آخرین پرسش ها و پاسخ ها
-
آیا عبارت «لا ادری نصف العلم» روایت است و یا ریشه در روایات دارد؟
20 حدیث«لا ادری نصف العلم» به معنای «گفتن نمیدانم نیمی از دانایی است»، عبارت مشهوری است که فراوان در متون دینی مشاهده میشود؛ اما با جستوجویی که داشتیم، متن دقیق این عبارت را به نقل از معصوم(ع) در منابع معتبر نیافتیم.با این وجود؛ اما عبارت بسیار مشابهی و با همین ...
-
معنای واژه پرکاربرد «فریقین» در متون دینی چیست؟
25 تفسیر«فریقین» تثنیه «فریق» از ریشه «فِرق» به معنای قطعه جدا شده است:«و الفِرْقُ: القطعة المنفصلة، و منه: الفِرْقَةُ للجماعة المتفرّدة من النّاس»؛ «فریق» به معنای تکه جدا شده است. و در همین راستا، واژه «فرقه» به معنای گروهی است که از دیگران کناره گرفته باشد.[1]اصطلاح «فریقین» یا «فریقان» ...
-
«لا رأی لمن لا یطاع». این سخن از کیست و معنایش چیست؟!
50 حدیث«لَا رَأْیَ لِمَنْ لَا یُطَاع»؛[1](کسى که دستورش اجرا نشود، گویا اندیشهای ندارد).این اصطلاح و یا ضرب المثل بدین معنا است که یک اندیشه و یک طرح و برنامه تنها زمانی مفید و اثرگذار خواهد بود که به مرحله اجرا درآمده باشد و عملیاتی شود، و گرنه بهترین ...
-
افعال متصرف و غیر متصرف چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
72 صرف و نحوبه هر فعلی که توانایی آنرا داشته باشد تا در تمام چهارده صیغه فعلهای ماضی، مضارع و امر کاربرد داشته باشد، «فعل متصرّف» گفته میشود. و هر فعلی که اینگونه نباشد؛ بلکه تنها در یک یا چند صیغه، کاربرد داشته باشد، «فعل غیر متصرف» نامیده میشود. به عبارت دیگر، کلیّه ...
-
دوزخیان برای جبران گذشته، آرزوی بازگشت به دنیا را دارند؛ اما آیا بهشتیان هم برای بندگی بیشتر و بهتر آرزوی چنین برگشتی را خواهند داشت؟!
129 حدیثآرزوی دوزخیان برای برگشت به دنیا، موضوعی است که قرآن کریم به آن تصریح دارد و تأکید میکند که چنین چیزی برای آنان امکانپذیر نیست:«وَ لَوْ تَرى إِذْ وُقِفُوا عَلَى النَّارِ فَقالُوا یا لَیْتَنا نُرَدُّ وَ لا نُکَذِّبَ بِآیاتِ رَبِّنا وَ نَکُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ»؛[1](ای ...
-
آیا شیطان، مکان مشخصی دارد و جایی را اشغال میکند؟
159 حدیثدر پاسخ به پرسش مطرح شده، نخست نکاتی را متذکر میشویم.فناوری جدید، بسیاری از چیزهایی را که تصور آنها در گذشته بسیار مشکل و یا ناممکن بود حل کرده است.به عنوان نمونه، امروزه مشاهده میکنیم که بشر با استفاده از برخی تجهیزات و با کمک امواج میتواند تصاویری دو بعدی ...
-
بر اساس روایتی نوشیدن آبی که سوره قدر بر آن خوانده شده، منجر به نورانیشدن چشم انسان میشود. آیا مراد، بهبود درد و ضعف چشم است، یا امری معنوی و فرامادی؟!
124 حدیثآنچه در پرسش آمده را میتوان در برخی روایات یافت که بدون بررسی سندی، به برخی از آنها اشاره میکنیم:امام صادق(ع) فرمود: «من کتبها و شرب محوها وهباللّهله نورا فی بصره، و نورا فی قلبه، و نزع الغل من قلبه، و رزقه حفظ کتابه العزیز»؛[1]«هر کس سوره قدر را ...
-
برهان مناط کثرت را چگونه تبیین میکنید؟
88 صفات واجبیکی از براهین توحید و اثبات یگانگی خدا، «برهان مناط کثرت» است بدین ترتیب که ملاک کثرت و عدم وحدت واجب الوجود، یا عرضی بودن، و یا ذاتی بودن است؛ و از آنجا که هیچکدام ممکن نیست؛ لذا وحدت اثبات میشود.تقریر برهانتقریر این برهان اینگونه است که، اگر واجب الوجود ...
-
جاثلیق چه شخصیتی بود که با چند امام گفتوگوهای علمی داشت؟
127 بیشتر بدانید«جاثلیق» که در متون دینی و در برخی روایات از او یاد شده، نام فرد خاصی نیست؛ بلکه عنوان و یکی از درجات و رتبههای روحانون مسیحی است. اما اینکه «جاثلیق» در کدامین رتبه قرار دارد، لغتشناسان اینگونه گفتهاند:رئیس یا روحانی نصاری، عالم و عابد ترسایان، پیشوا، و رئیس اسقفها ...
