Gelişmiş Arama
Ziyaret
7002
Güncellenme Tarihi: 2011/10/13
Soru Özeti
İslam’ın değersel sisteminin mertebeler silsilesi nelerdir?
Soru
İslam’ın değersel sisteminin mertebeler silsilesi hangileridir?
Kısa Cevap

Belli bir hedef veya hedeflere ulaşma yolunda, birbirleriyle uyum içinde olan ve birbirlerine bağlı cüzlerden oluşan bütünlüğe sistem denir. Belli bir felsefi ve mektebi temel esasınca, belirli hedeflere ulaşma yolunda uyum içinde olan ve insanın iradesine dayalı davranışlar bütününe siyasi, iktisadi… sistemler denir.[1]

Dolayısıyla “İslam’ın değersel sistemi”nden maksat; teorik, yöneliş ve pratik ( yapılmalı ve yapılmamalı sistemi) gibi farklı ve uyum içinde olup belli bir hedefi takip eden sistemlerin bütünüdür.[2] Çeşitli alanlarda İslam’ı değerlerden oluşmuş sistemler bütününe “değersel sistem” denir. Örneklendirirsek, “İslam’ın değersel sisteminde iş”, “İslam’ın değersel sisteminde yargı”, “İslam’ın değersel sisteminde cihat”, “İslam’ın değersel sisteminde evlilik” ve…

İslam, bir çok büyük sistemlere sahiptir. İtikat ve inanç sistemi, toplumsal sistem, aile sistemi, ekonomik sistem, siyasi sistem, yargı sistemi ve…

Bu sistemlerde değerler, öncelikler ve aile, iktisat, siyaset ve yargı alanlarında İslam’ın programlarından bahsedilir. Ne var ki aile veya aile çatısı altında yer alan “evlilik” gibi işlerin her birinin İslam’ın değersel sisteminde kendine has bir yeri ve konumu vardır. İslam’ın değersel sistemi, muhtelif sistemlerde İslam’ın değersel bütünlüğünü konu eder.

Bu değersel sistemde, çoğunlukla her birinin özel ehemmiyete sahip olan çeşitli unsurlar vardır. Değerler arasındaki ölçü ve mevcut şartlardaki ihtilafı[3] ve İslam’ın değersel sisteminin geniş olması ve sistemlerin çeşitliliği dikkate alınmasıyla, İslam’ın geniş olan değersel sisteminin mertebeler silsilesini açıklanması muhal gibi veya son derece zordur. Ne var ki bu değerlerden bazılarının yüksek bir dereceye sahip olduğu son derece açıktır. Şayet bu sistemde, Tevhidin (şirk koşmamanın) birinci derecede yer aldığı söylenebilir; zira tevhit olmaksızın din ve İslam’ın temeli gerçekleşmez.[4]”Cihat” bu değerlerden bir tanesidir. Din ve mezhebin aslı tehlikeye düştüğü zaman, toplumsal tabakaların tamamı için, değerler bütünü içinde cihat en değerlisi olur. Adil hükümetin kurulması ve ispatından sonra, İslam’ın toplumsal programları açısından en iyi değer toplumsal adalettir.[5] Bazen değersel ve intiza’i olan (elde edilen) bazı şeyler (değer) İslam’ın düsturlarından istihraç edilir. Hakkı söyleme ve adalet bağlamındaki değer anne-baba ve akrabalara karşı göstermesi gereken saygı değerine oranla daha değerli olduğu bu tür değerlerdendir.[6]

Konuyla ilgili daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki kaynaklara müracaat ediniz:

1- “Sistemi ahlakiyi İslam”, Ayetullah Cafer Sübhani,

2- “Mektep ve nizami iktisadiyi İslam”, Ayetullah Mehdi, Hâdevi’yi Tehrani, birinci bölüm (Nazariyeyi endişeyi müdevven der İslam) kitaplarına müracaat edebilirsiniz.



