جستجوی پیشرفته
بازدید
10115
آخرین بروزرسانی: 1391/10/26
خلاصه پرسش
عرفان خیالی و توحید خیالی به چه معناست؟
پرسش
عرفان خیالی و توحید خیالی به چه معناست؟
پاسخ اجمالی

به ظاهر عرفان خیالی و توحید خیالی در مقابل عرفان و توحید واقعی و عملی به کار رفته است. توضیح اینکه در مورد بسیاری از حقایق وجودی عالم مثل خدا، عرفان، توحید و حتی خود وجود، ذهن صرفاً به دلیل دارا بودن مفهوم و ایده ای تئوریک از این مسائل، انسان را به این توهم می اندازد که واقعاً هم متصف به این حقایق شده است. حال آن که مقولاتی مثل خدا، عرفان، توحید و ... اموری خیالی و ذهنی نیستند. برای نمونه فردی که اطلاع از همه آراء عرفا دارد و به این آراء به هر دلیلی علاقه دارد خود را عارف می بیند و کسی که توحید را در ظریف ترین و دقیق ترین معانیش می تواند تصور کند خود را موحد می شمارد. این توهم وقتی جدی تر می شود که فرد علاوه بر دارا بودن علم و ذهنیتی دقیق در مورد این مسائل، اهل ادعا و شعار دادن هم باشد؛ یا اندک مجاهده ای هم به خیال خود در مورد ادعای خود داشته باشد. حال آنکه هر حقی را حقیقتی است و هر ادعایی را نشانه و نوری است که بر آن دلالت می کند.

بنابراین در مقابل عرفان واقعی و عملی، عرفان شعاری و خیالی هم داریم؛ چرا که خود همین شعر و شعار و ادعا بدون هیچ عملی، اندک حال خوشی در نفس ایجاد می کند که فرد این حال سطحی را به حساب عارف شدن یا تجربه عارفانه می گذارد. یا فرد مدعی، ذهنیتی از وحدت وجود (توحید عرفانی) پیدا می کند که در اثر آن از کثرت ذهنی به طور اجمالی و موقتی به وحدت ذهنی سوق پیدا می کند و همین امر باعث ایجاد فراغت ذهنی می شود که فرد آن را با توحید حقیقی اشتباه گرفته و خود را اهل توحید فرض می کند، با این حال می بینیم که  بعد از برطرف شدن این خیال و تصور در عمل دست به هر کار مشرکانه و کافرانه و فاسقانه ای می زند.

از این رو است که شاهد عارف نمایان فاسق و شعرا و علمای بی عمل هستیم که فقط به خیال و حال و عیش ذهنی دل خوش داشته اند. از طرفی شیطان به چنین افراد مدعی و متکبری نزدیک شده و ضمن الهام هایی شیطانی بر این انحراف بیشتر دامن می زند و در نهایت آنان را رسوا و نابود می کند. وصف حال چنین کسانی در سوره شعراء به طور دقیق ذکر شده است:

"آیا شما را خبر دهم که شیاطین بر چه کسانی نازل می شوند. بر هر مدعی(دروغ گوی) گناهکار؛ که گوش به الهام می سپارند و اکثرشان دروغ گویند. و شاعران، که گمراهان، از ایشان پیروی می کنند. آیا نمی بینی که آنان در هر وادی سرگردانند، و ادعا می کنند چیزی را که انجام نمی دهند. مگر آنان که ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند و خدای را بسار یاد کنند. و بعد از اینکه بر آنان ظلم شد یاری جویند...".[1]

نمایه مرتبط:

شعر در اسلام، 8160 (سایت: 8342).

 


[1] شعراء، 221- 227.

