2391
«تجارت» و «بازرگانی» در لغت و عرف مردم به انجام مبادلات و داد و ستدها با هدف به دست آوردن سود گفته میشود و نیز به فعالیتهایی که در جریان مبادله کالا و یا خدمات از مرحلهی تولید تا مرحله مصرف انجام میشود و تاجر و بازرگان افرادی هستند که در این عرصهها فعالیت میکنند، اما تجارت در قرآن کریم هم در مورد فعالیتهای اقتصادی دنیایی به کار گرفته شده و هم در کسب منافع و سودهای معنوی و اخروى.
دین اسلام همانگونه که به عبادات توجّه دارد، نسبت به اقتصاد و معاش مردم نيز بیتفاوت نیست. بديهى است که اساس سعادت فرد و جامعه عبادت و بندگى توأم با کسب و کار و اقتصاد است؛ البته تجارت، کار و اقتصادی عادلانه و سالم که انسان را از خدا دور نکند: «رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِکرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ ِ وَ إيتاءِ الزَّکاة...».
مبنای ارزشی اسلام در تجارت، رضایت طرفین است که باید در چهارچوب قوانین عادلانه و به دور از ربا باشد: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ إِلاَّ أَنْ تَكُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْكُم...».
بنابر این، اسلام به بازرگانی سالم – که زندگی عادی مردم نیز وابسته به آن است - اهميت زیادی داده است و پیامبر اسلام(ص) نیز در قسمتی از عمر مبارکشان در همین زمينه فعاليت داشته و ميان شام و مکه به تجارت میپرداخت.