Gelişmiş Arama
Ziyaret
5792
Güncellenme Tarihi: 2010/12/04
Soru Özeti
İş inzibatıyla (disipliniyle) toplumsal taarufatı (iltifatları) nasıl bir araya getirebiliriz?
Soru
İş inzibatıyla (disipliniyle) toplumsal taarufatı (iltifatları) nasıl bir araya getirebiliriz?
Kısa Cevap
Bu sorunun ayrıntılı cevabı yoktur.
Ayrıntılı Cevap

İnzibat ‘zapt’ maddesinden gelmiş olup, güzel yapmak, sağlamlaştırmak, dikkat ve koruma demektir.[1]

Şer’i açıdan iş, farz, müstehap, mübah, haram ve mekruh’tan ibaret olan beş ahkamından birine sahip olabilir. İş inzibatı ise ona olan lüzumluluktan dolayı çeşitli hükümleri vardır.[2] Taarufat (iltifatlar), örf maddesinden olup, iyilik, adet, gelenek ve göreneklerdir.[3] Toplumsal iltifatlar, bir toplumun inandığı gereklilikler, beklentiler ve istekler manasına gelmektedir.

Bir iltifat ve toplumsal beklentinin kaynağı, bazen bütün insanların ortak olduğu fıtrat veya tahrif

 olmamış ya da olmuş belli bir din olurken, bazende belli bir kavmin kültürü veya bir hurafede olabilir.

Bu yüzden toplumsal iltifatlar, şer’i açıdan farz, müstehap, mübah, haram ve mekruh olmak üzere beş

 ahkamdan birine sahip olabilir.

Sonuç olarak ne her yerde iş inzibatı yapmak gerekir diyebiliriz, ne de her yerde toplumsal iltifatlara

uymak zorunluluğu vardır. Eğer bir iş farz ve toplumsal iltifat müstehap ise böyle yerlerde iş

inzibatını yerine getirmek gerekir. Eğer iş müstehap, ama toplumsal iltifat farz olsa burada toplumsal

iltifat önceliklidir.

Dolayısıyla ahkamın her mertebesine her işte riayet etmek gerekir. Örneğin, müstehap bir işten ötürü farz bir işten kaçınılamaz. Veya mekruh bir iş için harama düşülemez.

Ayrıca iki farz arasında veya müstehapla başka şey arasında farklılıklar vardır. Bir farzın önemi, başka bir farzdan daha fazladır. Eğer iki farzdan biri yerine getirelecekse en önemli olan farz yerine getirilmelidir.

Kısacası iş inzibatıyla toplumsal iltifat çakışırsa, önce her birinin şer’i hükmü bilinmeli, sonra

o ikisinden hangisinin önemli olduğuna bakılmalıdır. Hangisinin önemi çoksa o önceliklidir. Eğer

çakışmazlar ve bir araya getirilme imkanları varsa her ikiside yerine getirilmelidir.         


[1] -Ferheng-i Cedid-i Arabi-Farsi, Zabt maddesi.

[2] -Zira bazen sözleşme devlet, şirket veya bir kişiyle iş inzibatını gerektirmekte ve bazende böyle olmama, yalnızca insani bir görevdir.

[3] -a.g.e. Örf maddesi.

Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar
yorum Sayısı 0
Lütfen soruyu doğru giriniz
örnek : Yourname@YourDomain.com
Lütfen soruyu doğru giriniz
Lütfen soruyu doğru giriniz

