Ətraflı axtarış
Baxanların
7073
İnternetə qoyma tarixi: 2010/03/13
Sualın xülasəsi
: Гуранда ҝәлән: “Диндə мəҹбуријјəт јoxдур. Артыг дoғрулуг (имaн) aзғынлыгдaн (күфрдəн) aјырд eдилди.” – ајәси мүхтәлиф тәфсирләрдә неҹә бәјан олунуб?
Sual
Гуранда ҝәлән: “Диндə мəҹбуријјəт јoxдур. Артыг дoғрулуг (имaн) aзғынлыгдaн (күфрдəн) aјырд eдилди.” – ајәси мүхтәлиф тәфсирләрдә неҹә бәјан олунуб?
Qısa cavab

Мүхтәлиф тәфсирләрә әсасән, бу ајәнин мәнасы вә мәфһуму һаггында беш нәзәријјә вар. Ән сәһиһ нәзәријјә будур ки, ајә үмуми мәна кәсб едиб, бүтүн бәшәрә вә инсанијјәтә аиддир. О да будур ки; дин, бир сыра гәлби етигад вә гајдалардан ибарәтдир ки, онда мәҹбуријјәт гејри-мүмкүндүр. Инсан һәмишә мухтар вә ихтијар саһибидир. Бу сөзүн өзү бәзи мәҹбуријјәт нәзәријјәсини ирәли сүрәнләрә ҹавабдыр ки, јазырлар; “инсан, ислам вә ја күфрүн, ибадәт вә ја ҝүнаһын вә саир әмәлләрин гәбулунда мәҹбурдур”. Һәмчинин, ајәнин ардында ҝәлән мәнаны нәзәр алмагла “мүфәввизә”(сырф азад) нәзәријјә саһибләринә дә гәти шәкилдә мөһкәм дәлиллә ҹаваб верилир. Онлар дејирләр: “Аллаһ-таала инсаны хәлг етдикдән сонра бүтүн ишләри онун өзүнүн өһдәсинә гојмуш вә өзү Гијамәт ҝүнүнә кими кәнара чәкилмишдир.”  Чүнки, ајәнин ардында вә мәнасындан белә бир нәтиҹә ајдын шәкилдә, әлә ҝәлир ки, Аллаһ ганунуна ҝөрә, һәр бир шеј Онун маликијјәт вә гүдрәтиндә олуб, бу гүдрәтдән хариҹ дејилдир.

     Башга сөзлә десәк, инсанларын Аллаһа иман ҝәтирмәси мәҹбуријјјәт вә зорла олмадығы кими, һеч бир шеј Аллаһ-тааланын гүдрәт вә вилајәтиндән кәнарда гала билмәз. Әксинә, илаһи гануна әсасән, әҝәр инсан тағут вә залимдән үз дөндәриб, Аллаһ-таалаја иман ҝәтирсә, сәбәб вә нәтиҹә ганунуна ҝөрә ән мөһкәм бир дајаға әл атмыш, сонракы мәрһәләләрдә һидајәт јолунда мөһкәм дајага сөјкәнмәклә гаранлыглардан нура тәрәф ниҹат тапар. Диҝәр тәрәфдән, илаһи гануна әсасән, һәр кәс Аллаһын варлығына дәлаләт едән бүтүн бу ајдын дәлиләрдән сонра јенә дә Она гаршы күфр етсә, о заман инсан нурдан чыхыб гаранлыға тәрәф һәрәкәтдә олар. Беләликлә, инсанын сечим ихтијары олмасына бахмајараг, нәтиҹә вә һасил әлә ҝәтирмәкдә һеч бир гүдрәтә малик дејил, јалныз Аллаһын ганунуна табедир. Нәтиҹә етибары илә белә демәк олар ки, гејд олунан ики ајә мәсум Имамларымызын (әлејһимуссалам) гејд етдији кими бу мәсәләри ачыглајыр ки, инсан “нә мәҹбурдур вә нә дә сырф азад”. Бәлкә дә бу ики ишин арасында гәрар тутмушдур”

Ətreaflı cavab

   Ајәнин сона кими мәнасы беләдир: “Диндə мəҹбуријјəт (зoрaкылыг) јoxдур. Артыг дoғрулуг (имaн) aзғынлыгдaн (күфрдəн) aјырд eдилди. Һəр кəс Тaғуту  инкaр eдиб Аллaһa имaн ҝəтирсə, o, aртыг (гырылмaг билмəјəн) əн мөһкəм бир ипдəн (дəстəкдəн) јaпышмыш oлур. Аллaһ (һəр шeји oлдуғу кими) eшидəндир, билəндир!” [1]

