جستجوی پیشرفته
بازدید
17349
آخرین بروزرسانی: 1398/12/21
خلاصه پرسش
مراد از «البیت المعمور» در قرآن چیست و ناظر به چه مکانی است؟
پرسش
سلام؛ بیت المعمور کجا است!؟ و فلسفه‌ی خلقت آن چیست؟
پاسخ اجمالی

خدای متعال در آغاز سوره‌ی طور،[1] پس از سوگند به «کوه طور»،[2] «کتاب مستور» و «رق منشور»، به بیت معمور سوگند یاد می‌کند - «وَ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ»؛[3](و خانه‌ی آباد شده) - که عذاب آخرت بیقین اتفاق خواهد افتاد: «إِنَّ عَذَابَ رَبِّکَ لَوَاقِعٌ».[4]

اما منظور از بیت معمور چیست؟ و چگونه خانه‌ای است، نظراتی مطرح شده است:

  1. بیت معمور همان خانه‌ی کعبه(بیت اللَّه الحرام) است که با حج و عمره آباد می‌گردد؛ و این همان اوّلین مسجدى است که در روى زمین براى عبادت بنا نهاده شد.[5]
  2. از پیامبر اسلام(ص) نقل شده است: بیت معمور خانه‌‏اى در آسمان دنیا است و به آن «ضراح» گفته می‌شود، و این خانه درست مقابل همین خانه‌ی کعبه است، به طورى که اگر بیفتد روى آن خواهد افتاد، که هر روز هزار فرشته وارد آن می‌شوند و هیچ‌گاه بار دیگر به سوی آن باز نخواهند گشت.[6] البته در نقل دیگر رسول خدا(ص) فرمود: خانه‌ای در آسمان هفتم است. [7]
  3. از امام علی(ع) نقل شده است: بیت معمور خانه‌‌ای در آسمان ششم است،[8] که هر روز هفتاد هزار فرشته وارد آن می‌شوند که هیچ‌گاه بار دیگر به سوی آن باز نخواهند گشت.[9]
  4. از مجاهد و ابن عباس نقل شده است: بیت معمور خانه‌‏اى است در آسمان چهارم به موازات خانه‌ی کعبه که فرشتگان با عباداتى که در آن انجام می‌دهند، آن‌را آباد کرده‌‏اند.[10]
  5. از امام باقر(ع) نقل شده است؛ خدای سبحان خانه‌‏اى مشتمل بر چهار اسطوانه در تحت عرش بنا کرده و نام آن ضراح است، و آن بیت المعمور است و به ملائکه فرمان داد اطراف آن طواف کنند و فرمود که در زمین نیز خانه‌‏اى مثل آن خانه بنا کنید تا اهل زمین در این خانه طواف کنند؛ لذا عرشیان مأمور به طواف آن خانه‌‏اند و فرشیان به طواف این‌ خانه، و عارفان مأمورند به طواف خانه‌ی دل هستند.[11]
  6. بعضى گفته‌اند؛ مراد از بیت المعمور قلب مؤمن است که آباد به معرفت و اخلاص است.[12]
  7. می‌گویند؛ بیت المعمور خانه‌ای در بهشت بود که برای آدم(ع) به زمین آورده شد و در زمان طوفان نوح(ع) به آسمان برده شد.[13]
  8. بیت المعمور خانه‌‏اى در آسمان چهارم، به نام ضراح است در برابر کعبه، که آن قبله‌ی فرشتگان است. چنان‌که کعبه قبله‌ی مؤمنان است. آن‌را چهار رکن است: یکى از زبرجد سبز، یکى از یاقوت سرخ، یکى از نقره سفید و یکى از زر سرخ. هر روزى هفتاد هزار فرشته آن‌را زیارت می‌کنند تا روز قیامت نیز نوبت به ایشان نرسد.[14]
  9. گفته‌‏اند آن خانه را شیث(ع) بنا کرد؛ چون طوفان نوح آمد آن‌را به آسمان بردند. هم‌چنین گفته‌‏اند که آدم(ع) آن‌را بنا کرده بود.[15]
  10. امام ‏صادق(ع) فرمود: «... بیت المعمور همان مسجد الاقصی است...».[16]
  11. از امام صادق(ع) سؤال شد که چرا کعبه، کعبه نامیده شد؟ امام(ع) فرمود زیرا چهارگوش مى‏باشد. سؤال شد براى چه چهارگوش مى‏باشد؟ امام(ع) فرمودند: زیرا محاذى بیت المعمور است و آن چهار گوش مى‏باشد. سؤال شد: براى چه بیت المعمور چهار گوش است؟ امام(ع) فرمودند: زیرا محاذى عرش است و آن چهار گوش مى‏باشد. سؤال شد: چرا عرش مربّع است؟ فرمودند: زیرا کلماتى که اسلام بر آن بنا شده چهار تا است و آنها عبارت‌اند از: سبحان الله و الحمد للّه و لا اله الّا اللَّه و اللَّه اکبر.[17]

