Ətraflı axtarış
Baxanların
9151
İnternetə qoyma tarixi: 2011/05/05
Sualın xülasəsi
Nə üçün İmam Həsən (ə) İmam Hüseyn (ə) kimi qiyam etmədi?
Sual
Nə üçün, İmam Həsən (ə) Əməvi hakimiyyətinin əleyhinə qiyam etməyə malik olduğu bir zamanda qiyam etmədi və yalnız tək bir İmam qiyam etdi ki, o da İmam Hüseyn (ə) isi. O həzrətin buna dəlili nə idi?
Qısa cavab

Tarixdə baş vermiş hər bir hadisəni öz zamanına məxsus siyasi şərait və vəziyyətinə görə nəzərə almaq lazımdır.

İmam Həsən (ə)- ın hakimiyyətə gəldikdən sonra ilk işi, Müaviyənin qoşunu və hücumlarının qarşısını almaq üçün hərbi qüvvələr yaratmaq idi. Amma cəmiyyətdə olan şəraiti nəzərə alaraq, İslam aləminin bütün məsələlərini araşdıraraq və öz hakimiyyətinin qarşılığında nəzərə alaraq, bu şəraitdə müharibə etməyi düzgün görməyib, sülh etdi və bu işdən geri çəkildi.

Tarix göstərir ki, birincisi: İmam Həsən (ə)- ın qoşununda həqiqi rəhbərlik edən şəxslərin olmaması Müaviyəyə qələbə çalmağı görmürdü. İkincisi: Bu cür bir şəraitdə Müaviyəylə müharibə etmək İslam aləminin xeyrinə deyildi. Üçüncüsü: İmam Həsən (ə) müaviyəylə döyüşüb həlak olması, müsəlmanların xilafət mərəzinin məğlub olmasıyla nəticələnəcəkdi. Amma İmam Hüseyn (ə)- ın zamanı və şəraitin onunla tamamıyla fərqli idi. Çünki camaat bu vaxt Əməvi hakimiyyətinin zülmündən cana doymuşdurlar və o həzrətlə beyət etməyi istəyirdilər. Kufə şəhəri hakimiyyətin təşkil olunmasını istəyirdi, İmam Hüseyn (ə)- ın qarşısında isə Yezid idi ki, İslam hökümlərinin heç birinə riayət etmirdi. Və İmamın onunla beyət etməsi; yəni zülm, fəsad və İslamın nabud olmasını qəbul etmək idi.

Bunun üçün də İmam Həsən (ə)- ın sülh etməsi və İmam Hüseyn (ə)- ın qiyamı tarixdə həqiqi baş vermiş hadisədir və onların hər birini öz dövrünə məxsus siyasət və şəraiti nəzərə alaraq təsdiq etmək lazımdır. Belə olmayan halda bizim nəzərimizdə hər iki İmam səvh etmişdir. Bunu da qeyd etmək lazımdır ki, əgər İmam Hüseyn (ə) da İmam Əli (ə)- ın canişini olaraq İmamətə çatsaydı, qardaşı İmam Həsən (ə)- ın, gördüyü işi görərdi.

Ətreaflı cavab

İslam dininin əsası rəhmət, sülh və səfadır. İslam tarixi, Peyğəmbər (s) və məsum İmamların (ə) həyat tərzi də bu mənanı göstərir; yalnız o yerlərdə ki, Peyğəmbər (s) və yaxud məsum İmamlar (döyüşməyə) müharibəyə məcbur olurdular. Əlbəttə ki, o döyüşlər də özlərindən və İlahi dindən müdafiə etmək üçün olurdu. İmam Həsən (ə)- da xilafətə çatdığı dövürdə, Müaviyənin müxalifəti və hücumuna qarşı məruz qalmışdı və bunun üçün də qoşun hazırladı ki, müdafiə etməyə hazır olsun; amma zaman keçdikcə İmam məcbur oldu İslamdan başqa cür müdafiə etsin.[1] İmam Həsən (ə)- ın sülh etməsi və İmam Hüseynin qiyam etməsi haqqında demək olar: Bunlar tarixdə olan iki hadisədir ki, öz dövrünə məıxsus siyasət və şəraitə görə irəli gəlmişdir. Bu iki hadisənin öz zamanına məxsus olan şəraitlər qarşılığında tədqiq etmək lazımdır.

