Ətraflı axtarış
Baxanların
10555
İnternetə qoyma tarixi: 2011/06/18
Sualın xülasəsi
Aya südəmər oğlan uşağının sidiyi nəcisdirmi?
Sual
Bir müddət əvvəl ailə məcəlləsində (1385/11/15 tarixində) dini səhifəsində nəcislər barəsində yazmışdı "südərəm oğlan uşağının sidiyi nəcis deyil". Bu hökmün əsl mənbəyi hansı rəvayətdən götürülmüşdür?
Qısa cavab

O məsələ ki, ona işarə etmişsiniz, fiqh kitablarında bu cür gəlmişdir: Əgər bir şeyi südəmər oğlan uşağı ki, donuz südü də yeməmişdir sidiyiylə mundar olarsa bir dəfə onun üzərin

Sü tökülərsə əlbəttə ki, o nəcisin bütün hər bir yerinə çatarsa pakdır və o nəcis olan libası və... sıxmağa ehtiyac yoxdur. Bəs birincisi: Oğlan uşağının nəcisi bu hökmə şamil olmu. İkincisi: Fiqh alimlərinin sözlərində bu ibarətə rastlaşmaq olmu ki, oğlan uşağının sidiyi nəcis deyildir.

Bu məsələdə bütün islamın fiqh alimləri (şiə və sünnü) bir araya gəlmişdirlər. Fəqihlərin bu fətvaya dəlilləri bir çox rəvayətlərdir ki, fiqh və hədis kitablarında gəlmişdir.

Əlbəttə o ki, adı qeyd olunan məcəllədə ki, yazmısınız, İslamın fiqhi tarixində bu cür gəlmişdir ki, bəziləri; misal üçün Əskafi və Səduq bu fikirdədirlər: Süd əmər uşaq əgər yemək yemirsə sidiyi nəcis deyildir. Bəs bu nəzəriyyəyə əsasən süd əmər oğlan uşağının nəcisi murdardır və yalnız sidik, murdar deyildir.

Nəticə alırıq onlar ki, adı çəkilən məcəllədən açıqladınız, birinci: Demək olar ki, bütün fəqihlərin fətvasıyla müxalifdir.

İkinci: Səduq kimi şəxslərin fətvasıyla da müvafiq deyildir.

Ətreaflı cavab

O məsələ ki, işarə etmişsiniz, fiqhi kitablarda bu şəkildə gəlmişdir: Əgər bir şey südəmər oğlan uşağının sidiyiylə[1] ki, yemək yemir və donuz südü içməmişdir, nəcislənərsə onun üzərinə bir dəfə su axıtmaqla, o halda ki, bütün nəcislənmiş yeri tutsun pak olur və libas və... kimi əşyalarda onları sıxmağa ehtiyac yoxdur.[2] Bəs birincisi süd əmər oğlan uşağının nəcasəti bu hökmə şamil olmuş, ikincisi: fəqihlərin sözlərində bu cür ibarət yoxdur ki, süd əmər oğlan uşağının sidiyi nəcis deyildir.

Demək olar ki, bu məsələdə bütün fəqihlərin (şiə və sünnü) nəzəriyyəsi birdir.[3] Onların vu fətvadakı dəlilləri də bir çox rəvayətlərdir ki, fiqh və hədis kitablarında gəlmişdir ki, aşağıda onlardan bəzilərinə işarə olunur:

1.     İmam Sadiq (ə) sidik barəsində buyurur: "Su onun üzərinə tökülür ki, o biri tərəfindən çıxsın".[4]

2.     Hələbi deyir İmam Sadiq (ə)- dan uşağın sidiyi barəsində soruşdum, o həzrət buyurdu: Onun üzərinə su tökülür, əgər yemək yeyəndirsə tamamıyla yuyulmalıdır.[5]

Əlbəttə rəvayətlərdən necə istidlal etmək fiqh elmi çərçivəsindədir ki, ona işarə etməkdən əl götürürük.

