Gelişmiş Arama
Ziyaret
7895
Güncellenme Tarihi: 2011/01/08
Soru Özeti
Dini teklifi yerine getirmede kız ve erkek arasındaki fark nedir? Bu farkın delili nedir?
Soru
Dini teklifi yerine getirmede kız ve erkek arasındaki fark nedir? Kız üzerine dini sorumluluğun birkaç yıl daha erken farz olmasının delili nedir?
Kısa Cevap

Dini teklifin yerine getirilmesinde kız ve erkek arasında yaş yönünden fark vardır ve fıkıhta “Teklif Şartları” denilen teklifin alt yapısını oluşturan şartlar; buluğ, akıl, güç ve ihtiyardan ibarettir.

Teklif, baş ağrısı ve meşakkat değil, fikri olgunluğun göstergesi, kız ve erkeğin kemali ve onların seçkinlik ve övünç kaynaklarıdır; öyle ki kemal ve akıl açısından Allah-u Teâlâ’nın onlar için hesap kitap açacağı bir hadde ulaşmışlardır ve insanın Rabbinin huzuruna varmakla şereflenmesi ve diğerlerinden daha çabuk böyle bir makamı elde etmesinden daha büyük iftihar olabilir mi; bu süreçte kız, erkekten daha çabuk bu seçkinlik ve iftihara nail olur. Dolayısıyla kızın erkekten daha çabuk mükellef yaşına ulaşmasının delili, kızın tekvini ve yaratılış özelliğidir ve bu özellik hasebiyle kız, daha çabuk buluğa ulaşıp fikri ilerleme kaydeder.

Ayrıntılı Cevap

Konunun açıklanması için bu meseleyi iki bölümde inceleyeceğiz

Bir. Buluğ yaşı açısından kız ve erkek arasında dini sorumluluklarında fark vardır. Buluğ; ferdin çocukluk döneminin sona ermesi ve onun dini teklifini yerine getirmekle yüz yüze kaldığı ve şer’i kanunlara riayet etmesinin gerekli olduğu yaşa ulaşmasından ibarettir.

Bu konuda birkaç noktanın dikkate alınması zorunludur:

1. Kız ve erkek akıl, güç, ihtiyar ve buluğ gibi koşullarla birlikte “Mes’ül” ve “Mükellef” unvanına erişmek iftiharına sahip olurlar ve bu arada erkekten daha çabuk teklif yaşına ulaşan kızın, farzları yerine getirmesi; haram ve günahtan kaçınması gerekir.

2. Söz konusu teklif şartlarından birisi kız veya erkekte gerçekleşmemesi durumunda hiçbir amele nispetle sorumluğu yoktur ve amel onun boynundan sakit olur. Örneğin kız veya erkek yeni teklif yaşına ulaşmış ve bazı şer’i teklifleri yerine getirme gücüne ulaşmıştır, ancak örneğin oruç tutma gücü olmadığı için oruç bu kimseye farz değildir, ne var ki daha sonra oruç tutma gücüne ulaşması durumunda kaza etmelidir.

3. Kız ve erkeğin buluğunun açıklanması şundan ibarettir:

A: Göbek altında (avret bölgesinin üstünde) sert ve kalın tüylerin gelmesi;

B: İster uykuda isterse uyanıkken meni gelmesi;

C: Erkekte kameri ayına göre 15 yaşının tamamlanması;[1] kameri ayı, şemsi ayı 15 yaşından 163 gün ve 6 saat daha azdır.[2] Kızda kameri ayına göre 9 yaşının tamamlanması;[3] kameri ayı, şemsi ayı 9 yaşından 97 gün, 22 saat ve 48 dakika daha azdır.[4]

4. Kız ve erkek, teklif yaşları yanında ferdi ve toplumsal meselelerin tehlikelerinden uzak olmaları için evlilik ve iktisadi gibi bireysel ve içtimai konuların bazılarına hazırlıklı olmaları gerekir.[5]

Sonuç itibariyle teklifin alt yapısını oluşturan işlere fıkıhta “Teklif Şartları” denilir. Elbette mükellef olmanın alametlerinin ispatlanmasını şeriat açıklamıştır ve biz, bunlara yukarıda değindik.