Bizim nəzərimizdə İmam Həsən (ə) və İmam Hüseyn (ə) səhv etməmişdirlər. Amma sülh və qiyamın sirri siyasi və ictimai şəraitin o həzrətlərin dövrü zamanında fərqli olması məsələsində gizlənmişdir ki, qabaqda onlardan bir neçəsinə işarə olunacaqdır:

1.      Tarixdə təyid olunmuş məsələlərdən biri də bundan ibarətdir ki, Müaviyə hiyləgər bir şəxs olmuş və aşkarda İslam hökümlərinə bir həddə rəayət etmişdir. Yezidin əksinə olaraq ki, Yezid öz hakimiyyətində atası kimi ,İslam diniylə düşmənçilik etmişdir. Bəlkə də bu düşmənçiliyini aşkar etmək üçün idi ki, İslam dininin hökümlərinə əməl etməyib ondan boyun qaçırırdı.[2] Bunun üçün də İmam Hüseyn (ə) Müaviyənin həyatda olduğu zamanda ki, İraq camaatı tərəfindən namələr yetişirdi ki, Müaviyənin əleyhinə qiyam etsinlər, bu işə əl atmadı və buyurdu: "Bu gün, qiyam günü deyil, Allah sizi öz rəhmətinə şamil etsin, o zaman ki, Müaviyə yaşayır, heç bir iş görməyin, evlərinizdə gizli qalın".[3]

2.      Xarici qüvvələrin meydana gəlməsi və fədakar və həqiqi rəhbər və köməkçilərin olmaması[4] və daxildə olan zəiflik, İmam Həsən (ə)- ın qoşununda olan güc və qüvvəni zəiflətmişdi. Bunlardan əlavə camaatın Müaviyə ilə müharibə etməsindən çəkinmələri idi ki,[5] o həzrətin Müaviyəylə sülh etməsinə səbəb oldu. O həzrət buyurur: "Gördüm insanların çoxu sülh tərəfdarıdır, döyüşdən boyun qaçırırlar, istəmədim onları istəmədiyi işlərə məcbur edim. Bunun üçün də az bir dəstə- şiələrimin canlarını amanda saxlamaq üçün, sülh etdim".[6]

3.      İmam Həsən (ə) müsəlmanların xəlifəsi məqamında idi, o həzrətin Müaviyə ilə qarşı- qarşıya gəlib və Müaviyə ordusu tərəfindən həlak olması, müsəlmanların xilafət mərkəzinin məğlub olması idi.

Ustad Mütəhhəri deyir: Bu bir məsələ idi ki, İmam Hüseyn (ə) da bu cür ölümdən çəkinirdi ki, Peyğəmbərin (s) xəlifəsi məqamında olan bir şəxs, xilafət zamanında öldürülsün.[7] Bunun üçün də İmam Hüseyn (ə) Məkkədə ölməsinə razı deyildi; çünki Məkkənin ehtiramı aradan gedirdi. Buna görə də, bu cürbir şəraitdə heç bir zaman döyüşə razı deyildi, sülh isə bir takyika idi ki, müsəlman camaatın vəziyyətini öz yoluna qoyub islam hakimiyyətinin əsasını möhkəmləşdirmək üçün. bunun üçün də bizim nəzərimiz bundan ibarətdir: Əgər İmam Hüseyn (ə) İmam Həsən (ə)-ın yerində olsaydı, həmin işi görərdi.

Bizim dəlilimiz bundan ibarətdir ki, İmam Həsən (ə)- ın sülhündən sonra bir dəstə İmam Hüseynin (ə)- ın hüzuruna yetişərək dedilər: Biz sülhü qəbul etmirik, bəs səninlə beyət edək?

Həzrət İmam Hüseyn (ə) buyurdu: "Xeyir, qardaşım Həsən (ə) hər bir işi görəsə mən də ona tabe oluram".[8]

Amma aşağıdakı dəlillərə əsasən, İmam Hüseyn (ə)- ın zamanı tamamilə əksinə olaraq İmam Həsən (ə)- ın zamanıyla fərqli idi.