Amma o ki, adı çəkilmiş məcəllədən yazmısınız, İslamın fiqhi tarixində bu şəkildə gəlmişdir: Əskafi, və Səduq kimi şəxslərin, nəzəri budur ki, süd əmər uşağın sidiyi ki, hələ yemək yemir nəcis deyildir.[6]

Bəs bu nəzəriyyəyə əsasən süd əmər oğlan uşağının nəcisi də murdardır nəin ki, onun sidiyi murdar olmasın.

Səduq kimi şəxslərin bu cür fətvası yalnız bir rəvayətdən götürülmüşdür ki, həzrət Əli (ə)- dan rəvayət olunmuşdur və onun məzmunu bu cürdür:

Südəmər oğlan uşağının süd və sidiyinə dəymiş libası ki, o uşaq yemək yemir yuyulması lazım deyil.[7]

Bu rəvayət ki, Səduq kimi şəxsiyyətlərin istedlalı üçün qərar verilmişdir bir çox ayələrlə müxalifdir. Çünki Əskafi və Səduqdan başqa heç bir fəqih bu rəvayətə əsasən fətva verməmişdir.

Şeyx Tusi bu rəvayətin təfsir və mənasında yazır: Bu rəvayətin mənası odur ki, onun üzərinə su tökmək kifayətdir və onu sıxmağa ehtiyac yoxdur.[8] Çünki libası yumaq yalnız onun üzərinə su tökməyə deyilmir bəlkə onu sıxmaqda lazımdır. Belə olmadıqda yalnız su axıtmaq bir libasın üzərinə onu yumaq deyildir.

Cəvahir kitabının müəllifi bu rəvayətə əməl etməməyin barəsində yazır: Bu rəvayətin ravisi Səkuni olduğu üçün bu rəvayətdə təqiyyə ehtimalı vardır. İkincisi budur ki, iki başqa rəvayətlə bəlkə də üç başqa rəvayətlə ki, bu mövzudadır, müxalifdir. Məlum olur o rəvayət ki, dəlalət və sənəd çəhətindən möhkəmdir, sənədi və dəlaləti zəif olan rəvayətlə müqayisə etmək olmaz. Bunun üçün də o rəvayətlər ki, sənəd və dəlalət baxımından möhkəmdir. Onlara əməl etmək və o tək bir rəvayət ki, bunlarla müxalifdir onu kənara qoymaq lazımdır.[9]

Sənəd və dəlalət baxımı cəhətindən olan nöqsanlardan əlavə, bütün fiqh alimlərin nəzəriylə müxalifdir, bəs bir rəvayət ki, (şöhrət) bütün alimlərin nəzəriylə müxalifdirsə ona əməl etmək olmaz.[10]

Nəticə alırıq, qeyd olunan məcəllədən dediklərimiz

Birincisi: Demək olar bütün fəqihlərin fətvasıyla müxalifdir.

İkincisi: Səduq kimi şəxsiyyətlərin də fətvasıyla müvafiq deyildir.

Əlavə məlumat üçün, xüsusiylədə məşhur nəzəriyyələr üçün aşağıdakı mənbələrə müraciət etmək olar:

  1. Hürr Amuli, Vəsailüş- şiə, cild 2, səh 1003- 1004.

  2. Nəcəfi, Məhəmməd Həsən, Cəvahirul- kəlam, cild 5, səh 273- 275.



[1] - Müctəhidlər: Məkarim, Sistani, və Zəncani, bu hökmü qız uşağı haqqında da qaildirlər. bax şəriət hökümləri (Əl- məhşa lil imam əl- xumeyni), cild 1, səh 106, məsələ 161.

[2] - İmam Xumeyni, muntəxəbe tozihul məsail, Qum, Şəfəq intişaratı, səkkizinci çap, səh 28, Ayətullah Əraki, Şəriət hökümləri, Dəftəre təbliğat intişaratı, tarif 1372, səh 31. Ayətullah Fazil Lənkərani, Şəriət hökümləri səh 45.