İki. Kız ve erkeğin teklif ve sorumluluğu kabullenmeleri, onların düşünce ve iradelerinin değerini ortaya koyar ve böyle bir konumdaki varlık, değer içerir; öyle ki, dört ayrıcalığın olmaması halinde fert ya çocuk, ya deli, ya güçsüz ya da iradesizdir. Her ne kadar bu şartlardan yoksun olan kimse çarpıklık ve eksiklik taşımasa ve sevgi ve merhamet gösterilecek konumda olsa da mesuliyet sahibi olamaz ve insan yalnızca idrak ve kabullenme özelliğiyle değerli ilk amelini gerçekleştirir ve mükellef olduğu işe nispetle yakınlaşma niyetiyle ilk amelini işler. Aynı şekilde söz konusu bu özelliğiyle insan, geniş sorumluluk sahibi olmakla birçok ameli yerine getirebilir. Hangi sebeple ve hangi konumda olursa olsun her fert için öne çıkabilecek; buluğ, akıl, güç ve ihtiyar gibi dört ayrıcalıkların her birinden uzaklaşmakla teklifin değersel konumundan uzaklaşır ve böyle bir kimseye hiçbir teklif yüklenmez.

Gerçekte teklif yaşının anlamı, Allah-u Teâlâ’ya ibadet ve kulluğun hazırlığı ve bu doğrultuda teklif ve sorumluluk kalıbında liyakat ve yaraşırlığın ortaya çıkmasıdır.

Başka bir ifadeyle Teklif, baş ağrısı ve meşakkat değil, kızın, fikri olgunluğunun göstergesi ve onun seçkinlik ve övünç kaynağıdır. Öyle ki kemal ve akıl açısından Allah-u Teâlâ’nın onun için hesap kitap açacağı bir hadde ulaşmıştır ve insanın Rabbinin huzuruna varmakla şereflenmesi ve diğerlerinden daha çabuk böyle bir makamı elde etmesinden daha büyük iftihar olabilir mi?

 


[1]-Musevi Humeyni, Seyit Ruhullah, Tevzihu’l Mesail (Mahşi-İmam Humeyni), Kum: Defteri İntişarati İslami, Sekizinci baskı 1424 k, c. 2, s. 375, mesele 2252.

[2] -Muvahhidi Lenkerani, Muhammed Fazıl, Ahkami Cevanan, Kum: İntişarati Emir Kalem, Otuz beşinci baskı, 1427 k, s. 60.

[3]-Tezihu’l Mesail, (Mahşi-İmam Humeyni), c. 2, s. 375, mesele 2252. (Fakihlerin meşhuru on beş ve dokuz yaşı üzerinde tetik ederler.)

[4] -Ahkami Cevanan, s. 60. Buluğ alametleri hakkında daha fazla bilgi için “Kızların teklif yaşı cevapları”, 23553 (Site: fa6945); “Teklif yaşından önce buluğ alametleri”, 10844 (Bilgisayar kullanıcısı) konularına mütalaa ediniz.

[5] -Bakınız: Mekarim Şirazi, Nasır, İstiftaatı Cedid, Kum: İntişaratı Medreseyi İmam Ali b. Ebi Talib (a.s), 1427 k, c. 2, s. 376.

 

Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar
yorum Sayısı 0
Lütfen soruyu doğru giriniz
örnek : Yourname@YourDomain.com
Lütfen soruyu doğru giriniz
Lütfen soruyu doğru giriniz