Ајәнин мәнасыны бәјан етмәздән әввәл ики мәсәләни гејд етмәк лазымдыр:

1.             Сөзләри мәнасы:

 “Икраһ” сөзү, бир нәфәри зорла бир ишә мәҹбур етдикдә ишләнир. “Рошд” сөзү, һидајәт, ниҹат, мәсләһәт вә камал мәнасында ишләнир.[2] Бу сөзүн мүгабили “ғәјј” сөзү олуб, һәлакәтә тәрәф ҝетмәк мәнасындадыр.[3] Әлламә Тәбатәбаи јазыр: “рошд” сөзү әрәбҹә әсл һәгигәтә јетишмәк, һәгигәтә чатмаг вә јолун ортасында олмаға дејилир. Бунун мүгабилиндә исә “ғәјј” сөзү дурур. Беләликлә, “рошд” вә “ғәјј” сөзләри һидајәт вә зәлаләт мәналарында бир-бирләринә зидд мәнада ишләнир.[4]

2.             Мүфәссирләрин нәзәри:

   Үмуми шәкилдә, ““диндə мəҹбуријјəт (зoрaкылыг) јoxдур.” –ҹүмләсинин мәнасында мүфәссирләр арасында беш нәзәријјә вар вә тәртиблә бунлардан ибарәтдир: 1) Әҝәр бир нәфәр дөјүшдән сонра ислама ҝәлсә демәјин ки, исламы мәҹбур гәбул етди.[5]  2) Ајә, Әһли-Китабын һаггында  назил олуб. Белә ки, онлардан ҹизјә алдыгдан сонра исламы гәбул етмәјә мәҹбур етмәјин.[6]   3) Ајәдән мәгсәд бүтүн кафирләр нәзәрдә тутулур. Сонрадан дөјүш[7] вә ҹиһад[8] ајәләри илә нәсх (ләғв) олунур. 4) Ајәдән мәгсәд әнсардан мүәјјән бир дәстәдир.[9] Ајәнин назил олма сәбәби һаггында бир нечә әһвалат нәгл олунур. Онлардан бири будур ки, мүсәлман әнсарлардан биринин гара дәрили бир гулу вар иди. О, бу гула исламы гәбул етдирмәкдән өтрү чох сыхынтыја салырды. 5) Бир дәстә мүфәссирләр исә белә нәзәр верирләр ки, бу ајә үмуми шәкилдә бүтүн инсанлар һаггында назил олуб. Јазырлар: Дин, гәлби вә етигады бир мәсәлә олуб, онда мәҹбуријјәт вә зоракылыг гејри-мүмкүндүр. Инсан исә мухтар вә ихтијар саһибидир. Бу нәзәријјә, хүсусилә мүасир заманда, мүфәссирләр тәрәфиндән гәбул едилир.[10] Белә нәзәрә ҝәлир ки, бу нәзәријјәләрин сонунҹусу даһа сәһиһ вә мәнтигидир. Беләликлә, Гуранда бу ајәдән заһирдә белә мәна әлә ҝәлир ки,  исламда мәҹбуријјәт вә ирадәсиз әгидә јохдур. Она ҝөрә ки ајәдә гејд олундуғу кими һәгигәт вә зәлаләт јолу ајдындыр. Инсан иманы гәбул етмәклә күфр етмәкдә азаддыр. Һәр ким истәсә бу јолу, истәмәсә диҝәрини гәбул едә биләр. Һәчинин, ајәнин әввәлиндән вә сонундан белә бир әсл ганун әлә ҝәлир ки, мәсум Имамларын (әлејһимуссалам) јолу, “нә сырф  иҹбар вә нә дә сырф азад” јолу олмушдур. Бу мәнтиг дүнја сијасәтиндә, игтисадијјатында вә сијасәт елмләриндә дә истифадә олунур.[11] Чүнки, әввәлки ајәдә төвһиддән там ајдынлыг верилмишдир. Фитрәти сағлам олан һәр бир кәс азҹа диггат вә тәфәккүрлә асанлыгла баша дүшәр ки, һәгигәт нәдир. Амма, бәзи гәрәзли шәхсләрин ајәдән башга мәна чыхармаг истәмәләрини нәзәр алараг, бу вә сонракы ајә васитәсилә үмуми вә әсас бир ганун васитәсилә онларын бу јолуну бағламышдыр. Башга сөзлә десәк, ајә, бәзиләринин исламы ја күфрү гәбул етмәкдә, јахуд ибадәт вә ҝүнаһ әмәлдә мәҹбур олдуғуна иддиа етмәсинә мөһкәм бир рәдд ҹавабыдыр. Ајә нишан верир ки, мәсәлә һеч дә белә дејилдир.