Gelişmiş Arama
Ziyaret
31818
Güncellenme Tarihi: 2012/05/08
Soru Özeti
Rızık konusunda ne gibi rivayetler vardır? Helal rızka ulaşmanın yolları nedir? Rızkı çoğaltan dualar hangileridir?
Soru
Selam ve kolay gelsin. Rızık konusunda ne gibi rivayetler vardır? Helal rızıka ulaşmanın yolları nedir? Rızkı çoğaltan dualar hangileridir? Rızkı azaltan ameller nelerdir?
Kısa Cevap

Rızkı maddiyatla sınırlayan halkın algısının tersine rivayetler onu daha geniş bir manada tutmuş, kapsamını ister maddi olsun ister manevi Allah’ın bütün nimetleri olarak genişletmiştir. Bununla birlikte maddi rızıklar konusunda da rivayetler gelmiştir. ‘Aytıntılı Cevap’ bölümünde onların bazılarına getireceğiz.

Ayrıntılı Cevap

Sorunun cevabına geçmeden önce hatırlatalım ki rızkı maddiyatla sınırlayan halkın algısının tersine rivayetler onu daha geniş bir manada ele almış ve ister maddi olsun ister manevi kapsamını Allah’ın bütün nimetleri olarak genişletmiştir. Sağlık, huzur; hac gibi farzları yerine getirme, iyi arkadaş vb. tümü rızıktır.

Bununla birlikte maddi rızık konusunda hadis kitaplarında rivayetler gelmiştir. Aşağıda onlardan birkaçını örnek getiriyoruz:

1. Rızık kazanmak için çalışmak:

İmam Sadık (a.s) bu konuda şöyle buyuruyor: ‘Kim az rızık peşinde olsa bu iş onun rızkının çoğalmasına neden olacaktır. Az rızkın peşinden gitmeyen çok rızkıda kaybeder.’[1]

2. Rızkın çoğalması için namaz ve dua:

Bu konu el-Kafi hadis kitabında özel bir başlık altında ele alınarak[2] rızkın çoğalması hakkında dualar nakledilmiştir. Örneğin İmam Bakır (a.s) Zeyd Şahham’a şöyle buyuruyor: ‘Rızkın çoğalması için farz namazların secdelerinde şu duayı oku:

يَا خَيْرَ الْمَسْئُولِينَ وَ يَا خَيْرَ الْمُعْطِينَ ارْزُقْنِي وَ ارْزُقْ عِيَالِي مِنْ فَضْلِكَ الْوَاسِعِ فَإِنَّكَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيم

(Ey (kendisinden bir şey) istenenlerin en hayırlısı ve ey en hayırlı bağışta bulunan! Geniş fazlından bana ve aileme rızık ver; zira sen fazlı azim olansın.’[3]

Ashaptan biri uzun bir süreden sonra Peygamber Efendimizin (s.a.a) huzuruna müşerref olmuştu. Allah Resulü (s.a.a) ‘Bir şey mi oldu şimdiye kadar yanımıza gelmedin?’ diye sorduğunda şöyle dedi: ‘Hastalık, fakirlik, muhtaçlıktan dolayı.’ Resulullah (s.a.a) ona şöyle buyurdu: ‘Hastalığını ve fakirliğini senden uzaklaştıracak bir dua öğretmemi ister misin?’ Adam: ‘Ey Allah’ın Resulü, Allah’ın rahmet ve selamı senin üzerine olsun (elbette ki isterim).’ Resulullah (s.a.a) buyurdu: ‘Şöyle de:

لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ تَوَكَّلْتُ عَلَى الْحَيِّ الَّذِي لَا يَمُوتُ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَمْ يَتَّخِذْ صَاحِبَةً وَ لَا وَلَداً وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيُّ مِنْ الذُّلِّ وَ كَبِّرْهُ تَكْبِيرا

(Büyük ve yüce Allah’tan başka (kimsenin) gücü ve kuvveti yoktur. Yaşayan ve ölmeyen Allah’a tevekkül ediyorum. Hamd Allah'a ki oğul edinmemiştir kendisine, mülkte ortağı yoktur ve aciz olmadığından yardımcıya da ihtiyacı yoktur ve onu pek büyük bil, büyüklüğünü de bildir.)[4]

Ravi diyor ki: O adam bir süre sonra Peygamberin (s.a.a) yanına gelerek: ‘Ya Resulullah! Allah hastalık ve fakirliği benden giderdi.’ diye arzetti.

3. Sabah ezanıyla Güneşin doğuşu arasında uyanık olmak:

Muhammed b. Müslim, İmam Bakır (veya İmam Sadık’tan) (a.s) sabah namazından sonra uyumak konusunda sorduğunda şöyle buyurdu: ‘Rızık o saatlerde dağıtılır. O saatte kimsenin uyumasını istemem.’