  1. Birinci və ən əsas fərqlərdən biri ki, İmam Hüseyn (ə) və İmam Həsən (ə)- ın zamanında var idi və İmam Hüseynin (ə) qiyam etməsinə səbəb oldu, bu idi ki, Yezid o həzrətdən beyət etməsini istədi və İmamın Yezidə beyəti- ki, İslam əhkamına riayət etmirdi; yəni zülm və fəsadı rəsmi olaraq tanımaq və... bu da İslamın nabud olması demək idi. O halda ki, Müaviyə İmam Həsən (ə)- dan beyət etməsini istəməmişdi və sülh müqabiləsinin bir bəndi də bundan ibarət idi ki, o həzrətdən beyət istəməsin.

  2. Həmin camaat idi ki, İmam Həsən (ə)- ın zamanında Müaviyəylə mübarizə etməyə hazır deyildilər[9], amma Müaviyənin igirmi illik hakimiyyəti dövründə Əməvilərin zülmündən cana gəlmişdilər. Kufə şəhəri isə demək olar ki, İmam Hüseyn (ə) tərəfindən hakimiyyətin təşkil olması üçün lazım olan bir iş idi ki, onu həyata keçirməyə borclu idi.[10]

  3. İmam Hüseyn (ə)- ın qiyamının ən mühüm amillərindən biri də əmr be məruf və nəhy əz munkər (yaxşı işlərə əmr edib çirkin işlərdən çəkindirmək) idi.

Müaviyə igirmi il hakimiyyəti dövründə İslamın əksinə əməl etmiş, zülm və əzab edib, İslam hökümlərini dəyişdi, beytul- malda israf etdi, insanların qanını haqsız olaraq tökdü və sülh müqabiləsinə, Allahın kitabına və Peyğəmbər sünnətinə əməl etmədi. Beləliklə özündən sonra şərab içən və it baz oğlunu öz canişini olaraq tanıtdırdı.

Bütün bunlar səbəb oldu ki, İmam Hüseyn (ə) vəzifəsi olaraq qiyam edib əmr be məruf və nəhy əz munkər etsin. O halda ki, Müaviyənin bu hərəkəri, İmam Həsən (ə)- dövründə bu qədər sarsıdıcı deyildi: Mümkündür bu baxımdan deyirdilər: İmam Həsən (ə)- ın sülh etməsi İmam Hüseynin qiyam etməsi üçün macal yaratdı; yəni İmam Həsən (ə)- ın sülh naməsində olan maddələr ki, o həzrətin tərəfindən o sülh namədə qeyd olunmuşdu, hər bir hiylə yolunu Müaviyənin üzünə bağlamışdı, baxmayaraq ki, sonralar Müaviyə bu əhdnaməyə əməl etmədi. Amma bu İslam cəmiyyətində onun üçün rüsvaylıqdan başqa bir şey deyildi; bundan əlavə isə İmam Hüseynin (ə) onun oğlunun əleyhinə qiyam etməkdən xəbər verirdi. İmam Həsən (ə)- ın sülh naməsinin bəzi bəndləri bundan ibarət idi:

  1. Müaviyə Allahın kitabına və onun Peyğəmbərinin sünnətinə əməl etməlidir.

  2. Xilafət ondan sonra İmam Həsən (ə)- a çatmalı və hər hansı bir hadisə irəli gələrsə xilafət İmam Hüseyn (ə)- a dəyişilməlidir.

  3. namaz və minbərdə İmam Əli (ə) söyüş və düşmənçilik qadağan olmalıdır.

  4. Kufə beytul malından ki, beş milyon dirhəmdir, göz yummalıdır.

  5. Müsəlman və şiələr amanda olmalıdırlar.

Bu sülhnamənin əslindən istifadə olur ki, İmam Həsən (ə) bir zaman Müaviyənin xilafətini qəbul etməmişdir, bəlkə İslam və müsəlmanların xeyrini nəzərə alaraq və o zamandakı cəmiyyətin şəraitinə əsasən bu cür işə boyun qoymuşdur.

Bunun üçün də İmam Həsən (ə)- ın dövründə cəmiyyətə hakim olan şəraitə diqqət yetirdikdə İmam çarəsiz olaraq Müaviyəylə sülh etmişdir; çünki şərait fərq edir və bir- birindən ayrı idi. Buna görə də İmam Həsən (ə)- ın dövründəki şərait sülh etməyi tələb edir və İmam Hüseyn (ə)- ın dövründə isə qiyam etməyi.

