Ətraflı axtarış
Baxanların
11760
İnternetə qoyma tarixi: 2011/06/18
Sualın xülasəsi
Aya südəmər oğlan uşağının sidiyi nəcisdirmi?
Sual
Bir müddət əvvəl ailə məcəlləsində (1385/11/15 tarixində) dini səhifəsində nəcislər barəsində yazmışdı "südərəm oğlan uşağının sidiyi nəcis deyil". Bu hökmün əsl mənbəyi hansı rəvayətdən götürülmüşdür?
Qısa cavab

O məsələ ki, ona işarə etmişsiniz, fiqh kitablarında bu cür gəlmişdir: Əgər bir şeyi südəmər oğlan uşağı ki, donuz südü də yeməmişdir sidiyiylə mundar olarsa bir dəfə onun üzərin

Sü tökülərsə əlbəttə ki, o nəcisin bütün hər bir yerinə çatarsa pakdır və o nəcis olan libası və... sıxmağa ehtiyac yoxdur. Bəs birincisi: Oğlan uşağının nəcisi bu hökmə şamil olmu. İkincisi: Fiqh alimlərinin sözlərində bu ibarətə rastlaşmaq olmu ki, oğlan uşağının sidiyi nəcis deyildir.

Bu məsələdə bütün islamın fiqh alimləri (şiə və sünnü) bir araya gəlmişdirlər. Fəqihlərin bu fətvaya dəlilləri bir çox rəvayətlərdir ki, fiqh və hədis kitablarında gəlmişdir.

Əlbəttə o ki, adı qeyd olunan məcəllədə ki, yazmısınız, İslamın fiqhi tarixində bu cür gəlmişdir ki, bəziləri; misal üçün Əskafi və Səduq bu fikirdədirlər: Süd əmər uşaq əgər yemək yemirsə sidiyi nəcis deyildir. Bəs bu nəzəriyyəyə əsasən süd əmər oğlan uşağının nəcisi murdardır və yalnız sidik, murdar deyildir.

Nəticə alırıq onlar ki, adı çəkilən məcəllədən açıqladınız, birinci: Demək olar ki, bütün fəqihlərin fətvasıyla müxalifdir.

İkinci: Səduq kimi şəxslərin fətvasıyla da müvafiq deyildir.

Ətreaflı cavab

O məsələ ki, işarə etmişsiniz, fiqhi kitablarda bu şəkildə gəlmişdir: Əgər bir şey südəmər oğlan uşağının sidiyiylə[1] ki, yemək yemir və donuz südü içməmişdir, nəcislənərsə onun üzərinə bir dəfə su axıtmaqla, o halda ki, bütün nəcislənmiş yeri tutsun pak olur və libas və... kimi əşyalarda onları sıxmağa ehtiyac yoxdur.[2] Bəs birincisi süd əmər oğlan uşağının nəcasəti bu hökmə şamil olmuş, ikincisi: fəqihlərin sözlərində bu cür ibarət yoxdur ki, süd əmər oğlan uşağının sidiyi nəcis deyildir.

Demək olar ki, bu məsələdə bütün fəqihlərin (şiə və sünnü) nəzəriyyəsi birdir.[3] Onların vu fətvadakı dəlilləri də bir çox rəvayətlərdir ki, fiqh və hədis kitablarında gəlmişdir ki, aşağıda onlardan bəzilərinə işarə olunur:

1.     İmam Sadiq (ə) sidik barəsində buyurur: "Su onun üzərinə tökülür ki, o biri tərəfindən çıxsın".[4]

2.     Hələbi deyir İmam Sadiq (ə)- dan uşağın sidiyi barəsində soruşdum, o həzrət buyurdu: Onun üzərinə su tökülür, əgər yemək yeyəndirsə tamamıyla yuyulmalıdır.[5]

Əlbəttə rəvayətlərdən necə istidlal etmək fiqh elmi çərçivəsindədir ki, ona işarə etməkdən əl götürürük.