[3] - Məhəmməd Həsən Nəcəfi, Cəvahirul- kəlam, cild 5, səh 273, Tehran, Darul- kitabil- İslamiyyə üçüncü çap.

[4] - Biharul- əl- ənvar, cild 77, səh 105.

«قَالَ الصَّادِقُ (ع) فِی بَوْلِ الصَّبِیِّ یُصَبُّ عَلَیْهِ الْمَاءُ حَتَّى یَخْرُجَ مِنَ الْجَانِبِ الْآخَرِ.»

[5] - Həmin, səh 101.

«رَوَاهُ الشَّیْخُ فِی الْحَسَنِ عَنِ الْحَلَبِیِّ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) عَنْ بَوْلِ الصَّبِیِّ قَالَ تُصَبُّ عَلَیْهِ الْمَاءُ فَإِنْ کَانَ قَدْ أَکَلَ فَاغْسِلْهُ غَسْلا"»

[6] - Həmin, cild 5, səh 273, Səduq, Əl- məqnəə, səh 15.

[7] - Həmin, cild 2, səh 1004, h 4, Bəhs olunan hədis bu cürdür.

«و باسناده عن محمد بن احمد بن یحیی عن ابراهیم بن هاشم عن النوفلی عن السکونی عن جعفر عن ابیه علیهما السلام ان علیاً قال ... و لبن الغلام لا یغسل منه الثوب و لا من بوله قبل ان یطعم..."»

[8] - Şeyx Tusi, Təhzib, vəsailu əş- şiədən gətirmişdir, cild 2, səh 1003.

[9] - Cəvahirul- kəlam, cild 5, səh 273- 275.