Əlavə məlumat üçün, Seyri dər sireye Əimmeye əthar kitabı, ustad Mütəhhərinin əsəri, səh 51- 97- yə müraciət edə bilərsiniz.



[1] - Rizvani, Əli Əsgər, Pasux be Şübəhate vaqieye Aşura, səh 35.

[2] - Həmin, səh 319.

[3] - Əl- məcmə əl- aləmi liəhlil- beyt (ə). Elamul- hidayət, İmam Hüseyn (ə), səh 147.

[4] - Deyirlər: İmam (ə) qoşun üçün dörd sərkərdə təyin etdi ki, Müaviyə rüşvət vasitəsiylə onları özünə tərəf cəlb etdi. Rizvani, Əli Əsgər, Pasox be şübəhate vaqieye Aşura, səh 316.

[5] - İmam Əli (ə)- ın dövründə baş vermiş üç müharibə- Cəməl, Siffeyn və Nəhrəvan İmam Həsən (ə)- ın qoşununda bir növ yorğunluq və pis fikirlər yaratmışdı.

[6] - Əl- məcmə əl- aləmi li- əhlil – beyt (ə) Emalul- hidayət, İmam Hüseyn (ə) səh 147.

[7] - Mütəhhəri, Mürtəza, Seyri dər sireye Əimmeye əthar (ə), səh 77.

[8] - Mütəhhəri, Mürtəza, Seyri dər sireye Əimmeye əthar (ə), səh 96.

[9] - İmam Həsən (ə) son xütbələrində döyüşün davam olması üçün camaatdan nəzər istədi. Onlar hər tərəfdən fəryad edərək dedilər biz yaşamaq və qalmaq istəyirik. Bəs sülhnaməni imza et. Rizvani, Əli Əsgər, pasux be Şübəhate vaqieye Aşura, səh 316.

