سیر و سفر و جهان‌گردی، از موضوعات مورد سفارش قرآن کریم است که در تعالیم پیشوایان دین نیز مورد تأکید قرار گرفته است.یکی از راه‌های شناخت و آگاهی نسبت به حقایق هستی، استفاده از ابزار حسی؛ از جمله مشاهده و نگاه به طبیعت و پدیده‌های موجود در جهان است. طبیعی است که یکی از راه‌های رسیدن به این هدف را سیر و سفر بدانیم.

در مسافرت، انسان نسبت به پدیده‌های هستی، چگونگی خلقت و ارتباط بین آنها شناختی پیدا می‌کند که بسا با مطالعه کتاب‌ها و شنیدن توصیفات از زبان دیگران به چنین دریافتی نخواهد رسید.

مسافرت علاوه بر فواید جهان‌شناسی و پی بردن به شگفتی‌های آفرینش و آثار برجا مانده تاریخی، از نظر جسمی نیز فواید بسیاری دارد. بیشتر اضطراب‌ها، افسردگی‌ها، فشارها و اختلالات رفتاری ناشی از شرایط خشک و یک‌نواخت و بعضاً خسته کننده زندگی است که سلامت روان را به مخاطره می‌اندازد. سفر و تغییر محیط،یکی از مؤثرترین شیوه‌های تأمین بهداشت روان و به دنبال آن سلامت جسم و جان است؛ از این‌رو است که پیامبر اسلام(ص) فرمود: «سفر کنید تا سالم بمانید».

از آن‌جا که مسافرت و جهان‌گردی می‌تواند با انگیزه‌ها و اهداف مختلف صورت گیرد، برخی از سفرها در اسلام مورد سفارش است؛ مانند سفر برای شناخت عظمت و آثار خلقت، سفرهای عبرت‌آموز، سفر حج، سفرهای زیارتی، سفرهای تحقیقی و پژوهشی، سفر برای تبلیغ و ترویج دین، مسافرت برای تجارت و بازرگانی، سفرهای شغلی، اداری و سیاسی، و حتی سفرهای تفریحی.

اما برخی از مسافرت‌ها نیز در تعالیم اسلام مورد نهی قرار گرفته است؛ نظیر سفرهای لهوی و بدون هدف، سفرى که در آن به دين و نماز انسان آسیب وارد شود، سفر برای کمک به ظالم، و سفر برای فخرفروشی و سفر همراه با اسراف و تبذیر.