[12]  Аллаһ-таала һеч бир әмәлдә кимәсә мәҹбур вә зор етмир. Диҝәр тәрфдән, мүфәввизә әһлинин белә бир иддиасы ки, “Аллаһ-таала инсаны хәлг етдикдән сонра бүтүн ишләри онун өзүнүн өһдәсинә гојмуш вә өзү Гијамәт ҝүнүнә кими кәнара чәкилмишдир.” – Аллаһ-таала төвһид дәлили илә мәсәләни елә бәјан етмишдир ки, бу мәсәләдә һеч кимин зәррә гәдәр шәкки вә шүбһәси олмасын. Бу әгидә саһибләриндән, мөтәзили Әби Мүслүм вә Гәфали ајәнин мәнасында дејирләр: “Аллаһ-таала, иман мәсәләсиндә иши нә мәҹбуријјәт вә нә дә зора тәјин етмишдир. Әксинә, иман ҝәтирмәк јалныз инсанын өз имкан вә ихтијарына гојмушдур. Бунунла да кафирин өз күфрүнда галмасында һеч бир дәлили олмур. Әҝәр о, өз күфрүндә галса бу онун өзүнүн зор вә иҹбарла нәфсини бу һаләтдә сахламасынын нәтиҹәсидир. Амма ајәдә бујурур: “диндә мәҹбуријјәт јохдур” – буну неҹә изаһ едәк? Бу барәдә дејирләр: Ајә демәк истәјир ки, онлары иман ҝәтирмәјә мәҹбур етмәјин вә зор ишләтмәјин чүнки, дүнја имтаһан дүнјасыдыр. Мәҹбуријјәт вә зор исә имтаһан илә фәрг едир.”[13]  Амма ајә онларын бу тәфәккүрүнүн зиддинә мөһкәм дәлилдир. Она ҝөрә ки, ајәдә әввәлҹә мәҹбурән күфрә дүшмәк мәсәләсини сәһв һесаб етдикдән сонра бәјан олунур: “Һəр кəс Тaғуту инкaр eдиб Аллaһa имaн ҝəтирсə, o, aртыг (гырылмaг билмəјəн) əн мөһкəм бир ипдəн (дəстəкдəн) јaпышмыш oлур. Аллaһ (һəр шeји oлдуғу кими) eшидəндир, билəндир!”  Һәмчинин, сонракы ајәнин вилајәт вә илаһи гануна ишарә олдуғуну нәзәрә алсаг белә нәтиҹә алырыг ки,  Аллаһын ганунуна ҝөрә, һәр бир шејин Онун маликијјәт вә гүдрәтиндә олуб бу гүдрәтдән хариҹдә олмамасыдыр. Башга сөзлә десәк, инсанларын Аллаһа иман ҝәтирмәси мәҹбуријјјәт вә зорла олмадығы кими, һеч бир шеј Аллаһ-тааланын гүдрәт вә вилајәтиндән кәнарда гала билмәз. Әксинә, илаһи гануна әсасән, әҝәр инсан тағут вә залымдән үз дөндәриб, Аллаһ-таалаја имана тәрәф үз ҝәтирсә, сәбәб вә нәтиҹә ганунуна ҝөрә ән мөһкәм бир дајаға әл атмыш, сонракы мәрһәләләрдә һидајәт јолунда мөһкәм дајага сөјкәнмәклә гаранлыглардан нура тәрәф ниҹат тапар. Диҝәр тәрәфдән, илаһи ганунуа әсасән, һәр кәс Аллаһын варлығына дәлаләт едән бүтүн бу ајдын дәлиләрдән сонра јенә дә Она гаршы күфр етсә, о заман нурдан чыхыб гаранлыға тәрәф һәрәкәтдә олар. Беләликлә, инсанын сечим ихтијары олмасына бахмајараг, нәтиҹә вә һасил әлә ҝәтирмәкдә һеч бир гүдрәтә малик дејил, јалныз Аллаһын ганунуна табедир.

   Сөјләниләнләрдән белә нәтиҹә алыныр: Бу ганун әлә ҝәлир ки, ајәнин әввәлиндә ҝәлән “диндә мәҹбуријјәт јохдур” ифадәси, мәсум Имамларымызын (әлејһимуссалам) бујурдуғу “нә сырф иҹбар” сөзүнә, ајәнин давамындакы “Һəр кəс Тaғуту  инкaр eдиб....” ифадәси исә “нә сырф азад” ганунуна ишарә едир вә биздән өтрү һәгигәт јолунун бәјан едир.