Amma o ki, adı çəkilmiş məcəllədən yazmısınız, İslamın fiqhi tarixində bu şəkildə gəlmişdir: Əskafi, və Səduq kimi şəxslərin, nəzəri budur ki, süd əmər uşağın sidiyi ki, hələ yemək yemir nəcis deyildir.[6]

Bəs bu nəzəriyyəyə əsasən süd əmər oğlan uşağının nəcisi də murdardır nəin ki, onun sidiyi murdar olmasın.

Səduq kimi şəxslərin bu cür fətvası yalnız bir rəvayətdən götürülmüşdür ki, həzrət Əli (ə)- dan rəvayət olunmuşdur və onun məzmunu bu cürdür:

Südəmər oğlan uşağının süd və sidiyinə dəymiş libası ki, o uşaq yemək yemir yuyulması lazım deyil.[7]

Bu rəvayət ki, Səduq kimi şəxsiyyətlərin istedlalı üçün qərar verilmişdir bir çox ayələrlə müxalifdir. Çünki Əskafi və Səduqdan başqa heç bir fəqih bu rəvayətə əsasən fətva verməmişdir.

Şeyx Tusi bu rəvayətin təfsir və mənasında yazır: Bu rəvayətin mənası odur ki, onun üzərinə su tökmək kifayətdir və onu sıxmağa ehtiyac yoxdur.[8] Çünki libası yumaq yalnız onun üzərinə su tökməyə deyilmir bəlkə onu sıxmaqda lazımdır. Belə olmadıqda yalnız su axıtmaq bir libasın üzərinə onu yumaq deyildir.

Cəvahir kitabının müəllifi bu rəvayətə əməl etməməyin barəsində yazır: Bu rəvayətin ravisi Səkuni olduğu üçün bu rəvayətdə təqiyyə ehtimalı vardır. İkincisi budur ki, iki başqa rəvayətlə bəlkə də üç başqa rəvayətlə ki, bu mövzudadır, müxalifdir. Məlum olur o rəvayət ki, dəlalət və sənəd çəhətindən möhkəmdir, sənədi və dəlaləti zəif olan rəvayətlə müqayisə etmək olmaz. Bunun üçün də o rəvayətlər ki, sənəd və dəlalət baxımından möhkəmdir. Onlara əməl etmək və o tək bir rəvayət ki, bunlarla müxalifdir onu kənara qoymaq lazımdır.[9]

Sənəd və dəlalət baxımı cəhətindən olan nöqsanlardan əlavə, bütün fiqh alimlərin nəzəriylə müxalifdir, bəs bir rəvayət ki, (şöhrət) bütün alimlərin nəzəriylə müxalifdirsə ona əməl etmək olmaz.[10]

Nəticə alırıq, qeyd olunan məcəllədən dediklərimiz

Birincisi: Demək olar bütün fəqihlərin fətvasıyla müxalifdir.

İkincisi: Səduq kimi şəxsiyyətlərin də fətvasıyla müvafiq deyildir.

Əlavə məlumat üçün, xüsusiylədə məşhur nəzəriyyələr üçün aşağıdakı mənbələrə müraciət etmək olar:

  1. Hürr Amuli, Vəsailüş- şiə, cild 2, səh 1003- 1004.

  2. Nəcəfi, Məhəmməd Həsən, Cəvahirul- kəlam, cild 5, səh 273- 275.



[1] - Müctəhidlər: Məkarim, Sistani, və Zəncani, bu hökmü qız uşağı haqqında da qaildirlər. bax şəriət hökümləri (Əl- məhşa lil imam əl- xumeyni), cild 1, səh 106, məsələ 161.

[2] - İmam Xumeyni, muntəxəbe tozihul məsail, Qum, Şəfəq intişaratı, səkkizinci çap, səh 28, Ayətullah Əraki, Şəriət hökümləri, Dəftəre təbliğat intişaratı, tarif 1372, səh 31. Ayətullah Fazil Lənkərani, Şəriət hökümləri səh 45.

[3] - Məhəmməd Həsən Nəcəfi, Cəvahirul- kəlam, cild 5, səh 273, Tehran, Darul- kitabil- İslamiyyə üçüncü çap.