-
آیا بعد از جریان دوات و قلم، پیامبر اسلام(ص) هنگام احتضار و در جلسهای محرمانه با امام علی(ع)، سلمان، ابوذر و مقداد به خلافت ائمه(ع) تصریح کرد؟
235 حدیثاینکه برخی مانع نگارش وصیت رسول الله(ص) در اواخر عمر حضرتشان شدهاند، موضوعی است که فریقین آنرا پذیرفتهاند.امام بخاری در صحیح خود که از معتبرترین منابع حدیث اهلسنت به شمار میآید، از ابن عباس چنین روایت میکند:«نزدیک وفات پیامبر(ص) بود که عدهای از جمله عمر بن خطاب ...
-
آیا از کلمه «ازکی» در آیه 30 سوره نور، میتوان برداشت کرد که حجاب مستحب است، نه واجب؟!
208 تفسیرخدای متعال در آیه 30 سوره نور، در مسئله نگاه به نامحرم، خطاب به پیامبر اسلام(ص) میفرماید:به مردان باایمان بگو چشمهای خود را از نگاه به زنان نامحرم بازدارند، و مراقب رفتارهای جنسی خود باشند. این براى آنها پاکیزهتر است:«قُلْ لِلْمُؤْمِنینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ ...
-
آیا تمام پیامبران، انسانهای کامل بودند؟
164 تفسیرانسان به عنوان خلیفه خداوند میتواند خود را به منبع قدرت و توانایی نزدیک کند و اراده او کاملاً خدایی شده و جلوهای از قدرت بینهایت الهی شود.بر این اساس، انسانی که بیش از سایر انسانها به کمال نزدیک شده باشد، میتواند مصداق «انسان کامل» باشد.«انسان ...
-
آیا امام صادق(ع) خطاب به شیعه شرابخواری که با مشاهده حضرتشان روی خود را برگرداند فرمودند:«حتی در حال گناه هم رو از ما برنگردانید»!؟
190 حدیثدر برخی سخنرانیها به ماجرایی اشاره میشود که طی آن، امام صادق(ع) خطاب به یکی از شیعیان خود که در حال شرابخواری بود و با دیدن حضرتشان از خجالت روبرگرداند، فرمود:«اگر گناه هم انجام میدهید، اما روی خود را از ما برنگردانید!»این ماجرا به صورت گسترده ...
-
آیا امام علی(ع) غسل و کفن عمر بن خطاب را بر عهده گرفته و بعد از آن، در ستایش او سخنرانی کرد؟!
284 حدیثدر مورد آنچه در پرسش آمده باید گفت؛ تنها یک گزارش در این زمینه وجود دارد که به بررسی آن میپردازیم.ابن اعثم کوفی در کتاب الفتوح ادعا میکند که امام صادق(ع) به پدرش فرمود:علی بن ابیطالب(ع) با دست خود عُمَر را غسل داد، حنوط نمود، کفن کرد، ...
-
بر اساس روایات آیا فرد بینماز از کافران و منافقان هم بدتر است؟
215 حدیثنخست در بررسی سندی روایت مورد اشاره در پرسش باید گفت؛ با جستوجویی که در منابع کهن شیعی داشتیم، این روایت را تنها در کتاب جامع الاخبار یافتیم که مؤلفش بدون سند و به صورت مرسل آنرا به پیامبر اسلام(ص) نسبت داده است.[1]از طرفی میدانیم که ...
-
آیا میشود علوم را به زیربنایی و روبنایی، کلی و جزیی، تقسیم کرد؟ آیا باید تمام مباحث اقتصادی را با توجه به علوم زیربنایی در اسلام بررسی کرده و اقتصاد اسلامی را پایهریزی کنیم؟!
134 بیشتر بدانیدعلم و دانش اگر به صورت مطلق مورد استفاده قرار گیرد، شامل تمام انواع دانشها خواهد شد و اگر به صورت مضاف به رشته خاصی بیان شود، ویژه همان دانش خواهد بود.«علوم پایه» یا «علوم بنیادی»، هر چند بدون تعریف و داشتن عنوان در محیطهای ...
-
از نگاه قرآن، سخنگفتن با مردم باید دارای چه ویژگیهایی باشد تا بهترین تأثیر را برجای بگذارد؟
190 تفسیرنخست باید گفت؛ هر عملی که انسان انجام میدهد - چه مادی و چه معنوی- همراه با آداب و شرایطی است که رعایت آنها آثار و نتایج مثبتی را در پی دارد، به همین دلیل در قرآن کریم برای سخنگفتن نیز آدابی مطرح شده است که تأثیر سخن ...