[1] Бәгәрә сурәси-256

[2] Гурши,Сејјид Әли Әкбәр, Гамус Гуран, 3-ҹү ҹилд, сәһ-100.

[3] Гурши,Сејјид Әли Әкбәр, Гамус Гуран, 5-ҹи ҹилд, сәһ-131.

[4] Әлламә Тәбатәбаи, Тәфсир Әл-Мизан, 2-ҹи ҹилд, сәһ-342.

[5] Әлламә Тәбәрси, Тәфсир Мәҹмәул-Бәјан, 2-ҹи ҹилд, сәһ-126, Шејх Әбул-Фәтһ

азы, Тәфсир Разы, 2-ҹи ҹилд, сәһ-330.

[6] Амили Ибраһим, Тәфсир Амили, 1-ҹи ҹилд, сәһ-515-516. Тәфсир Мәҹәмул-Бәјан; Тәфсир Кәшшаф, Земәхшәри, 1-ҹи ҹилд, сәһ-487.

[7] Төвбә сурәси-5 “Лaкин əҝəр (кафирләр) төвбə eтсəлəр, нaмaз гылыб зəкaт вeрсəлəр, oнлaры сəрбəст бурaxын (ишиниз oлмaсын). Һəгигəтəн, Аллaһ бaғышлaјaндыр, рəһм eдəндир!

[8] Төвбә сурәси-73. “ Јa Пeјғəмбəр! Кaфирлəрə вə мүнaфиглəрə гaршы вуруш! Oнлaрлa сəрт дaврaн! Oнлaрын мəскəни Ҹəһəннəмдир. Oрa нə пис јeрдир!”

[9] Тәфсир Мәҹмәул-Бәјан, Тәфсир Кәшшаф, Тәфсир Нүмунә. Мәкарим Ширази, 2-ҹи ҹилд, сәһ-279-280.

[10] Тәфсир Мәҹмәул-Бәјан, Тәфсир Кәшшаф, Тәфсир Нүмунә.

[11] Кафи, 1-ҹи ҹилд, сәһ-160, баб ҹәбр вә гәдәр.

[12] Тәјјиб, Сејјид Әбдүл-Һүсејн, Әтјәбул-бәјан дәр тәфсир Гуран, 3-ҹү ҹилд, сәһ-18.

