خدای متعال در معیاری کلی اعلام می‌کند هر کسی که به پروردگار ایمان آورده، و از پیامبرانش – به ویژه پیامبر اسلام ص - اطاعت کرده و  آموزه‌های دینی وحی شده از جانب خدا را الگوی راه خویش قرار دهد، مورد محبت پروردگار خواهد بود. از آن سو، کسانی که در سمت مقابل این آموزه‌های دینی حرکت کنند از محبت خدا محروم خواهند شد. سپس در آیات مختلفی برخی از مصادیق این انسانهای نیک و فرمانبردار و برخی از مصادیق نقطه مقابل آنان بیان شده، و مجدداً محبت و عدم محبت خدا در مورد افرادی که به این آموزه‌ها پایبند بوده و یا از آنها روی‌گردانند اعلام شده است.
گفتنی است در اعلام مصداق‌ها نیازی نیست که حتماً مصادیق ویژه اعلام شود. به عنوان نمونه حب خدا نسبت «نمازگزاران» و «روزه‌داران» و ناخشنودی خدا از «زناکنندگان» و «آدمکشان» صریحاً در قرآن ذکر نشده است.
به بیان دیگر، وقتی به آموزه‌های دینی مراجعه کنیم شاهد آن خواهیم بود که عصاره تمام تعالیم تقریباً همین موارد است؛ چرا که مثلاً در سایه تقوا، جهاد - اعم از جهاد اصغر و جهاد اکبر – صبر، عدالت و... است که تمام خوبی‌ها به دست می‌آید. و اگر این نه ویژگی در کسی پدید آمد، تمام دیگر خوبی‌ها نیز خود بخود حاصل خواهد شد؛ یعنی انسان با تقوا دروغ‌گو نمی‌گوید؛ و لذا حتی اگر خداوند نگفته باشد که «إن الله یحب الصادقین»، اما او را با توجه به دارا بودن صفات متلازم دیگرش دوست خواهد داشت.