Konusal Sınıflandırma

Rastgele Sorular

  • Berzahta veya kıyamette ezan okunacak mı?
    7765 Diraytü’l-Hadis (Hadis Etidü) 2012/04/03
    1- Berzah aleminde ezan okunması konusunda hadis kaynaklarında herhangi bir şey yoktur. 2- Bir rivayette İmam Bakır (a.s) şöyle buyuruyor: ‘Resul-i Ekrem (s.a.a) miraca gittiğinde geçmiş bütün Peygamberler Onun yanına geldiler. Cebrail, Allah’ın emriyle ezan okudu ve kamet getirdi.[1] 3- ...
  • Hz. Abbas su getirirken hangi şiiri okudu?
    15910 Büyük Şahsiyetlerin Siresi 2011/12/20
    Eskiden savaşçılar savaşlarda kendi safındakilere moral vermek, düşmanların da moralini bozmak için şiarlar verir, kahramanlık şiirleri okurlardı. İmam Hüseyin (a.s) ve ashabı da aşura günü anlamlı ve etkili şiarlar verir, kahramanlık şiirleri okurlardı. İmamın (a.s) değerli kardeşi Hz. Ebulfazl Abbas da aşura gününde güzel ve eşsiz şiirler ...
  • Erkek altın saat kullanabilir mi?
    32339 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2010/11/27
    Boyna altın zincir asmak, altın yüzük takmak ve ele altın kaplama saat takmak gibi altınla süslenmek[1] erkeğe haramdır ve bunlarla namaz kılmak da namazı bozar.[2] Elbette altın saat ve altın zincir sadece ...
  • Erkek karısını dışarıda çalışmaya mecbur edebilir mi?
    12865 Pratik Ahlak 2011/01/17
    Aile düzeninde masrafların karşılanması erkeğin vazifesi olup, erkek bu konuda karısını çalışmaya zorlayamaz. Ama kadın kocasının rızasını kazanmak için yapacağı her işin karşılığında çok sevap alır, ancak yapacağı iş dini kural ve ölçülerle çelişmemelidir. ...
  • Melekler her yıl kadir gecesinde amel defterlerimizi İmam Mehdi’nin (a.s) huzuruna takdim ediyorlar mı? İmam (a.s) onları imzalıyor mu?
    12233 Tefsir 2011/07/28
    Muteber rivayetlere göre kulların bütün işleri Peygambere (s.a.a) ve Masum İmam’a (ilahi hüccete) nazil olmaktadır. Bu yüzden şu anda zamanın İmam’ı (a.f) yaşadığından kulların işlerinin takdiri ona sunulmaktadır. Soruların cevabına gelince:1- Geçmiş ümmetlerde kadir gecesi yoktu.
  • Muhammed b. Hanefiye’nin naklettiği rivayette zikredilen “hucze” kelimesinin anlamı nedir?
    7388 Diraytü’l-Hadis (Hadis Etidü) 2012/02/15
    Rivayette zikredilen “hucze” kelimesinden maksat, dünyada bizim ile Allah, Resulüllah (s.a.a.) ve imamlar (a.s.) arasında var olan sebeplerdir. Yani o sebeplere temessük etmek ve bağlamak anlamındadır. Söz konusu olan sebepler şunlardan ibarettir: din, ahlak ve güzel amellerdir. Eğer insanlar İslam dinini takip ederler, güzel ahlak ve Salih ameller işlerler onların ...
  • Akrabalık bağı olmayan eş'e verilen hibenin geri alınması caiz midir?
    8039 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/06/21
    Hibe lügat literatüründe bir kimseye herhangi bir şeyi karşılıksız olarak bağışlamak anlamındadır. Hibe kavramsal olarak da hibe eden kişi kendi mülkünden olan bir şeyi karşılıksız ve bedava başka birisinin mülküne sokmak (temlik ettirme) anlamındadır. Buna atiye ve nehle de deniliyor.Eğer kişi ...
  • Allah Teala’nın kimsenin bilmediği saklı ve müste'ser isimlerinden maksat nedir?
    24486 Teorik İrfan 2010/09/04
    Ehlibeyt (a.s) kaynaklı dua ve onlardan bizlere ulaşan hadislerden anlaşıldığı üzere Allah Teala, kendine seçtiği bazı özel isimlere sahiptir. Kimse bu isimlerden haberdar değildir. Bu isimler, Esma-i Müste'ser olarak meşhur olmuştur. Hadislerden anlaşıldığı üzere bu isimler İsmi Azam'ın gayb mertebelerindendir ve ilk İlahi isimin batın ve gayp yönüdürler. ...
  • Bir Avrupalı için, İslam’ı ve Şia’yı nasıl tanıtmak mümkündür?
    9039 Eski Kelam İlmi 2009/08/23
    Bu sorunun kısa cevabı yoktur. Ayrıntılı cevap seçeneğini tıklayınız. ...
  • Eğer tırnaktaki ojeyi temizleme imkânı yoksa vazife cebire abdesti almak mıdır yoksa teyemmüm mü?
    21026 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/08/21
    Belirtilen soruyu büyük mercilerin bürolarından sorduk ve alınan yanıtları aşağıda açıklıyoruz: Hz. Ayetullah Uzma Hamaney’in (ömrü uzun olsun) Bürosu:Sorudaki durumda cebire abdesti alması gerekir.Hz. Ayetullah Uzma Safi Gülpaygani’nin (ömrü uzun olsun) Bürosu:Eğer abdest ve gusül yerine bir şey yapışmışsa ve bunu kaldırmak mümkün ...

En Çok Okunanlar