Ətraflı axtarış
Baxanların
5552
İnternetə qoyma tarixi: 2011/06/18
Sualın xülasəsi
İşlədiyim bir müəssisədən öz haqqımı almaq üçün nə etməliyəm?
Sual
Mən əvvəl üç ay müəllim olaraq bir müəssisədə işləyirdim, oranı məsuliyyət daşıyan şəxsləri mənə dedilər ki, müəyyən hüquq təyin edilmiş tarixdə veriləcəkdir. Onlar mənə yalan dedilər. Üç aydan sonra ki, öz hüququmu almaq üçün onlara yalvarırdım, sonra müdüriyyətə şikayət etdim. Şikayət etdiyim üçün, məni işdən azad edərək, hüququmu da olduğu məbləğdə vermədilər. Dedilər ki, dediyimiz məbləğdən də az sənə əmək haqqı verəcəyik, amma onu da tamamıyla vermədilər! Mən nə etməliyəm?
Onlar mənə zülm etdilər və mən onlardan çox incimişəm. Nə üçün bu cür müəssisələr müsəlman olduqlarını iddia edərək belə işlər görürlər?
Onlar təqvalı olduqlarını bildirirlər amma mənə zülm etdilər və mənimlə düzgün rəftar etmədilər.
Qısa cavab

Şiə fiqhinin ən mühüm bəhslərindən biri də fəhlə və işçi tərəfin hüququ məsələsidir ki, icarə (etmək haqqı) və cüalə kitablarında bəhs olunmuş və onun hökümləri (bir halda ki, qarşılıqlı heç bir tərəfin haqqı digərində qalmasın) açıqlanmışdır.

İlk şey ki, ona təkid olunmuşdur, "Müqavilənin" yazılması və fəhlənin əmək haqqının təyin edilməsidir. Peyğəmbərbər, fəhlənin zəhmət haqqını təyin etməmişdən əvvəl, işlədilməsini qadağan etmişdir.[1] İmam Sadiq (ə) buyurur: O şəxs ki, Allaha və qiyamət gününə inanır, heç zaman fəhlə və işçinin haqqını təyin etməmiş onu işlətməz.[2]

Başqa bir nöqtə ki, cüalə və ya icarədə riayət olunmalıdır, hər iki tərəfin müqavilədə qeyd olunan şərtlərə riayət etməsidir.

Qurani- kərim buyurur: Ey o şəxslər ki, iman gətirmisiniz öz əhdlərinizdə (müqavilə) vəfalı olun.[3] Başqa bir yerdə isə buyurur: Öz əhdinizdə vəfalı olun.[4]

Peyğəmbər (s) buyurur: Müsəlmanlar öz dediklərinə əməl edirlər.[5]

Bunun üçün də, müqavilədə şərt olunan hər bir şey, hər iki tərəfdən riayət və icra olunmalıdır. Əgər iki tərəfdən biri hər hansı şərtə riayət etməzsə, qarşı tərəf etiraz etmək hüququ vardır və müqaviləni poza bilər ki, fiqh terminində onu şərtlərdə müxalifət ixtiyari adlandırırlar.[6]

Başqa bir nöqtə ki, İslam ona təkid etmişdir, fəhlənin haqqın tez birzamanda ödəməkdir. İmam Sadiq (ə) buyurur: Fəhlənin təri qurumamışdan qabaq onun haqqını verin.[7]

Yenə də buyurur: İş sahibi, fəhlənin haqqını ödəməkdə zamindir, o vaxta qədər ki, onu sahibinə (fəhləyə) verin.[8] Bəs İslam iş sahibiylə fəhlə arasında olan müqavilə ki, onda zamin və işin görülməsi şərt olunmuşdur, təkid edir və heç bir tərəfin pozulmamasını istəmir.

Demək olar ki, fəhlənin hüququnu verməmək, o halda ki, fəhlə müqavilə əsasında öz vəzifəsinə əməl etmişdir, bir növ zülmdür ki, İslam onu heç bir şəkildə qəbul etmir.

İmam Əli (ə) buyurur: Əgər yer kürəsində yeddi iqlimi mənə versələr ki, qarışqanın ağzından arpa qabığını alaraq Allah qarşısında günah edim, heç vaxt bu işi görmərəm.[9]

Buna əsasən, heç bir məsuliyətli şəxsin haqqı yoxdur camaatın haqqını başqalarına bağışlasın, heç bir şəxsin dəhhaqı yoxdur fəhlənin haqqını kəsib ona verməyərək (Beytul mala) camaatın və ya dövlət büdcəsinə qaytarsın.