[4] - Biharul- əl- ənvar, cild 77, səh 105.

«قَالَ الصَّادِقُ (ع) فِی بَوْلِ الصَّبِیِّ یُصَبُّ عَلَیْهِ الْمَاءُ حَتَّى یَخْرُجَ مِنَ الْجَانِبِ الْآخَرِ.»

[5] - Həmin, səh 101.

«رَوَاهُ الشَّیْخُ فِی الْحَسَنِ عَنِ الْحَلَبِیِّ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) عَنْ بَوْلِ الصَّبِیِّ قَالَ تُصَبُّ عَلَیْهِ الْمَاءُ فَإِنْ کَانَ قَدْ أَکَلَ فَاغْسِلْهُ غَسْلا"»

[6] - Həmin, cild 5, səh 273, Səduq, Əl- məqnəə, səh 15.

[7] - Həmin, cild 2, səh 1004, h 4, Bəhs olunan hədis bu cürdür.

«و باسناده عن محمد بن احمد بن یحیی عن ابراهیم بن هاشم عن النوفلی عن السکونی عن جعفر عن ابیه علیهما السلام ان علیاً قال ... و لبن الغلام لا یغسل منه الثوب و لا من بوله قبل ان یطعم..."»

[8] - Şeyx Tusi, Təhzib, vəsailu əş- şiədən gətirmişdir, cild 2, səh 1003.

[9] - Cəvahirul- kəlam, cild 5, səh 273- 275.

