Please Wait
10594
- paylaşmak
Ehlisünnetin bakışında Sahihi Buhari en muteber hadis kitabıdır ve Şii’lerin bakışında da ondaki birçok hadis lâfzî ve manevi olarak Şia’nın hadislerine benzemektedir. Bu esas uyarınca isnat edilir bir kitap sayılır. Elbette bu, Sahihi Buhari’de bir hadis bulunmazsa, hiçbir şekilde söz konusu hadisin güvenilir olmayacağı anlamına gelmez; zira bizzat Ehlisünnetin kendinin böyle bir inancı bulunmamaktadır. Aksi takdirde Ehlisünnete mensup kimselerin fıkıh ve kelam ilimlerinde bu kitaptan başka bir hadis kitabından yararlanmamaları ve diğer hadis kitaplarını müzelere koymaları gerekirdi. Oysaki onların bilginlerinin şimdiye dek sürmekte olan yöntemleri incelenciğinde, bu konunun aksi gözlemlenmektedir ve başka birçok hadis kitabına kendilerinin istinatta bulunduğu görülmektedir. Öte taraftan Ehlisünnet, Sahihi Buhari’de mevcut olan tüm hadisleri kabul edemez; çünkü böyle bir durumda bu kitapta yer alan Kur’an’ın tahrif edildiğine dair hadisleri de kabul etmeleri gerekir![1] Yukarıdaki ön açıklamaları göz önünde bulundurarak şöyle söylemek gerekir: Buhari’nin kendi kitabında iki emanet hadisine işaret etmediği doğrudur, ama bu kitapta bu hadisin olmayışı, onun itibarına en küçük bir halel dahi getirmez. Ehlisünnet tarafından kabul edilmiş kriterler esasınca bile onun itibarı zedelenmez; çünkü bu hadis diğer sahih kitaplarda ve kendilerinin diğer muteber kaynaklarında yer almaktadır. Örnek olarak birkaç numuneye aşağıda işaret ediyoruz:
1. Sahihi Tirmiz, c. 5, s. 3289. h. 30874[2].
2. Sahihi Müslim, c. 7, s. 123[3].
3. Süneni Ebu Davut, c. 2, s. 432[4].
4. Müsnedi Ahmed b. Hanbel, c. 3, s. 14,17, 26 ve 59; c. 4, s. 371.[5] (Ehlisünnet nezdinde özel bir değeri olan bu kitabın telif tarihinin Sahihi Buhari’nin telif zamanından önce olduğu belirtilmelidir).
Öte taraftan Hâkim Nişaburi deyim yerindeyse Sahihi Buhari ve Sahihi Müslim kitaplarını tamamlayıcı özellikte olan el- Müstedrek Ala’s Sahiheyn kitabında bu hadis ve senedinin altında şöyle yazmaktadır: Bu hadis, Sahihi Buhari ve Müslim’in ilmi kriterleri esasınca sahihtir, lakin onlar buna kendi kitaplarında yer vermekten kaçınmışlardır. (Elbette belirtiliği gibi Müslim bu hadisi başka bir senet ile kendi kitabında zikretmiştir).
Bu esas uyarınca, şu güçlü ihtimali uzak görülemez: Buhari iki emanet hadisini senedin zayıflığı nedeniyle değil, bilakis siyasal ve mezhepsel taassuplar nedeniyle kendi kitabında zikretmemiştir.
[2] Daru’l Fikr, Beyrut, 1403 h.k.
[3] Daru’l Fikr, Beyrut.
[4] Mebaa’atil İtikat, Şam
[5] Daru’s Sadır, Beyrut.