Bunu da qeyd etmək lazımdır ki, Rəvaqe hikmət maarifləndirmə müəssisəsi və internet saytı İslamquest. Net, .Maarifləndirmə bir müəssisədir ki, dini və etiqadı suallara cavab verir və hökm və məhkəmə işlərinin icrasında heç bir məsuliyyət daşımır. Biz heç bir qəzavət etmək məqamında deyil və bir tərəfin iddiası əsasında da qəzavət etmək ixtiyarımızda yoxdur!

Ədalətli bir qəzavət üçün məsləhətli bir məhkəmədə hər iki tərəfin hazır olması lazımdır. Əlbəttə sənədlər əsasında adil hakim qarşısında öz hüquqlarından müdafiə etməlidirlər. hakim də dəlillər və sənədlər əsasında hər iki tərəf üçün hökm verməlidir.



[1] - Vasailüş- şiə, cild 19, səh 105, hədis 24249.

[2] - Kafi, cild 5, səh 289, Təhzib, cild 6, səh 289.

[3] - Maidə surəsi, ayə 1.

[4] - İsra surəsi, ayə 34.

[5] - Kafi, cild 5, səh 169 və 404.

[6] - İmam Xumeyni, nicatul- ibad, səh 25, məsələ 9.

[7] - Kafi, cild 5, səh 288.

[8] - Təhzib, cild 6, səh 289.

[9] - Nəhcül- bəlağə, xütbə 219.