به هر حال، حرمت و جایگاه بیت المعمور در آسمان، مانند حرمت کعبه در زمین است. و بر اساس آنچه که گفته شد، فلسفه‌ی خلقت آن طواف فرشتگان و عرشیان است.

 


[1]. «شأن نزول و محتوای سوره طور»، 30174.

[2]. «برافراشتن کوه طور بر بالای سر بنی اسرائیل»، 6478؛ «انتخاب کوه طور برای مناجات حضرت موسی(ع)»، 46357؛ «کوه طور محل رویش زیتون»، 66857.

[3]. طور، 4.

[4]. طور، 7.

[5]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج 9، ص 247، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.

[6]. همان.

[7]. سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج ‏6، ص 117، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، 1404ق.

[8]. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ج 18، ص 59- 60، تهران، ناصر خسرو، چاپ اول، 1364ش.                 

[9]. مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‏9، ص 247.

[10]. همان.

[11]. شریف لاهیجی، محمد بن علی، تفسیر شریف لاهیجی، تحقیق، حسینی ارموی(محدث)، میر جلال الدین، ج ‏4، ص 274، تهران، دفتر نشر داد، چاپ اول، 1373ش.

[12]. همان.

[13]. رشیدالدین میبدی، احمد بن ابی سعد، کشف الأسرار و عدة الأبرار، تحقیق، حکمت‏، علی اصغر، ج 9، ص 333، تهران، امیر کبیر، تهران، چاپ پنجم، 1371ش.

[14]. سور آبادی، ابوبکر عتیق بن محمد، تفسیر سور آبادی، تحقیق، سعیدی سیرجانی، علی اکبر، ج ‏4، ص 2437، تهران، فرهنگ نشر نو، چاپ اول، 1380ش.

[15]. همان، ص 2437- 2438.

[16]. ابن طاووس، علی بن موسی، الیقین فی اختصاص مولانا علی(ع) بإمرة المؤمنین، محقق، مصحح، انصاری زنجانی خوئینی، اسماعیل، ص 294، قم، دار الکتاب، قم، چاپ اول، 1413ق.