Konusal Sınıflandırma

Rastgele Sorular

  • Hangi bakışlar haram ve günah sayılıyor?
    19004 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/10/20
    Allahu Teala kuranı kerimde namahreme bakmak hakkında şöyle buyurmaktadır: “kul lil müminine yeguddu min ebsarihim yani Müminlere deki; namahreme bakmaktan gözlerini sakınsınlar[1] Ve kul lil mü'minati yağdudne min ebsarihinne” yani “Mü’min kadınlara da söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar”[2]İmam ...
  • Neden özellikle bir mercii taklit etmek gerekmektedir? Bu mesele hadisler aracılığıyla nasıl ispat edilmektedir?
    9874 Hukuk ve Şer’I Hükümler Felsefesi 2011/04/11
    Eğer müçtehitlerden her birinin fıkhın bir kısmında diğerlerinden daha bilgili olduğu veya onlar ile eşit bulunduğundan eminseniz birkaç şahsı taklit etmenin bir engeli yoktur. ...
  • Abdest alırken ve zorunlu bir durum yokken bir başka şahıs elimize su dökerse, bu bir sakınca ifade eder mi?
    36267 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2012/04/04
    Abdestin bir takım şartları vardır ve onlardan her birine riayet etmeme durumunda abdest geçersizdir. Abdestin şartlarından birisi, bizzat insanın yüzünü ve ellerini yıkması ve de baş ve ayaklarını mesh etmesidir. Eğer bir başkası insana abdest aldıracak olursa veya yüz ve ellere su ulaştırmada ve baş ve ayakları ...
  • Ahlâkla ahlâk ilminin farkı nedir?
    10932 Teorik Ahlak 2012/02/04
    Ahlâk kelimesi, Hulk kelimesinin çoğulu olup -ister iyi olsun ister kötü- huy, yapı, karakter ve alışkanlık demektir. Ahlâk ilminin alim ve filozofları, ahlâk için çeşitli tarifler yapmışlardır. Bütün bu tariflerden yola çıkarak ahlâkı şöyle tarif edebiliriz: ‘Ahlâk, insan nefsindeki keyfiyet olup, insanın ona ...
  • İbn-i Meysem Bahrani’nin kişiliği ve yaşamı hakkında bilgi verebilir misiniz?
    8002 Diraytü’l-Hadis (Hadis Etidü) 2013/04/23
    HK. 697-699’da vefat eden ve İbn-i Meysem diye meşhur olan Kemaleddin Meysem b. Ali b. Meysem Bahrani, 7. yüzyılın başlarında Bahreyn’de dünyaya gelmiştir. İlim ve fakihliğin beşiğinde, köklü ve meşhur bir ailede yetişmiştir. İlim tahsiline kendi ülkesinde başladı. Sonra daha yüksek tahsil için Bağdat’a gitti. İbn-i Meysem ...
  • Fahişe bir bayanla geçici nikâh yapılabiliniyor mu?
    7545 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2015/05/04
    Fahişe bayanlarla geçici veya daimi evlilik haram değildir. Ama farklı delillerden ötürü böyleli bir evlilikten sakınmanız hem dininiz için ve hem de dünyanız için daha hayırlıdır. ...
  • Başkasının bostanından izinsiz meyve ve bitki toplamanın hükmü nedir?
    15931 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/08/20
    Söz konusu sorunun cevabında ilk önce fakihlerin bu konu hakkında görüşlerini genel olarak açıkladıktan sonra Hz. Ayetullah Mehdi Hadevi Tehrani nin görüşünü takdim edeceğiz.  Fakihlerin genel görüşleri:Bir başkasının malından faydalanmak her şekilde olursa olsun mutlaka bu tasarruf o malın sahibinin izni ile olmalıdır. Yalnızca ...
  • Resul-i Ekrem’e (s.a.a) ve İslamî kutsallara hakaret edilmesinin fıkhî hükmü ve buna karşı koymanın yolu nedir?
    11560 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/05/21
    Yüce İslam Peygamberine hakaret eden ve bu çirkin davranışıyla milyonlarca insanı üzen kimse idama müstahaktır. İslam düşmanları Müslümanlar arasında tefrika yaratmak, İslam’ın yayılmasının önünü almak ve yolları üzerinde din adındaki engeli kaldırmak gibi utanç verici hedeflerine ulaşmak için İslamî kutsallara hakaret etmeye ve sövmeye yönelmişlerdir. Vahdeti korumak, kendi İslamî ...
  • Lütfen Hz. Yusuf kıssasındaki önemli noktaları açıklar mısınız?
    45726 Masumların Siresi 2010/11/08
    Kur’an’daki en güzel kıssa olarak nitelendirilen Hz. Yusuf (a.s) kıssası ders, ibret ve şahsi, ahlakî, içtimai ve ailevî erdemleri içermektedir. Bu erdemlerden bazıları şunlardır: 1. İnsanları Allah’a doğru çağırma yolunda Peygamberlerin ifa ettikleri rolü ve çektikleri sıkıntıyı tanımak
  • Ayetullah Hamenei’nin Amerika Müslümanlarına mesajı (öğüt ve nasihati) nedir?
    5932 Eski Kelam İlmi 2009/08/20
    Ayetullah Hamenei’nin kaleminin bu soruya cevabı: “Selamu’n Aleykum,Ayetullah Hamenei’nin genele hitap eden konuşma ve mesajlarında yer alan açıklamalarının dışında özel bir mesajları yoktu. (Bu konuşma ve mesajların metni Ayetullah Hamenei’nin ...

En Çok Okunanlar