لطفا صبرکنید
50684
ازدواج موقت یکی از سنت های اسلامی است که در قرآن جواز شرعی و حلیت این ازدواج اعلام شده [i] و مومنان می توانند در صورت نیاز و تمایل از چنین ازدواجی بهره مند شوند.
این سنت حسنه در زمان رسول خدا (ص) و خلیفه اول و برهه ای از دوران خلیفه دوم در جامعه اسلامی جاری بوده است، تا زمانی که خلیفه دوم از آن منع کرد. ائمه معصومین (ع)، همواره مردم را به این ازدواج تشویق می کردند؛ چرا که در جامعه آن روز این سنت الاهی به شکل بدعت آلودی حرام شده یود و انجام آن از سوی مومنان نوعی مقابله با این بدعت بود. بنابراین، استحباب این ازدواج از سوی شیعه به این دلیل بوده است. این نکته در روایات نیز تذکر داده شده است.
روایاتی وجود دارد که تنها نبی مکرم اسلام (ص) و امام علی (ع) ازدواج موقت کرده باشند، [ii] و در مورد هیچ کدام از حضرات معصومین نقلی وجود ندارد که ازدواج موقت کرده باشند، بدیهی است وقتی ازدواج موقت انجام نداده اند، فرزندی هم از متعه ندارند.
[i] نساء ، 24 "وَ الْمُحْصَنَاتُ مِنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ کِتَابَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَ أُحِلَّ لَکُم مَّا وَرَاءَ ذَالِکُمْ أَن تَبْتَغُواْ بِأَمْوَالِکُم محُّْصِنِینَ غَیرَْ مُسَافِحِینَ فَمَا اسْتَمْتَعْتُم بِهِ مِنهُْنَّ فََاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً وَ لَا جُنَاحَ عَلَیْکُمْ فِیمَا تَرَاضَیْتُم بِهِ مِن بَعْدِ الْفَرِیضَةِ إِنَّ اللَّهَ کاَنَ عَلِیمًا حَکِیمًا".
[ii] برگرفته از سؤال، 2965 (سایت: 3467)، ازدواج موقت در قرآن و سیره معصومین.
اسلام به عنوان کامل ترین دین، ازدواج موقت را (به جهت مشکلاتی که ممکن است برخی افراد در انجام ازدواج دائم داشته باشند) تشریع و تجویز نموده است که می تواند به صورت یک مسکِّن موقت، مورد استفاده قرار گیرد. این یکی از نقاط مثبت و مترقی مکتب اسلام است که در کنار پاسخ گویی به غریزه جنسی به طور دائم، راه حل موقت و قانون مند آن را نیز ارائه نموده است. [1] قرآن در باره این ازدواج می فرماید: "اما زنان دیگر غیر از اینها (که گفته شد)، براى شما حلال است که با اموال خود، آنان را اختیار کنید در حالى که پاکدامن باشید و از زنا، خوددارى نمایید. و زنانى را که متعه [ازدواج موقت] مىکنید، واجب است مهر آنها را بپردازید. و گناهى بر شما نیست در آنچه بعد از تعیین مهر، با یکدیگر توافق کردهاید. (بعداً مىتوانید با توافق، آن را کم یا زیاد کنید.) خداوند، دانا و حکیم است". [2]
آیه شریفه از آیات مدنی است که در سال های اولیه هجرت در مدینه بر پیامبر نازل شده است. در آن روزگار مسلمانان ازدواج موقت داشتند، ولی برخی از آنان مهریه را نمی پرداختند. پس آیه نازل شد که وقتی از آنان بهره گرفتید، مهریه شان را حتماً بپردازید. [3]
در این که آیا ائمه اطهار (ع) خود این سنت را انجام داده اند یا نه، در منابع شیعه تنها پیرامون دو معصوم روایاتی نقل شده از قبیل دو روایت زیر:
1. "عبدالله بن عطاء مکی از امام باقر (ع) درباره این آیه شریفه: " وَ إِذْ أَسَرَّ النَّبِیُّ إِلى بَعْضِ أَزْواجِهِ حَدِیثاً إِلَى قَوْلِهِ ثَیِّباتٍ وَ أَبْکاراً". سوال می کند حضرت می فرماید: "رسول خدا (ص) با زن آزادی ازدواج موقت کرد، بعضی از زنان حضرت از ماجرا با خبر شدند و تهمت فحشا به حضرت زدند، حضرت فرمود: "این ازدواج موقت است. این امر را پنهان کنید، ولی بعضی از زنان از این موضوع با خبر شدند " . [4]
2. همچنین در روایتی آمده است امام علی (ع) با زنی از قبیله بنی نهشل در کوفه ازدواج موقت کرد. [5]
ولی درباره دیگر ائمه نقلی دیده نشد؛ چرا که در شرایطی که خلفای اهل سنت با این مسئله مثل فحشا برخورد می کردند تقیه و حفظ جان و آبروی ایشان اقتضا می کرد که از انجام این فعل حلال خود داری کنند، لکن در موارد متعدد به اصحاب خود توصیه می کردند که این سنت پیامبر (ص) را احیا کنند و شایسته نیست که مسلمانی بمیرد و سنتی از سنن حضرت را بجا نیاورده باشد، اما در مورد فرزندان متعه؛ باید گفت که هر چند نفس عمل متعه با شرایط خود امر مطلوب و مستحب است، لکن بچه دار شدن از طریق متعه در روایات مطلوب شمرده نشده و حتی در برخی موارد مورد نهی واقع شده، لذا از هیچ یک از معصومین (ع) نقل نشده که از متعه فرزندی داشته باشند. [6]
برای آگاهی بیشتر، نک: نمایه: سنت عملی پیامبر و امامان در ازدواج موقت، سؤال 3350 (سایت: 3775).
[1] برگرفته از سؤال 347 (سایت: 353)، نمایه: مشکلات فراروی اجرای ازدواج موقت در جامعه.
[2] نساء، 24.
[3] ضمیری، محمد رضا، درسنامه فقه مقارن، پاسخ به شبهات فقهی، ص 285، چاپ اول، موسسه آموزشی و پژوهشی مذاهب اسلامی، قم، 1384.
[4] وسائلالشیعة، ج 21، ص 10، ح 26377 .
[5] وسائل الشیعه، ج 21، ص 10. قَالَ وَ رَوَى ابْنُ بَابَوَیْهِ بِإِسْنَادِهِ أَنَّ عَلِیّاً (ع) نَکَحَ امْرَأَةً بِالْکُوفَةِ مِنْ بَنِی نَهْشَلٍ مُتْعَةً.
[6] مستدرکالوسائل، ج 14، ص 479 ، حضرت صادق از رسول الله نقل فرمود: "خداوند از بقیه مومنین پیمان گرفت که از آنها رحم متعه ای بار نگیرد.
: Apakah para Imam Maksum juga melakukan praktik mut'ah (pernikahan sementara)? 
: Apakah para imam maksum (a.s) bermutʽah (perkahwinan sementara)?