[17]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 190، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • امیدبخش‌ترین آیه قرآن کدام است؟
    19920 تفسیر 1393/12/26
    قرآن کریم سرشار از آیات مژده و امید است. اما در این‌که کدام‌یک از آیاتش امید بیشتری به مؤمنان می‌دهد، سخن پیشوایان دین در این زمینه متفاوت است که شاید این تفاوت، ناظر به جنبه‌های مختلف امیدبخشی‌ باشد: ۱. ابوحمزه ثمالی می‌گوید؛ از امام باقر(ع) یا امام صادق(ع) ...
  • انصار چه کسانی بودند؟
    38930 تاريخ بزرگان 1388/12/03
    "انصار" جمع ناصر، از ریشه "نصر" به معنای یاوران است. در صدر اسلام به ساکنانمسلمانمدینهو اطرافآن، به ویژه افراد دو قبیلهاوسوخزرج،انصار گفته می‌شد؛ چرا که آنان به یاریپیامبر اسلام (ص)ومسلمانان مهاجر مکیو نقاط دیگر پرداختهبودند و در نشر ...
  • منظور از مباحات عامه، اباحه تملک و اباحه انتفاع چیست؟
    19535 General Terms 1393/04/17
    مباح بودن به معنای حلال بودن است. اموالى که متعلق حق هیچ‌کس نیست، در فقه از آنها با عنوان «مباحات عامّه» یا «مشترکات و منافع عامّه» تعبیر شده است. چیزهایى که شارع آنها را براى همه مشترک یا مباح قرار داده است، دو قسم است: 1. ...
  • هجوم‌آورندگان به خانه حضرت فاطمه(س) چند نفر بودند و چه افراد سرشناسی در میان آنان حضور داشتند؟
    31035 تاریخ 1394/07/14
    بنابر تحقیق و جست‌وجو در منابع حدیثی و تاریخی؛ به صورت پراکنده در نقل‌های مختلفی که درباره این بی‌حرمتی نقل شده است، نام تعدادی از افراد که به خانه حضرت فاطمه(س) هجوم آورده، یا دستور هجوم دادند وجود دارد. البته مشخص نیست که تعداد دقیق آنان چند نفر ...
  • گزارش‌های تاریخی موجود پیرامون شخصیت حر بن یزید ریاحی که در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسید، را ارائه کنید؟
    33792 تاريخ بزرگان 1394/07/21
    یکی از افرادی که نامش در میان شهدای کربلا و یاران امام حسین(ع) جاودانه ماند، و مُهر شهادت وی در درگاه الهی ثبت شد، «حُرّ بن یزید ریاحی» است.نسب حر بن یزیدنسب حر را چنین ذکر کرده‌اند: «حر بن یزید بن ناجیة بن قَعنَب،
  • حدیث حارث همدانی در مورد حاضر شدن امام علی(ع) بر بالین محتضر را چگونه ارزیابی می¬کنید؟
    26219 درایه الحدیث 1392/04/27
    حاضر شدن پیامبر اسلام(ص) و امامان معصوم(ع) از جمله حضرت علی(ع)، هنگام مرگ، نزد تمامی انسان‌ها حتی کسانی که بر دین‌های دیگر می‌باشند از اموری است که اخبار مستفیضه بر آن دلالت دارد.[1] البته در نحوه و چگونگی این حضور سخنانی بیان شده است ...
  • حروف مشبهة بالفعل چه ویژگی‌هایی دارند؟
    23986 لغت شناسی 1397/08/26
    بر اساس نظر مشهور ادباء، حروف مشبهة بالفعل پنج حرف بوده[1] که بر سر مبتدا و خبر وارد می‌شوند. این حروف عبارت‌اند از: إنَّ، أنَّ، لیت، لکنَّ، لعلَّ. عمل اصلی این حروف، منصوب نمودن مبتدا به عنوان «اسم» و مرفوع نمودن خبر به عنوان ...
  • فرق بین «صراحت» و «ظهور» چیست؟
    15284 مبانی فقهی و اصولی 1390/12/22
    دلالت یک عبارت بر مقصود گوینده، گاهی آن قدر صریح است که احتمال خلاف در آن منتفی است. در این جا می گویند عبارت نص و صریح است، اما گاهی دلالت یک عبارت بر قصد گوینده صریح نیست، بلکه معانی متعدد از آن محتمل است، ولی در ...
  • آیا کلمه «حضرت» در روایات نیز به کار برده شده است؟
    14525 لغت شناسی 1394/01/22
    کلمه «حضرت» در لغت به معنای «حضور» و «نزد» می‌باشد.[1] این کلمه در عربی به صورت «حضرة» نوشته می‌شود. مثلاً وقتی می‌گوییم: «حضرت امام صادق(ع)» در روایات نیز به کار برده شده است که فارسی زبانان به عنوان احترام و ادب قبل از اسامی ...
  • افطاری دادن در کدام روز برابر مهمان کردن صد هزار پیامبر، امام و شهید است؟
    23611 حدیث 1392/10/28
    اطعام نمودن و غذا دادن به برادران دینی از کارهایی است که در اسلام مورد تأکید قرار گرفته و برای آن اجر و پاداش فراوانی قرار داده شده است. اما متن موجود در پرسش، تلفیق و خلط دو روایتی است که هر کدام دارای خاستگاه مخصوص به خود ...

پربازدیدترین ها