جستجوی پیشرفته
بازدید
7603
آخرین بروزرسانی: 1397/11/18
خلاصه پرسش
آیا با داشتن لباس و وسائل زندگی به اندازه کافی، خرید دوباره آنها گناه دارد و در قیامت باید پاسخگوی آنها باشیم؟
پرسش
سلام؛ آیا با داشتن لباس(پیراهن، مانتو و شلوار) یا وسیله زندگی(مانند مبل و فرش سالم)، خرید دوباره آن گناه است؟ و در قیامت مورد پرسش قرار میگیریم؟ اگر آیه یا حدیث و روایت در این زمینه وجود دارد، لطفاً بیان کنید.
پاسخ اجمالی
اگرچه از نظر فقهی و حقوقی، انسان مالک اموال خود میباشد و میتواند هرگونه تصرف شرعی در آن داشته باشد، اما در آموزههای دینی این مسئله مورد تأکید قرار گرفته است که خداوند از نعمتهایی که به انسان عطا نموده حسابرسی مینماید؛ بنابراین با آنکه تهیه دوباره وسائل زندگی از نظر فقهی منعی ندارد، اما از نظر اخلاقی بهتر است اگر وسیلهها و لباسهای گذشته انسان، سالم و قابل استفاده میباشد، از دور ریختن آنها و خرید وسائل جدید خودداری شود؛ چراکه در جامعه، افرادی وجود دارند که از حداقلهای زندگی محروماند، و سفارش دین اسلام در اینگونه موارد انفاق به دیگران میباشد؛ لذا بهتر آن است - در صورت توان مالی - به جای خرید وسائل اضافی که ممکن است از مصادیق اسراف باشد، به دیگران کمک کنید، تا هم خدای ناکرده مصداق اسراف نباشد و هم از ثواب انفاق بهرهمند شوید و یا دست کم، با خرید وسائل و لباسهای جدید، لباسها و وسائل گذشته خود را در اختیار افرادی بگذارید که به آن نیاز دارند. البته دو نکته نیز در این زمینه قابل توجه است:
الف) اگر وسیلهای فرسوده شده و ایجاد زحمت میکند، موضوع دیگری است.
ب) گاه ممکن است نه برای اسراف و خودنمایی، بلکه با انگیزه مثبت دیگری، اقدام به خرید وسیلهای شود که چندان مورد نیاز نیست که در این موارد، میتوان با نگاه دیگری به این موضوع نگریست و حتی آنرا اقدامی اخلاقی دانست و این خود انسان است که میتواند داور خوبی در این زمینه باشد. به عنوان نمونه، اگر خانواده فقیری اقدام به ساخت صنایع دستی و یا نوعی از لباس نموده و از اینراه ارتزاق مینمایند، اگر فردی به جای آنکه کمک نقدی به آنها کند، برای حفظ کرامت انسانی آن خانواده، محصولاتشان را – بدون آنکه نیازی داشته باشد – خریداری کرده و از اینراه کمک غیر مستقیم به آنان میکند.
در اینجا چند نمونه از آنچه را که در ارتباط با پرسش از نعمتها در روز قیامت در منابع اسلامی آمده را بیان میکنیم:
1. خداوند در سوره تکاثر میفرماید: «ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعیم»؛[1] سپس در آنروز از نعمتهای خداوند باز خواست میشوید.
البته این نعمتها مصادیق زیادی دارد که از جمله آن پرسش از نعمت مال و سرمایه است.[2]
2. امام حسن(ع) در نامهای که به یکی از یارانشان مینویسند در توصیف دنیا چنین میفرمایند:
«وَ اعلَم، أنَّ فی حَلالِها حِساباً  وَحرامِها عِقاباً، وَفی الشُّبُهاتِ‏ عِتابٌ‏، فَأنزِلِ الدُّنیا بِمَنزِلَةِ المِیتَةِ، خُذ مِنها ما یَکفِیکَ، فإن کانَ ذلِکَ حَلالًا کُنتَ قَد زَهِدتَ فیها، وَإن کانَ حَراماً لَم تَکُن قَد أخذتَ مِنَ المِیتةِ، وَإن کانَ العِتابُ، فإنَّ العقابَ‏ یسیرٌ»؛[3] آگاه باش که در باره مال حلال دنیا باید حساب پس بدهی، و در باره مال حرام آن مجازات بشوی، و در باره اموال شبههناک نیز مورد نکوهش قرار بگیری! پس دنیا را مانند مردارى فرض کن و تنها به حداقل مورد نیاز بسنده کن؛ زیرا اگر این مقدار که گرفتى حلال باشد از زاهدان خواهی بود، و اگر حرام باشد باز هم مسئولیتى ندارى؛ زیرا گویا، از مردار به اندازه حداقل نیازت استفاده نمودهای، و اگر نکوهش باشد که مجازاتش چندان سخت نیست.
این روایت به خوبی بیانگر این مطلب است که برخی امور مانند آنچه در سؤال آمده، ممکن است از مصادیق شبهات باشد که حساب و عقابی هم در آن نباشد، اما عتاب در آن وجود دارد.
 

[1]. تکاثر، 8.
[2]. برای آگاهی بیشتر، ر. ک: پاسخهای 20163؛ 57396؛ 44478؛ 32165.
[3]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 44، ص 139، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    724874 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    702624 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    624888 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    615566 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    613696 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    571934 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    557509 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    545186 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    535864 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
    دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    526637 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...