لطفا صبرکنید
بازدید
9139
9139
آخرین بروزرسانی:
1393/04/25
کد سایت
fa40839
کد بایگانی
49899
نمایه
مدرک مناظره امام جواد(ع) با علمای زمان خود
طبقه بندی موضوعی
امام جواد ع
اصطلاحات
امام جواد(محمد بن علی، محمد تقی)
گروه بندی اصطلاحات
چهارده معصوم
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
آیا جریان مناظره امام جواد(ع) با علمای زمان خودش؛ به غیر از منابع شیعی در منابع دیگری نیز نقل شده است؟
پرسش
آیا جریان مناظره امام جواد(ع) با علمای زمان خودش؛ به غیر از منابع شیعی در منابع دیگری نیز نقل شده است؟
پاسخ اجمالی
به عقیده شیعیان؛ برخی از مسلمانان، بعد از پیامبر اسلام(ص) به دستورات و وصیت ایشان عمل نکرده و راه دیگری برای خود انتخاب کردند. در این بین؛ کسانی که به شیعه امام علی(ع) مشهور شدند، در امور دنیوی و اخروی خود، به اهل بیت پیامبر(ص) رجوع می‌کردند. آنان فقه و احکام شرعی، اخلاق و اعتقادات را از این خاندان فرا گرفتند. اما گروه‌های دیگر، بعد از پیامبر(ص) به دستاویزهای مختلفی چنگ زدند. البته ائمه اطهار(ع) در طول تاریخ، تلاش‌های زیادی کردند تا این شعبه‌های جدا شده از امت پیامبر خدا را به مسیر اصلی بازگردانند و در این زمینه هم نهایت موفقیت را به خصوص در زمینه‌های فقهی به دست آوردند، به طوری که امروزه ظاهر احکام دینی شیعیان با دیگر مسلمانان تفاوت چشمگیری ندارد، اما به هر ترتیب؛ اختلافات به خصوص اختلافات عقایدی با زاویه گرفتن آنان از سنت پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) بسیار بیشتر شد تا آن‌جا که در تاریخ اهل بیت(ع) گزارش‌های متعددی از مناظرات این بزرگواران با علمای عامه(اهل سنت) در زمینه‌های اعتقادی، فقهی و... می‌بینیم.
البته مناظرات و احتجاجات ائمه(ع) منحصر به احتجاجات آنان با اهل سنت نیست، بلکه با پیروان دیگر ادیان و فرق نیز مناظرات گسترده و مفصلی داشته‌اند،[1] اما در این بین؛ فصل مشترک همه این مناظرات علمی و احتجاجات، اثبات برتری علمی و عملی خاندان وحی بود، امری که از همان صدر اسلام به شدت سعی در انکار یا حداقل اخفاء آن بود، پس بسیار طبیعی است که گزارش این‌گونه مناظرات و احتجاجات ائمه(ص) و دیگر بزرگان و اصحاب ائمه(ع) توسط راویان و نویسندگان غیر شیعی مورد توجه قرار نگرفته و عامدانه روی آن پوشیده شود.
به عنوان مثال؛ برنامه‌ریزی مناظرات امام رضا(ع) با علما و بزرگان همه فرق و مذاهب آن زمان، به دست حکومت وقت بود و مأمون به عنوان خلیفه و فرمانروای حکومت اسلامی، نقش پُررنگ و به‌سزایی در تشکیل مناظرات داشت، اما مشروح یا مختصر همین مناظرات عمومی و مورد تأیید حکومت؛ در کتاب‌های آنان نیامده است، پس نبودن گزارشی از مناظرات ائمه(ع) در کتاب‌های اهل سنت و با توجه به روحیه حق‌کشی زمامداران دوران اهل بیت(ع) و شرایط سیاسی و اختناق حاکم بر جامعه اسلامی، امری غیر طبیعی نیست. بله! اصحاب ائمه(ع) که در راه نشر حقانیت اهل بیت(ع) هر گونه خطری را بر خود خریدار بودند، این‌گونه مناظرات و احتجاجات را در کنار دیگر روایات نورانی اهل بیت(ع) جمع‌آوری کرده و از نسلی به نسل دیگر رسانده‌اند.[2]
از جمله مناظرات اهل بیت(ع)؛ می‌توان به مناظرات امام جواد(ع) اشاره کرد. مرحوم طبرسی مناظرات و احتجاجات ایشان را در کتاب خود جمع‌آوری کرده است.[3]
البته مناظرات و احتجاجات ائمه(ع) منحصر به احتجاجات آنان با اهل سنت نیست، بلکه با پیروان دیگر ادیان و فرق نیز مناظرات گسترده و مفصلی داشته‌اند،[1] اما در این بین؛ فصل مشترک همه این مناظرات علمی و احتجاجات، اثبات برتری علمی و عملی خاندان وحی بود، امری که از همان صدر اسلام به شدت سعی در انکار یا حداقل اخفاء آن بود، پس بسیار طبیعی است که گزارش این‌گونه مناظرات و احتجاجات ائمه(ص) و دیگر بزرگان و اصحاب ائمه(ع) توسط راویان و نویسندگان غیر شیعی مورد توجه قرار نگرفته و عامدانه روی آن پوشیده شود.
به عنوان مثال؛ برنامه‌ریزی مناظرات امام رضا(ع) با علما و بزرگان همه فرق و مذاهب آن زمان، به دست حکومت وقت بود و مأمون به عنوان خلیفه و فرمانروای حکومت اسلامی، نقش پُررنگ و به‌سزایی در تشکیل مناظرات داشت، اما مشروح یا مختصر همین مناظرات عمومی و مورد تأیید حکومت؛ در کتاب‌های آنان نیامده است، پس نبودن گزارشی از مناظرات ائمه(ع) در کتاب‌های اهل سنت و با توجه به روحیه حق‌کشی زمامداران دوران اهل بیت(ع) و شرایط سیاسی و اختناق حاکم بر جامعه اسلامی، امری غیر طبیعی نیست. بله! اصحاب ائمه(ع) که در راه نشر حقانیت اهل بیت(ع) هر گونه خطری را بر خود خریدار بودند، این‌گونه مناظرات و احتجاجات را در کنار دیگر روایات نورانی اهل بیت(ع) جمع‌آوری کرده و از نسلی به نسل دیگر رسانده‌اند.[2]
از جمله مناظرات اهل بیت(ع)؛ می‌توان به مناظرات امام جواد(ع) اشاره کرد. مرحوم طبرسی مناظرات و احتجاجات ایشان را در کتاب خود جمع‌آوری کرده است.[3]
[1]. ر.ک: طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی أهل اللجاج، محقق، مصحح، خرسان، محمد باقر، ج 2، ص 415، مشهد، نشر مرتضی، چاپ اول، 1403ق.
[2]. از اولین کسانی که کتابی به نام «الاحتجاج» نوشت می‌توان به محمد بن ابی عمیر، از اصحاب بزرگوار امام کاظم(ع) نام برد. ر.ک: نجاشی، احمد بن علی، فهرست أسماء مصنفی الشیعة(رجال نجاشی)، ص 327، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ ششم، 1365ش.
[3]. ر.ک: الاحتجاج علی أهل اللجاج ، ج 2، ص 441.
نظرات