-
امام علی(ع) میفرماید: «هر کس دینش را از دهان مردم بگیرد، همان مردم، او را بیدین خواهند کرد»! آیا روشهای مرسوم تبلیغی، مخالف این سخن حضرتشان نیست؟
202 حدیث«مَنْ أَخَذَ دِینَهُ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ وَ سُنَّةِ نَبِیِّهِ- صَلَوَات اللَّهِ عَلَیْه وَ آلِهِ- زَالَتِ الْجِبَالُ قَبْلَ أَنْ یَزُولَ، وَ مَنْ أَخَذَ دِینَهُ مِنْ أَفْوَاهِ الرِّجَالِ، رَدَّتْهُ الرِّجَال».در این روایت، امام علی(ع) میفرماید:«هر کس دین خود را از کتاب خدا(قرآن) و سنت پیامبرش(ص) بگیرد، اگر کوهها ...
-
در ادبیات عرب، کدام گروه از اسماء، معرب بوده و کدام گروهشان، مبنی میباشند؟ علامتهای بناء چیست؟
142 صرف و نحویکی از مهمترین و کاربردیترین سرفصلها در ادبیات عرب و در علم نحو، سرفصل «معرب و مبنی» است.این سرفصل از اولین موضوعاتی است که در علم نحو مطرح میشود و بیشتران صاحبنظران این دانش؛ مانند ابن مالک در کتاب «الفیه» خود و نیز سیوطی و ابن عقیل در شرحهای خود بر این کتاب، به موضوع معرب و مبنی پرداختهاند.تعریف مبنی ...
-
یکی از القاب امام سجاد(ع)، «ابن الخیرتین»(فرزند دو نژاد برتر) است، آیا این تأییدی بر نژادپرستی نیست؟!
100 حدیثبر اساس گزارش تعدادی از منابع روایی و تاریخی، یکی از القاب امام سجاد(ع)،«ابن الخیرتین» است؛ به معنای «بزرگزاده از طرف پدر و مادر».منابع مختلف، این لقب را با اندک تفاوت برای حضرتشان نقل کردهاند. در برخی از آنها بیان شده است این لقب از آنرو به ...
-
آیاتی از قرآن نشانگر آن است که خداوند دوزخ را تا اندازهای که ظرفیت دارد پر میکند! آیا از این آیات میتوان برداشت کرد که تعداد دوزخیان بسیار بیشتر از بهشتیان است؟
255 تفسیردر پاسخ به این پرسش ابتدا به یک مثال توجه فرمایید:اگر مدیر مدرسهای بگوید که اتاقکی در نظر گرفتیم و تا آنجا که ظرفیت دارد، دانشآموزان غیر منضبط را به آنجا میفرستیم؛ اما دانشآموزان منضبط میتوانند در هر کجای مدرسه رفت و آمد کنند، آیا از این اخطار میتوان برداشت ...
-
مشرکان به بتها متوسل میشدند و ما شیعیان به پیامبر(ص) و ائمه(ع)! چه فرقی بین این دو توسل وجود دارد؟!
244اعتقاد شیعیان به شفاعت پیامبر(ص) و اهلبیت(ع)، با اعتقاد برخی از مشرکان مکه در مورد شفاعت بتها تفاوتهای اساسی دارد که به برخی از آنها اشاره میکنیم:بتپرستان برای بتهای خود، استقلال قائل بودند. آنها معتقد بودند خداوند بعد از آفرینش نظام هستی، خود از ...
-
آیهای در قرآن اعلام میکند، هر آنچه در عالم وجود است، بدون استثنا خداوند را تسبیح میکند. آیا نمرود و فرعون و یزید هم خداوند را تسبیح میکردند؟!
294 تفسیرخدای متعال در آیات متعددی از قرآن کریم به حمد و تسبیح موجودات عالم هستی نسبت به خود تصریح دارد. از جمله در آیه 44 سوره اسراء میفرماید:«تُسَبِّحُ لَهُ السَّماواتُ السَّبْعُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فیهِنَّ وَ إِنْ مِنْ شَیْءٍ ...»؛ آسمانهاى هفتگانه و زمین و ...
-
اسماء موصول چه جایگاهی در زبان عربی دارند؟
152 مبانی فقهی و اصولی«موصول»، اسم مفعول از ماده «و ص ل» در لغت به معنای اتحاد و متصل شدن چیزى به چیزى است، در مقابل انفصال که به معنای جدایی است:«اتّحادُ الأشیاء بعضها ببعض کاتّحاد طرفی الدائرة، و یضادّ الانفصال، و یستعمل الوَصْلُ فی الأعیان، و فی المعانی».[1]اتصال به معنای متحد بودن ...
-
چرا چند همسری که مخالف با فطرت و ذات زنان است، در اسلام مجاز شمرده شده است؟!
390 چند همسریتنفر زنان از داشتن هوو(همسر دوم شوهر) امری فطری و ذاتی نیست؛ بلکه دلیلش شرایط اجتماعی زندگی دنیایی است؛ زیرا در برخی جوامع، داشتن هوو را نوعی توهین به شخصیت زن میپندارند؛ از اینرو زنان، داشتن هوو را موجب سرافکندگی خود میانگارند!شاهدش آن است که بسیاری از ...