağacların səflərə düzülməsi kimi.[2] Ayədəki “səffən” kəlməsi sintaktik təhlil baxımından məlaikələr üçün haldır. Məna nəzərindən isə Quran ...
  • Şiə nəyə görə inhirafa düçar olubdur?
    6153 Qədim kəlam 2011/02/14
    Bu məsələ aydın olmaq üçün, bir neçə məsələyə diqqət etmək lazımdır: Əgər "şiə"- dən məqsədiniz, bəzi şiələrin etdikləri səhvləridirsə, belə səhvləri şiə məzhəbinə nisbət vermək, insafsızlıqdır. Çünki: İslamın öz- özlüyündə eyb və nöqsan yoxudur, mövcud nöqsanlar, bizim müsəlmançılığımızdandır. ...
  • Aya Malik Əştərin əcdadvə övladları tək Allahçı və vilayətçi idilər?
    8057 تاريخ بزرگان 2011/12/25
    Etibarlı tarix kitablarında Malik Əştərin əcdadını tək Allaha pərəstiş etməsi barəsində ki, "Nəx" və "Məzhəc" tayfalarından və Yəmən torpqalarında olmuşdur, heç bir şey qeyd olunmamışdır. Tarixdə yalnız buna işarə olunmuşdur ki, Yəməndən ilk İslama üz gətirən tayfalardan olmuşdurlar. Malik Əştərin iki övladı olmuşdur; İbrahim və İshaq adlarında, İshaq, ...
  • Peyğəmbər (s)- dən sonra xilafət və canişinlik məsələsində Şiənin nəzəri nədir?
    7762 Qədim kəlam 2011/10/03
    Şiənin əqidəsi budur ki: 1.             Xilafət böyük Allah tərəfindən təyin olunası bir işdir və Peyğəmbər (s) dəfələrlə Allahın fərmanı ilə müsəlmanlar arasında həzrəti Əli (ə)- mı özündən sonra canişin elan edibdir. 2.
  • Qurani-kərimdə gözəllikşünaslıq məsələsini isbat edən ayələr vardırmı?
    8914 Təfsir 2012/07/22
    Farsca ziba (gözəl) kəlməsinin müxtəlif mənaları vardır: layiqli, yaxşı, xoş surət. Termində isə kamalın üzərinə çəkilmiş şəffaf bir pərdəyə deyilir. Ümumiyyətlə, gözəlliyin dörd növü vardır: Hiss olunan, hiss olunmayan, məqul (əqli) və Allah-taalanın mütləq gözəlliyi. Quran nəzərindən insanın gözəlliyi, təbiət gözəlliyi, mənəvi və əxlaqi gözəlliklər ...
  • Yəfuriyyə firqəsinin mənşəyi və onların əqidələri nə olubdur?
    5445 تاريخ کلام 2012/06/13
    Bu firqə haqqında tarixdə çoxlu məlumat öz əksin tapmayıbdır. O ki, tarixi mənbələrdə gəlib, budur ki: "Yəfuriyyə" firqəsi Muhəmməd ibni Bəşirintabeçiləri olubdurlar ki, Musa ibni Cəfərin (ə) İmamətinə dayanıbdır və sonralar onun İmamətinidə inkar edirlər. Bu dəstənin etiqadı olub ki, o kəslər ki, Musa ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    161682 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    150318 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    116492 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    108225 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    93115 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    90042 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    52618 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    42622 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    42344 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    41589 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...