[1] Museviyan, Seyit Abbas, “külliyati nizami iktisadiyi islam”, Kum: daru’s-sakaleyn, 1379, s. 11.

[2]Mecelle’i marifet”, şomare 33, makale: ehmiyet ve arzeşi tahkik der zemineyi “müdiriyeti İslam”.

[3] Konuyla ilgili bkz. “sual 5210 (sayt: 5538)”.

[4] Allah-u Teâlâ Nisa Suresi’nin 48. Ayetinde şöyle buyurmaktadır: “Şüphesiz Allah, kendisine ortak koşulmasını asla bağışlamaz. Bunun dışında kalan (günah)ları ise dilediği kimlere için bağışlar. Allah’a şirk koşan kimse, şüphesiz büyük bir günah işleyerek iftira etmiş olur.”

[5]Andolsun, biz elçilerimizi açık delillerle gönderdik ve beraberinde (semavi) kitabı ve (hakkı batıldan ayırt eden ve adaletli kanunları) mizanı indirdik ki, insanlar adaleti yerine getirsinler.” (Hadid Suresi), 25.

[6] Allah u Teala şöyle buyurmaktadır: “Ey iman edenler! Kendiniz, ana babanız ve en yakınlarınızın aleyhine de olsa, Allah için şahitlik yaparak adaleti titizlikle ayakta tutan kimseler olun…”(nisa 135).

Ayrıntılı Cevap
Bu sorunun ayrıntılı cevabı yoktur.
Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar
yorum Sayısı 0
Lütfen soruyu doğru giriniz
örnek : Yourname@YourDomain.com
Lütfen soruyu doğru giriniz
Lütfen soruyu doğru giriniz

