همان‌گونه که می‌دانید، نهج البلاغه مجموعه‌ای از سخنان و نامه‌های امام علی(ع) است که در طول حیات و زندگی آن‌حضرت از ایشان ثبت شده است. با توجه به مطالب مندرج در برخی سخنان و نامه‌ها و نیز با توجه به قرائن و شواهد پیرامونی، مشخص می‌شود که این سخن و یا این نامه در فلان واقعه تاریخی و در ارتباط با فلان فرد و یا گروه خاص صادر شده است. به عنوان نمونه خطبه 66(فیض الاسلام) در ارتباط با پاسخ‌های امام علی(ع) به سخنان و استدلال‌های نادرست برخی انصار و قریش می‌باشد. از چنین محتوایی فهمیده می‌شود که زمان این خطبه مصادف با تاریخ انتخاب خلفا است.
زمان تقریبی برخی خطبه‌ها نیز مشخص است که مثلاً در یکی از سال‌های دوران خلافتشان صادر شده است.
 اما برای بسیاری از مطالب نهج البلاغه نمی‌توان تاریخ دقیقی - و یا حتی نسبی - مشخص نمود؛ چرا که مثلاً علی(ع) به اتفاق چند نفر از دوستان در جایی نشسته بودند، همام از وی راجع به اوصاف متقین پرسید و آن‌حضرت مطالبی را بیان کرد. تمام منابع و مصادری که این خطبه را نقل کرده‌اند، تاریخی از آن نقل نکرده‌اند. یا در موردی مشابه، امام در سخنی به بیان عظمت خلقت و آفرینش آسمان‌ها و زمین می‌پردازد. بدیهی است که در این‌گونه موارد نمی‌توان تاریخ دقیقی ارائه کرد.
بنابراین، به طور کلی نمی‌توان تاریخ دقیق بیشتر خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌های نهج البلاغه را مشخص کرد، به جز موارد معدودی که قرائن و شواهدی بر این امر وجود دارد. همان‌گونه که شأن نزول و تاریخ تمام آیات قرآن و سخنان پیامبر(ص) برای ما مشخص نیست.
اساساً ثبت دقیق سخنان این بزرگواران در زمانی که ابزار و وسایل پیشرفته نوشت افزاری وجود نداشت، توقعی نابجا است. علاوه براین‌که جامعه‌ای اسلامی در برهه‌ای از زمان با منع نوشتن احادیث روبه‌رو بود.