Yine İmam Bakır (a.s) şöyle buyuruyor: ‘Sabah uykusu uğursuzluktur ve insanın çehresini sarı ve çirkin gösterir. Böyle bir uyku mübarek olmayan kimselerin uykusudur. Allah kullarının rızkını şafaktan güneş doğuncaya kadar paylaştırır.’[5]

4. Gece namazı kılmak:

İmam Sadık’tan (a.s) şöyle rivayet edilmiştir: Birisi İmam’ın yanında fakirlikten öyle şikayet etti ki az kaldı açlığa kadar götürecekti. İmam (a.s) ondan ‘Gece namazı kılıyor musun?’ diye sorduğunda adam: ‘Evet’ diye cevap verdi. Bunun üzerine İmam (a.s) orada olanlara şöyle buyurdu: ‘Gece namazı kılıpta gündüz aç olacağını zanneden yalan söylemiştir. Doğrusu Yüce Allah gece namazıyla gündüzün rızkını üzerine almıştır.’[6]

Yerine getirildiğinde rızkın çoğalmasında etkili olan ameller çoktur. Biz bu kadarıyla yetiniyoruz.

Ancak rızkın azalmasına neden olan sebepler de var örneğin:

1. Niyet: Niyet her iki tarafta (rızkın azalmasında ve çoğalmasında) etkilidir. İmam Ali (a.s) buyuruyor: ‘İnsanın rızkı niyetine göredir.’[7] Bu söz, niyetin rızkın azalıp çoğalmasında etkili olduğu manasına gelmektedir. Yani insan ailesine ve başkalarına rahatlık vermek niyetinde olursa Allah onun rızkını artırır. Ama böyle bir niyeti olmazsa Allah’ta onu sıkar.

2. Rivayetlerde bazı şeylerin rızkı azalttığı belirtilmiştir.

İmam Ali (a.s) buyuruyor: ‘Rızkı azaltan şeyler şunlardır: Evdeki örümcek ağını temizlememek, hamamda (banyoda) hacet gidermek, cenabet halde yemek ve içmek, Ilgın ağacının çöpüyle diş arasını temizlemek, ayakta saçı taramak, çöpleri evde saklamak, yalan yere yemin etmek, zina, akşam namazıyla yatsı namazı arasında yatmak, güneş doğmadan yatmak, yalan konuşmayı adet edinmek, eğlenceli müzikleri çok dinlemek, muhtaç kimseyi akşam geri çevirmek, harcamalarda ölçüye dikkat etmemek, akraba ilişkilerini kesmek.’[8]

Allah Resulü (s.a.a) buyuruyor: ‘Yirmi özellik rızkı azaltır. Bu cümleden: Haceti gidermek için yataktan çıplak kalkmak, yemekten önce eli yıkamamak, ekmek kırıntılarına saygısızlık etmek, soğan ve sirke kabuğunu yakmak, evin kapısının çerçevesini yıkamamak, evi akşam süpürmek, evi elbisenin bir köşesiyle temizlemek, eli ve yüzü elbisenin koluyla kurutmak, akşamları bulaşıkları yıkamamak, su konulan kabın ağzını açık tutmak, camiden çıkmak için acele etmek, sabah erken çarşıya gidip akşama kadar orada kalmak, fakirlerden ekmek satın almak, evlada beddua etmek, elbiseyi giyinik halde dikmek, ışığı üfleyerek söndürmek.’[9]

Daha fazla bilgi için bkz:

Dizin: Rızkın Takdir Edilmiş Olması, Soru:3783 (Site:4007)

Dizin: Servetin Çok Olması İçin Dua, Soru:2626 (Site:4801)

 


[1] -Kuleyni, Muhammed b. Yakup, el-Kafi, c.5, s.250, Hadis.29, Daru’l-Kütübi’l-İslamiyye, Tahran, HŞ.1390

[2] -el-Kafi, c.2, s.550, Bab-u ed-Dua Li’l-Rızk

[3] -a.g.e. s.551, Hadis:4.

[4] -a.g.e. s.551, H.3.

[5] -Tusi, Muhammed b. Hasan, el-İstibsar, c.1, s.350, Hadis:2, Daru’l-Kütübi’l-İslamiyye, Tahran, HK.1390.

[6] -Saduk, Muhammed b. Ali, Men La Yahduruhu’l-Fakih, c.1, s.474, İntişarat-ı Camiay-ı Müderrisin, Kum, HK.1413.

[7] -Amedi, Abdulvahid b. Muhammed, Gurer-ul Hikem, s.399, İntişarat-ı Defter-i Tebliğat, Kum, HŞ.1366.

[8] -Tabersi, Ebu’l-Fazl, Ali b. Hasan, Mişkatu’l-Envar, c1, s.128, Kitaphane-i Haydariyye, Necef, HK. 1385.

[9] -Meclisi, Muhammed Bakır, Biharu’l-Envar, c.73, s.314, Hadis:1, Müessesetü’l-Vefa, Beyrut, HK.1404.