[10] - Həmin.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Niyə biz Aşura ziyarətinin səcdəsində bu müsibətə görə şükr edirik?
    6156 Əməli əxlaq 2012/02/07
    Nemətlərə şükr eləmək rəvayətlərdə xüsusi mövqeyi olan mövzulardandır.[1] Mömin və dinə bağlı insan Allah və yaratdıqları barəsində dəqiq mərifətə malik olsa Allah tərəfindən ona çatan hər bir şeyə şükr eləyər. Ona görə də bu insan həmişə Allah qarşısında öz vəzifəsini yerinə yetirir. İstər yaxşı, ...
  • Faruq və Siddiqin mənası nədir və nə vaxtdan yayılmağa başlamışdır?
    11913 Fiqh tarixi 2012/03/14
    Şiənin inancına əsasən, Faruq və Siddiq ləqəbləri Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih) tərəfindən Əli (əleyhimus-salam)-a verilmiş ləqəblərdir. “Faruq” kəlməsi haqq ilə batilin arasında fərq qoyan “fərq” kökündən, “Siddiq” isə həddindən artıq düz danışan mənasına olan “sidq” kökündən alınmış sifətin mübaliğə formasıdır. Əlbəttə, bəzi sünnü mənbələrində Peyğəmbərə istinadən ...
  • Öz ölkəsinin qayda qanunlarına əsasən evlənən müsəlman, cahillik ucbatından şəri əqd oxutdurmayıb, onun və uşaqlarının təklifi nədir?
    5423 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/10/15
    Ən qısa vaxtda şəri əqdi oxutdursunlar Onların evlilik əlaqələri bilmədikləri vaxtda halal olmuşdur və uşaqları da halalzadədirlər. Əlavələr: Təqlid mərcələrinin bu suala cavabı belədir:[1] Həzrəti Ayətullahul üzma Sistani (Allah onun sayəsin uzun etsin):
  • Nəzərdən qorunmağın yolları hansılardır?
    8104 Əməli əxlaq 2012/10/03
    Quran nəzər və pis göz barəsində olan bir həqiqıti qəbul etmiş və muxtəlif numunələrdə ona işarə etmişdir. Quran tarixində də kecmiş tayfalarda xəbər verməsidə bu məsələni təyin edir. Bu gün alimlər inanırlar ki, bəzi insanlar məxsus ruhiyyəyə malikdirlər ki, nəyinki onu üz yerində hərəkət etdirir bəlkə lazer ...
  • İnsanı Allah-taalanın düzgün yolundan (siratul-müstəqim) azdıran nədir? Bu inhiraf ixtiyarlıdır, ya yox?
    6573 Qədim kəlam 2011/06/25
    İnsanısiratimüstəqimdən (düzgünyoldan) inhirafaçəkənamilləritanımaqdanötrüilknövbədə “sirat” və
  • Nə üçün “Fatihə” (“Həmd”) surəsi “Səb`ul-məsani” adlandırılır?
    12732 Təfsir 2012/06/23
    Təfsir kitablarına və rəvayət mənbələrinə müraciət etməklə aydın olur ki, Qurani-əzim və “Səb`ul-məsani” dedikdə nəyin nəzarətə tutulmağı ilə əlaqədar müxtəlif nəzəriyyələr vardır: Bəziləri inanırlar ki, məqsəd Quran və onun ayələridir. Bəziləri inanırlar ki, “Səb`ul-məsani” dedikdə məqsəd “Həmd” surəsidir. Çünki bu surə Peyğəmbər (səlləllahu ...
  • Şiənin sünni ilə ailə qurması caizdir?
    18072 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/05/19
    Bu barədə mərceyi- təqlidlərin fətvalarını nəzərinizə çatdırıram: Sual: Müsəlmanın qeyri- müsəlman, şiənin sünni ilə evlənməsi doğrudurmu? Həzrət ayətullah ul üzma Fazil Lənkərani: Müsəlman qadının qeyri- müsəlmanla ailə qurması caiz deyil, həmçinin şiə qadının sünniyə ərə getməsi məkruhdur. Müsəlman kişinin qeyri- ...
  • Qadınların aybaşı görməsinin fəlsəfəsi nədir?
    16126 Təfsir 2012/07/16
    Heyz qanının əmələ gəlməsinin səbəbi uçaqlığın damarlarının qanla dolması və sonra selikli qışanın qat- qat soyulması və qanların hərəkətidir. Heyz qanı və qadının aybaşı qadın orqanının sağlamlığının nişanəsidir. Onun zəhmət və əziyyətlərlə xaric olması Allahın qadına olan bir lütfüdür. Amma bu xaric olma qadın üçün şiddətli və ...
  • İslam və xristiyanlıqda mənəviyyatın fərqləri?
    8220 Təzə kəlam 2011/10/04
    Hər bir dində mənəviyyatın dəyər və etibarı, həmin dinin dəyər və etibarı ilə birbaşa əlaqəsi vardır. Xristiyanların özlərinin də etiraf etdiyinə görə xristiyan dininin mənbələri ağıla zidd təlimlərlə zəngindir. Təbii ki, belə mənbələrdən götürülən mənəviyyat bir çox kənara çıxmalarla müşahidə olunacaqdır. Bu islamla xristiyanlıq arasında olan ən mühüm ...
  • Quran və rəvayətdə ixtiyari ölüm
    7930 Əməli irfan 2012/09/01
    Demək olar ki, "ixtiyari ölüm"- ün termini İslam irfanında istifadə olunmuşdur və Peyğəmbərin (s) buyurduğu bu cümlə)- sin " موتوا قبل ان تموتوا"[i] (ölümdən əvvəl ölüm) götürülmüşdür. Bu cümlədə "ölüm" kəlməsindən məqsəd ixtiyari olan iş nəzərdə tutulur. Və ikinci "ölüm" sözündən məqsəd isə ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    162716 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    154273 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    117522 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    109428 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    97821 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    91060 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    53207 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    44590 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    43549 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    42647 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...