عاصم بن عمرو تمیمی یکی از جنگ‌جویان شجاع عرب بود. عاصم در نبردهای اعراب علیه ایرانیان، مانند جنگ سیستان،[1] و نیز جنگ قادسیه نقش مهمی داشت.[2] گروهی که وی فرماندهی‌ آنان را بر عهده داشت، «الاهوال» (ترس‌آوران) نامیده می‌شدند.[3] او در این جنگ توانست به همراه گروهی از تیراندازان، فیل‌سواران سپاه مقابل را از بین ببرد.[4]

وی دارای طبع شعر نیز بود[5] و شعرهای زیادی در مورد فتوحات عراق سرود.[6] از نگاه برخی از مورّخان اهل‌سنت، وی از صحابه پیامبر خدا(ص) بود و زمان پیامبر اسلام(ص) را درک کرد، اما ملاقاتی با حضرتشان نداشت و روایتی از ایشان نقل نکرد.[7]

البته برخی از مؤلفان معاصر، عاصم بن عمرو را از صحابیان ساختگی دانسته و می‌گویند: «صحابیانى را سیف بن عمر از قبیله خود(تمیم) ساخته و پرداخته است که یکی از آنها عاصم بن عمرو تمیمى است».[8]

در این زمینه باید گفت؛ با توجه به گزارش‌های فراوانی که از حضور چنین شخصی وجود دارد، حتی اگر صحابی ‌بودن او مورد تردید باشد،‌ انکار اصل وجود چنین شخصی که در زمان بعد از پیامبر(ص) فعالیت‌هایی از او نقل شده، نیاز به بررسی‌های بیشتری داشته و به سادگی نمی‌توان چنین ادعایی را مطرح نمود.[9]

[1]. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق، عبد الموجود، عادل احمد، معوض، علی محمد، ج 3، ص 465، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق.

[2]. ابن عبدالبر، یوسف بن عبد الله‏، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق، البجاوی، علی محمد، ج 2، ص 784، بیروت، دار الجیل، چاپ اول، 1412ق؛ ابن اثیر جزری، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج 2، ص 452، بیروت، دار صادر، 1385ق.

[3]. الکامل فی التاریخ، ج 2، ص 513؛ ابن کثیر دمشقی‏، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، ج 7، ص 65، بیروت، دار الفکر، 1407ق.

[4]. الکامل فی التاریخ، ج 2، ص 472.

[5]. الاصابة فی تمییز الصحابة، ج ‏3، ص 465.

[6]. همان.

[7]. همان؛ الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج ‏2، ص 784.

[8]. عسکری، مرتضی، یکصد و پنجاه صحابی ساختگی، محقق، سردارنیا، عطاء محمد، ص 330، قم، دانشکده اصول دین، چاپ چهارم، 1378ش.

[9]. «زندگی‌نامه قعقاع بن عمرو تمیمی»، 101045.