جستجوی پیشرفته
بازدید
14211
آخرین بروزرسانی: 1396/08/29
خلاصه پرسش
«پیرها در میان اطرافیان خود چون پیامبران در امت‌های خویشند». آیا این روایت شامل هر فرد کهنسالی می‌شود؟!
پرسش
«پیر در میان کسان خود، مانند پیامبر در امت خویش است»؛ آیا این حدیث است. با توجه به این حدیث هر پیری می‌تواند پیامبر باشد؟ در این حدیث گفته نشده است که پیر مؤمن، یا پیر نماز شب‌خوان، یا پیر درستکار، گفته شده پیر. آیا پیران جنایت‌کار نیز مشمول این حدیث‌اند؟ منظور از این حدیث را توضیح دهید.
پاسخ اجمالی
در حدیثی از پیامبر خدا(ص) چنین نقل شده است: «الشَّیْخُ‏ فِی‏ أَهْلِهِ‏[1] کَالنَّبِیِ‏ فِی أُمَّتِه»؛[2]‏ پیر در میان خانواده (یا قوم) خود، مانند پیامبر میان امت خویش است‏.
این روایت در منابع شیعی به صورت مرسل آمده است که طبیعتاً روایت چندان قابل اعتمادی نمی‌باشد. همچنین در برخی منابع روایی اهل‌سنت نیز نقل شده است[3] که اندیشمندان آنان نیز این روایت را از جهت سندی، حدیثی ضعیف و باطل می‌دانند.[4]
البته این نافی روایات فراوانی نیست که به صورت تواتر معنوی بر احترام به بزرگسالان تأکید می‌کند.
به هر حال، با توجه به تفسیری که اهل عرفان از واژه «پیر» دارند، این روایت، در بسیاری از منابع عرفانی به عنوان یک اصل و مبنا قرار گرفته است.[5]
اکنون صرف نظر از سند، به نکاتی در توضیح آن می‌پردازیم:
1. این عظمت براى فرد پیر تنها بدان جهت نیست که کهن‌سال است، بلکه براى آن است که گذشت روزگاران، عقل او را به نهایت تیزبینى رسانیده است.[6] به دیگر سخن؛ معنایش آن نیست که یک فرد کهن‌سال مانند پیامبران معصوم است، بلکه ناظر به آن است که همان‌گونه که پیامبران برای امت خود دلسوز بوده و بهترین مسیرهای ممکن را به آنان اعلام می‌کنند، بیشتر افراد کهن‌سال با توجه به تجربه‌ای که دارند، می‌توانند راهنمای خوبی برای اطرافیان خود باشند.
2. شاید منظور از «شیخ» در روایت، اصطلاح عرفانی آن باشد، مسلّم است که شیخ به این معنا در صورتى که جامع شرایط رهبرى الهى باشد، از آن مفهوم اول عالی‌تر است.[7]

[1]. طبق برخی نقل‌ها و نسخه‌ها «فی قومه» است.
[2]. فتال نیشابورى، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج ‏2، ص 476، قم، رضى، چاپ اول، 1375ش؛ شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار، ص 92، نجف، مطبعة حیدریة، چاپ اول، بی‌تا.
[3]. نک: أبو شجاع دیلمی، شیرویه بن شهردار، الفردوس بمأثور الخطاب، ج 2، ص 373، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1406ق؛ ابن عساکر،  أبو القاسم علی بن الحسن، معجم الشیوخ، ج 2، ص 703، دمشق،  دار البشائر، چاپ اول، 1421ق؛ سیوطی، عبد الرحمن بن أبی‌بکر، الفتح الکبیر فی ضم الزیادة إلى الجامع الصغیر، ج 2، ص 175، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1423ق.
[4]. معجم الشیوخ، ج 2، ص 703؛ هروی، علی بن (سلطان) محمد، المصنوع فی معرفة الحدیث الموضوع، ص 115، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ دوم، 1398ق؛ ابن حجر عسقلانی، أبو الفضل أحمد بن علی، لسان المیزان، ج 3، ص 184 و ج 5، ص 267، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، 1390ق.
[5]. برای نمونه؛ نک: حکیم ترمذى، ختم الاولیاء، ص 471، بیروت، مهد الآداب الشرقیة، چاپ دوم، 1422ق؛ هجویرى، ابو الحسن على، کشف المحجوب، ص 62، تهران، طهورى، چاپ چهارم، 1375.
[6]. فیض کاشانى، محمد بن شاه مرتضى، المحجة البیضاء فى تهذیب الإحیاء، ج ‏1، ص 170، قم، مؤسسه نشر اسلامى، چاپ چهارم، 1376ش؛ جعفرى تبریزى، محمدتقى، تفسیر و نقد و تحلیل مثنوى جلال الدین محمد بلخى، ج ‏7، ص 378، تهران، اسلامى، چاپ دوازدهم، 1373ش.
[7]. تفسیر و نقد و تحلیل مثنوى جلال الدین محمد بلخى، ج ‏7، ص 378.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    791871 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    755965 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    679154 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    658414 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648276 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    599843 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    579970 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    564683 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564016 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    558560 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...