 

Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar
yorum Sayısı 0
Lütfen soruyu doğru giriniz
örnek : Yourname@YourDomain.com
Lütfen soruyu doğru giriniz
Lütfen soruyu doğru giriniz

Rastgele Sorular

  • Yolculuktayım ve yolculuğumun müddeti belli değil. Lütfen seferî kılma ve tam kılma açısından namazımın durumunu belirtiniz.
    5907 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2010/08/22
    Bu sorunun kısa cevabı yoktur. Ayrıntılı cevap seçeneğini tıklayınız. ...
  • Fıkhi hükümlerin bir nedenselliği var mıdır?
    7790 بیشتر بدانیم 2012/08/12
    Aşağıdaki noktalar eşliğinde soruya cevap verilecektir: 1. Tüm ilahi hükümler maslahatlar ve sakıncalar esasıncadır; yani hiçbir şey cihetsiz helal veya farz kılınmamıştır. Hükümlerin hikmetsiz, ölçüsüz, kritersiz ve etkileri gözetilmeksizin insanlığa sunulması ve onlarda bir nedenselliğin bulunmaması diye bir şey söz konusu değildir. 2. Ayet ve rivayetlerde külli ve ...
  • Abdest alırken kolları dirseklerin dışından mı yıkamak gerekiyor yoksa iç tarafından mı?
    5426 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/01/17
    Abdest alırken yapılması gerek şey sağ ve sol kolların dirseklerden parmak uçlarına kadar her tarafının yıkanmasıdır. Ama erkeklerin dirseklerin dışından, kadınlarında diseklerin içinden başlaması müstehaptır.[1]-[2]
  • Kur’an’ın her ayeti ilaç hükmü taşır mı?
    7507 Tefsir 2012/04/15
    Yüce Allah değişik ayetlerde Kur’an-ı Kerim’i mümin fertlerin şifa vesilesi olarak tanıtmıştır.[1] Ayetlerin zahirinden, bazı rivayetler ve tefsirlerden anlaşıldığı kadarıyla şifadan maksat, ahlakî kötülüklerin yok olması ve maneviyat ve Allah’a yakınlaşma yolunda hareket etmektir.[2] Ama cismani hastalıkların da Kur’an vesilesiyle tedavi ...
  • Necis elbise kuru temizleme ile yıkandığında pak olur mu?
    6847 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2010/09/04
    Fikhi esaslara göre necis elbisenin üzerinden necisu'l-ayn giderildikten sonra sadece mutlak su ile yıkandığında pak olur. Tevzihu'l-Mesail kitabında yer alan hükme göre su dört şart olduğunda necis bir şeyi pak eder. 1- Suyun mutlak oluşu. Buna göre mutlak olmayan sular örneğin gülsuyu, ve çay gibi sıvılar ...
  • Maliki Eşter'in oğlu İbrahim Eşter nerede ve nasıl öldü? Muhtar'ın şehadetinden sonra durumu ne oldu?
    24038 خونخواهان حسین ع 2014/05/18
    İbrahim b. Eşter Ehlibeytin sahabe ve dostlarından idi. O, kendi taifesinde önemli bir yere sahipti ve kendisinden cesur, çalışkan ve fasih bir şair olarak söz edilmiştir. Siffin savaşında babası Malik ile birlikte müminlerin önderi Hz. Ali’nin (a.s) ordusunda yer almış ve Muhtar’ın kıyamında onun ordusunun komutanlarından olmuştur. ...
  • Spor müsabakalarında şarta girmek hakkında İslam’ın hükmü nedir?
    5863 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/04/21
    Müsabaka tarafları her kim mağlup olursa galip tarafa bir şey vermeli veya onun için bir iş yapmalıdır diye bir karar alırlarsa, bu anlamıyla müsabakada şarta girmek haramdır. Aynı şekilde taraftarların birbirleriyle şarta girmesi de haramdır. Elbette bu haram hüküm at yarışı ve ok atma müsabakalarına katılanlar ...
  • Takva ne demektir?
    41243 Teorik Ahlak 2012/01/29
    Takva, insanı yanlış işlere yönelmekten koruyan caydırcı bir güçtür. Tam bir takva, insanı günahlara ve haramlara düşmekten korumanın yanı sıra, şüpheli şeylerdende uzaklaştırır. Takvanın merhaleleri, dalları ve etkileri var ki ayrtıntılı cevap bölümünde onlara değineceğiz. ...
  • Araştırmadan kendisi için taklid mercii seçen bir kişinin şimdi vazifesi nedir?
    6243 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2009/07/11
    İnsan tevzihu’l-mesail kitaplarında yazılı olan[1] yollarla araştırıp a’lem müctehidi belirlemesi ve ona taklid etmesi gerekir. Buna göre bu şer’i ölçüler riayet edilmeden yapılan taklid geçersizdir.[2]Başka bir ifade ile eğer belirlenen yollarla araştırmadan kendisi ...
  • Alkol kullanmaktan nasıl uzak kalınabilir ve bundan tövbe etmenin yolu nedir?
    21332 Pratik Ahlak 2011/10/23
    Her günahtan tövbe etmenin dayanağı, şahsın gerçekten kabul ettiği inanç ve değerlerdir. Eğer insan Allah’a ve diriliş gününe iman ederse, diğer bir dünyada amellerinin neticesini göreceğini bilirse ve kendisini gafletten kurtarmak gerektiğine kanaat getirirse, rahatlıkla günahlardan el çekebilir. Eğer insan haram işlerin kendisini nasıl bir bedbahtlığa ve ...

En Çok Okunanlar