[13] Фәхр Рази, Тәфсир Кәбир, 11 ҹилдлик, 3-ҹү ҹилд, сәһ-18.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • İnsanın öz həyat yoldaşı, övladları və sair insanlarla yaxşı rəftarda olması onların tərəfindən sui-istifadəyə səbəb olmur?
    5904 Əməli əxlaq 2012/06/23
    Əvvəla, müqəddəs islam dini bütün insanlarla, o cümlədən həyat yoldaşı, övlad, şagird və s. gözəl əxlaq və rəftarın tərəfdarıdır. Buna görə də Quran ayələrində və məsumların (əleyhimus-salam) rəvayətlərində gözəl əxlaqa və bəyənilən rəftara çoxlu tövsiyələr edilmişdir. İkincisi: Əhli-beyt (əleyhimus-salam)-ın göstərişlərinə diqqət yetirməklə insani rəftarın əsli ...
  • Uşaq saldırmaq haramdırmı?
    30912 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/07/18
    `Uşaq saldırma haram və böyük günahlardandır. Bu işi görən tövbə etməli və kəffarəsi (iki ay bir- birinin ardınca oruc tutmaq) var. onun diyəsi də belədir. Rüşeyim uşaqlıqda qərarlaşandan sonra, 40 gün müddətində spermadır. Onu saldırmağın diyəsi bu müddətdə 20 misqal şərii qızıl sikkədir ki, hər ...
  • Quran ayələrinin kişi cinsində olmasının hikməti nədir?
    9084 Quran elmləri 2011/02/14
    1). Biz o zaman Quranın ayələrini kişi cinsində olmasını iddia edə bilərik ki, ayə bütün məna və məzmun baxımından kişilərə aid edilsin. Amma bu belə deyildir. Yəni hər kişi cinsində olan ayə kişilərə aid deyildir, əksinə Quran ayələrinin yarıdan çox müraciətləri insanlara aiddir. Başqa sözlə desək Quran ayələri xüsusi cinsə ...
  • Təvəllüs bayramı keçirmək haramdırmı?
    6237 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/15
    Təvəllüd bayramı İslami sünnətlərdən deyil. Və İslami təlimatlarda sifariş olunmayıb ki, insan öz doğum gününü bayram etsin. Biz bu təzə sünnnəti məhkum etmək istəmirik, baxmayaraq ki, əcnəbilərin kor- koranə daxil olan (adət) sünnətlərini bəyənmirik; çünki etqadımız var ki, sünnətlərin gərək xalqın zehnində dərin kökləri olsun. Amma belədir (adət) ...
  • Qurani-kərimin qissələri və əhvalatları tarixi gerçəklik əsasında bəyan olunmuşdur, yoxsa gerçəkliyi olmayan təmsillər və simvolik məqsədlər daşıyır?
    11299 Quran elmləri 2012/03/14
    Qurandakı əhvalatlar və qissələr haqq əsasındadır, sadiq və doğru hadisələrdir, onda gerçəkliyin əksinə olan heç bir şey yoxdur. Buna görə də Quran qissələrinin (mətləbi başa düşmək üçün) “xəyali və simvolik əfsanəyə və s.” bölgüsünün heç bir düzgün izahı yoxdur. Çünki Quranda bəyan olunan tarixi hadisələrin hamısı tamamilə ...
  • İdman hərəkətləri əgər misiqi ilə birgə olarsa, işkalı varmı? Ümumiyyətlə bu hərəkətlər rəqs hökmündədir?
    7457 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/11/19
    Oynamaq və musiqi, bir- birindən ayrı iki mövzudur ki, hər birinin özünə məxsus hökmü vardır. Yəni haram oynamaq ilə haram musiqinin bir yerdə olması halında bunları yerinə yetirən şəxs ayrı- ayrılıqda iki haram işə mürtəkib olur. Fəqihlərin əksəriyyəti mütrüb və eyş- nuş məclislərinə münasib musiqini haram bilirlər, amma bəziləri ...
  • Səhih hədisləri saxta hədislərdən ayırıb seçmək üçün hansı yollar vardır?
    12766 Hədis elmləri 2012/06/23
    Hədis saxtalaşdırması və ya hədislərdə “dəss” (hədisin mətnini dəyişdirmək, artırıb azaltmaq) işi təəssüflər olsun ki, islamın əvvəllərində münafiqlərin və inadkarların əli ilə baş vermişdir. Belə adamlar həmişə çalışırdılar ki, bu təhlükəli yollarla islamın köksünə ən ağır və ölümcül zərbələr endirsinlər. Bunun müqabilində Peyğəmbəri-Əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih), ...
  • Tarixi- Təbəri etibarlıdırmı?
    10601 تاريخ بزرگان 2011/12/25
    1.             Tarixi ya rəvayi (hədisi) bir mənbənin mötəbər olması, onda olan hər şeyin yüz faiz doğru və düz olması mənasında deyil. Tarixi- Təbəri də bu qaydadan istisna olunmayıb. Bundan əlavə, yuxarıda qeyd olunan xəbər şiə mənbələrində yoxdur. 2.             Ravilərin bəzisi, bu xəbəri rəvayət edəni yəni ...
  • Xahiş edirik imaməti ağıl baxımından isbat edən dəlillər və imamın olmasının nə qədər zəruri olmasını açıqlayın.
    8358 Qədim kəlam 2011/05/05
    İslam dinində imamət məsələsi xüsusi əhəmiyyət daşıyır ki, insanın son kamillik yoludur. Bu məqam bəzi vaxtlar Peyğəmbər və risalət məqamıyla bir araya gəlir; misal üçün: Həzrət İbrahim (ə) və əziz İslam Peyğəmbəri (s)- in İmaməti kimi; bəzi vaxt isə Peyğəmbər məqamından ayrı olmuşdur; məsum İmamların (ə) imaməti kimi.
  • Şiənin sünni ilə ailə qurması caizdir?
    19201 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/05/19
    Bu barədə mərceyi- təqlidlərin fətvalarını nəzərinizə çatdırıram: Sual: Müsəlmanın qeyri- müsəlman, şiənin sünni ilə evlənməsi doğrudurmu? Həzrət ayətullah ul üzma Fazil Lənkərani: Müsəlman qadının qeyri- müsəlmanla ailə qurması caiz deyil, həmçinin şiə qadının sünniyə ərə getməsi məkruhdur. Müsəlman kişinin qeyri- ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    163857 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    159302 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    118800 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    111955 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    105940 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    92620 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54165 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    49721 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    44987 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    44434 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...