[10] - Mütəhhəri, Mürtəza, Seyri dər sireye əimmeye əthar (ə), səh 81.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Şərab kimi Haram əşyaları satan super marketlərdə işləməyin hökmü nədir?
    6832 Cürbəcür 2012/10/15
    Rəhbər bu suala ki, donuz əti konserva fabrikində və gecə klublarında və fəsad mərkəzlərində işləmək və ondan gələn gəlirin hökmü barədə suala cavabında buyurmuşlar: Donuz əti konserva fabrikində və gecə klublarında və fəsad mərkəzlərində və bu kimi Haram işlərdə işləmək cayiz deyildir. (İcazə verilmir) və ...
  • Дин нәдир?
    9570 Din fəlsəfəsi 2009/06/13
    Дин барәсиндә гәрб алимләри тәрәфиндән мүхтәлиф нәзәријјә вә мәтләбләр ирәли сүрүлүб. Гуран ајәләриндә “дин” ики мөвзуда ишләнмишдир.1-Гејби гүдрәтә олан һәр һансы етигад, истәр батил, истәрсә дә һагг ...
  • Həzrət Zeynəbin (s) dəfn yeri hansı ölkədədir?
    9383 شخصیت های شیعی 2012/09/01
    Həzrət Zeynəbin (s) qəbri barəsində 3 ehtimal vardır[i]: Mədinə, Şam və Qahirə. Bu üç ehtimaldan hər birinin öz tərəfdarları vardır. Onlar öz nəzərlərinin təsdiqi olaraq dəlillər gətirirlər. Həzrət Zeynəbin (s) dəfn olunduğu yeri dəqiq təyin eləmək mümkün olmasa da yenə də demək olar ki, ...
  • Əgər bir şəxs azandan öncə cənabət qüsulunu azana qədər davam etdirərsə verərsə, onun orucu düzgündürmü?
    5202 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/03/11
    Həzrət Ayətullahul uzma Xameneinin dəftəri: Əgər bilə- bilə qüsulu sübh azanına qədər gecikdirərsə, orucu düzgün deyil və qəzadan əlavə kəffarə də lazımdır. Həzrət Ayətullahul uzma Sistaninin dəftəri: Əgər ehtimal verərsə ki, qüsul azanın vaxtının daxil olduğu zaman həyata keçmişdir eybi yoxdur.
  • Ad günlərində (qadın məclislərində) nağarayla ifa edib oxumağın hökmü nədir?
    5010 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/09/29
    İslam nəzərində musiqi və oxumaq ki, bir növ hesab olunur haramdır yeni oxuyub icra etmək, qulaq asmaq və ona pul verib oxutdurmaq haramdır. Bu növdə olan musiqiçilər istər qadın istərsə də kişi məclislərində və yaxud ad günlərində olsun heç bir fərqi yoxdur. Ğinadan məqsəd o musiqidir ki, səsi ...
  • haqqında qeybət olunandan hallallıq almadan edilən qebyətdən tövbə etmək olarmı?
    4766 درمان رذائل اخلاقی 2015/05/28
    Qeybətin haqunnas olduğunu nəzərə alaraq, ilk mərhələdə halallıq və razılıq lazımdır. Ondan sonra Allah dərgahında tövbə etmək zalımdır. Amma, hər hansı dəlilə görə qeybət olunmuş şəxsdən hallalıq almaq mümükün olmasa, əgər məsələ açıqlansa daha acınacaqlı hadisələrə səbəb olarsa ...bu halda, Məsum İmamların (əleyhimussalam) rəvayətlərinə əsasən, istiğfar etməli ...
  • İçməli suların məxsusən şampan və arpa sularının ki, çox az miqdarda spirti var, adətən halal adı altında satılır, hökmü nədir?
    4897 Əlkolun hökmü 2015/02/12
    Əgər isbat olunarsa ki, sadaladığınız bu içkilərdə məst edici spirt var, onu içmək məst ediciləri içmək kimi haramdır. Amma əgər spirtsiz olarsa, onu içməyin iradı yoxdur. Daha geniş Məlumat əldə etmək üçün aşağıdakı sualların cavablarına müraciət edə bilərsiniz: 1313 (Saytda: 1309) (Paklığın hökmü və sənaye spirtinin ...
  • Əli (əleyhis-salam)-ın imamət və xilafətini necə isbat edə bilərsiniz?
    8467 Qədim kəlam 2011/09/12
    Şübhəsiz, İslam dininin təşkilatının öz həyatını davam etdirməkdə bacarıqlı bir keşikçiyə və qüdrətli bir idarəçiyə ehtiyacı vardır və daim tarix boyu elə ləyaqətli insanları tələb edir ki, ilahi maarifi və İslam göstərişlərini insanlara çatdırsınlar, onun dəqiq qayda-qanunlarını, hökm və göstərişlərini cəmiyyətdə icra etsinlər. Yaranışın əsas məqsədlərindən biri insanların düzgün yola ...
  • Bilmək istərdim ki, İslamda başqasının övladını övladlığa götürməkliydə məhdudiyyət varmı?
    7148 Qeyri məşru və ya Dettom uşaqları 2015/08/01
    Yetim uşaqları və ya valideynləri olan halda övladını saxlaya bilməyənlərin öz tam razılığı ilə övladlarını himayəyə verməkdə və onları himayəyə götürməkdə şəri cəhətdən, İslamda heç bir məhdudiyyət yoxdur. Amma, bəzi ölkələrdə uşaqların öz vəziyyətlərini ruhi cəhətdən nəzərə almaqla, onların bu yaşda kifayət qədər ixtiyar sahibi olmamaları və ...
  • İslam Peyğəmbəri (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm)bəzilərinin adlarını müsəlman olduqdan sonra dəyişibmi?
    4712 Cürbəcür 2014/05/18
    İslam Peyğəmbərinin adəti belə olmayıb ki, hər bir müsəlman olanın adını dəyişsin. Əlbəttə, çoxları olub ki, adlarında olan bəzi mənfi cəhətlərə görə müsəlman olduqdan sonra İslam Peyğəmbəri (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) onların adlarını dəyişib. Bu məqamda adları dyişmiş bəzi müsəlmanların adlarını qeyd edirik: 1.Zeydul-xeyl adı Zeydul-xeyrə dəyişib; ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    157191 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    137758 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    113111 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    103265 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    86700 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    78258 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    50831 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    39392 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Saqqal və bədən tüklərini kəsməyin hökmü nədir?
    38896 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/08/09
    Ülgüc və ya üz qırxan maşınla yalnız üz tüklərini (saqqalı) dibindən qırxmaq[1] (belə ki, başqaları - onun üzündə saqqal yoxdur – deyə) ehtiyat vacibə görə caiz deyil.[2] Əlbəttə, saqqalın bir hissəsini belə kəsmək, onu tam kəsmək hökmündədir.
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    38334 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".