Konusal Sınıflandırma

Rastgele Sorular

  • Müslüman olmayanın malını çalmak caiz midir?
    16069 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2009/06/06
    Taklid mercilerinin büroları bu soruyu şöyle yanıtladılar:Müslüman olmayanların mallarını Müslümanlarla savaş halinde olmadıkları durumlarda gasp etmek ve sahiplenmek caiz değildir. Eğer savaş halinde bile olsalar müslümanların bu işi yapmamaları daha iyidir.Ayetullah el-Uzma Fazıl Lenkerani’nin bürosunun yazılı ...
  • Sermayenin humusu var mıdır?
    5131 Humusa Konu Olan Şeyler 2012/05/16
    Muhterem taklit mercilerinin sermayenin humusu hakkındaki görüşü şudur: Eğer bir kimse bir sermaye edinirse ve bu sermayenin humusunu vermesi durumunda kalan kısmıyla bir işe girişemezse ki bu sermayeyle geçinmeyi istiyorsa bu sermayenin humusunu vermeli midir? Tüm merciler (Ayetullah Vahit ve Ayetullah Safi dışında): ...
  • Toplumun tüketime yöneldiği, ümmetin darmadağın olduğu ve yalan, hilekârlık ve düzenbazlığın çokça yaygın olduğu şartlarda İslam’ın buyruklarına göre doğru bir şekilde nasıl amel edilebilir?
    5739 Pratik Ahlak 2012/05/16
    İslam dininin hüküm ve buyrukları iki alanda icra edilir. Bazıları ferdi ameller ve bazıları da toplumsal meseleler alanına girer. Ferdi ameller her toplumda uygulanabilir; yani eğer bir Müslüman İslam hüküm ve buyruklarını ferdi ve şahsi boyutta uygulamak isterse; örneğin namaz kılmak ve oruç tutmak isterse, toplum bozuk ...
  • Hz Zehra’nın şehadetinin kesin tarihi nedir?
    9570 تاريخ بزرگان 2012/04/15
    Hz Zehra’nın (a.s) şehadet günü hakkında tarih kitaplarında birkaç görüş vardır. Bazı tarihçiler bunun Hz Peygamberin vefatından 40 gün sonra bazıları 6 ay sonra ve bir grup da 8 ay sonra gerçekleştiğini belirtmiştir. Aynı şekilde imamlarımızdan (a.s) nakledilen rivayetlerde iki tarih belirtilmiştir ve birçok Şia âlimi Hz ...
  • Acaba necis bir şeye el sürmek necasetin bulaşmasına yol acar mı? Pak olmak için gusül almak gerekli midir?
    7125 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2019/06/30
    Ne zaman pak bir şey necis bir şeye temas ederse ikisi veya ikisinden birinde diğerine sirayet edecek düzeyde rutubet varsa pak şeyde necis olur.[1] Necis olmuş olan nesneyi pak ve tathir etmek için önce necasetin kendisi bertaraf edilmeli ve daha sonra akar su, çok ...
  • Şeytan bizim fikir ve düşüncelerimize nasıl sızmakta ve isteklerini dillendirmektedir?
    12820 Eski Kelam İlmi 2010/11/27
    Şeytanın insana sızma yollarını incelemeye tabi tutmadan önce şeytan denen varlık hakkında kısa da olsa bir bilgi edinmemiz lazımdır. Şeytan sözcüğünün türediği ilk lafız hakkında görüş sahipleri arasında bir takım ihtilaflar mevcuttur. Ama bu kelimenin uzak olmuş anlamındaki “şatan” kavramından türediğini söylememiz daha doğrudur. Dolayısıyla birçok ...
  • Mehdiliği tehdit eden şeyler nelerdir?
    6515 سوء استفاده از مهدویت 2012/08/22
    Mehdiliği tehdit eden hususlar çoktur. Biz burada sadece üç önemli şeye işaret edeceğiz: 1. Eğer en üstün kanunlar ehil olmayan uygulayıcıları eline düşerse veya eğer en pahalı şeyler ehil olmayan insanların elinde bulunursa, ne kanundan ve ne de belirtilen değerli şeyden bir sonuç alınamaz. Mehdilik ...
  • Al-i İmran suresinin 144. ayeti Resul-i Ekrem’in (s.a.a) şehid olduğunu gösterir mi?
    14380 Tefsir 2012/02/18
    Sorudaki ayetin nüzul sebebinde, Uhud savaşında Müslümanların içinde Peygamberin öldüğünün söylentisi yayıldığı görülmektedir. Birçok Müslüman savaş meydanından kaçmış, bazıları da Peygamberin ölümüyle İslam dininden çıkıp putperestlerin reislerinden güvence dilemek düşüncesindeydiler. Bu arada ayet nazil olarak savaştan kaçan Müslümanları dinlerinde sabit olmadıkları için kınamış, Peygamber yaşasa veya ölse ...
  • Şia neden abdeste ayaların yıkanmasını terk ederek farzı terk ediyor?
    18511 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2012/03/10
    Her fırka ve gurubun kendisini fırka-i Naciye (kurtuluşa eren fırka) bilmeleri gayet doğaldır ama biz, sizin aksinize kendi teklifimize boyun eğdiğimizi, farzı yerine getirdiğimizi ve Ehl-i Sünnet kardeşlerimizin farzdan uzaklaştıklarını kabul ediyoruz ve bu iddiamızın delillerini Kur'an ve rivayetlerle ortaya koyacağız. Şia; ...
  • Niçin Hz. Muhammed’e Emin diyorlardı?
    29707 تاريخ بزرگان 2012/02/14
    Emin, hainin karşısında yer alır; yani emanete hıyanet etmeyen ve halkın güvendiği ve itimat ettiği anlamına gelir.Halk arasında Peygamber (s.a.a)’in gençlik dönemindeki ferdi ve toplumsal ahlaki temelleri Emin ve güvenilir unvanında tanınmasından ötürü ona “Emin” diyorlardı.İslam Peygamberi (s.a.a)’nin, hem vahiy konusunda Allah-u Teâlâ’nın itimat etmesi hem de halkın ...

En Çok Okunanlar