Ətreaflı cavab
Бу суалын изаһлы ҹавабы јохдур.
Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Şərab və ya donuz əti verilən restoranlarda, yaxud İsrailə kömək edən müəssisələrdə işlənmək haramdırmı?
    6281 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/17
    İslam inqilabının rəhbəri “Donuz əti konservləşdirmə zavodlarında işləmək, eləcə də gecə kabaralarında və ya fəsad mərkəzlərində işləmək caizdirmi və ondan əldə olunan qazancın hökmü nədir?” sualına cavabda buyurur: “Haram işlərdə işləmək, o cümlədən şərab və donuz əti satmaq, gecə kabarları icad edib oradan qazanc əldə etmək (fırlatmaq), ...
  • Əgər etdiyimiz nəzirə əməl etməsək vəzifəmiz nədir?
    4197 Əhd etmək, nəzr etmək və and içmək 2015/05/30
    Əgər qeyd etdiyniz nəzir mütləq olubsa yəni, heç bir gün və zaman müəyyən olunmayıbsa, öz nəzirinizə niyyət etdiyniz kimi əməl edin. Amma, nəzirə müəyyən zaman və gün təyin olunubsa, qəsdən nəzirə əməl olunmayıbsa, nəzrin kəffarəsini verməlisiniz. O da qəsdən orucun tərk edilməsinin kəffarəsi kimidir. Yəni, ya bir ...
  • İslam nizamında ara müdürlərdə vilayətdən və geniş ixtiyarlardan bəhrələnirlər və onlarla müxalifətçilik etmək xilafəti şər hesablanacaq?
    5182 نهادهای حکومت دینی 2012/07/16
    Şiə fiqhinin köklərinə əsasən İslam cəmiyyətinin idarəsi birinci mərhələdə məsum rəhbərlərin öhdəsindədir. Sonrakı mərhələlərdə təkcə o şəxslər cəmiyyətin rəhbərliyinə layiqdirlər ki, məsumdan xumsu və ya ümumi icazələri vardır. Hər halda baxmayaraq ki, Məsumların (ə) məntəqələrin idarəsi üçün təyin etdiyi nümayəndələrdən itaət etmək lazımdır. Təbii olaraq ...
  • Ömər Əbu- Hüreyrəni saxta hədis düzəltməsinə görə cəzalandırıbdırmı?
    11708 Hədis nəql edənlər 2011/09/18
    Buxari, Müslim, Zəhəbi, İmam Əbu Cəfər İskafi, Müttəqi Hindi və digərləri nəql ediblər ki, ikinci xəlifə Əbu- Hüreyrəni Peyğəmbər (s)- ə nisbət verdiyi çoxlu əsassız rəvayətlərə görə şallaqladı və ona öz hökumətinin sonuna kimi rəvayət nəql etməyi qadağan etdi.Ömərin Əbu- Hüreyrəni pis gümanda olmasının səbəbləri aşağıdakılardan biri ola bilər:
  • Nə üçün Allah- Taala Kəbə evinin düzəlməsini əmr edib?
    8272 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2011/05/31
    Ayə və hədislərə istinad edərək deyə bilərik ki, Məkkə və Kəbə evi bəşəriyyətin hidayət yolunun və İlahi ibadətin göstəricisidir. Bundan əlavə insanlar üçün bərəkət və onların ibadət üçün cəmləşdikləri müqəddəs məkandır. Bu yerin susuz olmağına və daim quru səhralıq olmağına baxmayaraq İlahi öz bərəkətini buraya nazil edərək bu yeri bəşəriyyət ...
  • İmam Əli (ə)- ın leylətul- məbit gecəsi (Peyğəmbərin yerində yatması) ölüm ehtimalıyla, onun Allah və Peyğəmbər tərəfindən canişin təyin olunmasıyla nəfy olunmur?
    9141 خصوصیات و مناقب 2012/06/13
    İlahi Peyğəmbər bir çox məqam və dərəcə sahibidirlər. Bəziləri yalnız rəsul və təbliğ edirlər; bəziləri isə dörd məqamın dördünə də sahibdirlər: 1. Peyğəmbər və vəhyin alınması. 2. Risalətin təbliğ və yayılması. 3. İmamət, 4. Hakimiyyət. O cümlədən İslam Peyğəmbəri (s) bu dörd məqamın hamısına ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    39513 İzdivac xütbəsi 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Aya həzrət Məhdi (ə. c.) təzə din və Qurandan başqa bir kitab gətirəcəkdirmi?
    5561 Qədim kəlam 2011/10/13
    Bildiyimiz kimi İslam dini Allah tərəfindən və bütün səmavi dinləri kamil edən bir din kimi Peyğəmbərə (ə) nazil olmuş və qiyamət gününə kimi sabit və dəyişilməzdir. Bütün İlahi övliyaları və məsum imamların vəzifəsi bundan ibarətdir ki, onu hifz edib və onu insanlar arasında nəşr etsinlər. O cür ki, həzrət Əli ...
  • Nə üçün İraqa kömək edirik, halbuki özümüzün köməyə daha çox ehtiyacımız vardır və əhali bahalıqdan və qıtlıqdan əziyyət çəkir?
    5183 Siyasət fəlsəfəsi 2011/09/12
    Əvvəla: İran İslam respublikasının başqa İslam ölkələrinə etdiyi kömək maddi kömək deyil, mənəvi köməkdir.İkincisi: Əgər digər İslam ölkələrinə maddi köməklər olunsa da, belə işlərin maddi və mənəvi cəhətdən çoxlu müsbət nəticələri vardır. O cümlədən:a) Maddi təsirləri:Bu kimi işlər ölkə iqtisadiyyatının rövnəqlənməsinə, çiçəklənməsinə səbəb olacaqdır. Çünki iqtisadi inkişafın ...
  • Allah- Taala Qədir günündə Peyğəmbərə (s) göstəriş verdi ki, Əliyə (ə) tabut versin. O tabutdan məqsəd nədir?
    5804 Hədis elmləri 2012/01/09
    Bu hədisdə "tabut" kəlməsi vardır və Qurani- kərimdə də ona işarə olunubdur:«... أَنْ یَأْتِیَکُمُ التَّابُوتُ فیهِ سَکینَةٌ مِنْ رَبِّکُمْ ...»Bu şərif ayə buna işarə edir ki, elə bil bəni İsrail hələ Talutun Allah- Taala tərəfindən məmuriyətinə inanmamışdılar, hətta özlərinin Peyğəmbəri "İşmuilin" aydınlatması ilə belə. Ondan dəlil və nişanə ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    157389 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    138281 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    113265 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    103451 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    86888 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    78801 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    50905 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    39513 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Saqqal və bədən tüklərini kəsməyin hökmü nədir?
    38958 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/08/09
    Ülgüc və ya üz qırxan maşınla yalnız üz tüklərini (saqqalı) dibindən qırxmaq[1] (belə ki, başqaları - onun üzündə saqqal yoxdur – deyə) ehtiyat vacibə görə caiz deyil.[2] Əlbəttə, saqqalın bir hissəsini belə kəsmək, onu tam kəsmək hökmündədir.
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    38472 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".