معیار در اوقات نماز، طلوع و غروب خورشید است.[1] بر این اساس اول وقت نماز صبح، زمانی است که شب به پایان رسیده و سفیدیی که در طرف مشرق در آسمان رو به بالا حرکت می‌کند کم کم پهن و گسترده شود و آخر وقت نماز صبح موقعی است که آفتاب بیرون می‌آید.[2] در این زمان وقت نماز صبح به پایان رسیده و نماز صبح قضا می‌شود.

وقت نماز ظهر و عصر: اگر شاخصی(چوب یا میله فلزی یا ...) را به طور عمودی در زمین نصب کرده باشند، وقتی در صبح خورشید طلوع می‌کند سایه آن به طرف مغرب می‌افتد و هر چه آفتاب بالا می‌آید این سایه کم می‌شود، زمانی که سایه‌ی این شاخص به حداقل خود رسیده و از طرف مشرق شروع به زیاد شدن می‌کند، اول ظهر شرعی و اول وقت نماز ظهر است و بعد از خواندن نماز ظهر(چهار رکعت یا دو رکعت) که وقت اختصاصی نماز ظهر است، وقت نماز عصر شروع می‌شود، آخر وقت نماز ظهر تا زمانی است که به اندازه‌ی چهار رکعت یا دو رکعت(برای مسافر) به غروب آفتاب باقی مانده باشد و بعد از آن نماز ظهر قضاء می‌شود. آخر وقت نماز عصر نیز اول مغرب است؛ یعنی موقعی که به اندازه‌ی خواندن نماز عصر، وقت به مغرب مانده باشد، وقت مخصوص نماز عصر است، و بعد از آن نماز عصر قضا می‌شود.[3] البته اگر مکلف به اندازۀ خواندن یک رکعت نماز به غروب وقت داشته باشد، در این‌جا وظیفه‌اش خواندن نماز ادا است، نه قضا، یعنی در این هنگام نماز را به قصد ادا می‌خواند، اگرچه سه رکعت(یا یک رکعت برای مسافر)، بعد از غروب آفتاب واقع شود؛ چرا که طبق قاعده (هر کس یک رکعت را در وقتش بخواند مثل آن است که تمام وقت را درک کرده است).

وقت نماز مغرب و عشا: مغرب موقعی است که سرخی طرف مشرق که بعد از غروب آفتاب پیدا می‌شود از بین برود که این زمان اول وقت خواندن نماز مغرب است تا وقتی که به اندازه نماز عشا (چهار رکعت یا دو رکعت) به نصف شب مانده باشد. همچنین اول وقت نماز عشا بعد از گذشتن زمان لازم برای سه رکعت نماز بعد از مغرب است و پایان آن نصف شب است.[4] البته با رعایت مسئله‌ای که در نماز عصر بیان کردیم.

بنابراین، با مواظبت از وقت طلوع و غروب خورشید به راحتی می‌توان در هر مکانی (قاره،کشور) در روی کره زمین اوقات نماز را تعیین کرد.

لازم به تذکر است که در وقت نماز صبح و نماز ظهر بین اهل‌سنت و شیعه اختلافی وجود ندارد و نماز مغرب را نیز حدودا ده تا پانزده دقیقه بعد از وقت نماز مغرب اهل‌سنت می‌توان خواند.

البته شما می‌توانید به مراکز شیعیان در کشور انگلستان مراجعه کنید، و از تقویم اوقات شرعی که در اختیار دارند استفاده نمائید.

[1]. «وقت فضیلت نمازهای پنج گانه»، 2101؛ «اوّل وقت نماز عصر»، 344؛ «اول وقت نماز صبح»، 15951؛ «وقت افطار و نماز مغرب »، 2157؛ «آثار و برکات نماز اول وقت و سبک نشمردن نماز»، 33705.

[2]. امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده، بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 1، ص 411، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، 1424ق.

[3]. همان، ص 403.

[4]. همان، ص 407.