[10] - Həmin.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Hər ay məvacibdən müəyyən miqdar bir şəxsə vəqf etmək doğru hesab edilirmi?
    4717 Vəqf 2014/05/26
    Bu haqda alimlər arasında ixtilaf var. Bəzi müctehidlər pulun vəqf olunmasını düzgün, bəziləri isə belə bir vəqfi doğru hesab etmirlər. Bəziləri isə belə bir əməli ümumiyyətlə, nəzir hesab edirlər. Bundan əlavə: Təqlid olunan müctehidlər bu sualı belə cavablandırırlar: Həzrət ayətullah-üzma Xamnei (Allah hifz etsin) Pulun vəqf olunması düzgün deyildir.
  • Nəyə görə fiqhi cəhətdən həddin icrası hakimin öhdəsindədir?
    7230 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2015/08/01
    Bəşər cəmiyyətlərinin ürfündə cinayətkarların cəzalanması hökumətlərin ixtiyarındadır və hökumətdən başqa kimsə hədd icrasını öhdəsinə ala bilməz. Belə bir əsas İslam fiqhində də təkid və qəbul olunmuşdur. Müəslman fəqihləri cinayətkarların həddinin icrasını zəmanənin İmamamının (əleyhissalam) hüzuru dövründə Onun və ya İmam (əleyhissalam) tərəfindən təyin olunmuş şəxslərin ixtiyarında olduğunu ...
  • Zikrdən məqsəd nədir?
    12879 Əməli irfan 2012/10/06
    Allahı zikir etmək insanın ruhiyyə və əxlqında böyük təsiri vardır ki, qarşılıqlıdır. Allahı yad etmək bəndədən və ürəyin aydın, saf və Allahın əmirlərinə əməl etməmək qorxusu, günahların bağışlanması, elm və hikmətin əta olunması isə Allah tərəfindəndir. Umumi olaraq zikri iki hissəyə bölmüşdürlər dildə və qəlbdə, dildə olan ...
  • “Əgər elm Sürəyya ulduzunda olsa, fars ölkəsindən olan kişilər mütləq onu əldə edəcəklər” hədisinin sənədi necədir?
    7255 Hədis nəql edənlər 2011/09/12
    Bu hədis Əbdüllah ibni Cəfər Himyərinin “Qurbul-əsnad” kitabında Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-dən nəql olunmuşdur. “Qurbul-əsnad” kitabı mötəbər rəvayət kitablarından sayılır. ...
  • Allahı həm sevmək, həm də Ondan qorxmaq necə mümkün ola bilər?
    9992 Əməli əxlaq 2011/09/12
    Allaha məhəbbətlə əlaqədar qorxu və ümid çox da təəccüblü deyildir. Çünki bu məsələ müəyyən mənada bizim həyatımızın hər bir sahəsində də nəzərə çarpır. Lakin bu o qədər şiddətli aşkardır ki, ondan qafilik. Ən sadə məsələ olan yol getməyimiz də qorxu, ümid və məhəbbət əsasındadır. Çünki müəyyən bir şeyə ümidimiz olmayınca ...
  • qadın xanəndəsinin səsini eştiməyin nə hökmü var?
    7160 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2015/06/29
    Bu sual haqqında əvvəlcədən qeyd etməliyik ki, qadın insanı vəcdə gətirən və adi halətindən çıxaran xanəndəçiliklə məşğul olmamalıdır. Bütün fəqihlər yekdilliklə istər örpəkdə olsun, istərsə də başı açıq belə bir əməlin qadın üçün haram olmasına fətva veriblər. Amma, qadının ğina və həyəcansız xanəndəlik etməsi haqqında alimlər arasında ...
  • Nə üçün həzrət Məhəmmədin (s) dörd qadından çox arvad almasına icazəsi var idi?
    15443 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2011/06/21
    Peyğəmbərin (s) qadınlareının çox olması mövzusu daim insanlar üçün sual amili olmuşdur.Biz bu məqalədə gərək bəzi məsələlərə toxunmaqla müxatəbin zehnini bu kimi suallardan təmizləyək:1). Birincisi: "Dörd qadından artıq arvad almaq mövzusu haram olmazdan öncə Peyğəmbərimiz bu qadınla ailə qurmuşdu.2). Peyğəmbərimizin bu ...
  • Nigah əxlaqın inkişafına mane olur və yaxud zəminə yaradıcı və yüksəklik vericidir? Bu barədə islam və xristiyanlıqda fərqlər mövcuddurmu?
    6832 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2011/10/02
    Nigah cəmiyyət və ictimaiyyətin yaranmasına ilkin addımdır. Bir çox təsir və nəticələrə malikdir. O cümlədən insanın cinsi ehtiyaclarının ödənilməsi, nəsil artırma, insanın təkamülü, rahatçılıq və rifah, paklıq və iffət və s aiddir.Müqəddəs islam dinində nigah dinin yarısının qoruyucusu kimi tanıtdırılır.Nigahın ictimai tərəfləri çox mühümdür. Nigah və ailə ocağının ...
  • Ananın razılığı olmadan, qeyri müsəlman qadınla evlənməyin hökmü nədir?
    7474 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/06/13
    İslam məktəbi insanların fəsada düşmələrinin qarşısını almaq üçün və əxlaqi fəsadlardan yaranan problemlərin aşkar olmasından fərd və cəmiyyəti qorumaq üçün, həmçinin ailə ocağını möhkəmləndirmək üçün və... evlənməyə çox tövsiyə edibdir. Həyatı və gələcəyi üçün qərar verə bilən inkişaf həddinə yetişən bir cavanın işinə İslam ...
  • Mən bir mağazada satıcı işləyirdim. Mağazanın sahibi məni işdən çıxarmaq qərarına gəlmişdir, lakin pulumun qalanını vermir. Qalan əmək haqqımın yerinə mağazadan, yaxud bu şəxsin başqa əmlakından bir şey götürə bilərəmmi?
    6109 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/13
    Sizin sualınız ali məqamlı mərcəyi-təqlidlərin dəftərxanalarından soruşulmuş və ona aşağıdakı şəkildə cavab verilmişdir: Həzrət Ayətullah əl-uzma Xamenei (müddə zulluhul-ali)“Tələbkarın borclunun malını təqas etməyə (öz haqqının əvəzinə malikin əmlakından bir şey götürməyə) o zaman icazə verilir ki, borclu şəxs öz borcunu inkar etsin, yaxud onu ödəməkdə səhlənkarlığa yol versin, ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164940 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164818 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119978 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    114113 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111474 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94348 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    55037 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54980 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46475 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46013 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...