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • بهترین چیزی که انسان می‌تواند از معصومان(ع) بخواهد، چیست؟
    13935 حدیث 1393/05/29
    بر اساس روایتی؛ «بهترین دعا، صلوات بر محمّد و آل محمّد است و بعد از آن، دعا براى برادران دینى و سپس دعا براى خود در چیزهایی که دوست دارد».[1] در روایات دیگری به طور جزئی؛ بهترین مورد درخواست از خدا برای خود و ...
  • آیا بکار بردن واژه‌‌هایی مثل «جلّ جلاله» برای غیر خدا جایز است؟
    9763 احترام به نام خدا، قرآن، پیشوایان 1399/07/15
    هر چند صفت «جلال» برای غیر خدا نیز به کار می‌رود، مانند آنچه در زیارت عاشورا می‌خوانیم:«وَ جَلَّتِ الْمُصِیبَةُ بِکَ عَلَیْنَا وَ عَلَى جَمِیعِ أَهْلِ‏ السَّمَاوَات‏».ولی با توجه به این‌که واژه‌ای مثل «جلّ جلاله»، معمولاً بر خداوند متعال اطلاق می‌گردد، لازم است از به ...
  • میثم به چه معنا است؟ آیا میثم تمار ایرانی بود؟ او چه سرگذشتی داشت؟
    64003 شخصیت های شیعی 1392/06/28
    «میثم» در لغت عرب به فردی گفته می‌‌شود که بر هرچه گذر می‌‌کند آن‌را می‌‌شکند و از بین می‌‌برد، اما شاید معنای آن در لغات دیگر این نباشد. میثم بن یحیای تمار از بردگان ایرانی بود که توسط امیر المؤمنین(ع) خریداری و آزاد شد و به شغل خرما‌­فروشی ...
  • آیا روایات ما شراب‌خواری را بدتر از بی‌نمازی می‌دانند؟!
    1593 حدیث 1402/06/07
    از یک نگاه نماز مهم‌ترین واجب دینی و در رأس همه‌ی آنها است. و از سوی دیگر، نوشیدن مشروبات الکلی در شرایع آسمانی حرام شمرده شده،[1] و آثار مخرب میگساری بر دانشمندان امروز نیز پشیده نیست.اما از این نگاه می‌توان گناه نوشیدن مشروبات الکلی ...
  • آیا کتاب تاریخی «الکامل فى التاریخ» ابن اثیر، قابل اعتماد و استناد است؟
    26236 تاريخ بزرگان 1391/11/14
    «الکامل فى التاریخ» نوشته ابن اثیر از کتاب‌های قابل استناد تاریخی است که همواره یکی از اسناد دسته اول تاریخ‌نگاران شیعه و سنی بوده است و صرف سنی مذهب بودن ابن اثیر دلیل بر بی‌اعتباری نوشته‌هایش نیست. هر چند نمی‌توان گفت که همه مطالب آن صد در صد ...
  • آیا برای ازدواج موقت با زنان اهل کتاب اجازه از همسر مسلمان دائم، لازم است؟
    25974 Laws and Jurisprudence 1386/04/21
    از دفاتر مراجع عظام تقلید، جواب های زیر دریافت گردید که توجه شما را به آن جلب می کنیم: حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):در فرض سؤال اجازه لازم نیست و عقد بدون آن صحیح است مگر آنکه مقرراتى در میان باشد که باید رعایت ‏شود. حضرت آیت الله العظمی ...
  • در ازدواج موقت، اگر زن نسبت به وظایفش کوتاهی کند، آیا مهریه به وی تعلق می‌گیرد؟
    20373 مهریه 1394/08/21
    در ازدواج موقت چنانچه زوجه بر خلاف تعهد و رضایت مرد، در بخشى از مدت عقد غایب شده و تمکین نداشته باشد، به همان نسبت از مهریه‌ تعیین شده، کم مى‌شود؛ مثلًا اگر ده روز مدت ازدواج موقت بوده و زن به مدت دو روز تمکین نداشت، مرد ...
  • آیا استمنا گناه کبیره است؟ راه نجات از آن چیست؟
    191975 استمنا 1386/09/18
    خودارضایی که از آن به استمنا یاد می‌شود از گناهان کبیره و حرام است[1] و مجازات سنگینی دارد.بهترین راه رهایی از استمنا و خودارضایی، ازدواج شرعی(دائم یا موقت) با شرایط خاص آن که در رساله‌های عملیه بیان شده است، می‌باشد. اگر ازدواج ممکن نباشد ...
  • آیا پس از امام زمان(ع)، دوازده مهدی دیگر خواهند آمد؟
    12841 حدیث 1393/03/26
    روایاتی در منابع حدیثی نقل شده است که بعد از امام زمان(عج) یازده و یا دوازده مهدی حکومت خواهند کرد: 1. ابو بصیر می‌گوید: به امام صادق(ع) گفتم: اى فرزند رسول خدا! من از پدر شما شنیدم که می‌فرمود: پس از قائم(عج) دوازده مهدى خواهند آمد، امام صادق(ع) ...
  • آیا در این دنیا به ما اختیار حتی اختیار مرگ داده شده است؟
    29842 حدیث 1386/05/04
    انسان در خلقت خود مجبور است. هیچ نقش و تأثیری در به دنیا آمدن خویش ندارد؛ اما پس از خلقت آزاد و مختار است، البته شیعه‌ی امامیه - بر خلاف دیدگاه متکلمان معتزله که معتقدند اختیار انسان مطلق است و نیز بر خلاف نظر اشاعره که انسان را ...

پربازدیدترین ها